Maafîu 26 - Yálá laawoo hɛɓɛ (dc)Nwun nąmįną di lɔ Jesus mąąkilii ( Markə 14.1-2 ; Lukə 22.1-2 ; Ɉaan 11.45-53 ) 1 Jesus kpɛɛ kɛa a niɛwooɠaa tii kɛɛ, ə mo nwɔ kalan nɛai diɛ yɛ diɛ: 2 «Ka gɔlɔn kaa, aa lɛɛ a hvóló hveelɛ pakə hɛli yɛ ɉəli. Di kaa pai Nu Lon hon ɉii di kolɔwa ɓa.» 3 Nąąlɔwai, ɉaláá laa həli nuą kpɛa-kpɛaɠaa, da Ɉuifə hulɔgoloɠaa di di ɲąąkpɔn Kaifə nwɔ tɔɔ kwəlii hu, ə gɛ, di Jesus hon mɛ̨nį mąą nwun dɔɔ kɛ. 4 Pələi mąąnɛ̨ɛ̨ di Jesus hon na loo hu di baa. 5 Di kɛi kɛ diɛ: «Mąą honɛɛli, gu hvo ɉon a ɉɛli yələ, ə gɛ, nuą di hvo pa di muhəɠə gu laa ɓa.» Nɛ̨ɛ̨nu ta ə wulɔ kun-nɛɛ pu Jesus nwuɔ̨ ( Markə 14.3-9 ; Ɉaan 12.1-8 ) 6 Jesus ə kɛ Bɛtani daai, Simɔn yii hvólóɲɔ̨n ə kɛ mą ɲəi bɛlɛ́n. 7 Nɛ̨ɛ̨nu ta ə pa a múlún nón, bɛliɛ a kwɛni, naahvɛɛ a wulɔ kun-nɛ̨ɛ̨ yii ɉɔ̨nwɔ̨ kɛnɛ̨. Ɓɛlɔwai Jesus ni di kɛi di kɔ̨nɔ̨n mį́į́ la, ə nwulɔ kun-nɛ̨ɛ̨ tii kəlee pu Jesus nwuɔ̨. 8 Yii kɛa Jesus nwɔ kalan nɛai di ɓɛli kaa, di líí ə holi, diɛ kɛ mą: «Lə mɛ̨nį ɓa gaa ɉɛn gɔw kɛnɛ̨i ŋɛ̨i hukalai? 9 Mąąnɛ̨ɛ̨ kɛ di nɔwɔtɔɔ a ɉɔ̨nwɔ̨ kɛnɛ̨, di nwali tɛɛ mąąwɛli nuą pɔ!» 10 Yii kɛa Jesus ə yili kpaɠala kaa tii di yəi, ə mo diɛ yɛ diɛ: «Lə mɛ̨nį ɓa ka káá giliŋąhiɛ yili kɛi? Mɛ̨nįi ŋɛ̨i nɛ̨ɛ̨nu ŋɛ̨i aa gɛ mą́ą́, gaa a mɛ̨nį lɛlɛɛ. 11 Mąąhɔlɔɓo, ka mąąwɛli nuą ka káá pai kɛi ka kee ɓa a hvóló kəlee. Kɛlaa, nwɛ́i, və́ pai kɛi ka pɔ a yələ kəlee. 12 Ə nwulɔ kun-nɛ̨ɛ̨ ŋɛ̨i pu mą́ą́, ə gɛ, mą́ą́ kun ə kɛ pai kɛi a nɛ̨ɛ̨ ɓɛlɔwai di kaa pai náái la kámą hu. 13 Gáá moi kaa a tɛ̨ą, ɓɛi lɔpee di kaa pai kɛi mą́ą́ wəlɛɛ lɛlɛɛ laa həli la, di kaa pai nɛ̨ɛ̨nu ŋɛ̨i mąą mɛ̨nį ɓoi, diɛ nwɔ mɛ̨nį lɛlɛɛ mɛ̨nį ɓo.» Ɉudasə ə kulɔ Jesus pulu ( Markə 14.10-11 ; Lukə 22.3-6 ) 14 Jesus nwɔ kalan nɛai dɔ̨nɔ̨ yii da kɛ naa ɓa Ɉudasə Iskariɔtə mun, ə li ɉaláá la həli nuą kpɛa-kpɛaɠaa pɔɔli, yɛ diɛ: 15 «Akɛ ŋą Jesus tɛɛ ka pɔ, lə ɓə ka ɉála la?» Di nɛɛmą, di wali kwələ pow-haaɓa lono di dɛɛ bɔ. 16 Ə həɠə kɛa nąąlɔwai ɓa yɛ li la tɔwɔ pələ, Ɉudasə ə kɛi Jesus hon bələ mąą kpaɠala kwɛli mą. Jesus da nwɔ kalan nɛai di pakə hɛli nwɔ kɔ̨nɔ̨n mį́į́ gee ɓa ( Markə 14.12-21 ; Lukə 22.7-14 , 21-23 ; Ɉaan 13.21-30 ) 17 Pakə hɛli voló dɔlɔɔ yələ, galan nɛa di pa diɛ Jesus ɓa: «Mįnɛ̨ ɓə ə́ kaa bɔ ku ɉɛli kɔ̨nɔ̨n bɛli laa?» 18 Jesus yɛ diɛ: «Ka tɛ taai ka li mɛ̨i pɔɔli, kaa mą: ‹Ku wɔ mɛ̨nį nąmu yɛ nwɔ́ɔ́ lɔwai aa həli, kɛlaa, ə́ pɔɔli ɓə gaa nwɔ hɛli pui laa da nwɔ kalan nɛai.›» 19 Galan nɛa di gɛ yɛ pələi Jesus ə di tí la. Di nɛɛmą di pakə hɛli kɔ̨nɔ̨n bɛli laa. 20 Yələ wulii pɔ Jesus da nwɔ kalan nɛai di kɛ heeni diɛ di kɔ̨nɔ̨n mį́į́. 21 Di kɛɛ di kɔ̨nɔ̨n mį́į́, Jesus ə mo diɛ, yɛ diɛ: «Gáá moi kaa a tɛ̨ą, ka tɔ̨nɔ̨ kaa pai nɔ́wɔ tɔɔi.» 22 Nwoo tii ɓoɔ diɛ, di líí ə holi kpɔ kɛnɛ̨, di mąąni kɛ, diɛ mą: «Ną́mu, akɛti, ɲą́ą́ ɓə moɔ?» 23 Jesus ə mo diɛ, yɛ diɛ: «Nui ŋɛ̨i kwa yaa ku kaa ku yee lɔi kɔ́wɔ tɔ̨nɔ̨ hu, ya ɓə. 24 Nu Lon kaa pai haai yɛ bələi bɛ̨ɛ̨ la Yálá laawoo hɛɓɛ́ hu. Kɛlaa, nui ɉaa mɛ̨nį wulu kaa pai lɛɛi nwuɔ̨i, kpalɔ ɓɛlaai mąą nu ɓa. Mąą nui tii ə mą kɛ kpɛli nee hvo gaa li kɛ, yili hviɛlaɓoɔi kɛ.» 25 Ɉudasə ŋɛ̨i nɔwɔtɔɔ, yaa kpɛli yɛ mą: «Ną́mu, akɛti, ɲą́ą́ ɓə mɔ̨ɔ̨?» Jesus yɛ mą: «Yaa kɛ tii yaa mo.» Jesus nwɔ laa mįi kpəli ( Markə 14.22-26 ; Lukə 22.15-20 ; Korɛntə dɔlɔɔ 11.23-26 ) 26 Ɓɛlɔwai di kɛi di kɔ̨nɔ̨n mį́į́ la, Jesus ə nɛɠɛ həɠə gbɛɛ kɛa a Yála hɛɠɛɛɓoɔ, ə ɉu tee-tee, ə ɲą́ą́ kwɛlɛ nwɔ kalan nɛai diɛ, yɛ diɛ: «Ka nɛɠɛi ŋɛ̨i hon kaa mįi. Ɲą́ą́ gɔ́lɔ li.» 27 Yili pulu ə gbələ kɔ́wɔ həɠə, ə Yálá hɛɠɛɛɓo, ə dɛɛ nwɔ kalan nɛai pɔ, yɛ diɛ: «Ka kəlee ka da kpələ. 28 Mąąhɔlɔɓo, yii kaa a ɲą́mą yii gaa a mįnɛ̨ nįnɛ̨ ɲąmą, yii gaa pai pui nu taamąą di wɔ nɛ̨ŋɛ̨nŋaa mąąhvaalɛɛ mɛ̨nį ɓa. 29 Gáá moi kaa, ə həɠə háákələi ɓa, gwa kaa ni gu hvo kɛa pai viɲə yai ŋɛ̨i ta kpələi gee ɓa. Hvo kɛli gwa nįnɛ̨ kpələ nwɔ̨nɔ̨ gee ɓa Yálá-taa tɔɔlaa hu.» 30 Yili pulu, nwələi wɔlɔ Moisə ni di kɛi doo pakə hɛli hu, di doo, di kulɔ diɛ tɛ Olivə yee ɓa. Jesus ə mo Piɛrə ɓa yɛ mą: Ə́ ka pai lənəi mą́ą́ ( Markə 14.27-31 ; Lukə 22.31-34 ; Ɉaan 13.26-38 ) 31 Jesus ə mo nwɔ kalan nɛai diɛ, yɛ diɛ: «Ka kəlee ka káá pai lənəi mą́ą́ gbinįi ŋɛ̨i hu. Mąąhɔlɔɓo, bɛ̨ɛ̨i Yálá laawoo hɛbɛ hu, diɛ mą: ‹Di kaa pai mɛlaa pulu mun baai, ə lɛɛ, mɛlaaɠaa di taɠaa.›» 32 Jesus yɛ nwɔ̨nɔ̨ diɛ: «Ŋą́ pa múhəɠəi ŋį́ kulɔ haaɓɛlaa lɔwai, gáá pai lii ka tɔwɔ Galile lɔi hu, ŋą ka mąąkpɔn naa.» 33 Piɛrə yɛ Jesus ɓa: «Ə mą kɛ nu kəlee daa lənə yɛ́, nwɛ́i, vá lənə yɛ́ tɔ̨nɔ̨ kpɛli.» 34 Jesus yɛ Piɛrə ɓa: «Gáá moi yɛ́ a tɛ̨ą, gɛɛ tɛɛ hvo nwoo pili háákələi kpinįi ŋɛ̨i hu, ə́ kaa pai lənəi mą́ą́ geemɛ̨i haaɓa.» 35 Piɛrə yɛ mą: «Akɛ ɲą́ą́ mun ŋą haa, ŋą haa; kɛlaa, ɲą́ą́ mun vá lənə yɛ́.» Galan nɛa kəlee di mo di diɛ kpɛli. Jesus ə li Yálá hvɛlii Gɛtsemani ( Markə 14.32-42 ; Lukə 22.39-46 ) 36 Yili pulu Jesus da nwɔ kalan nɛai də li kɛɛnąą ta, diɛ kɛ nąą laa ɓa Gɛtsemani. Yɛ diɛ: «Ka hee ɓɛ, gáá mą́ą́ tɛi tɔwɔ ŋį́ Yálá hvɛli.» 37 Gɛɛ lii, ə Piɛrə da Zebede lon ɉinąą hveelɛi həɠə, da diɛni də li. Jesus ə lɛɛ lɔ laa, lii kələn gwəi da liihɛlɛn ə gɔwɔ tɔɔ yɛ too mą. 38 Ə mo galan nɛa diɛ, yɛ diɛ: «Níí kələn ŋąą kpɔ gwəi yɛ kɛ ə́ báá; 'kaa lɛɛ ɓɛ, 'ka hvo yii.» 39 Ə mo lɔ tii, ə həɠə nu haaɓai tii kwɛlɛ ə mąą tɛ tɔwɔ. Ə pɛlɛ nɔi ɓa, yɛ Yálá hvɛli yɛ kɛ mą: «Ną́n, akɛ ya hvaa mą, ə́ mɔ̨nɔ̨ kpələ kɔ́wɔi ŋɛ̨i mąą kwɛa mą́ą́; kɛlaa, və́ bɔ hvo nííɓa kɛ, ə́ liiɓa ɓə gáá bɔ.» 40 Jesus ə pənə ə pa galan nɛa haaɓai tii pɔ, di ɓo laa ni diɛ yii. Ə́ mo Piɛrə ɓa, yɛ mą: «Ka hvo lɛɛ li a ka ɲɛ̨i a lɔwai logolo tiikpə kpɛli? 41 Ka lɛɛ a ka ɲɛ̨i ka Yálá hvɛli, ə gə, ka hvo pa too ɲąąhɛn mɛ̨nį hu. Nu kili huwalawalai, kɛlaa, nu kɔ́lɔ hviikpɛɛi.» 42 Jesus ə pənə ə li a veelɛnąą, yɛ Yálá hvɛli yɛ kɛ mą: «Ną́n, akɛ mɔ̨nɔ̨ ŋɛ̨i hva pɛli hvólói mą́ą́, hvo kɛli lɔ a həli mą́ą́, bələi ə́ kaa la bɔ, ə kɛ tii a ɲą́ą́.» 43 Yili pulu, ə pənə ə pa, ə galan nɛa haaɓai tii kaa diɛ nwɔ̨nɔ̨ yii. Mąąhɔlɔɓo, yii yee aa kɛ kɛa tɛɛ diɛ. 44 Ə li nwɔ̨nɔ̨ a ɉaaɓa nąą, ə Yálá hvɛli lɔ yɛ pələi tii ə dɔlɔɔɠaa kɛ la. 45 Ə pənə ə pa nwɔ̨nɔ̨ nwɔ kalan nɛai pɔ, ə di kaa diɛ yii, yɛ diɛ: «Yii ɓə ŋɛ̨i nii ka káá moi kaa ka hviitɔɔi? 'Ka ka ɲɛ̨i hee tai, Nu Lon ɉon ɉii lɔwai aa ɉəli, ə gɛ, di dɛɛ nɛ̨ŋɛ̨n ɉəɠə nuą pɔ. 46 'Ka ka muhəɠə ka gwə li, nui nɔ́wɔ tɔɔ aa lɛɠɛ ɓɛ.» Jesus hon mɛ̨nį ( Markə 14.43-50 ; Lukə 22.47-53 ; Ɉaan 18.3-12 ) 47 Jesus ə lɛɛ lɔ moi tii, nwɔ kalan nɛai dɔ̨nɔ̨ yii da kɛ mą Ɉudasə, dɔɔ nuą ɲɛ̨itɔwɔ diɛ pa. Nu kpului tii kɛ bulu, gbɔn ə kɛ daɠaa yəi, ɓɔwa kwɛaa yɛ ɓo daɠaa yəi. Ɉaláá laa həli nuą kpɛa-kpɛaɠaa da Ɉuifə kalaɉɔnŋąa ɓə nuą tii tɔɔ. 48 Ɉudasə ŋɛ̨i Jesus lɔwɔ́tɔɔ, ə mo nuą diɛ, yɛ diɛ: «Gwa li! Nui ŋą nɛ̨nɛ̨ɓo, ŋį́ náá pɛlɛ naa ɓa; a kɛ tii yaa li, ka ɉon.» 49 Ɉudasə ə lɛɠɛ Jesus ɓa, ə nɛ̨nɛ̨ɓo yɛ mą: «Nwɔ́ mɛ̨nį nąmu! Ə́ yii kpɛli, ə́ yii kpɛli! Yili pulu, ə́ naa pɛlɛ naa ɓa.» 50 Jesus yɛ mą: «Ną́wəi! Yii ə́ pa gɛ mɛ̨nį ɓa, gɛ ɉa-ɉa.» Yili pulu nu kpului tii di lɛɠɛ laa di Jesus hon. 51 Nuą ŋɛ̨i kɛ Jesus pɔ dɔ̨nɔ̨ ə nwɔ ɓɔwai kulɔ daa hu, ə ɉaláá laa həli nuą nwun nąmu nwɔ kólo kɛmun wəli tee mą. 52 Nąąlɔwai Jesus ə mo mą, yɛ mą: «Nwɔ́ kɔ́i kɔ́ pələ hvə li. Mąąhɔlɔɓo, nui a kɔ́ a ɓɔwa, ɓɔwa lɔ ɓə da baa la. 'Mowa lɔ daa hu. 53 Hvo gɔlɔn yɛ diɛ, ŋą pɛli kɛ ŋį́ Ną́n Yálá hvɛli ə malaka kpulu kɛnɛ̨ tɛɛ di mą́ą́ kɔ́nwɔ̨? 54 Kɛlaa, ŋą yili kɛ tii Yálá laawoo laa a hon bələ kɛ ləi? Yaan, Yálá laawoo yɛ: Hvo kɛ li, yili ə kɛ tii.» 55 Yili pulu, Jesus yɛ ɉon nuą diɛ: «Akɛti, ka kɛi pa ɉón ɉii, hvo kɛ li ka pa a gbɔn da ɓɔwa kwɛaaɠaa, yɛ ŋą kɛ a mɛ̨nį ɲɔ̨n gɛmun? Yaan, ŋį́ kɛ lɔ ka pɔ a hvóló kəlee, gɛ́ nuą kalan Yálá hee pɛlɛ́ mu, ka hvo kɛ ɉón ni nąąlɔwai. 56 Kɛlaa yili ə kɛ tii, ə gɛ, mɛ̨nįɠaai Yálá kwəi mɛ̨nį hukulɔ nuą di mo naa ə hon.» Nąąlɔwai galan nɛa kəlee di nɛɛ laa, di pu. Dəli a Jesus Ɉuifəɠaa di wɔ tɔ́n vili nąmįną lííla ( Markə 14.53-65 ; Lukə 22.54-55 , 63-71 ; Ɉaan 18.13-14 , 19-24 ) 57 Nuą tii Jesus hon dɛ li la ɉaláá laa həli nuą di nwun nąmu Kaifə pɔɔli, ɓɛi kɛ dɔ́n galamɔ̨ɔ̨ɠaa da Ɉuifə kalanɉonŋąa di ɲąąkpɔn ŋąą laa. 58 Piɛrə ŋɛ̨i ə kɛ lɔ Jesus pulu hɔn-hɔn, mąą tawolo kwɛaa ma. Ə lɛɛ ɉu, di həli ɉaláá laa həli nuą nwun nąmu yəi gwəli, Piɛrə ə li ə hee galidəɠaa kwɛlɛ, ə gɛ, bələi di pai Jesus kɛi la, ə nąą kaa. 59 Ɉaláá laa həli nuą nwun nąmįną da tɔ́nvili nąmįną di kɛi lɛɛ mɛ̨nįɠaa kwɛli diɛ bɛlɛ a Jesus laa, ə gɛ, di mąą ɲaba lɔ di baa. 60 Kɛlaa, di hvo da hɔlɔɓo pələi mąn nu tamąą di kɛi lɛɛ mɛ̨nį kpɛa-kpɛaɠaa ɓo la a Jesus laa. Yili pulu, nu hveelɛ ə pa, 61 diɛ diɛ: «Ɉulɔnui ŋɛ̨i aa ta mo yɛ diɛ: ‹Ŋą́ pɛli Yálá hee pɛlɛ́ kɛnɛ̨i ŋɛ̨i pui, ŋą pənə ŋį́ dɔɔ hvóló haaɓa yeemu.›» 62 Ɉaláá laa həli nuą nwun nąmu muhəɠə ə tɔɔ, yɛ Jesus ɓa: «Akɛti, mɛ̨nįɠaa ŋɛ̨i di kaa moi a ə́ laai, ə́ kaa kɛi lə? Hvo hvaai?» 63 Kɛlaa, Jesus hvo hvaa. Yili pulu, Ɉaláá laa həli nuą nwun nąmu yɛ Jesus ɓa: «Gáá ə́ mąąni kɛi, Yálá ɲɛ̨i ɓa, ku woo ŋąąpənə a tɛ̨ą. Akɛti, Nwun mąąɓomun Yálá ə naakwɛlanmo yii gaa a Yálá Lon, ya ɓaa yɛ́?» 64 Jesus yɛ mą: «Yaa kpɔlɔ ka tii yaa hvilɛn mɛ̨i, ya ɓaa a ɲą́ą́! Gáá moi kaa, ə həɠə háákələi ɓa, ka káá pai Nu Lon kaai heeni Yálá yee-lɛlɛɛ-mɛ̨i Huwalawala kɛnɛ̨ hu, yili pulu, ka gaa yɛ həɠə yələi yɛ yɛɛ tulɔ kpinįn ɉu.» 65 Ɉaláá laa həli nuą nwun nąmui tii ə mąą həɠə hu ɓɛla, yɛ diɛ: «Aa Yálá lalan. Yili ɓa tii, ə mą kɛ kɛa gu hvo kɛla takpɛli kwɛli li, ka kəlee kaa nąą kaa, ə lɛɛ kaa nwoo ɲɔ̨n tii mɛ̨n. 66 Akɛti, ka wɔ kiliŋąhiɛ kaa ləi?» Nuą kəlee di bumą diɛ mą: «Mąąnɛ̨ɛ̨ ə haa!» 67 Yili pulu, daɠaa diɛ di laayá taɠa ɲɛ̨ilaai, daɠaa diɛ duwɔ a di yee kpun, daɠaa diɛ nwun nowa. 68 Diɛ kɛ mą: «Akɛ Nwun mąąɓomun Yálá ə naakwɛlanmo a yɛ́, nui ə́ kɛlɛ naa ɓo kuɔ.» Piɛrə ə lənə Jesus ɓa ( Markə 14.66-72 ; Lukə 22.56-62 ; Ɉaan 18.15-18 , 25-27 ) 69 Piɛrə ə kɛ heeni gwəli hɛ̨ą, nɛ̨ɛ̨nu ta ə pa, yɛ mą: «Jesus ŋɛ̨i a Galile mun, yɛ́ ə́ kɛ bɔ.» 70 Kɛlaa, Piɛrə ə lənə Jesus ɓa nuą tii kəlee ɲɛ̨i ɓa, yɛ mą: «Mɛ̨nį tii ə́ kaa moi, və́ ɉu kɔ́lɔn.» 71 Yili pulu, gɛɛ həɠəi nąą gwəli, nɛ̨ɛ̨nu takpɛli ə gaa, yɛ nuą diɛ: «Nui ŋɛ̨i ə kɛ Jesus Nazarɛtə mun bɔ.» 72 Piɛrə ə pənə ə gwɛla, yɛ diɛ: «Nui tii ka káá naa ɓoi, və́ kpɔ gɔlɔn.» 73 Nąą hu hvo kpɛli kwɛa nwɔ̨nɔ̨, nuą tii kɛ laa di lɛɠɛ Piɛrə ɓa, diɛ mą: «Ə́ kaa kpɔ yɛ Jesus pulu mun da. Mąąhɔlɔɓo, ə́ ɲɛ̨i laai kaa kpɔ yɛ Galile mun.» 74 Nąąlɔwai Piɛrə ə gwɛla kpɔ kɛnɛ̨, yɛ diɛ: «Ɲą́ą́ kwa Yálá ku lɔwai, nui tii ka káá naa ɓoi, və́ gɔlɔn.» Ŋąąɓa, tɛ́ɛ́ ə nwoo pili yələ ɓɔi lɔwai. 75 Piɛrə ə giliŋąhiɛ, nąąlɔwai mɛ̨nįi tii Jesus ə mo mą, nąą kili ə too ŋą. Yai tii Jesus ə kɛ mą: «Gɛɛ tɛ́ɛ́ hvo nwoo pili, ə́ kaa pai lənəi mą́ą́ gee mɛ̨i haaɓa, yɛ́ kɛ diɛ hvó gɔ́lɔn.» Piɛrə ə həɠə laa gwəli, ə li dɔ̨nɔ̨ kɛɛnąą, ə wɔlɔ kpɔ a nąą mąąwɛliɛ. |