Markə 14 - Yálá laawoo hɛɓɛ (dc)Nwun nąmįną di lɔ Jesus kilii ( Matie 24.36-44 ) 1 Ə lɛɛ a hvóló hveelɛ, pakə hɛli, da hɛlii yii di kɛi bu diɛ lɛɠɛ mį́i dɛ hɛn və ɉu, yɛ həli. Ɉaláá laa həli nuą nwun nąmįną da dɔ́n galamɔ̨ɔ̨ɠaa di kɛ bɔ di Jesus hon a gbąnąlaa, əgɛ, di baa. 2 Di kɛi mo di kee lɔwai, diɛ kɛ diɛ: «Mąą hvo nɛ̨ɛ̨li gu hvo gɛ a ɉɛli yələ, ə gɛ, nuą di hvo pa kɔ́ pɛlɛ guɔ.» Nɛ̨ɛ̨nu ta ə wulɔ kun-nɛ̨ɛ̨ pu Jesus nwuɔ̨ ( Matie 26.6-13 ; Ɉaan 12.1-8 ) 3 Ɓɛlɔwai Jesus ə kɛ la Bɛtani daai, Simɔn ŋɛ̨i ta volóɲɔ̨n ə kɛ mą, ə kpɛɛ; di kɛ ɲəi bɛlɛ́n, diɛ kɔ̨nɔ̨n mį́i, nɛ̨ɛ̨nu ta ə lɔ múlún non yɛ ɓo ɲəi naa hvɛɛ a wulɔ kun-nɛ̨ɛ̨ yii kɛ ɉɔ̨nwɔ̨ kɛnɛ̨. Nɛ̨ɛ̨nui tii ə múlún tii laa ɓo, ə nwulɔi tii kəlee pu Jesus nwuɔ̨ ə mąątí la. 4 Nuą tii kɛ laa, ə nwąną daɠaa diɛ, diɛ mo, diɛ kɛ: «Lə mɛ̨nį ɓa nwulɔ kun-nɛ̨ɛ̨ ŋɛ̨i hu aa kala kpɛli-kpɛli? 5 Ə mą kɛ nu aa kwɛlan dɔ̨nɔ̨ kóló kɛ, nwali hva pɛli həli nwulɔi ŋɛ̨i ɉɔnwɔ hu, mąąnɛ̨ɛ̨ kɛ gu nwulɔi ŋɛ̨i lɔwɔ́tɔɔ gu nwali tɛɛ yeehowolo nuą pɔ.» Pələ kpɔlɔɔ ɓə di kɛi mo la nɛ̨ɛ̨nu tii laa a di nwąnąi. 6 Kɛlaa, Jesus ə mo diɛ, yɛ diɛ: «Ka nɛ̨ɛ̨nui ŋɛ̨i lɛɛ laa. Lə mɛ̨nį ɓa ka káá ka lííholi bɔ? Mɛ̨nį lɛlɛɛ ka ŋɛ̨i a gɛ mą́ą́. 7 Mąąhɔlɔɓo, ka yeehowolo nuą ka káá lɔ ka kee ɓa a yələ kəlee, ka pɛli ka mɛ̨nį nɛ̨ɛ̨ kɛ diɛ a lɔwai lɔpee ka káá la bɔ. Kɛlaa nwɛ́i, və́ pai kɛi ka pɔ a yələ kəlee. 8 Yii kɛ a nɛ̨ɛ̨nui ŋɛ̨i yee pɛli mąą mɛ̨nį yili ka tii aa gɛ. Aa ɉáái lɔwai lɛɛ tɔwɔ aa gɔ́lɔ́ mąą tii, ə gɛ, mą́ą́ kun ə kɛ pai a nɛ̨ɛ̨ gámą hu. 9 Gáá tɛ̨ą ɓoi kaa, ɓɛi lɔpee di kaa pai kɛi nwəlɛɛ lɛlɛɛ laa hɛlii laa, mɛ̨nį ŋɛ̨i nɛ̨ɛ̨nui ŋɛ̨i ə gɛ, da ɉukulɔ, nuą da di kili lɛɛ ɉu.» Ɉudasə ə Jesus tɛŋɛ̨n gwɛlɛ ɉaláá laa həli nuą diɛ ( Matie 26.14-16 ; Lukə 22.3-6 ) 10 Ɉudasə Iskariotə mun yai kɛ a Jesus nwɔ kalan nɛai pow kɔ́w hveelɛ dɔ̨nɔ̨, ə li ə həli haláá laa həli nuą diɛ, ə gɛ, ə Jesus tɛŋɛ̨n gwɛlɛ. 11 Ɉudasə həliɛ kɛa diɛ ə nwoo hukulɔ diɛ. Nwoo mɛ̨n di mo, di kwəi ə nɛ̨ɛ̨. Di di woo kwɛlɛ mą. Ɲąąɓa, diɛ mą: «Akɛ ya yili kɛ tii kuɔ, kwa wali tɛɛ ə́ pɔ.» Ə həɠə nąąlɔwai ɓa Ɉudasə ə kɛi Jesus hon gbaɠala kwɛli mą. Jesus da nwɔ kalan nɛai di pakə hɛli pu ( Matie 26.17-25 ; Lukə 22.7-14 , 21-23 ; Ɉaan 13.21-30 ) 12 Pakə hɛli voló tɔlɔɔ yələ, volói ŋɛ̨i da mɛlaa paa la kɛ; Jesus nwɔ kalan nɛai di mąąni kɛ diɛ mą: «Mįnɛ̨ ɓə ə́ kaa bɔ ku pakə hɛli kɔ̨nɔ̨n bɛli laa?» 13 Ə nwɔ kalan nɛai veelɛ tɔɔ, yɛ diɛ: «Ka li daa lee hu, ka káá lii hulɔnu ta kaai, yalow hiɛ nwuɔ̨, ka hvilɛn bulu. 14 Ɓɛi a lɔ laa, ka lɛɛ bulu ka mo bɛlɛ nąmu ɓa, kaa mą: ‹Kalamɔ̨ɔ̨ yɛ, bɛlɛ nɛlɛ ɓə gaa pai nwɔ pakə hɛli kɔ̨nɔ̨n mį́i laa, da nwɔ kalan nɛai?› 15 Gaa pai yələ pɛlɛ ta lɛi kaa, mu pɛliɛ, nąą ɓə ka káá lii guɔ hɛli kɔ̨nɔ̨n pɛli laa.» 16 Galan nɛa də li taai, pələi kpɔlɔɔ tii Jesus ə mo la diɛ, də li di gaa tii, nąą ɓə di pakə hɛli kɔ̨nɔ̨n bɛli laa. 17 Yələ wulii həliɛ kɛa, Jesus da nwɔ kalan nɛa pow kɔ́w-hveelɛ di pa laa. 18 Di kɛɛ kɛa di kɔ̨nɔ̨n mį́i, Jesus yɛ diɛ: «Gáá tɛ̨ą ɓoi kaa, guɔi ŋɛ̨i kɔ̨nɔ̨n mį́i kɛɛnąą tɔ̨nɔ̨ ɓa, nu tɔ̨nɔ̨ kaa pai nɔ́wɔ tɔɔi.» 19 Galan nɛa kəlee lii ə hɛlɛn, diɛ mąąni kɛ, diɛ kɛ mą: «Akɛti, ɲą́ą́ ɓə?» 20 Jesus ə di woo pulu pənə, yɛ diɛ: «Ka nu pow kɔ́w hveelɛ ŋɛ̨i, ka lɔwai, nui kwa yaa ku kaa ku yee lɔi kɔ́wɔ tɔ̨nɔ̨ hu, ya ɓə. 21 Nu Lon gaa pai haai yɛ pələi Yálá laawoo hɛɓɛ́ ə mo la. Kɛlaa, kpalo ɓɛlaai nui ɉaa wulu kaa pai lɛɛ nwuɔ̨, mą. Mąą nui tii, ə mą kpɛli kɛ kɛ nee hvo gaa li.» Jesus nwɔ kɔ̨nɔ̨n gbəli ( Matie 26.26-30 ; Lukə 22.15-20 ; Korɛntə dɔlɔɔ 11.23-25 ) 22 Di kɛɛ; di kɔ̨nɔ̨n mɛ̨ɛ̨i, Jesus ə nɛɠɛ həɠə gbɛɛ kɛa a Yálá hɛɠɛɛɓoɔ, ə ɉu tee-tee ə dɛɛ nwɔ kalan nɛai pɔ, yɛ diɛ: «Ka nɛɠɛ ŋɛ̨i hon ka mį́i, yii kaa a gɔ́lɔ́.» 23 Yili pulu, ə gbələ kɔ́wɔ həɠə, gbɛɛ kɛa a Yálá hɛɠɛɛɓoɔ, ə dɛɛ di pɔ, yɛ diɛ: «'Ka ɉon!» Di ɉon nu kəlee ə da kpələ. 24 Jesus ə mo diɛ, yɛ diɛ: «Yii kaa a ɲą́mą, ŋą́mą yii gaa a mįnɛ̨ ka Yálá ni ka lɔwai. Gaa a ŋą́mą yii gaa pai pui nu tamąą mąą mɛ̨nį ɓa. 25 Gáá tɛ̨ą ɓoi kaa, gwa kaa ni gu hvo kɛa pai viɲə yai ŋɛ̨i ta kpələi gee ɓa, əlɛɛ ɉu, hvo kɛli hvólói gwa gaani gwa nįnɛ̨ kpələ la Yálá-taa.» 26 Di kpɛɛ kɛa a ɉɛli pu wələ toɔ, di kulɔ də li Olivə yee ɓa. Piɛrə ə lənə Jesus ɓa ( Matie 26.31-35 ; Lukə 22.31-34 ; Ɉaan 13.36-38 ) 27 Jesus ə mo nwɔ kalan nɛai diɛ, yɛ diɛ: «Ka kəlee ka káá pai lənəi mą́ą́, mąąhɔlɔɓo, bɛ̨ɛ̨i Yálá laawoo hɛɓɛ́ hu, yɛ mą: ‹Gáá pai mɛlaa pulu mun baai, mɛlaaɠaa kəlee di taɠa-taɠa.› 28 Kɛlaa, ɓɛlɔwai gáá pai múhəɠəi la ŋą kulɔ gámąi, ŋą li Galile lɔi hu ka tɔwɔ, ŋį́ ka mąą kpɔn.» 29 Piɛrə yɛ Jesus ɓa: «Nu kəlee da lənə yɛ́, kɛlaa, nwɛ́i, vá lənə yɛ́ kpɔ tɔ̨nɔ̨ kpɛli.» 30 Jesus ə mo mą, yɛ mą: «Gáá tɛ̨ą ɓoi, háákələi gbinįi ŋɛ̨i hu, gɛɛ tɛ́ɛ́ hvo nwoo pili gee mɛ̨i hveelɛ, ə́ kaa pai lənəi mą́ą́ gee mɛ̨i haaɓa.» 31 Kɛlaa, Piɛrə ə woo pulu pənə kpɔ a nwąnąi, yɛ mą: «Nwɛ́i, vá kpɔ lənə yɛ́, a kɛ ŋą haa, ŋą haa.» Mɛlaa kəlee diɛ kpɛli di nwoo tɔ̨nɔ̨i tii ɓo lɔ. Jesus ə Yálá hvɛli Gɛtsemani ( Matie 26.36-46 ; Lukə 22.39-46 ) 32 Jesus da nwɔ kalan nɛai də li hihɛn ɲɛa ta hu, diɛ kɛ nąą laa ɓa: Gɛtsemani. Ə mo nwɔ kalan nɛai diɛ, yɛ diɛ: «Ka hee ɓɛ, gáá lii Yálá hvɛli.» 33 Yili pulu, ə Piɛrə, Ɉakə da Ɉaan di təli, yɛ diɛ: «'Ka pa gwə li. Di liɛɛ kɛa, ɉaa laanɔ̨nwɔ̨ nwɔ liihɛlɛn ə too mą.» 34 Ə mo galan nɛa diɛ, yɛ diɛ: «Nííhɛlɛn ŋąąi, haa liihɛlɛn yɛ ə báá, ka lɛɛ a ka ɲɛ̨i ka hvo yii.» 35 Ə mąą tɛ woloɓo tɔwɔ ə pɛlɛ nɔi ɓa, yɛ Yálá hvɛli yɛ kɛ mą: akɛ yili a pɛli kɛi, nąąnɔ̨nwɔ̨ lɔwai tii hvo həli mą. 36 Ə kɛi kɛ mą: «Éé Ną́n Yálá! Ə́ wɛi ə́ yee a pɛli mɛ̨nį kəlee ɓa, mɔ̨nɔ̨ kɛnɛ̨i ŋɛ̨i mąą kwɛa mą́ą́; kɛlaa, mɛ̨nį kəlee ə mą kɛ, və́ kɛ li ə́ nííɓa kɛ. Kɛlaa, ə́ liiɓa ɓə mąąnɛ̨ɛ̨ ə́ kɛ́.» 37 Ə pənə ə pa ə galan nɛa haaɓai tii kaa laa ni diɛ yii. Ə mo Piɛrə ɓa, yɛ mą: «Simɔn ə́ kaa yii? Hvo kpɛli pɛli li lɛɛi a ə́ ɲɛ̨i a lɔwai logolo tiikpə kpɛli? 38 Ka ka ɲɛ̨ilaaɓo ka Yálá hvɛli, ə gɛ, ka hvo pa too ɲąąhɛn mɛ̨nį hu. Nu nįį huwalawalaai, kɛlaa, nu kɔ́lɔ hviikpɛɛi.» 39 Ə pənə nwɔ̨nɔ̨ ə li yɛ Yálá hvɛli, ə nwoo tɔ̨nɔ̨i tii ɓo lɔ nwɔnɔ̨. 40 Ə pənə nwɔ̨nɔ̨ ə pa ə di kaa diɛ yii, mąąhɔlɔɓo, yii aa kɛ di ɲɛ̨i kɔ́lɔn nwuiɛ. Mɛ̨nįi kpɔ kɛa kɛ ə mo diɛ hvo kɛ gɔlɔn. 41 Ə pənə ə pa a ɉaaɓa nąą ə mo diɛ, yɛ diɛ: «Ka kɛ kpɔlɔ yii, lɔwai aa həli, daa Nu Lon tɛŋɛ̨n gwɛlɛ nu ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ɠaa diɛ. 42 Ka ka muhəɠə ka gwə li, nui nɔ́wɔ́ tɔɔi aa lɛɠɛ kɛa ɓɛ.» Jesus hon mɛ̨nį ( Matie 26.47-56 ; Lukə 22.47-53 ; Ɉaan 18.3-12 ) 43 Ə lɛɛ kpɔlɔɔ moi tii, ŋąąɓa, Ɉudasə ŋɛ̨i kɛ a nwɔ kalan nɛa pow kɔ́w hveelɛ dɔ̨nɔ̨, yɛ pa da nu kpulu kɛnɛ̨, ɓɔwa kwɛa yɛ ɓo daɠaa yəi, gbɔn yɛ ɓo daɠaa yəi. Ɉaláá laa həli nuą nwun nąmįną, tɔ́n galamɔ̨ɔ̨ɠaa da Ɉuifə kalaɉonŋąą ɓə di tɔɔ. 44 Ɉudasə ŋɛ̨i Jesus tɛŋɛ̨n gwɛlɛ, ə Jesus hon bələ kpaɠala lɛ nuą diɛ, yɛ diɛ: «Nui gáá lii nɛnɛ ɓo ŋį́ wolo mą, a kɛ tii, yaa li ka ɉon.» 45 Yii kɛa Ɉudasə ə həli Jesus ɓa, ə lɛɠɛ mą, yɛ mą: «Mąąkwɛli kɛmun!» Yili pulu ə nɛnɛ ɓo kpɔ a nii kəlee ə wolo mą, yɛ mą: 46 «Ə́ yii kpɛli!» Nąąlɔwai, nuą tii kɛ bulu, di Jesus hon. 47 Jesus nwɔ kalan nɛai dɔ̨nɔ̨ ə nwɔ ɓɔwa kwɛai kulɔ daa hu, ə ɉaláá laa həli nuą nwun nąmu nwɔ kóló kɛ́ mun nwəli tee mą. 48 Jesus ə mo ɉon nuą diɛ, yɛ diɛ: «Kaa pa ɉón ɉi, ka hvilɛn ŋąą búlú a ɓɔwa kwɛa da gbɔŋąą, yɛ ŋą kɛ a toomɛ̨i kɛ mun? 49 Hvóló kəlee gwa kaa ni gu kɛ lɔ gu kee ɓa, gɛ́ kalan gɛ Yálá hee pɛlɛ́ mu, ka hvo kɛ ɉón ni nąąlɔwai tii hu; kɛlaa, yili aa kɛ tii, ə gɛ, yii Yálá laawoo hɛɓɛ́ ə mo naa ə hon.» 50 Nąąlɔwai tii hu, nwɔ kalan nɛai kəlee di nɛɛ laa, di pu. 51 Hulɔnon da ə kɛ hvilɛn ni Jesus pulu, yiihəɠə lɔ ɓə kɛ biliɛ galan ɉu, diɛ kɛ di ɉon. 52 Kɛlaa, ə ɓɔ ɲiihəɠə hu, ə lɛɛ a gbuwulu, ə tɛɛ a gilɛ. Də li a Jesus tɔ́nvili nąmįną pɔ ( Matie 26.57-68 ; Lukə 22.54-55 , 63-71 ; Ɉaan 18.13-14 , 19-24 ) 53 Də li a Jesus ɉaláá laa həli nwun nąmu kɛnɛ̨ɛ̨ pɔɔli, ɓɛi ɉaláá laa həli nuą nwun nąmįną da Ɉuifə kalaɉonŋąą, ə lɛɛ, da dɔ́n galamɔ̨ɔ̨ɠaa di kɛi di ŋąąkpɔn naa. 54 Piɛrə hvilɛŋąąi kɛ nuą pulu, da Jesus di mąą kwɛa kɛ di kee ɓa, da diɛ ni diɛ li; di lɛɛ lii, di həli ɉaláá laa həli nuą nwun nąmu kɛnɛ̨ yəi gwəlii. Nwɔ̨n ə kɛ laa gwəli, Piɛrə da góló kɛ nuą tii di hee mą, diɛ di kɔ́lɔɓo. 55 Ɉaláá laa həli nuą nwun nąmįną da tɔ́nvili nąmįną, di kɛi Jesus hɔn gwəli mą, yii da tɔɔ mɛ̨i, ə gɛ, di baa. Kɛlaa, di hvo da hɔlɔɓo. 56 Mąąhɔlɔɓo, nu tamąą di kɛi lɛɛ kɛla hvaa tamąą mo, da lɔpee hvo kɛ a tɛ̨ą. 57 Nu taɠaa di mɛ̨nįɠaa ɓo a naa diɛ kɛ mąą: 58 «Kwaa ta ɉulɔnui ŋɛ̨i woo mɛ̨n, yɛ kɛ diɛ: ‹Yálá hee pɛlɛ́i ŋɛ̨i nuą di dɔɔ, gáá pai bui, ŋą pənə ŋį́ da kpɛli tɔɔ hvóló haaɓa yee mu, yii nuą di hvo dɔɔ li.›» 59 Kɛlaa, pələi mąn di kɛi mɛ̨nįɠaa tii ɓo la tii, di woo hvo kɛi li pələ tɔ̨nɔ̨ pɔ. 60 Nąąlɔwai, ɉaláá laa həli nwun nąmu kɛnɛ̨ ə muhəɠə, ə tɔɔ nuą kəlee ɲɛ̨i ɓa, ə Jesus mąąni kɛ, yɛ mą: «Akɛti, woo pulu pənə ta lɔpee hvo ə́ la? Mɛ̨nįi ŋɛ̨i di kaa moi a ə́ laa, ə́ kaa kɛi lə?» 61 Jesus ə naa pilɛ, hvo woo pulu pənə lɔpee ta kɛ. Ɉaláá laa həli nuą nwun nąmu kɛnɛ̨ ə pənə ə mąąni kɛ, yɛ mą: «Nwun mąąɓomun Yálá ə naakwɛlanmo, ya ɓaa a yɛ́? Yálá yii a lúwɔ́ nąmu, non mąą yɛ́?» 62 Jesus ə nwoo pulu pənə, yɛ mą: «Ɲą́ą́ ɓə a yaa. Ɲą́ą́ ŋɛ̨i a Nu Lon ka káá pai gáái heeni Yálá yee lɛlɛɛ mɛ̨i, huwalawala kɛnɛ̨ hu, tulɔ kpiliɠilin mɛ̨i, gɛ́ pa.» 63 Nąąlɔwai, ɉaláá laa həli nuą nwun nąmu kɛnɛ̨ ə gwaną həɠə hu ɓɛla a lííholi; yɛ diɛ: «Gu mąą kpaan və kɛa kɛla hvaa takpɛli ɓa. 64 Yálá lalan woo ŋɛ̨i aa mo, ka káá kɛi lə?» Nu kəlee diɛ mą, mąąnɛ̨ɛ̨ di baa. 65 Nu taɠaa di nɛ̨ɛ̨mą diɛ di laayá taɠa ɲɛ̨i. Di ɲɛ̨i yili a həɠə ɓɛla ta, diɛ di yee kpun gɛ, diɛ gɛlɛ la; diɛ kɛ mą: «Nui ə́ kɛlɛ, naa ɓo kuɔ?» Yili pulu, holahiɠaa di Jesus hon, diɛ gbɔnwɔ̨nɔ̨n nwuɔ̨. Piɛrə ə lənə Jesus ɓa ( Matie 26.69-75 ; Lukə 22.56-62 ; Ɉaan 18.15-18 , 25-27 ) 66 Ɓɛlɔwai Piɛrə ə kɛ la gwəli kpalaa pələ, ɉaláá laa həli nwun nąmu mun gɛnɛ̨ nwɔ kóló kɛ nɛ̨ąi dɔ̨nɔ̨ ə pa. 67 Nɛ̨ɛ̨nui tii ə Piɛrə kaa heeni yɛ gɔlɔɓo, ə ɲɛ̨i hee mą híí, yɛ mą: «Yɛ́ kpɛli ə́ kɛ Jesus Nazarɛtə mun bɔ.» 68 Piɛrə ə lənə kpɔ mą, yɛ mą: «Mɛ̨nįi ə́ kaa moi, və́ gɔlɔn, ə lɛɛ, və́ mun ə́ woo ŋąą kaai.» Yili pulu, Piɛrə ə li gala laaləi pələ. 69 Nɛ̨ɛ̨nui tii ə pənə nwɔ̨nɔ̨ ə Piɛrə kaa, nuą tii kɛ laa, yɛ diɛ: «Nui ŋɛ̨i kaa a Jesus nwɔ kalan non ta.» 70 Piɛrə ə lənə nwɔ̨nɔ̨ mą. Ɉu hvo kpɛli kwɛa, nuą tii kɛ laa di mo Piɛrə ɓa, diɛ mą: «A tɛ̨ą leelee, yá kpɛli, ə́ kaa a Jesus nwɔ kalan non ta. Mąąhɔlɔɓo, ə́ kaa a Galile mun.» 71 Piɛrə ə gwɛla kpɔ, ə́ mo diɛ a nwąnąi, yɛ diɛ: «A tɛ̨ą leelee Yálá ɲɛ̨i ɓa, nui ŋɛ̨i ka káá vaa ɓoi, və́ kpɛli gɔlɔn.» 72 Ɲąąɓa, tɛ́ɛ́ ə nwoo pili a veelɛnąą a yələ ɓɔi lɔwai. Piɛrə ə giliŋąhiɛ, Jesus woo nąą kili ə too ŋą, yaa tii ə kɛ mąą: «Gɛɛ tɛɛ hvo nwoo pili gee mɛ̨i hveelɛ, ə́ kaa pai lənəi mą́ą́ gee mɛ̨i haaɓa.» Nąąlɔwai, Piɛrə ə wɔlɔ kpɔ a nąą mąąwɛliɛɛ. |