1 Fànʔafɔbèle 1 - Cebaara Bible 2010

Adoniya n wiyɛɛ bye fànʔafɔlɔ

¹ Fànʔafɔw Davidi maa tɔ̀nɔ n baa lɛɛ gbanʔama, a pe i yalere saʔa nii wi na káfugo si da ni jǐn wi ni í.

² A wi falipyebèle wi pye: «Nàngeele sinján pìcaawaa n yɛlɛ wi sa caa wi ba ra báara mɔ ma fànʔafɔw, sáā mɔ kɔ̀rɔsíi, sáā sìnɛ́ da télegi mɔ na wo kàfɔw mɔ wi lè fànʔafɔw koro ga pye bàā káfugo nii mɔ ni.»

³ A be Isirayɛli tásaligi myɛ nyaari ni pìcaacàɔn caa. A be sáā Abisyagi nyaa wi lè Sunɛmi ye wów, a be wi kɔ́ri n pan fànʔafɔw ma.

⁴ Pìcaaw bee maa tɔ̀nɔ n nyɔɔ cama. A wi ba ni fànʔafɔw kɔ̀rɔsíi, ní i báara wi ma. Kàjáa fànʔafɔw ga wi cán wi cɔɔ̀ í.

⁵ A Hagiti pìíw Adoniya i wiyɛɛ gbɔ́ʔɔgi ní i gi nyuu níì jo: «Mii wi a tɛ́ɛn fǎngi na.» A wi wòtoro ní syɔɔnyɔ fɔ̀ɔlɔ caa n yaʔa wiyɛɛ ma n fàra nànbēle togoye siin ní kpɔrigɔ na a poro i fé wi yɛʔɛ̀ ma.

⁶ N wi yaʔa wi sìíw làla ni wi tóow ga téè fúlo wi na keelaa na í wàlá n wi pye: «Nyàʔá na mɔ nàʔami naa náari» í. Adoniya maa tɔ̀nɔ n nyɔɔ cere na. Woro pe da see n taʔa Abisalɔmi na.

⁷ A Adoniya Seruya jáaw Zyowabi, ní sáriga-wòlow Abyatari nyaa n jo ní be ní, a poro fàra wi na.

⁸ Kàjáa sáriga-wòlow Sadɔki, ní Benayahu wi pye lè Yehoyada jáaw, n fàra kanyaajoow Natan, ní Syimeyii, ní Ereyii, ní Davidi sànbalipɔbèle na, poro da pye ní Adoniya ní í.

Natan ní Bati-Syeba n pye Salomɔn pínɛnyɛ̀nnɛ

⁹ A Adoniya yaweeyiligēle, ní yaweekpologèlē ní sìnmɛ náapiiye kpóo sáriga Zohelɛti kàdɛnɛgi taana, ki nyɛ lè Ɛn-Worogɛli taana. A wi wi senyɛnbèle myɛ yeri, pe lè fànʔafɔw jàala, n fàra Zyuda nǎnbèle myɛ na pe lè fànʔafɔw falipyebèlē.

¹⁰ Kàjáa wi ga kanyaajoow Natan wàlá Benayahu, wàlá sànbalipɔbèle wàlá wi senyɛnw Salomɔn yeri í.

¹¹ Lǎli bee ni a Natan Salomɔn nɔ́ɔw Bati-Syeba pye: «Mɔ ga gi lóʔo Hagiti pìíw Adoniya n baa pye fanʔafɔlɔ ì n gi yaʔa wolo kàfɔw Davidi ga kàa cán gi ni í?

¹² Koro na ti mii i mɔ sàmi tɔ́ɔliw ni jàngó mɔ í syɔɔ kùu ma, mɔ piiw Salomɔn í syɔɔ kùu ma.

¹³ Da syée mi sa jée fànʔafɔw Davidi kurugo mí wi pye: ‹Ee fànʔafɔw ni kàfɔlɔ, jo mɔ maa kàli mɔ falipyecew ma níì jo: Mɔ piiw Salomɔn wi a tɛ́ɛn fǎngi na mii fangoli na bi taʔa mii na? Mɛ̀ɛ́ si gi nyɛ á Adoniya kɔ́ baa tɛ́ɛn fǎngi na?›

¹⁴ Wéle, bi mɔ yaʔa jooli na ní fànʔafɔw ní, mii tiimaa a jée mɔ kurugo bi mɔ syɛ́ɛnri fìrige.»

¹⁵ A Bati-Syeba sáà jée fànʔafɔw kurugo kpaafungi ni. Fànʔafɔw si maa tɔ̀nɔ n lɛɛ gbanʔama. Sunɛmi ye Abisyagi wi da ni fànʔafɔw fáli kpéʔele.

¹⁶ A Bati-Syeba tìgi n too fànʔafɔw yɛ́ʔɛ ma n wi kpɔ́ʔɔ. A fànʔafɔw jo: «Nyàʔá mɔ caa?»

¹⁷ A wi wi yari: «Ni kàfɔlɔ, mɔ n kàligi naa kàli mɔ falipyecew ma Yawe mɔ Kolocɔlɔw na mɔ jáaw Salomɔn kéeli na níì jo: ‹Wi a ba tɛ́ɛn fǎngi na bi taʔa mii na, woro wi a ba tɛ́ɛn mii fàngoli na.›

¹⁸ Tɔ́ɔliw ni wéle, Adoniya wi baa pye fànʔafɔlɔ, bi gi taa ni kàfɔlɔ, mɔ wi lè fànʔafɔw, mɔ ga kàa cán gi ni í.

¹⁹ Wi n náapɛʔɛlɛ ní sìnmɛ náapiiye saʔa kpóo n fàra yaweeyiligēle saʔa na. Wi n fànʔafɔw jàala myɛ yeri n fàra Abyatari na wi lè sáriga-wòlow, ní Zyowabi, wi lè kapɛɛnkpumɔnbèle kàfɔlɔ, kàjáa wi ga mɔ falipyew Salomɔn yeri í.

²⁰ Mɔ si wi lè fànʔafɔw, ni kàfɔlɔ, mɔ má Isirayɛli ye myɛ kòro ni wéle koro ga pye wee wi a tɛ́ɛn fǎngi na, mɔ fàngoli na bi taʔa mɔ na lè, mɔ í wi nyɛ́nɛ poro ma.

²¹ Kapye koro ban í fànʔafɔw ni kàfɔlɔ, lǎli ni mɔ ga baa ŋúnɔ n fàra mɔ tóolɛɛbèle na lè, pe a mii ní mii piiw Salomɔn córo kolomɔfɔɔlɔ.»

²² N sèʔê wi yaʔa jooli na ní fànʔafɔw ní, a kanyaajoow Natan kàri n nan.

²³ A be sáà gi joo fànʔafɔw ma níì wi pye: «Kanyaajoow Natan i naa.» A wi jée fànʔafɔw kurugo ní sáà tìgi n too n yɛ́ɛgi cíbele tári na fànʔafɔw yɛ́ʔɛ ma.

²⁴ Koro kàdoʔo ma a Natan jo: «Ee fànʔafɔw, ni kafɔlɔ, a mɔ si kɔ́ baa gi joo lé níì jo: ‹Adoniya wi a tɛ́ɛn fǎngi na mii sìndɛɛgi ni mii fàngoli na?›

²⁵ Níì cán wi n tìgi níjanʔa n sáà náapɛʔɛlɛ ní sìnmɛ náapiiye kpóo sáriga n fàra yaweeyiligēle saʔa na, níì fànʔafɔw jàala myɛ yeri n fàra kapɛɛnkpumɔnbèle kùndigibéle, ní sáriga-wòlow Abyatari na. Pe i yaà bele ni líi ní i gbo ní wi ní, ní i gi nyuu níì jo: ‹Ki n yɛlɛ fànʔafɔw Adoniya í kòro sìi na.›

²⁶ Kàjáa mii wi lè mɔ falipyew, pe ga mii yeri í, wàlá sáriga-wòlow Sadɔki, wàlá Benayahu wi lè Yehoyada jáaw wàlá mɔ falipyew Salomɔn.

²⁷ Ni kàfɔlɔ, mɔ wi lè fànʔafɔw, mɔ má lé kéeli naa pyele yìri kányɛʔɛ mɔ si ga gi joo n tɛ̀ɛn mɔ falipyew na n jo wee wi a tɛ́ɛn lè fǎngi na mɔ fàngoli na mɔ sindɛɛgi ni í, fànʔafɔw ni kàfɔlɔ?»

Davidi n Salomɔn télege fǎngi na wiyɛɛ sìndɛɛgi ni

²⁸ A fànʔafɔw Davidi be yari: «Ye Bati-Syeba yeri yaà mii ma.» A wi ní baa jée fànʔafɔw kurugo n yére wi yɛʔɛ̀ ma.

²⁹ Lǎli bee ni a fànʔafɔw kàli níì jo: «Amɛɛ Yawe nyɛ lè sìi na, woro wee wi mii syɔɔ lè wɔʔɔyi myɛ ma,

³⁰ àmɛɛ mii da kàli mɔ ma lè Yawe Isirayɛli ye Kolocɔlɔw na, níì jo: ‹Mɔ piiw Salomɔn wi a tɛ́ɛn fǎngi na mii fàngoli na mii sìndɛɛgi ni.› Koro mii a kpéʔele níjanʔa.»

³¹ A Bati-Syeba tìgi n too n yɛ́ɛgi cíbele tári na fànʔafɔw yɛ́ʔɛ ma níì jo: «Mii kàfɔw fànʔafɔw Davidi n yɛlɛ bi kòro sìi na làla o làla.»

³² A fànʔafɔw Davidi jo: «Ye sáriga-wòlow Sadɔki, ní kanyaajoow Natan yeri yaà mii ma n fàra Yehoyada jáaw Benayahu na.» A pe baa jée n yére fànʔafɔw yɛ́ʔɛ ma.

³³ A fànʔafɔw be pye: «Ye yele kàfɔw falipyebèlē kɔ́ri ye fàra yeyɛɛ na ye sa mii jáaw Salomɔn lúrugo mii jòfanicaa-kàrigi na ye tìgi ní wi ní Gihɔn ma.

³⁴ Sadɔki wi lè sáriga-wòlow, woro ní kanyaajoow Natan a sa kàlifaali sǐnmɛ wo yaà beè wi na bi kpéʔele fànʔafɔlɔ Isirayɛli ye nyúngi na ye tòmaagi wìi ye gi joo yé jo: ‹Ki n yɛlɛ fànʔafɔw Salomɔn í kòro sìi na.›

³⁵ Ye taʔa wi na yaa lúru wi kurugo, wi a ba tɛ́ɛn mii fàngoli na, woro wi a ba tɛ́ɛn fǎngi na mii sìndɛɛgi ni. Mii n wi télege wi pye Isirayɛli ye ní Zyuda ye yɛɛkiniw.»

³⁶ Benayahu wi lè Yehoyada jáaw, a woro fànʔafɔw yari: «Amiina! Ni kàfɔlɔ mɔ wi lè fànʔafɔw, Yawe wi lè mɔ Kolocɔlɔw, ki n yɛlɛ woro í gi kpéʔele kánmi bee na.

³⁷ Amɛɛ Yawe da pye ní mɔ ní lè, ni kàfɔlɔ mɔ wi lè fànʔafɔw, ki n yɛlɛ wi pye ní Salomɔn ní kánmi bee na, si wi fāngi kpɔ́ʔɔ bi sɔ̀lɔ fànʔafɔw Davidi mɔ wógi na.»

³⁸ A sáriga-wòlow Sadɔki, ní kanyaajoow Natan, ní Yehoyada jáaw Benayahu, ní Kerɛti ye, ní Pelɛti ye tìgi n sáà Salomɔn lúrugo fànʔafɔw Davidi jòfanicaa-kàrigi na n kári Gihɔn ma.

³⁹ A sáriga-wòlow Sadɔki sǐnmi nyɛ́nnɛ láa fànikpaagi ni n baa sìnmɛ wo Salomɔn na. A be tòmaagi wìi, á syɛ́ɛnbèle myɛ jo: «Ki n yɛlɛ fànʔafɔw Salomɔn í kòro sìi na.»

⁴⁰ A syɛ́ɛnbèle myɛ i lúru ni syée wi kurugo. A syɛ́ɛnbèle i máagèle wíi, ní i fundaangbɔɔrɔ kpéʔele fwɔɔ a tári i cɛ̀lɛ́ pe yákpowáari báriga ni.

Salomɔn n Adoniya kùsulugi syɔɔ

⁴¹ Adoniya ní syɛɛn-yeribèle myɛ be pye ní wi ní lè pe maa kwɔ́ɔ lìíli na níì gee bee lóʔo. Lǎli ni Zyowabi tòmaagi wìimɛ lóʔo lè a wi jo: «Nyàʔá gi nyɛ kàfulogi naa nyúngo kěgi ni?»

⁴² N wi yaʔa jooli na, a sáriga-wòlow Abyatari jáaw Zyonatan kàri n nan. A Adoniya jo: «Da maa, níì cán mɔ i nyɛ báriga syɔ́ɔn, mɔ a ba syɛɛntaanra joo.»

⁴³ A Zyonatan gi joo Adoniya ma kánmi naa na níì wi yari: «Ki kɔ́rɔw wi nyɛ wo kàfɔw wi lè fànʔafɔw Davidi, woro wi Salomɔn télege fànʔafɔlɔ.

⁴⁴ Fànʔafɔw n sáriga-wòlow Sadɔki, ní kanyaajoow Natan, ní Yehoyada jáaw Benayahu, ní Kerɛti ye, ní Pelɛti ye tórigo ní wi ní, a be wi télege fànʔafɔw jòfanicaa-kàriga na.

⁴⁵ A sáriga-wòlow Sadɔki ní kanyaajoow Natan sáà kàlifaali sìnmɛ wo wi na Gihɔn ma fǎngi kéele na. A be yìri yaà beè n lúgu n kári fundaanra na, a kafulogbɔɔgi kěgi yìrige n taʔa. Kàfulogi bee si yele lóʔo.

⁴⁶ Alí Salomɔn n caà tɛ́ɛn fàngoli na.

⁴⁷ A fànʔafɔw falipyebèlē pan n baa dùba kpéʔele wolo kàfɔw Davidi ma wi lè fànʔafɔw níì jo: ‹Ki n yɛlɛ mɔ Kolocɔlɔw í ba Salomɔn mɛ́ɛgi kpɔ́ʔɔ bi sɔ̀lɔ mɔ mɛ́ɛgi na, si wi fàngoli báriga bi sɔ̀lɔ mɔ wóli na.› A fànʔafɔw tìgi n too n cíbele wi yasinɛgi na

⁴⁸ níì syɛ́ɛnri naa joo níì jo: ‹Ki n yɛlɛ waa Yawe Isirayɛli ye Kolocɔlɔw kpɔ̀ʔɔrɔ́, woro wee wi mii syɔ́ɔnwaa télege lè níjanʔa mii fàngoli na a mii nyapiigèle wi nyaa.› »

⁴⁹ A Adoniya syɛɛn-yeribèle myɛ fala ni cɛ̀lɛ́, a be yìri n kári pe myɛ nibin nibin pe kàbangáriya na.

⁵⁰ Amɛɛ Adoniya fyáa Salomɔn na lè, a wi yìri n sáà sáriga-wòlo-yafaangi nyɛ́ngéle cò.

⁵¹ A pe baa syɛ́ɛnri naa joo Salomɔn ma níì jo: «Adoniya wi yaà wee, àmɛɛ wi fyáa fànʔafɔw Salomɔn mɔ na lè, a wi sáà sáriga-wòlo-yafaangi nyɛ́ngéle cò níì jo: ‹Fwɔɔ fànʔafɔw Salomɔn í kàli mii ma níjanʔa si jo mii wi lè wi falipyew, woro a mii kpóo ní ŋɔsée ní í.› »

⁵² A Salomɔn jo: «Wi kánmi ga baa gi tɛ̀ɛn wi i nyɛ syɛɛnteleo, wi ǹjookannaa a too tári na í. Kàjáa peemɛ ga baa nyaa wi na, wi a tɔ̀nɔ́ kùu wii.»

⁵³ A fànʔafɔw Salomɔn pèle tun a be sáà wi láʔa sáriga-wòlo-yafaangi na n pan. A wi baa tìgi n too n cíbele fànʔafɔw Salomɔn yɛ́ʔɛ ma. A Salomɔn wi pye: «Da syée mɔ kpaʔa ma.»