Matye 5 - Cebaara Bible 2010

Zyezu tamani syɛ́ɛnrɛ nyanbelegi ǹjoʔo ni

¹ Lǎli ni Zyezu syɛ́ɛnmi nyaa lè, a wi lúgu nyanbelegi na n tɛ́ɛn. A wi pìitamabèle nùuni wi na.

Zyezu n dùbaw syɛ́ɛnrɛ joo

² A wi fala n séli ni be tama níì jo:

³ «Bele be peyɛɛ jóro lè foomɔfɔɔlɔ be pìígèle ni, bele bee i nyɛ dùba pìibēle, níì cán nyɛ̀ʔɛni fànʔa i nyɛ pe woʔò!

⁴ Bele be nyɛ lè funnyɛniyi fɔ̀ɔlɔ, bele bee i nyɛ dùba pìibēle, níì cán Kolocɔlɔɔ a kɔ́ be kpɛʔɛlɛ!

⁵ Bele be màámi kpéʔele lè, bele bee i nyɛ dùba pìibēle, níì cán pe a ba pye tári kɔriliibéle!

⁶ Bele na sínni láa nyɛ lè àmɛɛ kateʔe ní lògbaʔa nyɛ lè, bele bee i nyɛ dùba pìibēle, níì cán pe a kɔ́ ba tín!

⁷ Bele be nyinimɛ taagi lè syɛ́ɛnbèle na, bele bee i nyɛ dùba pìibēle, níì cán Kolocɔlɔɔ a wɔ́ɔ ba nyinimɛ taa be na!

⁸ Bele fúnyo yi fílige lè, bele bee i nyɛ dùba pìibēle, níì cán pe a ba Kolocɔlɔɔ nyaa!

⁹ Bele be bɛ̀ɛ́li légi syɛ́ɛnbèle nínge ni lè, bele bee i nyɛ dùba pìibēle, níì cán Kolocɔlɔɔ a ra be yiri woro jàala!

¹⁰ Bele be wɔʔɔ sínni kéele na lè, bele bee i nyɛ dùba pìibēle, níì cán nyɛ̀ʔɛni fànʔa i nyɛ pe woʔò!

¹¹ Lǎli ni pe ga ni yele teeri lè ní i yele wɔʔɔ, ní i jànvaaw syɛɛnpeere féleye myɛ nyuu ni wáa yele na mii kéeli na lè, lǎli bee ni yele i nyɛ dùba pìibēle.

¹² Ki n yɛlɛ yaa fundaanra kpéʔele yáā muguri, ncan tɔ̀nɔkpɔɔɔ i nyɛ yele ma nyɛ̀ʔɛni na, níì cán ànbée pe da ni kanyaajoobèle wɔʔɔ naa yele yɛ́ʔɛ ma.

Sólomi ní gbɛ̀ɛ́nmi

¹³ «Yele i nyɛ dulunyanw sólomɔ, kàjáa sólomi tàanma ga kwɔ́ɔ, nyàʔá ní syɔɔn a ní bi sámaga bi tɛ́nɛ? Pi a ní yafyɛn nyɔɔ í, fwɔɔ pe bi wáa kàfugi na syɛ́ɛnbèle í da tánʔana.

¹⁴ Yele i nyɛ dulunyanw gbɛ̀ɛnmɛ. Kěgee gi nyɛ lè nyanbelege ǹjoʔo ni, ki a gbǎn làra í.

¹⁵ Syɔɔn o wɔ́ɔ̄ fètinnɛ nii ni téeri sɛ̀ʔɛlɛ láara ni í, fwɔɔ fètindaʔala na, li n ni gbɛ̀ɛ́nmi yirigi kpáagi syɛ̀ɛnnɛ myɛ ma.

¹⁶ Kánmi bee na gi yɛlɛ yele í yele gbɛ̀ɛ́nmi yaʔa paa nyín paa yirigi syɛ́ɛnbèle ma, jàngó paa yele kapyejǎngèle nyaagi, sáā yele Tóow kpɔ̀ʔɔrɔ́, wi lè nyɛ̀ʔɛni na.

Tamana Mowizi làlwaw kéele na

¹⁷ «Ki ga yɛlɛ yele í da sɔ̀ngí mii n pan ba Mowizi làlwaw sɛ́bɛ, ní kanyaajoobèle syɛ́ɛnrɛ sàa wii í. Mii ga pan ba di sàa í, a mii pan ba di foro wii.

¹⁸ Mii a gi joo yele ma kányɛʔɛ ni, àlí bi taa nyɛ̀ʔɛni ní tári í ba kwɔ́ɔ, syɛɛnkanbilaa ní yapiipiilaa nibin a tée fɔ̀n Mowizi làlwaw sɛ́bɛ ni í, fwɔɔ wi kérigèle myɛ í ba foro.

¹⁹ Koro na syɔ́ɔnwee faala ga kajoodɛɛngèle naa làa wobile faʔa lè, ní i syɛ́ɛnbèle tama li céeganmi na, wee bee a pye pe myɛ wobile nyɛ̀ʔɛni fànʔa ni. Kàjáa syɔ́ɔnwee faala wi ga ni ge kpéʔele lè, ní i syɛ́ɛnbèle tama ge kpéʔeleganmi na, wee bee a pye syɛɛnkpɔɔɔ nyɛ̀ʔɛni fànʔa ni.

²⁰ Mii a tɔ̀nɔ gi joo yele ma, yele ga pye yele ga sín n sɔ̀lɔ làlwaw sɛ́bɛwelebéle ní Farisibèle na í, yele a jée nyɛ̀ʔɛni fànʔa ni nyáana í.

Tamana, fundanʔari kéele na

²¹ «Yele n gi lóʔo àmɛɛ ki da joo lè booma wóbèle ma níì jo: ‹Mɔ a kɔ́ syɔɔn kpóo í. Wàa ga syɔɔn kpóo, pe a kútiiw kúun syɔ́ɔnw bee na.›

²² Mii si a gi joo yele ma, syɔ́ɔnwee faala ga wi fúngi tanʔa wi senyɛnnɛ kurugo lè, pe a gbǎn kútiiw kúun wee bee na. Wàa faala ga wɔ́ɔ̀ wi senyɛnnɛ pye: ‹Araka,› pe a gbǎn kútiikpɔɔw kúun wee bee na. Wàa ga gi joo wàa ma níì wi pye: ‹Nilabalaga gii mɔ,› pe a gbǎn wi wáa bànvigi náagi ni.

²³ Koro na mɔ ga pan ní mɔ yakaangi ní sáriga-wòlo-yafaangi ma, ní baa sɔ̀ngi n taa gi na nɛɛ bee, ncan syɛɛnrɛ i nyɛ mɔ ní mɔ senyɛnw nínge ni,

²⁴ ki n yɛlɛ mɔ í mɔ yakaangi yaʔa yaà sáriga-wòlo-yafaangi taana, mí sa bɛ̀ɛ ní mɔ senyɛnw ní gbɛnʔɛnɛ, mí náa maa maa mi ba mɔ yakaangi kaan.

²⁵ Mi wári mi bɛ̀ɛ ní mɔ kútiijoo-nyɛ́nw ní kólogi na sáni yele í nan kútiiw tɛɛjoʔo na lè, jàngó wi a kɔ́ sa mɔ kaan kútiiceriw ma í, kútiiceriw si mɔ kaan gáridinanw ma wi sa mɔ le kàsow ni í.

²⁶ Mii a gi joo mɔ ma kányɛʔɛ ni, mɔ a tée yiri yaà nyáana ki sìnzara ni í, àlí wálipile nibin a kòro í.

Tamana, kanɔnʔɔri kéele na

²⁷ «Yele n gi lóʔo, àmɛɛ ki da joo lè níì jo: ‹Mɔ a kɔ́ kanɔnʔɔrɔ kpéʔele í.›

²⁸ Mii si a gi joo yele ma si yele pye, syɔɔn o syɔɔn wi cɔlɔɔ wéle lè wélebeele na, wee bee n wi taa n kwɔ́ɔ wi fúngi ni.

²⁹ Koro na mɔ kaliige nyapili ga ni mɔ légi kapeele ni, ki n yɛlɛ mi li lòʔori mi wáa. Níì cán mɔ céri tɛ́ɛgaa nibin ga kálagi, gee bee a pɔ́rɔ mɔ ma sáni pe mɔ céri myɛ wáa bànvigi náagi ni lè.

³⁰ Ní mɔ kaliige kɔ́gi ga ni mɔ légi kapeele ni, ki ceri mi wáa. Níì cán mɔ céri tɛ́ɛgaa nibin ga kálagi, gee bee a pɔ́rɔ mɔ ma sáni mɔ céri myɛ í kɔ́ sa jée bànvigi náagi ni lè.

Tamana ceyaʔari kéele na

³¹ A gi níì jo: ‹Syɔ́ɔnwee ga wi cɔɔ̀ yaʔa lè, ki n yɛlɛ wi ceyaʔa-sɛ́bɛ kaan wi ma.›

³² Mii si a gi joo yele ma, syɔɔn o syɔɔn wi wi cɔɔ̀ yaʔa lè, kapye kanɔnʔɔrɔ kéele na ban í, wee bee n wi kaan nànyuugi ma. Syɔ́ɔnwee wi ga cewaa pɔri, wee be yaʔa lè, wee bee fɔ́lɔ n ceyuugo kpéʔele.

Tamana kàliyi kéele na

³³ «Yele n níì gi lóʔo àmɛɛ ki da joo booma wóbèle ma lè níì jo: ‹Mɔ a kɔ́ jànvaa kàliga kàli í, máā mɔ kajoogèle forogi Kàfɔw ma.›

³⁴ Mii si a gi joo yele ma si jo, ki ga yɛlɛ yele í da kɛ̀ɛ́ nyáana í. Yele a kɔ́ ra kɛ̀ɛ́ nyɛ̀ʔɛni na í, níì cán loro li nyɛ Kolocɔlɔɔ fàngoli.

³⁵ Wàlá bi kàli ‹tári na í, ncan ti i nyɛ wi tɔ́lɔyi yataʔaga.› Yele a wɔ́ɔ kɔ́ kàli Zyerusalɛmi na í, níì cán ki i nyɛ ‹Fànʔafɔgbɔɔw kàʔa.›

³⁶ Ki ga wɔ́ɔ̀ yɛlɛ yele í da kɛ̀ɛ́ yele nyúnyi na í, níì cán yele wàa faala a gbǎn wi ǹjookannaa nibin kàriga woviile ní í, wàlá wowɔɔlɔ ní í.

³⁷ Keelaa ga pye ɛɛn kéele, ye gi pye ɛɛn kàliga fun. Làa si ga pye ěʔe wólo, ye gi pye ěʔe. Tàa ga níì taʔa dee bee na, toro n yìri Wobeew ma.

Tamana gɔ̀lɔ́-wòlori kéele na

³⁸ «Yele n gi lóʔo àmɛɛ ki da joo lè níì jo: ‹Nyapilaa n yɛlɛ li pye làa sìndɛʔɛ ni. Gǎnnaa si wɔ́ɔ pye làa sìndɛʔɛ ni.›

³⁹ Mii si a gi joo yele ma si yele pye, yele wàa a kɔ́ pwɔɔ kapeebyeo na si tún ní wi ní í. Kàjáa wàa ga mɔ kpúmɔn kàliige bɛɛngi na, mi kàmɔnɔ wógi fíige wi ma wɔ́ɔgēle.

⁴⁰ Wàa ga ni caa bi mɔ kútii bi mɔ burobili syɔɔ mɔ ma, mi wogbɔɔgi kaan wi ma mi fàra li na.

⁴¹ Wàa ga mɔ kɔ́ri fànʔa na mɔ í pínɛ kári ní woro ní cúlo nibin, mi kári ní wi ní cúlobéle siin.

⁴² Wàa ga mɔ nyɛ́ɛri, ki n yɛlɛ mi wi kaan. Wàa ga ni caa bi fwɔɔlɔ kúun mɔ ma, ki ga yɛlɛ mɔ í kàdoʔo wáa wi ma í.

Bi mɔ nigoobèle kéele yaʔa li mɔ dɛ́nɛ

⁴³ «Yele n gi lóʔo àmɛɛ ki da joo lè níì jo: ‹Mi mɔ syɛɛnnyɛnw kéele yaʔa li mɔ dɛ́nɛ, mí mɔ nigoow wólo yaʔa li mɔ bɛɛn.›

⁴⁴ Mii si a gi joo yele ma si yele pye, ye yele nigoobèle kéele yaʔa li yele dɛ́nɛ, yáā nyɛ́ɛri yele wɔʔɔfɔbèle kéele na.

⁴⁵ Koro ga pye yele a náa pye yele Tóow jàala wi lè nyɛ̀ʔɛni na. Níì cán woro wi wi cángi yaʔa a gi i fologi syɛɛnpeebèle ní syɛɛncanbèle ma, ní wɔ́ɔ̀ zěgi yaʔa a gi i tuun syɛɛnsinbèle ní syɛɛnnaa-sìnzinbèle ma.

⁴⁶ Yele ga tàmaga le ní yele tàannyɛnbèle yagana ní, nyàʔá tɔ̀nɔfeleo yele a taa? Wálisyɔɔbèle wɔ́ɔ o gee bee kpéʔele ì?

⁴⁷ Ba yele ga ni yele senyɛnbèle yagana syáanri, nyàʔá yele kpéʔele n sɔ̀lɔ syɛɛnsanbèle na? Syɛɛnfeleyi wozanya wɔ́ɔ o gee bee kpéʔele ì?

⁴⁸ Koro na ki n yɛlɛ yele í sín àmɛɛ yele Tóow sín lè, wi lè nyɛ̀ʔɛni na.