Zɛnɛse 31 - Yálá laawoo hɛɓɛ (dc)Ɉakɔbə ə pu yɛ həɠə Laban pɔɔli 1 Ɉakɔbə ə bələ mɛ̨n Laban lon ɉinąą diɛ kɛ diɛ: «Ɉakɔbə aa ku nąn nwɔ hɛn gɔw kəlee həɠə a gbanalaa, yaamun, aa kɛ a hɛn gɔw nąmu.» 2 Ɉakɔbə ə gaa yɛ diɛ, pələi tɔlɔɔ Laban ə kɛi ɲɛ̨i lɛlɛɛ hee la mą, hvo kɛa tii. 3 Nąąlɔwai, Yai-Laa ə mo Ɉakɔbə ɓa yɛ mą: «Pənə ə́ li ə́ kaa nuą pɔ, ka pɔ lɔi, gáá pai kɛi ə́ pɔ.» 4 Ɉakɔbə ə nɛɛmą, ə Rasɛlə da Lea di təli, yɛ di pa di gáá ɲɛa, ɓɛi tii nwɔ́ taatɛlɛɛɠaa kaa laai. 5 Pai di mo ɲɛa, yɛ diɛ: «Ŋą́ą́ gaa gɛ́ diɛ, ka nąn hvo kɛa ɲɛ̨i lɛlɛɛ heei ɲɛ̨́i, yɛ bələi tɔlɔɔ ə kɛ la, kɛlaa, ną́n nwɔ Yálái kaa bɔ́. 6 Ka gɔlɔn kaa, ŋą́ tí kpɔ ka nąn ma a hvaŋąlɔ. 7 Kɛlaa, aa mówo, yii kɛ mąąnɛ̨ɛ̨ ə dɛɛ bɔ́ a ɉálá, aa mąąhvalin geemɛ̨i pow, ə mą kɛ tii, Yálá hvo hvaa li mą hvo mɛ̨nį ɲɔ̨n gɛ a ɲą́ą́. 8 Ɓɛlɔwai ka nąn ə kɛi kɛ la mą́ą́: ‹Daa tɛlɛɛ pɛ̨ɛ̨ɠaa ɓə gaa kɛi a ə́ hálá›, daatɛlɛɛɠaa di kɛi lɔ di kaa a bɛ̨ɛ̨. Yɛ nwɔ̨nɔ̨ mą́ą́: ‹Yiiɠaai bɛ̨ɛ̨ ɲɛ̨i kpɛa kpɛa, yili ɓə gaa a ə́ hálá›, daatɛlɛɛɠaa di kɛi di kaa a bɛ̨ɛ̨ ɲɛ̨i kpɛa kpɛa. 9 Yálá ɓə, ka nąn nwɔ taatɛlɛɛɠaa kulɔ ɲəi, ə dɛɛ bɔ́. 10 Bələi Yálá ə dɛɛ la bɔ́, bələ ka: Ɓɛlɔwai kɛ a daatɛlɛɛɠaa tɛi lɔwai, ŋį́ hįį kaa, daatɛlɛɛ hilɛɠaai kɛi tɛ, di kɛ a di pɛ̨ɛ̨ a ɲɛ̨i pɛlɛɛ, a wala kɛ tii ɲɛ̨i kpɛa kpɛa. 11 Ɉįį tii hu, Yálá nwɔ malaka yɛ mą́ą́: ‹Ɉakɔbə! Ŋą́ hvaa.› 12 Yɛ nwɔ̨nɔ̨ mą́ą́: ‹Ə́ ɲɛ̨i hee daatɛlɛɛ hilɛɠaai tii tɛi diɛ, di pɛ̨ɛ̨, ɲɛ̨i pɛlɛɛ kaa ɉu, ɲɛ̨i kpɛa kpɛa ə ɓo ɉu. Ɲą́ą́ Yálá, ŋį́ yili kɛ tii, mąąhɔlɔɓo, pələi Laban kaa ə́ hon ɉii la, ŋą́ą́ nąą kaa. 13 Ɲą́ą́ Yálá, ɲą́ą́ ka tii gbɔ́wɔ́ lɛ yɛ́ Betɛlə, ɓɛi tii ə́ ɉaláá kulɔi tɔɔ laa mą́ą́, ə́ ə́ wóó kwɛlɛ mą́ą́. Yii hu, 'pənə ə́ li ə́ pɔ lɔi, ɓɛi ə́ həɠə laa.›» 14 Rasɛlə da Lea diɛ Ɉakɔbə ɓa: «Ku wɔɔ kaa mɔɔ kɛa ku nąn bulu hɛnŋąą hu? 15 Ku nąn a ku kaa kɛa yɛ nwɛ̨ąa, mąąhɔlɔɓo, aa ku lɔwɔ́tɔɔ, ɛlɛɛ, hɛn gɔw kɛ mąąnɛ̨ɛ̨ ə dɛɛ ku pɔ, aa mį́i. 16 Yili ɓa, ɉɛnŋąąi kpɔ Yálá ə gulɔ ku nąn Laban yəi, ə dɛɛ ə́ pɔ, gaa a kwa ku lonnii ku wɔɔ. 'Gɛ yɛ bələi Yálá ə mo la yɛ.» 17 Ɉakɔbə ə li, ə nonnii da nɛ̨ąni tɛ ɲɔ̨nwɔ̨mɛ̨ɛ̨ɠaa mɛ̨i. 18 Taatɛlɛɛɠaa kpɔ ə ɉɔlɔɓo Aramə, da hɛn gɔw, ə gəlee həɠə yɛ li la nąn Isaakə pɔ, Kanaan lɔi hu. 19 Laban ə həɠə yɛ li nwɔ ɓɛlaaɠaai ləɠa mɛ̨i teei. Nąąlɔwai Rasɛlə ə nąn ɲəi bɛlɛ́n ɉalə ta həɠə bulu. 20 Ɉakɔbə kɛɛ lii, hvo vɛli Aramə mun Laban ɓa, ə li dɛɠi. 21 Ɉakɔbə ə ɲəi hɛnŋąą kəlee həɠə, ə pu la, ə Eufratə teen, yili pulu, ə ɲɛ̨i hee kɛa Galaadə ɲeeɠaa ɓa pələ, yɛ li. Laban ə hvilɛn Ɉakɔbə pulu yɛ gbɛ 22 Hvóló haaɓa tɛɛ pulu, nu ta ə mo Laban ɓa, yɛ mą: «Ɉakɔbə aa pu.» 23 Laban ə ɲəi bɛlɛ́n ɉinąą həɠə, di hvilɛn Galaadə ɲeeɠaa ɓa. Laban da Ɉakɔbə di woo ə laa mą 24 Kɛlaa, kpinįi, Yálá ə gbɔwɔ lɛ Aramə mun Laban ɓa hįį pələ, yɛ mą: «Hvo kɛ ə́ kaa mɛ̨nį ɲɔ̨n gɛi a Ɉakɔbə.» 25 Laban ə həli Ɉakɔbə ɓa, yili aa nwɔ həɠə pɛlɛ́ɠaai hvilɛn Galaadə ɲeeɠaa ɓa, Laban da bulu nuą diɛ kpɛli, di di wɛiɠaai hvilɛn. 26 Laban ə Ɉakɔbə təli, yɛ mą: «Lə ɓə ŋɛ̨i ə́ gɛ a ɲą́ą́i? Ə́ mówo, ə́ nonnii nɛ̨ąą həɠə yɛ́ pa a diɛ yɛ kɔluwɔɠaa. 27 Lə mɛ̨nį ɓa ə́ ə́ loo mą́ą́ yɛ́ pu, ɛlɛɛ ə́ mówo? Ya gíli pu kɛ ɉu, kɛlɛi kwa yili gwəinɛ̨ɛ̨ kulɔ kɛ, ku ə́ tɔɔ pələi a wələ da hvɛli woo nɛ̨ɛ̨ɠaa. 28 Yii ŋɛ̨i yaa gɛ, hvo kpɛli nɛ́ɛ́ li laa kwa nonnii ku hvo yələwala too ku kee ɓa, ə mą kɛ kwa máləni. A tɛ̨ą, hvo túwɔ́ li a ɲą́ą́ a nɛlɛɛ. 29 Ɉə kaa mą́ą́ ŋį́ mɛ̨nį ɲąąnwąnąą laa kaa, kɛlaa, ə́ nąn nwɔ Yálá ə háá mɛ̨nį ɓo mą́ą́ kpinįi, yɛ mą́ą́: ‹Hvó kɛ ə́ kaa mɛ̨nį ta kɛi a Ɉakɔbə.› 30 Ə́ həɠə mɛ̨nį ɉa, yɛ́ ə́ pulu pənə, ə́ gɛ tii, mąąhɔlɔɓo, ə́ wɔ nuą wɛli aa ə́ hon, mɛ̨nį ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ hvaa a yili. Kɛlaa, lə mɛ̨nį ɓa ə́ nwɔ́ haliɠaai nwuɔ̨?» 31 Ɉakɔbə yɛ Laban ɓa: «Ŋą́ kɛi ɲɔw, gɛ́ kɛ diɛ: Ŋą́ ə́ kili pu ɉu, hvó pa ə́ lonnii kulɔ ɲə́i. 32 Kɛlaa, nui ya ə́ wɔ haliɠaai kaa ɲəi, mąą nu nwun ə lɛɛ ɉu. Nwɔ́ nuąi kəlee ka, nu kəlee tiɛ̨ hu kaa, yii yá gaa a ə́ wɔɔ, ə́ ɉəɠə.» Ɉakɔbə kili hvo kɛ ɉu yɛ kɛ, Rasɛlə ɓə nąn nwɔ haliɠaai həɠə. 33 Laban ə ɉəɠə pɛlɛ́ɠaa kəlee mu kaa, ə Ɉakɔbə pɔɔli kaa, ə Lea pɔɔli kaa, da di wɔ tí nɛ̨ąą hveelɛi, hvo hɛn da kaa, ə kulɔ la Lea yəi bɛlɛ́n, yɛ lɔ Rasɛlə yəi bɛlɛ́n. 34 A mɛ̨nį gɛ, Rasɛlə ɓə ɉaliɠaai tii həɠə, ə nɔ ɉoo pulu kpəlin mu, ə hee mɛ̨i. Laban ə bɛlɛ́n gəlee kaa, hvo hɛn da kaa. 35 Rasɛlə yɛ nąn ma: «Ną́n, ya gaa və́ muhəɠə li və́ tɔɔ, ŋą́ lɛɛ heeni, mąąhɔlɔɓo, nɛ̨ą ɲɔ̨n gaa mą́ą́.» Laban ə ɲɛ̨i laa, hvo nwɔ haliɠaai kaa. 36 Ɉakɔbə ə niiɲąnwąną, ə haŋą Laban ɓa, yɛ mą: «Ɉɔ́n maa a lə? Kɛɛ lə kɛɛ kpɔ ɓə ŋį́ gala yɛ́, yai ə́ həɠə ə́ hvilɛn búlu yɛ́ gbɛ́? 37 Yáá díɲɛ̨ kəlee hu pili, ə́ ə́ yə́i hɛn da kaa ɉu? Yii ə́ gaa, nɛ nu kəlee di gaa; di gu lɔwai tɔɔ. 38 Kwɛlan bow hveelɛ ɓə ŋį́ gɛ ə́ pɔɔli, ə́ wɔ ɓɛlaɠaai da ə́ wɔ ɓoluɠaai da lɔpee yəi hvo kala. Və́ ta kpɛli ə́ wɔ ɓɛlaa hilɛ ta mįi li. 39 Lɔwɔ huwɔ a da hon, və́ ta pa li a bowa və́ nɛ yɛ́. Ɲą́ą́ lɔ ɓə ɲéé ə kɛi lɛɛ ɉu. Da ə́ wɔ taatɛlɛɛi ta nwuɔ̨ kɛ, ə kɛ a kpinį, ə kɛ a hvóló, ɲą́ą́ lɔ ɓə yá kɛ mą́ą́ bɔɔ kulɔ ɉu. 40 Yələɓoɔ, hvóló yɛ gə́lən, kpinįi, gɛ́ kwɛlɛ həɠə, vá yii. 41 Ŋą́ kwɛlan bow hveelɛ kɛ ə́ pɔɔli, ŋį́ kwɛlan bow kɔ́w nąąn gɛ, gɛ́ ə́ lonnii nɛ̨ąą mąą kóló ɓo, ŋį́ kwɛlan mɛ̨ida kɛ, gɛ́ ə́ wɔ taatɛlɛɛɠaa mɛ̨i kaa; kɛlaa, ə́ ɉála mąąhvalin ɉii kɛ gee mɛ̨i pow. 42 Akɛ kɛ ną́n nwɔ Yálá, Abrahamə nwɔ Yálá, yai Isaakə a ɲɔw mą, hvo kɛli kɛ bɔ́, ŋį́ li həɠə ə́ pɔɔli a ɲéé howolo. Kɛlaa, Yálá ə nwɔ́ mɔ̨nɔ̨, da nwɔ́ tɔɔ a nwąnąi laa kaa; ya ɓə gɛ, wɛ́i kpinįi, ə hvaa ə́ pɔ mą́ą́ mɛ̨nį ɓa.» 43 Laban yɛ Ɉakɔbə ɓa: «Nɛ̨ąąi ŋɛ̨i ə́ yəi, nónnii ɓaa diɛ, di lonnii tii, nónnii li, daatɛlɛɛɠaa ŋɛ̨i da ɉɛnŋąąi ŋɛ̨i ə́ kaa gaai, gəlee kaa a nwɔ́ɔ́. Yili ɓa, vá pɛli mɛ̨nį ta kɛi a nónnii ŋɛ̨i, ə mą kɛ lonŋąąi daa gaa. 44 Yili ɓa, gu mįnɛ̨ həɠə, ə kɛ a gu nu hveelɛi gu lɔwai kɛla.» 45 Ɉakɔbə ə nɛɛma ə kwɛni ta həɠə ə dɔɔ. 46 Yili pulu ə mo nwɔ nuąi diɛ, yɛ diɛ: «Ka kwɛniɠaa kwɛli, ka pa ka bu gwɛlɛ», di pa a gwɛniɠaa, di bu gwɛlɛ. Di hee gwɛniɠaa tii mɛ̨i, di kɔ̨nɔ̨n mįi. 47 Laban ə gɛɛnąąi tii laa hee a: «Yegarə Sahaduta.» Ɉakɔbə ə nwɔ laa hee a dee, yɛ mą: «Galeedə.» 48 Laban yɛ Ɉakɔbə ɓa: «Gwɛni hįį ŋɛ̨i kaa háákələi a ɲą́ą́ gwa yɛ́ gu lɔwai kɛla.» Mɛ̨nį gɛ da kɛ gɛɛnąąi tii laa ɓaa: «Galeedə», mukulaa ɓaa: «Kɛla kwɛni hįį.» 49 Da kɛ nwɔ̨nɔ̨ nąą laa ɓaa: Mispa, mukulaa ɓaa: «Ɓɛi ɲɛ̨i kɛ mąą mun a tɔɔ laa.» Mąąhɔlɔɓo, Laban ə mo, yɛ diɛ: «Yai-Laa ɓə gaa kɛi gu mɛ̨i kaai, ɓɛlɔwai gu ɲɛ̨i hvo pai kɛi la gu kee ɓa. 50 Akɛ yá nónnii nɛ̨ąą ŋɛ̨i hvulu, ya nɛ̨ɛ̨nu takpɛli həɠə, nu hvəi gaa a gu lɔwai kɛla, Yálá kpinį ɓə gaa a gɛla gwa yɛ gu lɔwai.» 51 Laban yɛ Ɉakɔbə ɓa: «Gwɛni hįį, ŋɛ̨i ŋį́ dɔɔ gu lɔwai, gwɛni ŋɛ̨i tɔɔni ɉamaą, ə́ ɲɛ̨i hee mą. 52 Gwɛni hįį ŋɛ̨i da yii ŋɛ̨i tɔɔni ɉamąi, di kaa a gu lɔwai kɛla, yɛ ɓo a gu ɲɛ̨n, vá mąą teen və́ pa ə́ pɔ a kɔ́, yáán, hva mąą teen hvó pa bɔ́ a kɔ́. 53 Gɛ́ Abrahamə da Nahɔrə di wɔ Yálá ə kɛ a gu lɔwai mɛ̨nį hutɔɔ mun.» Nąąlɔwai, Ɉakɔbə ə gwɛla a Yálái ŋɛ̨i nąn Isaakə a ɲɔw mą, naa. 54 Yili pulu, di haláá kulɔ laa ɲee ɓa, di di kwɛlɛ nuą təli, da diɛni di mįi, naa mįi kɛɛ pulu, da diɛni di yii laa ɲee ɓa. |