Башланмыш 44 - Башкирский ВЗ (неполный)

Табылған туҫтаҡ

¹ Йософ өйөндәге баш хеҙмәтсеһенә былай тине: – Уларҙың тоҡтарын күтәрә алған тиклем ашлыҡ менән тултыр. Һәр береһенең тоғоноң ауыҙына алып килгән көмөшөн кире һал.

² Ә иң кесеһенең тоғона көмөш менән бергә минең көмөш туҫтағымды ла һал. Хеҙмәтсе, Йософ нисек ҡушһа, шулай эшләне.

³ Таң атыу менән туғандарға ишәктәрен алып юлға сығырға рөхсәт иттеләр.

⁴ Улар ҡаланан сығып алыҫ китеп тә өлгөрмәне, Йософ өйөндәге баш хеҙмәтсеһенә былай тине: – Тиҙ генә уларҙы ҡыуып ет! Ә ҡыуып еткәс: «Ниңә һеҙ яҡшылыҡҡа яуызлыҡ менән яуап бирҙегеҙ?

⁵ Хужам шарап эсә, күрәҙәлек итә торған туҫтаҡ түгелме һуң был? Бик насар эш ҡылғанһығыҙ», – тип әйт.

⁶ Баш хеҙмәтсе уларҙы ҡыуып етте лә ҡушылғанды әйтте.

⁷ Ағай-эне быға яуап итеп: – Ниңә улай тиһең, хакимым? Беҙ ҡолдарың һис кенә лә быны эшләй алмаҫ инек.

⁸ Беҙ тоғобоҙҙа ҡайтҡан көмөштө лә Ҡәнғәндән һиңә кире килтерҙек бит! Шулай булғас, хужаңдың өйөнән көмөшөн йәки алтынын ала булабыҙмы ни беҙ?

⁹ Әгәр беҙҙең беребеҙҙә урланған әйбер табылһа, әйҙә, ул үлтерелһен, ә беҙ хакимыбыҙҙың ҡолдары булып ҡалайыҡ.

¹⁰ – Яҡшы, һеҙ әйткәнсә булһын, – тине баш хеҙмәтсе, – тик урланған әйбер кемдә табылһа, шул ҡол булып ҡалыр, ә ҡалғандар өйҙәренә ҡайтып китер.

¹¹ Туғандар ҡабаланып тоҡтарын ергә төшөрҙө, ауыҙҙарын систе.

¹² Хеҙмәтсе уларҙың барыһын да тәртип буйынса – олоһонан кесеһенә тиклем – тикшерҙе: туҫтаҡ Бинйәминдә табылды.

¹³ Ағайҙары ҡайғынан кейемдәрен йыртҡыланы, йөктәрен ишәктәренә кире тейәп ҡалаға әйләнеп килде.

¹⁴ Йәһүҙә менән туғандары килгәндә Йософ өйҙә ине. Уның алдына йөҙтүбән йығылдылар.

¹⁵ Йософ былай тине: – Ниңә быны эшләнегеҙ? Минең кеүек кеше күрәҙәлек итеп белә алыр, тип уйламанығыҙмы?

¹⁶ – Ни әйтәйек инде, хакимым? – тине Йәһүҙә. – Ҡаршы әйтерлек тә, аҡланырлыҡ та һүҙебеҙ юҡ, Алла гонаһыбыҙҙы күрһәтте. Инде беҙ ҙә, туҫтаҡ табылған кеше лә хакимыбыҙҙың ҡолобоҙ.

¹⁷ – Юҡ, – тине Йософ, – мин улай эшләмәйем! Туҫтаҡ кемдә табылған, шул кеше минең ҡолом була, ә һеҙ тыныс ҡына атайығыҙ янына ҡайтып китегеҙ.

Йәһүҙәнең Бинйәмин өсөн ялбарыуы

¹⁸ Шунда Йәһүҙә Йософ янына килеп былай тине: – Хакимым! Мин ҡолоңа үҙең менән генә һөйләшергә рөхсәт ит. Мин фәҡиреңә асыуланмаһаң ине, хакимым. Һин үҙең дә фирғәүен менән бер бит!

¹⁹ Һин, хакимым, беҙ ҡолдарыңдан: атайығыҙ бармы, ағай-энегеҙ тағы бармы тип һорағайның.

²⁰ Беҙ һин хакимыбыҙға: атайыбыҙ бар, тик ул ҡарт инде, уның иң кесе улы бар, тип әйткәйнек. Был уның ҡартайғас ҡына тыуған балаһы. Ул бер әсәнән тыуған балаларҙан яңғыҙы ғына иҫән ҡалды, ә ағаһы үлде, тигәйнек. Атайыбыҙ уны ныҡ ярата.

²¹ Һин иһә беҙ ҡолдарыңа: «Уны яныма алып килегеҙ, үҙ күҙҙәрем менән күрәйем, – тинең.

²² Беҙ, хакимыбыҙ, һиңә уға атайыбыҙҙы ҡалдырып китергә ярамай, атайыбыҙ уның менән айырылышыуҙы күтәрә алмаясаҡ, тигәйнек.

²³ Ә һин беҙ фәҡирҙәреңә, кесе ҡустығыҙ килмәһә, күҙемә лә күренмәгеҙ, тинең.

²⁴ Беҙ өйгә, һинең ҡолоң атайыбыҙ янына, ҡайтҡас, уға һин әйткән һүҙҙәрҙе еткерҙек, хакимым.

²⁵ Ә атайыбыҙ: «Тағы барығыҙ, беҙгә аҙыраҡ ризыҡ алып ҡайтығыҙ», – тигәс,

²⁶ уға: «Бәләкәй ҡустыбыҙҙан башҡа бармайбыҙ, унан башҡа беҙ ул кешенең күҙенә лә күренә алмайбыҙ», – тинек.

²⁷ Шунан һуң атайыбыҙ, һинең ҡолоң, беҙгә былай тине: «Үҙегеҙ беләһегеҙ: ҡатыным ике ул тапҡайны.

²⁸ Береһе эргәмдән китте. Уны берәй йыртҡыс ботарлағандыр тип уйланым, бүтән мин уны күрмәнем.

²⁹ Хәҙер икенсеһен дә алып китәһегеҙ. Әгәр уның менән бер-бер хәл булып ҡуйһа, мине, сал сәсле ҡартты, ҡайғынан гүргә индерәһегеҙ инде».

³⁰ Хәҙер мин өйгә атайым, һинең ҡолоң янына, уның йәндәй күргән улынан башҡа ҡайта аламмы?

³¹ Атайыбыҙ уның арабыҙҙа юҡ икәнен күреү менән йән бирәсәк. Һинең ҡолоң, сал сәсле атайыбыҙ, беҙҙең арҡала ҡайғыһынан гүргә төшәсәк!

³² Мин ҡолоң, атайыма: башым менән яуап бирәм, ҡустымды алып ҡайтмаһам, һинең алда ғүмерем буйы ғәйепле булырмын, тигәйнем.

³³ Зинһар, бында уның урынына хакимыма ҡол булып мин ҡалайым! Ә ул ағалары менән ҡайтып китһен.

³⁴ Мин унан башҡа өйгә ҡайтып, атайымдың хәсрәткә батҡанын күрә алмайым!