Башланмыш 41 - Башкирский ВЗ (неполный)

Йософтоң фирғәүендең төшөн юрауы

¹ Ике йыл үткәндән һуң, фирғәүен бер төш күрҙе: имеш тә, ул Нил йылғаһы ярында тора ине,

² шул саҡ Нилдан ете һыйыр килеп сыҡты. Матур, көр был һыйырҙар яр буйындағы ҡамышлыҡта утлай башланы.

³ Ул арала Нилдан арыҡ һәм хәлһеҙ тағы ете һыйыр килеп сыҡты ла теге һыйырҙар янына барып баҫты.

⁴ Арыҡ, көсһөҙ һыйырҙар теге матур, көр һыйырҙарҙы ашаны. Шунда фирғәүен йоҡоһонан уянды.

⁵ Яңынан йоҡлап киткәс, икенсе төш күрҙе: имеш, бер һабаҡта ете туҡ башаҡ үҫеп сыҡты.

⁶ Уның артынса ерҙән ҡыуан ел көйҙөргән ете буш башаҡ үҫеп сыҡты ла,

⁷ бына ғәләмәт, ошо буш башаҡтар ашлыҡ бөртөктәре менән тулы теге башаҡтарҙы йотто ла ҡуйҙы. Шундай төштәр күреп уянды фирғәүен.

⁸ Хафаға төшкән фирғәүен, иртәнсәк Мысырҙың бөтә сихырсыларын һәм аҡыл эйәләрен саҡыртып, күргән төштәрен һөйләне, әммә уларҙы берәү ҙә юрай алманы.

⁹ Шунда шарап ҡойоусылар башлығы фирғәүенгә былай тине: – Мин бөгөн гонаһымды иҫемә төшөрҙөм.

¹⁰ Бер ваҡыт фирғәүен беҙ ҡолдарына асыуланды ла – баш икмәксе менән мине һаҡсылар башлығы йортондағы зинданға япты.

¹¹ Бер төндө икебеҙ ҙә төш күрҙек. Уларҙың мәғәнәләре төрлө ине.

¹² Беҙҙең менән бергә һаҡсылар башлығының ҡоло булған йәш ғиври бар ине. Беҙ уға төштәребеҙҙе һөйләнек. Ул беҙгә юраны, һәр беребеҙгә нимә аңлатҡанын әйтеп бирҙе.

¹³ Ул нисек юраған булһа, шулай килеп сыҡты: мин элекке урыныма ҡайтарылдым, ә баш икмәксе аҫылды.

¹⁴ Фирғәүен Йософ артынан кеше ебәрҙе. Уны йәһәт кенә зиндандан сығарҙылар. Йософ ҡырынып, кейемен алмаштырып фирғәүен янына килде.

¹⁵ – Мин төш күргәйнем, ләкин уны берәү ҙә юрай белмәй. Ә мин һинең турала, төш юрай белә икән, тип ишеткәйнем, – тине фирғәүен Йософҡа.

¹⁶ – Был минең ҡөҙрәтемдә түгел, – тине Йософ. – Фирғәүенгә хәйерле яуапты Алла Үҙе бирер.

¹⁷ Фирғәүен Йософҡа былай тип һөйләй башланы: – Мин төшөмдә Нил йылғаһы ярында торам, имеш тә,

¹⁸ Нилдан ете һыйыр килеп сыҡты, имеш, тип күрҙем. Көр, матур был һыйырҙар яр буйындағы ҡамышта утлай башланы.

¹⁹ Ул арала Нилдан тағы ете һыйыр сыҡты, тик улар шундай арыҡ һәм хәлһеҙҙәр, ҡоро һөйәк тә тиренән генә торалар – мин Мысырҙа бындай һыйырҙарҙы бер ҡасан да күргәнем юҡ.

²⁰ Ошо ябыҡ һәм һөмһөҙ һыйырҙар теге көр һыйырҙарҙы ашаны ла ҡуйҙы.

²¹ Һимеҙ һыйырҙар уларҙың ҡорһаҡтарына инеп юғалһа ла, теге һыйырҙар элеккесә арыҡ көйө ҡалды. Мин уянып киттем.

²² Шунан икенсе төш күрҙем: бер һабаҡта ете башаҡ үҫеп сыҡҡан икән тим, башаҡтары яҡшы, туҡ ине.

²³ Уның артынса ерҙән ҡыуан ел көйҙөргән ете буш башаҡ үҫеп сыҡты.

²⁴ Ошо буш башаҡтар теге туҡ башаҡтарҙы йотто ла ҡуйҙы! Төштәремде күрәҙәселәргә һөйләгәйнем, әммә улар бер ни ҙә әйтә алманы.

²⁵ Йософ фирғәүенгә былай тине: – Фирғәүен күргән төштәрҙең мәғәнәһе бер. Алла һиңә алда күрәсәгеңде белдерә.

²⁶ Ете һимеҙ һыйыр ете йылды аңлата, ете туҡ башаҡ та шулай уҡ ете йыл. Йәғни быларҙың икеһенең дә мәғәнәһе бер.

²⁷ Ә улар артынан сыҡҡан арыҡ һәм насар ете һыйыр – был тағы ете йыл. Ҡыуан ел көйҙөргән ете буш башаҡ та шуны уҡ – ете йылға һуҙыласаҡ аслыҡты аңлата.

²⁸ Бына шуның өсөн Алла фирғәүенгә күрәсәген белдерә тип әйткәйнем.

²⁹ Мысыр ерендә ете йыл муллыҡ, туҡлыҡ буласаҡ,

³⁰ ләкин унан һуң ете йыл аслыҡ булып, шул муллыҡтың эҙе лә ҡалмайынса юҡҡа сығасаҡ. Аслыҡтан ил бөләсәк,

³¹ ә элекке муллыҡтың эҙе лә ҡалмаясаҡ – йотлоҡ шундай көслө буласаҡ.

³² Ә төштөң ике тапҡыр күренеүе Алланың яҙғаны шул һәм Ул уны оҙаҡламай ғәмәлгә ашырасаҡ, тигәнде аңлата.

³³ Шуға күрә лә фирғәүенгә, зирәк аҡыллы берәй кешене табып, Мысырға уны идарасы итеп ҡуйыу кәрәктер.

³⁴ Фирғәүен бөтә ил буйынса түрәләр ҡуйһын, улар алдағы ете муллыҡ йылында халыҡ үҫтергән уңыштың биштән бер өлөшөн йыйып алһын.

³⁵ Уңдырышлы йылдарҙа тупланған был аҙыҡ-түлек ҡалаларҙа фирғәүен ҡарамағындағы келәттәрҙә тупланһын.

³⁶ Был һаҡлыҡ иген Мысырға ябырыласаҡ ете йыллыҡ аслыҡ дәүеренә, йәғни илде йотлоҡтан ҡотҡарыу өсөн ҡалдырылһын.

Йософтоң Мысыр хакимы булыуы

³⁷ Йософтоң һүҙҙәре фирғәүен менән һарай әһелдәренең күңеленә хуш килде.

³⁸ – Бүтән бындай кешене табып булмаҫ, – тине фирғәүен үҙенең янындағыларға. – Алла рухы бар унда!

³⁹ Шунан ул Йософҡа былай тине: – Быларҙы Алла һиңә асҡан икән, тимәк, һинән дә зирәгерәк һәм аҡыллыраҡ башҡа кеше юҡ.

⁴⁰ Ошо көндән алып минең биләмәләремдә һин хөкөм йөрөтәсәкһең, халҡым һине тыңлаясаҡ. Бары тик тәхетем менән генә мин һинән юғарыраҡ буласаҡмын.

⁴¹ – Шуны бел: мин һине бөтә Мысырға идара итергә ҡуям.

⁴² Ул бармағындағы фирғәүен тамғаһы һуғылған йөҙөгөн сисеп Йософҡа кейҙерҙе, нәфис етен кейемдәр бирҙе һәм муйынына алтын сылбыр таҡты.

⁴³ Уға үҙенекенән ҡала икенсе дәрәжәләге арбаһын бирҙерҙе. Йософ арбала барғанда уның алдынан: «Юл бирегеҙ!» – тип ҡысҡыра-ҡысҡыра йүгереп барырға тейештәр ине. Шулай итеп, фирғәүен Йософто бөтә Мысырға идарасы итеп ҡуйҙы.

⁴⁴ – Мин фирғәүендең ихтыяры шундай, – тине ул Йософҡа. – Ошо көндән башлап бөтә Мысыр ерендә һис кем һинһеҙ ҡулын да, аяғын да ҡыбырҙатмаҫ.

⁴⁵ Фирғәүен Йософҡа Сафнаҫ-Пағнеах тигән мысыр исеме бирҙе һәм уны Аснаҫ исемле ҡыҙға өйләндерҙе, Он ҡалаһының ҡаһины Потиферағтың ҡыҙы ине ул. Йософ Мысыр менән идара итә башланы.

⁴⁶ Фирғәүенгә хеҙмәт итә башлағанда Йософҡа утыҙ йәш ине. Фирғәүен янынан китеп, Йософ бөтә Мысырҙы йөрөп сыҡты.

⁴⁷ Ете туҡлыҡ йылында ер мул уңыш бирҙе.

⁴⁸ Мысырҙа был йылдарҙа йыйылған бөтә игенде Йософ ҡалаларға бүлде – һәр ҡалаға уның тирә-яғында йыйып алынған игенде һала барҙы.

⁴⁹ Ул диңгеҙҙәге ҡом күпме булһа, шул тиклем күп иген йыйҙы – хатта иҫәп алып барыуҙан туҡтаны, сөнки һанап бөтөрлөк түгел ине.

⁵⁰ Йотлоҡ башланғансы Он ҡалаһы ҡаһины Потиферағтың ҡыҙы Аснаҫ Йософҡа ике ул табып бирҙе.

⁵¹ Баш балаһына Йософ Менашше тип исем ҡушты: «Алла миңә барлыҡ ҡайғымды һәм атам йортон оноторға ярҙам итте», – тине.

⁵² «Алла мине ғазапҡа дусар булған ерҙә емешле итте», – тип, икенсеһенә Әфраим тигән исем бирҙе.

⁵³ Мысырҙа ете уңдырышлы йыл үтеп китте.

⁵⁴ Йософ юрағанса, ете йыллыҡ аслыҡ башланды. Был аслыҡ башҡа илдәрҙе лә солғап алды, ә Мысырҙа иген күп ине.

⁵⁵ Аслыҡ башланып, Мысыр халҡы фирғәүенгә ашлыҡ һорап ялбарырға тотонғас, ул: – Барығыҙ, Йософтан һорағыҙ, Йософ ни әйтһә, шуны эшләгеҙ, – тине.

⁵⁶ Бөтә ерҙә аслыҡ ине. Йософ, иген бураларын асып, Мысыр халҡына иген һатырға тотондо. Мысырҙа йотлоҡ көсәйә барҙы.

⁵⁷ Башҡа илдәрҙән дә Йософтан ашлыҡ һатып алырға Мысырға ағылдылар, сөнки бөтә ерҙә аслыҡ ҡотора ине.