Nwun mąąɓo 9 - Yálá laawoo hɛɓɛ (dc)

Abimelɛkə ŋį tɔɔlaa

¹ Yerubbaalə lon ɉulɔnu Abimelɛkə, ə li Sisɛmə daai, nee mąąhinąą pɔ; yɛ nee nąn ɲəi bɛlɛ́n nuą diɛ:

² «Ka li ka mo Sisɛmə kalanɉonŋąą diɛ, kaa diɛ: Mɛ̨ni hveelɛi ŋɛ̨i, nɛlɛ ɓə viɛlaɓoɔ: Ka káá bɔ Yerubbalə lon ɉinąą pow mɛ̨ihveelɛi di tɔɔlaa kɛ ka mɛ̨i; a wala kɛ tii nu tɔ̨nɔ̨? Ka kili kaa ɉu kaa: ɲą́ą́ nwɛ́i ka ɲąmą ɓaa a ɲą́ą́, gáá a ka ta.»

³ Nee mąąhinąą də li, di mąą mɛ̨nį hukulɔ Sisɛmə kalanɉonŋąą diɛ, lɔ yɛ bələi tii ə mo la. Nuą kəlee lii mu ə həɠə Abimelɛkə pɔ, mąąhɔlɔɓo, di kɛi kɛ diɛ: «Ku ta li.»

⁴ Nuąi tii di nɛɛ mą, di wali kwələ pow mɛ̨ihveelɛ həɠə Baalə-Beritə pɛlɛ́ mu, di dɛɛ Abimelɛkə pɔ. Abimelɛkə ə nwalii tii ta tɛɛ nu kpoloonŋąą pɔ, da too nwun ma kulɔ nuą, di hvilɛn bulu.

⁵ Da diɛni, də li nąn ɲəi bɛlɛ́n Ofra, ə nąn nonnii pow mɛ̨ihveelɛi tii kəlee nwun dee kwɛni tɔ̨nɔ̨ mɛ̨i, ə lɛɛ lɔ a Yotamə yaa tɔ̨nɔ̨, yai kɛ a nąn nonnii nogolo laa mun, mąąhɔlɔɓo, yili ə noo.

⁶ Sisɛmə kalanɉonŋąą kəlee da Bɛtə-Milo daai nuą kəlee, di di ɲąąkpɔn, də li ɓɛi ŋɛ̨i gwɛni ə kɛ laa vaa wəla kwɛlɛ, Sisɛmə daa kpala, di Abimelɛkə hee laa a tɔɔmun.

Yotamə ə hanwon da hɔɔ

⁷ Di pa di mɛ̨nį tii hukulɔ Yotamə ɓa. Yotamə ə li ə hee Garizimə yee ton na, ə tomą kpɔ a nwoo kɛnɛ̨, yɛ diɛ: «Sisɛmə kalanɉonŋąą, ka ka wəli tɔɔ nwóó ɓa, 'ə́ gɛ Yálá ə nwəli tɔɔ ka woo ɓa!

⁸ «Hvóló ta ə kɛ, wuluɠaa diɛ di kaa tɔɔmun da heei di nwun na, diɛ olivə wulu ɓa: ‹Kɛ a ku wɔ tɔɔmun.›

⁹ «Kɛlaa, olivə wulu yɛ diɛ: ‹Gaa ka kwəi, gáá pai ɲéé kulɔi nwúlɔ hu, yai nwɛli kaa Yálá ɓa, nwɛli ə ɓo nuą diɛ, ŋą́ li gɛ́ tɛɛ tɛɛ ɓo wuluɠaa mɛ̨i?›

¹⁰ «Nwuluɠaa di pənə, diɛ ɓɔlaa wulu ɓa: ‹Yɛi ŋɛ̨i pa, ə́ kɛ a ku wɔ tɔɔmun.›

¹¹ «Kɛlaa, ɓɔlaa wulu yɛ diɛ: ‹Gaa ka kwəi, gáá pai ɲéé kulɔi má lɛlɛɛ nɛ̨ɛ̨ hu, ŋą́ li gɛ́ tɛɛ tɛɛ ɓo wuluɠaa mɛ̨i?›

¹² «Nwuluɠaa diɛ viɲə kpɔmɔ ɓa: ‹Pa ə́ kɛ a ku wɔ tɔɔmun.›

¹³ «Viɲə yɛ diɛ: ‹Gaa ka kwəi, gáá pai ɲéé kulɔi nwɔ́ lɔɔi hu, yaai a Yálá kwəinɛ̨ɛ̨, yɛ nuą kwəinɛ̨ɛ̨, ŋą́ li, gɛ́ tɛɛ tɛɛ ɓo wuluɠaa mɛ̨i?›

¹⁴ «Nąąlɔwai, wuluɠaa diɛ ɲąąlən gbɔlɔ ɓa: ‹Pa, ə́ kɛ a ku wɔ tɔɔmun.›

¹⁵ «Ɲąąlən gbɔlɔ yɛ wuluɠaa diɛ: ‹Akɛ ka káá bɔ ka ɉéé a ka wɔ tɔɔmun, ka pa ka lɔ nínín mu; a wala kɛ tii, nwɔ̨n da kaa pai kulɔi ɲąąlən gbɔlɔ hu, yii gaa pai Liban kpitiliɠaa kələn ɉii.›

¹⁶ «Yili ɓa, a kɛ tii kilaa pɔ̨nɔ̨ mɛ̨nį ɓə ŋɛ̨i ka káá gɛi, kaa Abimelɛkə hee a ka wɔ tɔɔmun? A kɛ tii, mɛ̨nį lɛlɛɛ ɓə ŋɛ̨i ka gɛ a Yerubbaalə da ɲəi bɛlɛ́n nuąi? Mɛ̨inɛ̨ɛ̨i ŋɛ̨i ə gɛ kaa, kaa ɉu kɔ́lɔn mə tii, ka káá túwɔ́i la ŋɛ̨i?

¹⁷ Ɓɛlɔwai ną́n ə kɛi ka mąą kɔ̨nwɔ̨ la, ə gbɔwɔ kwɛlɛ ka mąą mɛ̨nį ɓa, ə ka nwun mąąɓo, ə ka kulɔ Madian nuą yee mu,

¹⁸ háákələi hvólói ŋɛ̨i, kaa ka muhəɠə, kaa pɛlɛ ną́n ɲəi bɛlɛ́n nuą diɛ, kaa non ɉinąą pow mɛ̨ihveelɛi kəlee paa kwɛni tɔ̨nɔ̨ mɛ̨i, yili pulu, kaa nwɔ luwɔ nɛ̨ą lon Abimelɛkə kɛ a tɔɔmun Sisɛmə daai kalanɉonŋaa nwun na, mąąhɔlɔɓo, ka kaayɔwɔ li!

¹⁹ Akɛ kilaa pɔ̨nɔ̨ mɛ̨nį ɓə ŋɛ̨i ka gɛ a Yerubaalə da ɲəi bɛlɛ́n nuą, háákələi hvólói, ka nwun na nɛ̨ɛ̨ hɔlɔɓo Abimelɛkə yee mu, yaa kpɛli ə nwun na nɛ̨ɛ̨ hɔlɔɓo ka yəi!

²⁰ Kɛlaa, akɛ yili hvəi, nwɔ̨n gaa pai kulɔi Abimelɛkə hu, kaai ɓaa Sisɛmə kalanɉonŋąą, ə ka kələn, ə mą kɛ Milo daai nuą. Ɛlɛɛ, nwɔ̨n ə kulɔ Sisɛmə kalanɉonŋąą da Bɛtə-Milo daai nuą hu, ə Abimelɛkə kələn.»

²¹ Yotamə ə kpɛɛ lɔ a nwooi tii ɓoɔ, ə pu, ə li ə mąą kilɛ Beɛrə; mąąhɔlɔɓo, ə kɛi ɲɔw niɛ Abimelɛkə ɓa.

Sisɛmə nuą di di kwɛli tee Abimelɛkə yəi

²² Abimelɛkə ə tɔɔlaa kɛ Israɛlə nuą nwun na, kwɛlan ɉaaɓa yee mu.

²³ Yili pulu, Yálá ə kili ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ ta lɔ Abimelɛkə da Sisɛmə kalanɉonŋaa di lɔwai. Sisɛmə kalanɉonŋaa di hvo kɛa kɛi Abimelɛkə woo hon,

²⁴ Mɛ̨nį ɲɔ̨n ŋɛ̨i ə naa Yerubbalə lonnii pow mɛ̨ihvelɛi ɓa, mąą mɛ̨nį ɓa, di gɛ tii, ə gɛ, Abimelɛkə gaayɔwɔɠaai ŋɛ̨i ə di paa, di ɲąmą wulu ə lɛɛ nwuɔ̨; da Sisɛmə kalanɉonŋaai kpɔmąą tɛɛ bɔ, yɛ gaayɔwɔɠaa paa.

²⁵ Sisɛmə kalanɉonŋaa di nu ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ɠaa tɔɔ ɲeeɠaa ton na, ə gɛ, nui lɔpee a tɛɛ a bələɠaa tii ta, di too mɛ̨i, di mąą kpoloon. Mɛ̨nį tii bələ ə həli Abimelɛkə ɓa.

²⁶ Nąąlɔwai, Evɛdə lon Gaalə, da gaayɔwɔɠaa di kɛi tɛɛ Sisɛmə pələ, Sisɛmə kalanɉonŋaa di di kilitɔɔ mą.

²⁷ Sisɛmə nuą də li di yəi viɲə yɛaɠaa ɓa, di ma kulɔ, də li di bɛli a lɔɔ, di hɛli kɛnɛ̨ ta pu la, də li di wɔ haliɠaai hee pɛlɛ́ mu, di di laa mįi, di di kpələ, yili pulu, diɛ Abimelɛkə nɛ̨ŋɛ̨n naa.

²⁸ Evɛdə lon Gaalə yɛ diɛ: «Gbɛɛ ɓaa Abimelɛkə ɓɛ Sisɛmə daai, yai kwa li tíi mą? Kɛlɛi Yerubaalə lon ni, ɛlɛɛ, nwɔ ɲɛ̨itɔwɔ mun gɛnɛ̨ɛ ɓaa Ɉevulə. Mąąnɛ̨ɛ̨ ka Hamɔrə nu huwu mąąwiɛ, mąąhɔlɔɓo, Hamɔrə ɓə Sisɛmə taa tɔɔ. Kɛlaa, lə mɛ̨nį ɓa, gwa li tíi mą.

²⁹ Ə li kɛ daa nu huwui ŋɛ̨i tɛɛ bɔ́, ŋą́ li Abimelɛkə həɠə dɔɔ kpəlin ɉu!» Yili pulu, Gaalə yɛ diɛ: «Ŋą́ kɛ kɛa Abimelɛkə ɓa, gɛ́ mą: ‹Ə́ wɔ kɔlaɠai ta pɛlɛ mą, ə́ pa gu gɔ.›»

³⁰ Ɉevulə ŋɛ̨i kɛ a daa ɲɛ̨itɔwɔ mun, ə Evɛdə lon Gaalə wooi tii mɛ̨n, níi ə holi kpɔ kɛnɛ̨.

³¹ Ə nɛɛ mą, ə wɛlɛɛ tɔɔ Abimelɛkə pɔɔli loo hu, ə gɛ, də li diɛ Abimelɛkə ba: «Evɛdə lon Gaalə da gaayɔwɔɠaa, pai di mo Sisɛmə daai, mɛ̨nį di kaa gɛi, ya ka: Daa lɔ daa nuą hu, ə gɛ, di di kwɛli tee yɛ́.

³² Yili ɓa tii, ə́ muhəɠə, ə́ pa a kpinį, ká ə́ wɔ nuąi; ka ka loo ɲɛɛ kɔ́wɔ hu.

³³ Yili pulu, yələwala pɔ, ə́ humo, ə kɔ́ pɛlɛ daa ɓa, ɓɛlɔwai Gaalə da ɲee pɔ nuą di kaa pai kulɔi la, diɛ pa pɛlɛi yɛ́, pələi mąąnɛ̨ɛ̨ ə́ di kɛ la, ə́ gɛ tii.»

³⁴ Abimelɛkə da nwɔ kɔlaɠai, di di muhəɠə a kpinį, di di loo Sisɛmə daa kwɛlɛ. Di di ɲakwɛlɛ ɉu a kpulu heei nąąn.

³⁵ Evɛdə lon Gaalə, ə kulɔ ə tɔɔ ɉįi la; nąąlɔwai, Abimelɛkə da nwɔ kɔlaɠai di kulɔ di loo pələi.

³⁶ Gaalə ə nu kpului tii kaa, yɛ Ɉevulə ɓa: «Kɔlaɠa ka tii həɠəi ɲee ton na, yɛ yɛɛ.» Kɛlaa, Ɉevulə yɛ mą: «Ɲeeɠaa mąąnįnįn ga tii ə́ kaa gaa yɛ nuą da kɛi yee yɛɛ.»

³⁷ Gaalə ə pənə nwɔ̨nɔ̨, yɛ Ɉevulə ɓa: «Nuą kaa həɠəi nɔi hąmąi pələ diɛ pa, nu taɠaa diɛ həɠə More nwɛla hu pələ.»

³⁸ Ɉevulə yɛ mą: «Ə́ laaləi ə́ kɛi ɉilɛwoo tee la, ə wɔɔ? Yai ə́ kɛi kɛ diɛ: ‹Lə ɓaa Abimelɛkə yai a ku ŋaawoo ɓo?› Kɛlɛi nuąi tii ɓə ə kɛi di ɓɛlɛkpɛɛ diɛ. 'Li wɛ kɛa ə́ kɔ́ pɛlɛ mą.»

³⁹ Gaalə ə tɔɔ Sisɛmə kalanɉonŋaa ɲɛ̨itɔwɔ, diɛ li pɛlɛi Abimelɛkə ɓa.

⁴⁰ Abimelɛkə ə hvilɛn Gaalə pulu yɛ gbɛ. Di nu tamąą mąą nwąną kpɔ, gɛɛ di hvo kɛ həlii ɉįi la.

⁴¹ Yili pulu, Abimelɛkə ə li ə hee Aruma daai, Ɉevulə ə Gaalə da gaayɔwɔɠaa di kpɛ, di kulɔ Sisɛmə daai.

⁴² Mąą yələ laa ɓoɔ, nuą di həɠə diɛ li ɲɛɛ kɔ́wɔɠaa hu, nu ta ə li ə yili hukulɔ Abimelɛkə ɓa.

⁴³ Abimelɛkə ə nwɔ kɔlaɠai həɠə, ə ɲąą kwɛlɛ ɉu haaɓa, di taɠa taɠa, di di loo ɲɛɛ kɔ́wɔɠaa hu. Ɓɛlɔwai ə gaa la nuą diɛ kulɔ kɛa taai, ə too di hu a kɔ́.

⁴⁴ Abimelɛkə da nwɔ nuąi kɛ bɔ, di tɔɔ ɉįi la, bulu pələ, nwɔ kpulu hveelɛi tii, di hvilɛn ŋąą nuą pulu ɲɛɛ kɔ́wɔɠaa hu a kɔ́.

⁴⁵ Voló tɔ̨nɔ̨i tii yee mu, Abimelɛkə ə kɔ́ pɛlɛ daa ɓa, ə daai nuą kəlee paa, ə daa wolo, ə kpolo taɠa nąą mɛ̨i.

⁴⁶ Galanɉonŋaai di kaa Migdalə-Sisɛmə, bələ mɛ̨n di mo, di di ŋąąkpɔn di wɔ halii Ɛlə-Beritə hee pɛlɛ́ mu, yai kɛ a kwɛni wolo.

⁴⁷ Di mo Abimelɛkə ɓa, diɛ mą: «Migdalə-Sisɛmə kalanɉonŋaa kəlee daa di ŋąąkpɔn.»

⁴⁸ Nąąlɔwai, Abimelɛkə ə tɛ Salmɔn yee ɓa, yaa da nwɔ nuąi ŋɛ̨i kɛ bɔ. Yili pulu, Abimelɛkə ə yowa ŋąą kɛɛ bələ hveelɛ həɠə, ə wulu wonwo ta tee la, ə ɉəɠə ə naa galan ŋą. Nuąi ŋɛ̨i kɛ bulu, ə mo diɛ, yɛ diɛ: «Bələi ŋɛ̨i ŋą́ gɛ la, nu kəlee ə gɛ tii ɉa-ɉa.»

⁴⁹ Nu kəlee ə nwɔ wului tee, di hvilɛn na Abimelɛkə pulu, di pa di bu gwɛni wolo laaləi, di nwɔ̨n doo ɉu. Nuąi kpɔ tii kɛ Migdalə-Sisɛmə, gəlee di haa. Di kɛ a hinąą da nɛ̨ąą, nu waa tɔ̨nɔ̨ ɲɔ̨nwɔ̨mąn.

Abimelɛkə haa mɛ̨nį

⁵⁰ Yili pulu, Abimelɛkə ə tɛɛ ə li Tevesə. Ə nwɔ kɔ́ ɓuwui pɛlɛ Tevesə taa kwɛlɛ, ə Tevesə taa hon.

⁵¹ Yələi pɛlɛ́ ta ə kɛ tɔɔni daa hąmąi, nąą ɓə ɉinąą-oo, nɛ̨ą-oo, galanɉonŋąą, gəlee di di mąą kilɛ laa. Di bɛlɛ́ laa kpulu diɛ, di tɛ ɲələi pɛlɛ́ mɛ̨i.

⁵² Abimelɛkə ə pa ə pɛlɛ bɛlɛ́ ɓa, nwɔ̨n doo mɛ̨nį ɓa ɉu.

⁵³ Nąąlɔwai, kwɛni kpuwulu kɛnɛ̨ ta ə kɛ laa, nɛ̨ɛ̨nu ta ə ɉəɠə, ə doo Abimelɛkə nwun ma, ə nwun nwolo la.

⁵⁴ Ɉulɔnon kɛ Abimelɛkə pɔ, yɛ nwɔ kɔ́ kɔ́ kwɛli hɛnŋaai həɠə, Abimelɛkə ə dəli, yɛ mą: «Ə́ wɔ ɓɔwai kulɔ daa hu, ə́ gbə́li paa, ə gɛ di hvo pa kɛ diɛ nɛ̨ɛ̨nu ta ɓə báá.» Nąąlɔwai, ɉulɔnon tii ə mowa lɔ ɉu, ə haa.

⁵⁵ Yii kɛa Israɛlə nuą di gaa diɛ Abimelɛkə aa haa, nu kəlee ə li kɛa bɔ taai.

⁵⁶ Bələ ɓə Yálá ə mɛ̨nį nwąnąąi Abimelɛkə ə naa nąn ma, yɛ gaayɔwɔɠaa pow mɛ̨ihveelɛi paa, gwələ kulɔ la yaa kpɛli mą.

⁵⁷ Ɛlɛɛ, Yálá ə Sisɛmə nuą di wɔ túwɔ́ pələ ɲɔ̨n gwələ kulɔ diɛ. Yerubaalə lon Yotamə nwɔ nɛ̨ŋɛ̨n naai tii ə gɛ, pələ ɓə naa ə hon na.