Jàbɔbèle 9 - Cebaara Bible 2010

Abimelɛki n baa pye fànʔafɔlɔ Sisyɛmi ni

¹ A Yerubaali jáaw Abimelɛki kári Sisyɛmi ma wi nɔ́ɔw senyɛ̀nnɛ ma n sáà joo ní be ní kánmi naa na n fàra wi nɔ́ɔw túlugo woolo myɛ na níì jo:

² «Mii i yele nyɛ́ɛri, ye sa joo ní Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ myɛ ní yé be pye: ‹Nǎnbèle togoye taanri ní kpɔrigɔ pe lè Yerubaali jáabèle myɛw, poro í tɛ́ɛn yele nyúngi na, koro lé gi pɔ́rɔ yele ma láà ba fwɔɔ nàɔn nibin ga tɛ́ɛn yele nyúngi na, koro gi pɔ́rɔ? Ki si n yɛlɛ ye sɔ̀ngi ye taa gi na bi cán mii i nyɛ yele kpaʔa wóo.› »

³ A wi nɔ́ɔw senyɛ̀nnɛ sáà syɛ́ɛnri bee myɛ joo n tɛ̀ɛn Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ myɛ na. A be fúnyi kàri Abimelɛki kàbangi na, níì cán pe maa jo: «Wolo senyɛnnɛ̀ wii.»

⁴ A be wálifiio támabéle togoye taanri ní kpɔrigɔ wòlo Baali-Beriti kpáagi ni n kaan wi ma. A Abimelɛki sáà nyùngo fun syɛ́ɛnbèle pèle ní nijamayaa láa sàra na ní wi ní, a poro taʔa wi na.

⁵ A wi baa jée wi tóow kpaʔa ni Ofira ni n wi senyɛnbèle togoye taanri ní kpɔrigɔ kpóo kàdɛnɛgɛ nibin na pe lè Yerubaali jáabèle. Yotami wi pye lè Yerubaali jáabèle kàdotɔɔn, woro nibin wi da taa n syɔɔ, níì cán wi maa làra.

⁶ A Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ myɛ peyɛɛ gbóʔoro n fàra Bɛti-Milo syɛ́ɛnbèle myɛ na syɛni tíigi láara ni, gàánni taana li lè Sisyɛmi ni, n sáà Abimelɛki télege fǎngi na.

Yotami kàseeli

⁷ A pe baa gee bee joo n tɛ̀ɛn Yotami na. A wi kári n sáà lúgu n yére Gariziimi nyanbelegi na níì yákpoli wáa gbanʔama n gee naa joo be ma níì jo: «Yele Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ, ye lóʔo mii ma, Kolocɔlɔɔ si wɔ́ɔ lóʔo yele ma.

⁸ Cangaa tíiri maa kári sa sǐnmi wo wàa na wi pye fànʔafɔlɔ toro nyúngi na. A di gi joo olivye tíigi ma níì jo: ‹Ki n yɛlɛ mi tɛ́ɛn fǎngi na wolo nyúngi na.›

⁹ A olivye tíigi di yari: ‹Mii sǐnmee bi nyɛ lè sábabu á kolocɔlɔbèle ní syɛ́ɛnbèle si i kpɔʔɔrɔ taagi mii bárigaw ni, mii si poro yaʔa lé si kári bi sa ra yaagi tiire nyúngo ni?›

¹⁰ A tíiri děsyaantiigi pye: ‹Da maa mi ba tɛ́ɛn fǎngi na wolo nyúngi na.›

¹¹ A děsyaantiigi si di yari: ‹Mii si mii tàánmi ní mii yasanjanri yaʔa lé si kári bi sa ra yaagi tiire nyúngo ni?›

¹² A tíiri gi joo ɛrɛzɛn tírigi ma níì jo: ‹Da maa mi ba tɛ́ɛn fǎngi na wolo nyúngi na.›

¹³ A ɛrɛzɛn tírigi si di yari: ‹Mii dùvɛɛnwee wi fundaanra kaangi kolocɔlɔbèle ní syɛ́ɛnbèle ma lè, mii si woro yaʔa lé si kári bi sa ra yaagi tiire nyúngo ni?›

¹⁴ Lǎli bee ni a tíiri myɛ wúuri tiipiige pye: ‹Da maa mi ba tɛ́ɛn fǎngi na wolo nyúngi na.›

¹⁵ A wúuri tiipiige tíiri yari: ‹Kapye ní kányɛʔɛ ní yele caa bi mii télege fànʔafɔlɔ yeyɛɛ nyúngi na, yaa maa ye ba jée mii láari ni ye làra mii nyínmi ni. Kapye koro ban í, naà a yiri wúuri tiipiige ni bi Liban sɛdiri tíiyi sórigo péw.›

¹⁶ Tɔ́ɔliw ni àmɛɛ yele Abimelɛki kpéʔele lè fànʔafɔlɔ, a yele gee bee kpéʔele lé kányɛɛgi, ní funviiw na? A yele funjànga kpéʔele lé ní Yerubaali ní wi kpáagi wòolo ní? A yele wi cò lé n yɛlɛ ni wi kakpéʔelegèle ní?

¹⁷ Mii tóow n kapɛɛnni kpúmɔn yele kéeli na. Wi n wiyɛɛ gaan kùu ma n yele syɔɔ Madyan ye ma.

¹⁸ A yele si baa yìri níjanʔa mii tóow kpaʔa wòolo kánma na n wi jáabèle kpóo kàdɛnɛgɛ nibin na, pe pye lè nǎnbèle togoye taanri ní kpɔrigɔ, níì Abimelɛki télege fànʔafɔlɔ Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ nyúngo na àmɛɛ wi nyɛ lè yele senyɛnnɛ̀, woro wee wi see wi falipyecew na lè.

¹⁹ Kapye ní kányɛʔɛ, ní funvii ní yele Yerubaali ní wi kpáagi wòolo cò níjanʔa, ki n yɛlɛ Abimelɛki í fundaanra kaan yele ma, yele si wɔ́ɔ fundaanra kaan wi ma.

²⁰ Kapye koro ban í, ki n yɛlɛ naà í yiri Abimelɛki ni bi Sisyɛmi, ní Bɛti-Milo mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ sórigo péw, naà si wɔ́ɔ yiri Sisyɛmi, ní Bɛti-Milo mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ ni bi Abimelɛki sórigo péw.»

²¹ A Yotami núngo nɛɛ bee n fàn n kári n sáà tɛ́ɛn Bɛɛri ni n léeli wi dòóseemɛ senyɛnw Abimelɛki na.

Sisyɛmi ye n Abimelɛki cée

²² A Abimelɛki pye Isirayɛli ye nyúngi na yɛ̀ʔɛlɛ taanri fúngo ni.

²³ Koro kàdoʔo ma a Kolocɔlɔɔ sìnbɛɛlɛ yaʔa a li jée Abimelɛki ní Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ nínge ni. A Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ Abimelɛki jànváa.

²⁴ Koro n pye jàngó péemi bi kpéʔele Yerubaali jáabèle togoye taanri ní kpɔrigɔ na lè, pi gɔ̀lɔ́w í wòlo jàngó be sìsyaanw wolo kapeele í lúru too be senyɛnw Abimelɛki na, woro wee wi da be kpóo lè, si wɔ́ɔ too Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ na, poro bele pe da wi dɛ̀ɛmɛ wi senyɛnbèle kpóolo na lè.

²⁵ A Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ syɛ́ɛnbèle pèle làriga wi kánmi na nyanbeleyi ǹjoyo ni, a poro i tuun syɛ́ɛnbèle na ni be kɔlɔ̀ yáriri syoo, poro bele myɛ pe da ni sɔ̀lɔ́ be taana lè kólogi ni. A gee bee baa joo Abimelɛki ma.

²⁶ A Ebɛdi jáaw Gaali ní wi senyɛnbèle pan Sisyɛmi ma, a Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ baa tága wi na.

²⁷ A be yiri n kári séyi ma n sáà be ɛrɛzɛnw cɛnɛ ní baa wi tánʔana n tɛ́ʔɛ ni fɛ́tii kpéʔele, níì jée be kolocɔlɔw kpaʔa ni n lìi níì gbaa, ní i Abimelɛki dángi.

²⁸ A Ebɛdi jáaw Gaali i gi nyuu níì jo: «Wìí wi nyɛ Abimelɛki? Ba wìí wi nyɛ Sisyɛmi, wolo si kɔ́ ra báara Abimelɛki ma? Yerubaali jáaw ban ì? Zebuli ban wi nyɛ wi kakarigaw ì? Yaa báara Hamɔri syɛ́ɛnbèle ma, wi lè Sisyɛmi tóow. Kàjáa wolo na, nyàʔá na wolo a ra báara Abimelɛki ma?

²⁹ Wìí wi a syɛ́ɛnbèle naa yaʔa mii kɔ́lɔ na? Mii a dée Abimelɛki láʔa yaà péw.» A wi jo be Abimelɛki pye: «Kàa fàra mɔ kapɛɛnkpumɔnbèle na maa maa kapɛɛnni séʔe ma.»

³⁰ Zebuli wi pye lè kěgi kakarigaɔ, gee Ebɛdi jáaw Gaali da ni nyuu lè a wi gi lóʔo, a wi fúngi tanʔa gbanʔama.

³¹ A wi tundunbéle làra n tun Abimelɛki ma níì jo pe sa wi pye: «Wéle, Ebɛdi jáaw Gaali n pan naa Sisyɛmi ma ní wi senyɛnbèle ní n ba ni kěgi sɔ́ɔn mɔ na.

³² Koro na yìri tɔ́ɔliw ni yébiligi ni ní syɛ́ɛnbèle bele ní pe yaà ní mɔ ní lè, ye ba làra ye sige sìnbirigi ni.

³³ Ki ga pye nyɛ̀ʔɛna nyǐngi nyɔ́ɔ na canvolovɔ́ngi na, mi ba too kěgi na. Lǎli ni Gaali ní wi syɛ́ɛnbèle ga yiri ni mɔ fàrá lè, gee fánʔa na mɔ ga taa lè, mi koro pye wi na.»

³⁴ A ki ga pye yébiligi ni, a Abimelɛki ní wi syɛ́ɛnbèle myɛ yìri n peyɛɛ tíla kabiya sicɛrɛ n baa làra ni sige Sisyɛmi taana.

³⁵ A Ebɛdi jáaw Gaali yiri n yére kěgi kpàánweele na. A Abimelɛki ní wi syɛ́ɛnbèle tìn n yiri tɛɛlaragi ni.

³⁶ A Gaali syɛ́ɛnbèle wéle n nyaa, níì Zebuli pye: «Syɛ̀ɛnnɛ be tíri bele nyanbeleyi na ni maa.» A Zebuli wi yari: «Nyanbeleyi nyínmɛ mɔ córo syɛ̀ɛnnɛ.»

³⁷ A Gaali níì gi joo níì jo: «Syɛ̀ɛnnɛ tɔ̀nɔ́ be tíri bele tári nínge ni ni maa, á kabigaa níì yìri yaà Kanyaabèle Syɛni tíige kólogo ni ni maa.»

³⁸ A Zebuli wi yari: «Sán si mɔ nyɔɔtaangi nyɛ, mɔ wee wi da ni gi nyuu lè níì jo: ‹Abimelɛki wi nyɛ wìí wolo si kɔ́ ra báara wi ma?› Syɛ́ɛnbèle bele mɔ da ni faari lè, poro ban be nyɛ bele naa ì? Da syée tɔ́ɔliw ni mi sa kapɛɛnni kpúmɔn ní be ní.»

³⁹ A Gaali yiri n kíni Sisyɛmi mɛ́ɛyi fɔ̀ɔlɔ yɛ́ʔɛ na, a be sáà kapɛɛnni kpúmɔn ní Abimelɛki ní.

⁴⁰ A Abimelɛki wi kɔ́ri n láa a wi i fé wi yɛ́ɛgi na. A be syɛɛnnɛʔɛmɛ kpóo n wologi n kári fwɔɔ n sáà nan kpàánweeli na.

⁴¹ A Abimelɛki sáà kòro Aruma ni, á Zebuli Gaali ní wi senyɛnbèle nɛnɛ, pe ga níì gbàn n kòro Sisyɛmi ni í.

⁴² A ki ga pye nyǐndaligi na a syɛ́ɛnbèle i yirigi ni syée séyi ma, a koro sáà joo Abimelɛki ma.

⁴³ A wi wi kabigi wòolo tíla tɛɛyɛ taanri, a be làra n be sige sìnbirigi ni. A wi ga syɛ́ɛnbèle nyaa pe i yirigi kěgi ni ni maa, a wi yìri be kurugo ni be kúu.

⁴⁴ Abimelɛki ní wi kabigi wòolo maa sáà kěgi kpàánweele syɔɔ n taa, á kabiyee siin woolo tìn n jée sìnbirigi wòolo myɛ ni ni kúu.

⁴⁵ A Abimelɛki kapɛɛnni kpúmɔn ní kěgi ní canbogi myɛ ni n gi syɔɔ n taa, níì kěgi fúngo syɛ̀ɛnnɛ kpóo. Koro kàdoʔo ma a wi kěgi jaa, níì solomɔ wo gi tɛ́ɛgi ni.

⁴⁶ A Sisyɛmi kpaataʔa-tɔ́nɔgi mɛ́ɛyɛ fɔɔlɔ myɛ ga syɛ́ɛnri bee lóʔo, a be fàn n jée Baali-Beriti kpɔ̀ʔɔrɔli kpaʔa táàma kpaafungo ni.

⁴⁷ A be Abimelɛki sàmi níì jo, Sisyɛmi kpaataʔa-tɔ́nɔgi mɛ́ɛyɛ fɔɔlɔ myɛ n peyɛɛ gbóʔoro yaà beè.

⁴⁸ Lǎli bee ni a Abimelɛki ní wi syɛ́ɛnbèle myɛ lúgu Salimɔn nyanbelegi na. A Abimelɛki sáà kpanaga láa n tɛ́ʔɛ n káganga ceri níì gi láa n taʔa wi pɔ́gi na, níì gi joo syɛ́ɛnbèle myɛ ma be pye ní wi ní lè níì jo: «Yele n gi nyaa gee mii kpéʔele lè, ye gi kpéʔele kelekele àmɛɛ mii gi kpéʔele lè.»

⁴⁹ A syɛ́ɛnbèle myɛ nibin nibin káganya nibin nibin cɛnɛ n taʔa Abimelɛki na, a pe baa káganyi taani yiyɛɛ na táàma kpáagi na níì gi sórigo n fàra syɛ́ɛnbèle myɛ na be pye gi ni lè. Kánmi bee na Sisyɛmi kpaataʔa-tɔ́nɔgi syɛ̀ɛnnɛ myɛ kùu. Pe maa saala kagunɔ félege kwɔ́ɔ n nǎnbèle pínɛ cébèle ni.

Abimelɛki kùúw kéele

⁵⁰ A Abimelɛki kári Tebɛsi kánmi na n sáà tɛ́ɛn gi taana kapɛɛnni kánma na n gi syɔɔ n taa.

⁵¹ Kpaataʔa-tɔ́nɔ-nìrige si maa pye kěgi nínge ni, a nǎnbèle ní cébèle myɛ fàn n sáà làra yaà beè, n fàra kěgi mɛ́ɛyɛ fɔɔlɔ myɛ na. A be kpaataʔa-tɔ́nɔgi sɔ̀ʔɔ peyɛɛ na níì lúgu ki ǹjogi ni.

⁵² A Abimelɛki kári fwɔɔ n sáà nan kpaataʔa-tɔ́nɔgi na níì too gi na. A wi nùuni kɔ̀rigi na bi naà le gi na.

⁵³ Lǎli bee ni a cewaa tírebinnɛ láa n Abimelɛki wáa n nyǔngi jaa wi na.

⁵⁴ A wi fala n nìgɔcariw yeri wee wi da ni wi kapɛɛnkpumɔn-yáriri tugo lè níì wi pye: «Mɔ ŋɔséew kɔ́n mi mii kpóo, koro ga pye pe a kɔ́ ra gi nyuu mii kéeli na si jo: ‹Cɔlɔɔ wi wi kpóo› í.» A wi nìgɔcariw wi súu ní ŋɔséew ní, a wi kùu.

⁵⁵ Lǎli ni Isirayɛli nǎnbèle gi nyaa lè Abimelɛki n kùu, a pe myɛ nibin nibin kári be tɛɛyɛ ma.

⁵⁶ Kánmi bee na Kolocɔlɔɔ Abimelɛki sàra n yɛlɛ ní kapeegee ní wi kpéʔele wi tóow na lè àmɛɛ wi da wi senyɛnbèle togoye taanri ní kpɔrigɔ kpóo lè.

⁵⁷ A Kolocɔlɔɔ Sisyɛmi syɛ́ɛnbèle sàra n yɛlɛ ní péemi myɛ ní pe da kpéʔele lè. Kánmi bee na Yerubaali jáaw Yotami dángaw syɛ́ɛnrɛ foro be na.