2 Reis 18 - Kaxinawá Bíblia (BR)

Ezequias Judá enabũ shanẽ ibuhaira inikiaki, na hãtxarã

^1-2 Samaria anu Israelĩ enabu yunui Elá huni bake Oséias 3 ano shanẽ ibukũkainaya Acazĩ huni bake Ezequias 25 bariya shanẽ ibui Judá enabu yunui Jerusalém anu 29 ano shanẽ ibukũkainikiaki. Ezequiasĩ ewarã, Abi inikiaki. Abĩ eparã, Zacarias inikiaki.

³ Haska hawẽ shenipabu Davi hiweshũ apauni keska wakĩ kaneama Ezequiasĩ txibãkubainai Senhor Deusũ haska betxipaiai ashuaĩ uĩ hawẽ benimakũkainikiaki.

⁴ Ha shanẽ ibushunã, mati keyatapa anua yushibubu kẽwãti hiwe meribi tibi hau txakabuwakĩ pusa pusa anũbũ hatu yunua hanua betsa yushibu dami betsa betsapa dasibi nitxiniburi hau tekekĩ keyurianũbũ inũ mane bronze dunu dami Moisĩ hatu ashuni kenakĩ: “Neustãki”, anibu kẽwãkĩ ha bebũ Israelĩ enabũ inĩti kuakubaĩmisbu Ezequiasĩ hatu mebĩ keyutã hatu pusa pusa amanikiaki.

⁵ Israelĩ enabũ mekenika Senhor Deus Ezequiasĩ ikũhairawakubaini shanẽ ibukũkainirã, ha shanẽ ibu tibi ha bebũ inũ ha txipu Judá enabu shanẽ ibu ikubiranibu Ezequias pepahaira keska tsua betsa hayama inikiaki.

⁶ Haska Senhor Deusũ Moisés yununi txibãkĩ hawẽ yunuti inũ hawẽ nemati hamebi heneama ikũkaĩkĩ Ezequiasĩ Senhor Deus nĩkakĩ txibãkubainaiwẽ taeshũ

⁷ hawara atimapa tibi pewakĩ taewakubainaiwẽ taeshũ Senhor Deusũ Ezequias merabewakĩ pewakĩ keyumanikiaki. Haska wakĩ Assíria nawa shanẽ ibuhaira Ezequiasĩ danãkĩ ana hawẽ tsumatã hawẽ imposto ana pakakatsi ikama haki sinatanikiaki.

⁸ Ha inũ, hawẽ mai pakea anua Filisteu nawabu nitxĩkĩ hawẽ detenamenikabubetã Ezequiasĩ hatu maemakubaĩkĩ ha hanu keshei irutã uĩti hiwe pishta keyatapa inũ hatũ maewã mishki kenebaunibu betsa betsapa anu hawẽ detenamenikabubetã hatu mebĩkĩ keyukĩ Gaza mai pakea hirabi ibuwanikiaki.

Israelĩ enabũ maewã Samaria atxinibukiaki, na hãtxarã

⁹ Ezequias shanẽ ibui ma 4 ano ikainaya hanua Samaria anu Elá huni bake Oséias Israelĩ enabu anu shanẽ ibui ma 7 ano ikaitiã Assíria nawa shanẽ ibuhaira Salmaneser hawẽ detenamenikabu mirima iwei Samaria anu hushũ hau mae dasibi keshebaunũbũ hatu yunua keshekĩ keyubaunabu atxinũ, iwanã, harakiri nitimawakĩ hatu kebẽkubainabu ana hawawẽ kushipatirubumakẽ hatu detekubaĩkĩ

¹⁰ 3 ano atimas hatu di akĩ keyukĩ hatu atxinibukiaki. Ezequias shanẽ ibui ma 6 ano ikaya Samaria anu Oséias Israelĩ enabu shanẽ ibui ma 9 ano keyuaya Assíria nawa detenamenikabũ atimas Samaria atxinibukiaki.

¹¹ Hanushũ hatũ mae pakea hirabi anua Israelĩ enabu dasibi maĩ hatu nitxiã bukatsi ikabumabiakẽ hawẽ detenamenikabũ hatu iyukĩ hashiwẽ hatu txatxi txatxi akubainaibũ hatũ mai pakea Assíria anu Assíria nawa shanẽ ibuhairatũ hatu iyukĩ hatu bitxitã mae betsa Hala inũ mai pakea betsa Habor inũ Hene Gozã dapi inũ Média nawabũ maewã betsa betsapa anu hatu hiwemakĩ hawa pakama hatu dayamapaunibukiaki.

¹² Senhor Deusũ tsuma Moisĩ hatu yusĩtã hatu keneshũbiani inũ haska Deusũ betxipaiai keskai ana hawẽ hiwebainabumakẽ hatube Senhor Deus yubakabiani hatũ mekenika Deus hawa nĩkabuma ikubainaibuwẽ taea Assíria nawabũ hatu itxakawaibu Senhor Deusũ hatu nemashunama inikiaki.

Judá enaburi atxinũ ika Assíria nawabu benibukiaki, na hãtxarã

¹³ Txipu 10 ano kakẽ Ezequias Jerusalém anu shanẽ ibui ma 14 ano keyuaya Assíria shanẽ ibuhaira betsa hawẽ kena Senaqueribe hawẽ detenamenikabu mirimabube Judá enabũ mai pakea anu hushũ Jerusalém dapi hatũ mae mishki kenebaunibu tibi dapi mapushũ pia inũ hashi inũ mashash turewẽ tsaka tsaka akĩ puta puta akubaĩkĩ ushe itxapa kaya atimas hatu dasibi atxikĩ keyukubainaibũ

¹⁴ haskaibuwẽ taeshũ Jerusalém anushũ Judá enabu shanẽ ibuhaira Ezequiasĩ hawẽ hãtxa keneshũ bumakĩ: “Ẽ kaneniki. Hawara mĩ ea yukai ẽ mia pakashanaii, ẽ mai anua mia inũ mĩ detenamenikabu mã kanunã”, atã keneshũtã huni betsa bumakĩ yunua mae betsa Laquis anu Assíria nawa shanẽ ibuhaira anu hawẽ kene bushũ inã bishũ uĩtã kemakĩ hati hau pakanũ 300 talento prata mane, ha 10.000 quilo pratara, inũ 30 talento ouro mane, ha 1.000 quilorã, Assíria nawa shanẽ ibuhairatũ Ezequias hãtxa kushipawẽ yunua

¹⁵ haska wawẽ taeshũ Senhor Deus kẽwãti hiwe anua Ezequiasĩ mane prata hati betxishũ hatu bimakĩ keyushũ hanus itxawashũ ha katxu hawẽ hiwe hawẽrua anu kai hikishũ hawẽ mabu pepa aruti dĩtu anua hawẽ mane prata hirabi hatu bimakĩ keyuriashũ habianuri itxawashũ habiastiãri

¹⁶ Senhor Deus kẽwãti hiwe hanu hikiti shui istabĩ dabenibu inũ, matsanibu inũ, hawẽ beputi dabe wanibu bemakis inũ uke merã Ezequiasĩ ouro mane tashipawẽ hatu buyamabaũtã hatu bepushmani ha mane ouro tashipa dasibi Ezequiasĩ hatu tsekamakĩ keyumashũ haki dasiwatã Assíria nawa shanẽ ibuhaira anu hau bunũbũ hatu yunua buaibũ

¹⁷ hatũ prata mane inũ hatũ ouro mane inã bibiatã hawa daeama haki sinatai heneama Jerusalém txakabuwanũ, iwanã, Laquis anua hawẽ detenamenikabu shanẽ ibu kushipa Tartã inũ, hawẽ merabewanika haki txiti ika inũ, shanẽ ibu beshmas kushipa betsari hawẽ detenamenikabu mirimabe Ezequias anu Assíria nawa shanẽ ibu Senaqueribẽ hatu yunua bui Jerusalém dapi hikitã pashku debu mishkiwẽ buyabaĩkĩ ũpash hababaĩti wanibu dapi inũ hanu kashũ tari patsamisbu bai ka dapi hatũ tari hiwe pũtebaũshina

¹⁸ shanẽ ibu Ezequiasbe hãtxanũ, iwanã, kenabu ha kama hawẽ merabewanikabu Hilquiasĩ huni bake Eliaquim hatũ shanẽ ibũ hiwe mekeshũmis inũ, Sebnã shaba tibi ikaibu hatũ kenekubaĩmis inũ, Asafẽ huni bake Joá shanẽ ibu keneshunika Assíria nawa shanẽ ibu beshmasbube hãtxanũ ika, Jerusalém anua tashnibaĩ hatuki nukuabu

¹⁹ Assíria nawa detenamenikabu shanẽ ibu Rabsaquẽ hatu yuikĩ: —Assíria nawa shanẽ ibu kushipahairatũ hãtxa matũ shanẽ ibu Ezequias eska yuishũtãkãwẽ: “Haratutũ mia merabewai, mĩ haki txiti ika ikai?

²⁰ Yuba hãtxa hawẽrua itxapa mĩ unaĩ keska beparãbaĩ detenamea mĩ unãmahairaki! Ẽ hãtxa mĩ danãmiswẽ taea haratu mĩ haibuki mĩ txiti ika ikai?

²¹ Egito nawabũ mia merabewashanai mĩ shinaĩ ẽ unaiĩ. Hakia haburã, hatũ shanẽ ibube hawa kushipa hayabumaki, mã dasibi haki txiti ipanãbunã. Dasibibũ hawẽ hãtxa nĩkakĩ ikũwaĩbu, Egito nawa shanẽ ibu Faraó babukĩ tsua merabewatirumaki.

²² Ha inũ, matũ yuikĩ: Hau nuku merabewashanũ: Nukũ mekenika Senhor Deus ha besti nũ ikũwaiĩ, akĩ mã yuitiruki. Hakia matũ mekenika kẽwãpanãbũ matunabu Ezequiasĩ nemakĩ habũ mati keyatapa anua kẽwãti meribi inũ habu inabu kuashũkĩ menuti txi tapu dasibi hawẽ dayarubu txakabuwamakĩ yamawakĩ hatu keyumabiatã hanushũ Ezequiasĩ hatu yunukĩ Judá enabũ mai pakea anu hiweshũ Jerusalém anushũ besti Senhor Deus kẽwãkĩ inabu nami inũ hawẽ sheni kuakĩ menukĩ hau keyukubaĩshanũbũ mĩ shanẽ ibu Ezequiasĩ hatu yununiki, matũ mekenika sinatamakinã.

²³ Haskawẽ taeshũ ẽ tsuma Assíria nawa shanẽ ibuhairabe yubakanamekãwẽ. 2.000 hunibu cavalo katsaumetirubu mĩ hayakẽ 2.000 cavalo ẽ mia inãshanaii.

²⁴ Hamẽ miarã, hawa hayamabia hawa kushipawẽ ẽ shanẽ ibu beshmasbu mĩ hawa hatu kushimatirumaki. Mĩ daka haki mapuabu detenameti cavalo Egito anua bikatsis ikai? Haska shinãma hakimawe.

²⁵ Ha inũ, na mai pakea txakabuwakĩ yamawanũ, iwanã, matukiri Senhor Deus ẽ yukama ikima dabanẽ mĩ shinaĩ? Txakabuwakĩ yamawakĩ keyutãkãwẽ, iwanã, txanima Senhor Deusũ ea yunuimaki”, haska ẽ shanẽ ibuhairatũ ea yuishinaki. Hawẽ hãtxa nĩkahairakãwẽ— hatu wa

²⁶ Hilquiasĩ bake Eliaquim inũ, Sebna inũ, Joá kemakĩ yuikĩ: —Nũ mia ea akaii. Arameu hãtxawẽ nukube hãtxawe, nũ nĩkairã. Mishki kenebaunibu mamaki manishũ nukunabũ nĩkakanikiki. Haskawẽ taea Hebreu hãtxawẽ nukube hãtxayamawe— akabu

²⁷ hakia Assíria nawa detenamenika shanẽ ibũ hatu ana yuikĩ: —Matũ tsuma inũ matu besti anu Assíria nawa shanẽ ibuhairatũ ea yunuamaki. Haska ẽ dama yuishurã, mishki kenebaunibu anu mapushũ hau habũri nĩkarianũbũwẽ. Habia mã nĩkai keskari nĩkatã habubetã nuitapakĩ ibubis matũ pui pikĩ matũ isũ mã ariakubaĩshanaii, ma matũ maewã nũ atxi keyukenã— iwanã,

²⁸ nishũ habias Hebreu hãtxa kushipawẽ ana hatu yuikĩ: —Assíria nawa shanẽ ibuhaira Rabsaquẽ eska matu yuikiki. Nĩkahairakãwẽ.

²⁹ “Ẽ kushipawẽ matu detekĩ ẽ matu itxakawai haska washũ matũ shanẽ ibu Ezequiasĩ matu pashawatirumaki. Hawẽ txani hãtxawẽ matu paraĩ ana nĩkayamakãwẽ.”

³⁰ Hamẽ nuku nĩkama matũ shanẽ ibu Ezequiasĩ shinãkĩ matu yuikĩ: “Senhor Deusũnã, txanima kayabi nuku merabewashanikiki, hatu nuku nemashũkinã. Na maewã Jerusalém Assíria nawa shanẽ ibuhairatũ hau atxiyamashanũ Senhor Deusũ amama hatu nemahairashanikiki”, akĩ matu yuibia

³¹ hawa nĩkayamakãwẽ. Ẽ shanẽ ibuhairatũ ea yunukinã, ẽ matu yuinũ ea yuishinaki: “Habe unanuma hiwekũkaĩkatsi daenamebukuĩ tashnibirã ea anu beshũ ea kẽwãri bekãwẽ. Nũ ma haskai peaburã, matu tibitũ matũ uva bimi inũ matũ hi bimi figueira pikĩ matũ txatxa ũpash mã akubaĩshanaii.

³² Txipu misi inũ, uva vinho hau washanũbũ shekiwã trigo bai inũ, uva bimi bai haya ha inũ, piti sheni wati oliva hi inũ, buna bata itxapa hayari mai pakea pepa matuna keskari anu ẽ shanẽ ibuhairatũ matu dasibi iyushanikiki. Matu haska wa mã hiwei pekubaĩtirubuki. Buni mã mawama ikũkaĩshanaii.” Hamẽ mã nuku nĩkama Ezequiasĩ matu parãkĩ yuikĩ: “Senhor Deus hushũ nuku merabewaiwẽ taea hawa dateyamakubaĩshãkãwẽ”, matu wakubainairã,

³³ eskamisbukiri matu yuinũ nĩkakãwẽ. Assíria nawa shanẽ ibuhairatũ kushipa nemakĩ yura betsa betsapabũ mekenika yushibubũ hatu merabewama ipaunibuki. Ẽ uiniki.

³⁴ Ha mae dabe Hamate inũ Arpade hatũ mekenika yushiburã, hania? Hawa hayamaki. Ha inũ, mai pakea Sefarvaim mekenika yushibu inũ, mae betsa Hena mekenika yushibu inũ, mae betsa Iva mekenika yushibuburã, hania? Hawa hayabumariki. Assíria nawabu kushipahairabũ Samaria atxiaibu haskatã merabewatirubuma irianiki.

³⁵ Haratu mekenika yushibubũ hatũ mae hatu nemashuni mã uĩmamẽ, Assíria nawabũ hatũ kushipawẽ hatu itxakawaitianã? Yushibũ hawa hatu merabewama iyamaki. “Senhor Deusũ Jerusalém merabewakĩ nuku mekeikiki”, ikinã, haskakĩ mã shinã txakariai?— hatu wa

³⁶ hau hatu hãtxa kemayamanũbũ shanẽ ibuhaira Ezequiasĩ bebũkiri yurabu yunushinawẽ taea mishki kenebaunibu anu mapushũ detenamenikabũ nĩkai pes hawa hãtxa taskama mapuabũ

³⁷ hanushũ Eliaquim hatũ shanẽ ibũ hiwe mekemis inũ, Sebnã shaba tibi ikaibukiri keneshũkubaĩmis inũ, Asafẽ bake Joá shanẽ ibu keneshunikatũ hatũ hãtxa nĩkatã huĩti nishmahairatã hatũ tari ushnibaini haska Assíria detenamenika shanẽ ibu Rabsaquẽ ma hatu yuishu Ezequiaski txanikĩ yuitanũ ika Jerusalém anu hikibaĩ yuinibukiaki.