Samia Veerɛi 19 - Yálá laawoo hɛɓɛ (dc)Davidə ə Absalɔn haa wɔlɔ ɓo 1 Nąąlɔwai, tɔɔmun ɉu ə pu mą, ə tɛ yələi pɛlɛ mu, yɛ wɔlɔ. Gɛɛ lii, ə kɛi kɛ mą: «Ee kə nón Absalɔn! Ee kə nón Absalɔn! Ee kə nón! Ŋą́ li kpɔ haa a yaai tii mąąhvalin. Ee kə Absalɔn, nón ɉulɔnu!» 2 Də li di bələ ɓo Ɉoabə ɓa, diɛ mą: «Tɔɔmun gaa wɔlɔi, yɛ nwoo laa Absalɔn mąą mɛ̨nį hu.» 3 Mąą yələ, gɔi tii nɛɛ nuą diɛ, maa ə pənə a haa wɔlɔ ɓoɔ nɔi nuą yəi. Mąąhɔlɔɓo, di mɛ̨n diɛ kɛ; tɔɔmun nii a kələn gwəi non mąą mɛ̨nį ɓa. 4 Mąą yələi tii, nuą di kɛi tɛ taai, yɛ nuą da pu kɔ́ ɓa, daa nwumɛ̨. 5 Tɔɔmun ə həɠə pɛlɛ ɲɛ̨i, tɔɔmun ə kɛi tomą kpɔ a nwoo kɛnɛ̨, yɛ kɛ mą: «Ee kə nón ɉulɔnu Absalɔn! Ee kə nón ɉulɔnu Absalɔn! Ee kə nón ɉulɔnu!» 6 Ɉoabə ə lɔ tɔɔmun bɔ bɛlɛ́n, yɛ mą: «Yaa nwumɛ̨ tɛ a ə́ wɔ tínuąi háákələi, diɛi daa ə́ nwun mąąɓo, yaa nwumɛ̨ tɛ a ə́ lon ɉinąą da ə́ lón nɛ̨ą, ə́ nɛąni da ə́ wɔ wɛli nɛ̨ąąi kəlee. 7 Nuąi da yowolaa kulɔ a yɛ́, diɛ ɓə di wɛli kaa yɛ́. Nuąi da ə́ wɛli la kɛ, di wɛli hvo yɛ́. Yaa kələi nɛ, yɛ diɛ; ə́ wɔ nwun nąmįnąi da ə́ wɔ kóló kɛ nuąi, di hvo a hɛn lɔpee ta ə́ ɲɛ̨i ɓa. Ŋą́ą́ gɔlɔn gɛ́ diɛ, ə ma kpɛli kɛ ku kəlee ku haa kɛ, Absalɔn yaa tɔ̨nɔ̨ ə lɛɛ a vulú, yili mɛlɛ kaa mą ə́ ɲɛ̨i ɓa ə tɛɛ, ku lɛɛ a ku hvulú ɓa. 8 Ə́ muhəɠə kɛa yiihu, yɛ́ kpįnįi, ə́ li, ə́ ə́ pɔ nuą hvaŋąlɔ woo ɓo diɛ. Mąąhɔlɔɓo, gáá moi yɛ́ kpɔ Yai-Laa ɲɛ̨i ɓa, gɛ́ yɛ́, ya wala yili kɛ, nui lɔpee ta hvo pai lɛɛi ə́ pɔ gbinįi ŋɛ̨i hu. Yili a nee ɲɔ̨nwɔ yɛ́, ə tɛɛ mɛ̨nį nwąnąąɠaa kpɔ aa laa yɛ́ diɛ, ə həɠə ə́ hulɔnon ɲələ ɓa, ə həli la yiihu ɓa.» 9 Nąąlɔwai, tɔɔmun ə muhəɠə ə hee bɛlɛ́ laaləi, di noloɓo nuą kəlee mɛ̨i, diɛ mą: «Tɔɔmun gaa heeni bɛlɛ́ laaləi, nu kəlee ə pa tɔɔmun nííla.» Israɛlə nuą kəlee di pu, də li di yəi bɛlɛ́ laaləiɠaa. Di Davidə təli, ə gɛ, ə pənə ə li Ɉerusalɛmə daai 10 Israɛlə huwuhu nuą lɔwai, di kɛi mo, di kee lɔwai, diɛ kɛ mą: «Gu yowoɠaa ŋɛ̨i a Filisti nuą, tɔɔmun aa wɔlɔ ku kulɔ di yəi, háákələi hvólói ŋɛ̨i, a pu, a kulɔ nɔi, ə gɛ, ə mąąkilɛ Absalɔn tɔwɔ. 11 Yii ɓa a Absalɔn, yii gu mąątí a dɔɔ wulɔ, ə kɛ a gu nwun nąmu, aa lɛɛ gɔ́ hu, lə ɓə kɛa gu kaa mąąkpɔn ɉii yiihu, ə gɛ, gu tɔɔmun dəli, ə pənə ə pa?» 12 Tɔɔmun Davidə yaa kpɛli ə nuą tɔɔ, diɛ li ɉaláá laa həli nuą: Sadɔkə da Abiatarə di pɔ, diɛ diɛ: «Ka mo Ɉuda kalanɉonŋaa diɛ, kaa diɛ: ‹Lə mɛ̨nį ɓa ka lɛɛ pulu, tɔɔmun bulu pənə mɛ̨nį hu, yɛ pa bɔɔli? Ya pa yaan, mɛ̨nįi kpɔ Israɛlə nuą kəlee daa mo, bələ aa pa aa həli tɔɔmun ma. 13 Ka káá a gááyɔwɔa, gu kaa a nu huwu tɔ̨nɔ̨. Lə mɛ̨nį ɓa, ka lɛɛ pulu, tɔɔmun bulu pənə mɛ̨nį hu, yɛ pa bɔɔli?›» 14 Tɔɔmun yɛ nwɔ̨nɔ̨ diɛ: «Ka li ka mo Amasa ɓa, kaa mą: ‹A kɛ tii, gu hvo mɔ̨ɔ̨ a nu huwu tɔ̨nɔ̨? Akɛ ŋą́ wala ə́ hee a Ɉoabə mąąhvalin nwɔ́ kɔlaɠai nwun na, mɛ̨nį nwąnąą kpɔ ɲee tɛɛ mɛlaa diɛ, Yai-Laa ə naa mą́ą́.›» 15 Davidə hvaa woo tii ə Ɉuda nuą kəlee lii hon, yɛ da kɛ a nu tɔ̨nɔ̨. Di wɛlɛɛ tɔɔ diɛ tɔɔmun ma: «Yɛ́ ka ə́ pɔ nuą kəlee ka pa.» 16 Nąąlɔwai, tɔɔmun ə bulu pənə ə pa həli Ɉurdɛn ɓa. Ɉuda nuą di pa Gilgalə daai, ə gɛ, də li di tɔɔmun naakwiɛn, di Ɉurdɛn teen na. Davidə ə Simei mąąhvaalɛɛ 17 Gera lon Simei pɔ taai ɓa kɛ a Bahurimə, Bɛnɉamɛn mun da li kɛ, da Ɉuda lɔi hu nuą di kpuluun diɛ li tɔɔmun Davidə laakwiɛn ɉii. 18 Bɛnɉamɛn nu huwu, nu waa tɔ̨nɔ̨ ɓə kɛ bɔ, ə mą kɛ Saulə yəi bɛlɛ́n góló kɛ mun Siva da nonnii pow kɔ́w lɔɔli, ə lɛɛ, ɲee pɔ nuą nu pow hveelɛ. Mąą nɛ̨ɛ̨ kɛ di di mąąhulɔ, di kɛ ɲa la tɔɔmun yɛ tɛɠa lɛɛ pai. 19 Ɓɛlɔwai gələn ŋɛ̨i tɔɔmun da bɔ nuą di kaa ɉu, a kɛi ɲa teen na, yii lɔpee tɔɔmun a mo, diɛ gɛ. Ɓɛlɔwai, tɔɔmun ə ɲa teen na, Gera lon Simei ə too gɔwɔ mu, 20 yɛ tɔɔmun ma: «Nwɔ́ mɛ̨nį nąmu, hɔn ɲɔ̨n ŋą́ą́ gɛ, və́ kɛli ə́ gwələ kulɔ ə́ wɔ luwɔi ɓa. Ɉɔn ɲɔ̨n tii ŋą́ gɛ, ɓɛlɔwai nwɔ́ mɛ̨nį nąmu tɔɔmun ə həɠə la Ɉerusalɛmə daai. Nwɔ́ mɛ̨nį nąmu, hvo ɉɔ́n tii hee ə́ kwəi. 21 Mąąhɔlɔɓo, ə́ wɔ luwɔ kili kaa ɉu, aa nɛ̨ŋɛ̨n ɉəɠə. Kɛlaa, háákələi ŋɛ̨i, ŋą́ą́ tɔɔ Ɉosɛfə yəi bɛlɛ́n nuą ɲɛ̨i tɔwɔ, ə gɛ, ku pa, ku nwɔ́ mɛ̨nį nąmu laakwiɛn.» 22 Seruya lon Avisai ə nwoo pulu pənə, yɛ tɔɔmun ma: «Akɛtii, yili mɛ̨nį ɓə mɔ̨ɔ̨ di hva Simei paa la! Nui Yai-Laa aa mąątí a tɔɔ wulɔ, kɛlɛi Simei ɓə nɛ̨ŋɛ̨n nąąn ee?» 23 Davidə yɛ mą: «Seruya lonnii, ká wɔɔ nąą ɓaa a lə mɛ̨nįi ŋɛ̨i hu? Yaai ka káá kpəɲan ɉii gɛ́ mɛ̨nįɠaa hu? Da mɔ̨ɔ̨ pɛli nu paai Israɛlə lɔi hu háákələi? Və́ mɔ̨ɔ̨ gbɔ́ɔ́ kɔ́lɔn a Israɛlə tɔɔmun háákələi?» 24 Tɔɔmun yɛ Simei ɓa: «Hvo pai haai!» Tɔɔmun ə gwɛla ə naa mɛ̨i. Tɔɔmun da Mefibosɛtə di pənə di di kee kaa 25 Saulə lon Mefibosɛtə yaa kpɛli ə li tɔɔmun naakwiɛn ɉii. Ə həɠə ɲələi tɔɔmun ə pu la, yɛ kulɔ Ɉerusalɛmə daai, ə həli la bulu pənə yələ ɓa, Mefibosɛtə hvo gɛ hvo nwaa, hvo kpɛli gbɛlɛ pu, ə lɛɛ, hvo kpɛli mąą həɠəɠaa waa a liihɛlɛn. 26 Ɓɛlɔwai ə paa la Ɉerusalɛmə daai tɔɔmun naakwiɛn ɉii, tɔɔmun ə mo mą, yɛ mą: «Mefibosɛtə, lə ɓə kɛ yai hvo lɛɛ bɔ́, gu hvo li?» 27 Mefibosɛtə yɛ tɔɔmun ma: «Tɔɔmun, nwɔ́ mɛ̨nį Nąmu, mɛ̨nįi laa mą́ą́ ya ka: nwɔ́ kóló kɛ mun mə mówo. Mąąhɔlɔɓo, ə́ wɔɔ luwɔi ə mo yɛ diɛ: ‹Gáá nwɔ́ hoohvaalən ɉąą yili, ŋą́ tɛ mɛ̨i, kwa tɔɔmun ni kwə li›, mąąhɔlɔɓo, ə́ wɔɔ luwɔi kɔ́wɔ hvo ɲəi. 28 Ya ka tii, nwɔ́ kóló kɛ mun ə li lɛɛ kɛi tɔɔmun ma a náá. Kɛlaa, nwɔ́ mɛ̨nį nąmu tɔɔmun kaa yɛ Yálá nwɔ malaka, mɛ̨nįi lɔpee a nɛɛ yɛ́, gɛ. 29 Yaan, kwa gaa kpɔ tii a tɛ̨ą, maa nɛɛi kɛ kwa gála Saulə yəi bɛlɛ́n nuą kəlee di ku paa kɛ tɔɔmun ɲɛ̨i ɓa. Kɛlaa, ya ka tii, ɲą́ą́ ŋɛ̨i a ə́ wɔ; luwɔ, ə́ hvaa mą, guɔ gu yee lɔ kɔ́wɔ tɔ̨nɔ̨ hu. Lə kpɔ ɓə ŋą́ pɛli kɛa ɉu hvɛlii nwɔ̨nɔ̨? Lə kpɔ ɓə ŋą́ vɛli tɔɔmun ma?» 30 Tɔɔmun yɛ Mefibosɛtə ɓa: «Lə mɛ̨nį kpɔ ɓə kɛa, gwa yɛ́ gwa pɛli ɉuyalai, yii ŋą́ mo ya ɓaa: yɛ́ ka Siva ka Saulə nwɔ lɔiɠaai ŋaakwɛlɛ ka kee lɔwai.» 31 Mefibosɛtə yɛ tɔɔmun ma: «Siva ə ma gəlee həɠə, yii lɔ kɛ viɛlaɓoɔ, ya ŋɛ̨i nwɔ́ mɛ̨nį Nąmu ə bulu pənə la a gɔlɔi pɔ̨nɔ̨ɔ̨ bɔ taai.» Davidə ə Barzilai hvɛla kulɔ 32 Barzilai Galaadə mun ŋɛ̨i həɠə Rogelimə, da tɔɔmun ni ɓə Ɉurdɛn teen, ə yələwala too tɔɔmun ma Ɉurdɛn kwɛlɛ. 33 Barzilai pɔlɔɔi kɛa kɛ kɛnɛ̨, gaa kwɛlan ə kɛ a kwɛlan bow mɛ̨ihaaɓa. Ɓɛlɔwai tɔɔmun ə li la Mahanaimə, Barzilai tii ɓə ɲee hee mu. Mąąhɔlɔɓo, Barzilai ə kɛ a nu yee walawalaa. 34 Tɔɔmun yɛ Barzilai ɓa: «Ə́ wɛi, pa gwə li, ə́ hee gwɛ́lɛ Ɉerusalɛmə daai, ŋą́ ə́ pɔlɔɔ ŋaakɔn.» 35 Barzilai yɛ tɔɔmun Davidə ɓa: «Kwɛlan ɲɛli kpɔ ɓə kɛa aa lɛɛ ɲə́i ɓɛ yɛnɛ̨ɛ̨-oo, yaai kwa tɔɔmun kwa həɠə kuɔ li Ɉerusalɛmə daai! 36 Yii hui ŋɛ̨i, gáá kwɛlan gaa pow mɛ̨ihaaɓa, vá kɛa pɛli hɛn nɛlɛɛ da hɛn ɲɔ̨nɔɔ di kulɔ ɉu kɛi. Tɔɔmun! Ə́ wɔ tímun hva kɛa pɛli naa mįi hɛn da gbələ hɛn nɛɛ mɛ̨nį gulɔ ɉu kɛi. Vá kɛa pɛli wələ woo hukulaa kaai, lə mɛ̨nį ɓa, ŋą́ pɛli nwɔ̨nɔ̨ lii gɛ́ kɛ a tiɛ̨ nwɔ́ mɛ̨nį nąmu tɔɔmun nwuɔ̨? 37 Akɛ ya hvaa mą, gwa yɛ́ gu ɲa teen mɛ̨nį kpɔlɔɔ ɓə kɛ. Lə ɓaa a ɲą́ą́ yaai, tɔɔmun a li mɛ̨inɛ̨ɛ̨ taaləi tii kɛ mą́ą́? 38 Tɔɔmun, gɛ́ ə́ hvaa mą, ə́ wɔɔ luwɔi ə bulu pənə, ə li bɔ taai, ə haa nąn da nee di kámą kwɛlɛ. Kɛlaa, ə́ wɔɔ luwɔi lon ɉulɔnu Kimhamə ka ŋɛ̨i, ka yaa ka li, yii a nɛɛ tɔɔmun ma, ə gɛ ma.» 39 Tɔɔmun yɛ mą: «Ee! Ŋą́ą́ hvaa mą, kwa Kimhamə ni ku kaa lii, yii lɔpee ə́ kaa bɔ, ya ɓə gáá lii gɛi ma. Yii lɔpee a laa a ə́ lii, ya ɉuhvɛli mą́ą́, ya ɓə gáá lii gɛi ma, ə́ laa hu.» 40 Nuą kəlee di Ɉurdɛn teen, tɔɔmun yaa kpɛli ə ɲa teen, yili pulu, da Barzilai di di kee yee tuwɔ ɓo, ə lúwɔ́ too mą. Barzilai ə pənə yɛ li. Hvaa ə too Ɉuda da Israɛlə di lɔwai 41 Tɔɔmun da Kimhamə ni di lɛɛ di kee pɔ, də li Gilgalə daai. Ɉuda nuą kəlee da Israɛlə nuą bələ tɔ̨nɔ̨, diɛ ɓə kpɔmąą tɛɛ tɔɔmun bɔ, di ɲa teen na. 42 Israɛlə nuą di pa tɔɔmun bɔ, diɛ mą: «Lə mɛ̨nį ɓa, ku nąn nonnii ŋɛ̨i a Ɉuda nuą, di di kanąn bili ə́ mɛ̨nį, diɛ Ɉurdɛn ya teen a tɔɔmun da ɲəi bɛlɛ́n nuą kəlee? Ə lɛɛ, ya pa, tɔɔmun gwɛlɛ nuą kəlee di ɓo kɛ bulu.» 43 Ɉuda nuą kəlee di Israɛlə nuą kəlee woo pulu pənə diɛ mą: «Mąąhɔlɔɓo, tɔɔmun gaa a ku kpįnį ɓa mun, yili a nwąną kaa lə mɛ̨nį ɓa? Akɛtii, tɔɔmun ɲəi hɛn da ɓə ku mįi? Awala kɛ tii, mɛ̨nį ta ɓə ə gɛ kuɔ?» 44 Israɛlə nuą diɛ Ɉuda nuą diɛ: «Ku wɔɔ nąą kaa dɔɔlaa mɛ̨nį hu gee mɛ̨i pow, ə tɛɛ la kaa, ə mą kɛ Davidə kpįnįi mɛ̨i. Lə mɛ̨nį ɓa ka hvo kɛ ku ɓɛlɛ lɔ li ɉu? Kɛlɛi kuɔ ɓə tɔlɔɔ kɛ diɛ: ‹Tɔɔmun ə pənə ə pa-ee!›» Kɛlaa, Ɉuda nuą di di laa maa walawala ə tɛɛ Israɛlə nuą diɛ. |