Maafîu 13 - Yálá laawoo hɛɓɛ (dc)Mɔ̨nun ɉuwu pili mun mąą hanwon ( Markə 4.1-9 ; Lukə 8.4-8 ) 1 Volói tii, Jesus ə kulɔ bɛlɛ́n, ə li ə hee bowa-ya kwɛlɛ, yɛ nuą kalan. 2 Nu kpulu kɛnɛ̨ di pa di pu gwɛlɛ, ə tɛ ə hee gələn ɉu, nu kpulu ə lɛɛ ɲa kwɛlɛ. 3 Jesus ə mɛ̨nį tamąą ɓo diɛ hanwon ɉu. Ə hanwon Ɉɔɔ diɛ, yɛ diɛ: «Mɔ̨nun ɉuwu pili mun da ə kɛ laa. 4 Yii ə kɛi mɔ̨nun ɉuwu pili nwɔ tíi ɓa; mɔ̨nun gɔw taɠaa di too bələ kwɛlɛ. Nwɛ̨niɠaa di gbələ. 5 Daɠaa di too hvaɲą ŋą, ɓɛi pɔlɔ hvo kɛ laa kɛnɛ̨. Di ɓɔɔn. 6 Kɛlaa hvóló ə hee diɛ ə di paa. Mąąhɔlɔɓo, pɔlɔ hvo kɛ laa kɛnɛ̨, di hamu hvo yɛɛ ɉu. 7 Daɠaa di too yɔw ɲąąlən ɉu, di ɓɔn, kɛlaa ɲɔ̨w kpɔlɔ kpinįn a diɛ di haa. 8 Daɠaa di too lɔi lɛlɛɛ hu, di ɓɔn, di mɔ̨n. Gbaɠa taɠaa kɔ́w yɛ ɓo ŋą: nwun dɔ̨nɔ̨, daɠaa pow-mɛ̨ida, daɠaa pow-haaɓa.» 9 Jesus ə kpɛɛ lɔ a yili ɓoɔ yɛ diɛ: «Nui wəli kaa mą, ə mɛ̨n.» Lə mɛ̨nį ɓa Jesus ə kɛi hvaa lɔ a hanwon? ( Markə 4.10-12 ; Lukə 8.9-10 ) 10 Jesus nwɔ kalan nɛai di lɛɠɛ mą, diɛ mą: «Lə mɛ̨nį ɓa ə́ kaa mɛ̨nį kəlee ɓoi diɛ hanwon ɉu?» 11 Jesus ə di woo ŋąąpənə yɛ diɛ: «Ka wɛi, Yálá-taa tɔɔlaa hu mɛ̨nį kɔ́lɔnŋąąɠaa, yiiɠaai noɔ, kaa gɔlɔn, da kaa ɉɔlɔɓo, kɛlaa di wɛi di hvo nii ɉɔlɔɓo li. 12 Mąąhɔlɔɓo, nui a da hɔlɔɓo da pənə nwɔ̨nɔ̨ di da tɛɛ bɔ, əgɛ, ə kɛnɛ̨ ɲəi. Kɛlaa, nui gaa ɲəi tiikpə, da yili woloi kulɔ ɲəi, ə lɛɛ a ɲeehowolo. 13 Mɛ̨nį gɛi, gɛ́ hanwon ɉɔɔ la diɛ yaa li. Mąąhɔlɔɓo, ɲɛ̨i kɔ́w kaa diɛ, di hva kɛɛ mąą kpɛɛ la; wəli ə ɓo diɛ, mɛ̨nį yɛ too ɉu, di hva ŋąą kaa. 14 Mɛ̨nį ŋɛ̨i Yálá kwəi mɛ̨nį hukulɔ mun Esai ə mo, diɛ ɓə naa ə hon di mɛ̨i. Yaai ə kɛ mą: Yálá yɛ: «‹Ɲɛ̨i kɔ́w kaa pai kɛi kaa, ka hva kɛɛ mąą kpɛɛ la; wəli kaa pai kɛi kaa, mɛ̨nį yɛ too ɉu, di hvo ɲąą kaa. 15 Mąąhɔlɔɓo, nuą ŋɛ̨i kili aa walawala, di wəlii aa kpɔlɔ, daa di ɲɛ̨i laakpulu, əgɛ, di hvo pa kɛɛ mąą kpɛɛ, di wəli hvo mɛ̨nį mɛ̨n, di kilaa hvo pa pono, di hvo pa tinɛ̨n di hvo kpəla mɛ̨nį ɲɔ̨n mą, və́ pa di kɔ́lɔi pono.› 16 «Kɛlaa, kaa ŋɛ̨i ɓaa nwɔ́ kalan nɛai, ka wɛi nwun nąnɛ̨ɛ̨ nuą ɓaa a kaa. Mąąhɔlɔɓo, ka ɲɛ̨i a kɛɛ mąą kpɛɛ, ka wəli yɛ mɛ̨nį mɛ̨n, yɛ ŋąą kaa. 17 Gáá tɛ̨ą ɓoi kaa, Yálá nwɔ́ kwəi mɛ̨nį hukulɔ nuą tamąą ə mą kɛ tələnmo nuą tamąą di kɛ bɔ, mɛ̨nįɠaai ka káá gai, da yiiɠaai ka káá mɛ̨n ɉi, di gaa, əlɛɛ, di mɛ̨n. Kɛlaa di hvo gaa li, əlɛɛ, di hvo mɛ̨n ni.» Mɔ̨nun ɉuwu hanwon mukulaa ( Markə 4.13-20 ; Lukə 8.11-15 ) 18 Jesus ə mo diɛ yɛ diɛ: «Ka ka wəli tɔɔ, ɉanwon ŋɛ̨i ŋį́ ɉɔɔ yɛ hvilɛn na mɔ̨nun ɉuwu pili mun mą, mukulaa ka. 19 Mɔ̨nun gɔw yiiɠaai too bələ kwɛlɛ nwɛ̨nįɠaa diɛ ɲɛɠɛ; mukulaa ɓa, nuąi da Yálá-taa tɔɔlaa mąą wəlɛɛ lɛlɛɛ mɛ̨n di hva ŋąą kaa, ɓilihi a pa ə gulɔ di lii hu. 20 Nu taɠaa kaa yɛ bələi vaɲą ŋą lɔi tii kaa la. Yiliɠaai da Yálá laawoo mɛ̨n, di di yee hee mu a kwəinɛ̨ɛ̨. 21 Kɛlaa di hva nɛɛ laa hvo kanąn di kili pɔ. Mąąhɔlɔɓo, ɓɛlɔwai ɓɛlɛkpɛɛ mąą a həli la diɛ, da di yee kulɔ mu. 22 Yiiɠaai too ɲɔ̨w ɉaalən ɉu diɛ ɓaa, nuą da Yálá laawoo mɛ̨n, kɛlaa yɛnɛ̨ɛ̨liihɛlɛnŋąą da nwɔ ŋąąnɛ̨ɛ̨ a kpinįn a diɛ, ə di hvinatɔn, nwoo tii hva kólo kɛ di kili pɔ. 23 Nu taɠaa diɛn, da di yee hee nwoo tii mu yɛ pələi nɔi lɛlɛɛ tii kaa la; di gbaɠala kaa di kanąn ma, ə lɛɛ la ɉu, ə kɛnɛ̨, ə ɓa a damąą. Gbaɠa taɠaa kɔ́w ə ɓo ŋą nwun dɔ̨nɔ̨, daɠaa pow-mɛ̨ida, daɠaa pow-haaɓa.» Kala ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ mąą hanwon 24 Jesus ə hanwon da kpɛli hɔɔ nwɔ̨nɔ̨ diɛ yɛ hvilɛn na Yálá-taa tɔɔlaa mąą mɛ̨nį ɓa. Ə mo diɛ, yɛ diɛ: «Yálá-taa tɔɔlaa kaa yɛ pələi hulɔnu ta ə hihɛn ɉuwu lɛlɛɛ pili la ɲəi ɲɛa. 25 Kpini pɛlɛ kɛa, ɓɛlɔwai nu kəlee di kɛi yii la, ɉulɔnu tii ɲowo ta ə li ə kala kɔ́w ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ taɠa laa ɲɛa, ə həɠə laa. 26 Gala kɔ́w ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨i tii da Ɉihɛnŋąą di ɓɔn a gee. Ɓɛlɔwai ə kɛi wolo la, da gala ɲɔ̨n tii di wolo a gee. 27 Ɉulɔnu tii nwɔ tínuą di pa diɛ mą: ‹Kuɔ mɛ̨nį nąmu, kɛlɛi, hihɛn ɉuwu lɛlɛɛ ɓə hiɛ ə́ bili ɲɛa? Ya ɓə kala ɲɔ̨n aa kulɔ laa! Akɛti, mįnɛ̨ ɓə gala ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ tii ə həɠə laa?› 28 Ɉulɔnu tii ə mo diɛ yɛ diɛ: ‹Ɲówó ta ka tii aa yili kɛ tii.› Nwɔ tínuąi diɛ mą: ‹Akɛti, ə́ kaa bɔ ku li ku gala ɲɔ̨n tii kulɔ ɉu?› 29 Ɉulɔnu tii yɛ diɛ: ‹Kpaa. Ka nɛɛ lɔ tii. Mąąhɔlɔɓo, ka kɛ ka káá ɉukulɔi, ka káá pai Ɉihɛn da kulɔi. 30 Yili ɓa, ka nɛɛ lɔ tii ə lɛɛ la Ɉu deei lɔwai ə ɉəli. Deei lɔwai, ŋą mo nuą diɛ, gɛ́ diɛ: «Ka gala ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ɠaa kulɔ tɔlɔɔ ɉu, ka ɲili a dee, ka bɛlɛ gee ɓa, ka nwɔ̨n doo ɉu. Yili pulu, ka nwɔ́ hihɛn gɔwi pu ɲə́i gələi.»›» Hanwon yii vilɛn ŋąą mɛɲɛlɛ̨n gɔw ɓa ( Markə 4.30-32 ; Lukə 13.18-19 ) 31 Jesus ə hanwon da kpɛli hɔɔ diɛ yɛ diɛ: «Yálá-taa tɔɔlaa kɛ pələ ka yɛ: nɔw kɔ́w ta, hulɔnu ta ə ɉin ɲəi ɲɛa. 32 Yaan diikpəi hihɛn gɔwɠaa lɔwai. Kɛlaa da Ɉin, a kɛnɛ̨ nwɛ̨nį yɛ pɛli daa tɔɔi ɉu.» Hanwon yii vilɛn ŋąąi lɛɠɛ tɛ hɛn mą yii da kɛ mą: Ləvɛin ( Lukə 13.20-21 ) 33 Jesus ə hanwon dɔ̨nɔ̨ hɔɔ nwɔnɔ̨ diɛ yɛ diɛ: «Yálá-taa tɔɔlaa kaa yɛ lɛɠɛ tɛ hɛn yii nɛ̨ɛ̨nu ə bu nwɔ lɛɠɛ kpɔlɔ tea tɔ̨nɔ̨ hu. Ə tɛ ə dea laa hvɛɛ.» Lə mɛ̨nį ɓa Jesus ə kɛi hvaa lɔ a hanwon? ( Markə 4.33-34 ) 34 Jesus ə kɛi lɔ mɛ̨nį ɓo nu kpului tii ɓa a hanwon; hvo kɛi mɛ̨nį lɔpee ta ɓo diɛ, akɛ hvo hanwon Ɉɔɔ li. 35 Ə kɛi gɛ tii ə gɛ, mɛ̨nį Yálá kwəi mɛ̨nį hukulɔ mun ə mo naa ə hon. Yaai ə kɛ la mą: «Gáá lɔ pai kɛi hvaai a hanwon, Mɛ̨nį yiiɠaa wɔlɔ a loo mɛ̨nį, ə həɠə yɛnɛ̨ɛ̨ kɔ́wɔ tɔɔi lɔwai ɓa ə həli la yiihu ɓa, gɛ́ yiliɠaai ɓo diɛ a lolo-woo.» Jesus ə gala kɔ́w ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ mąą hanwon mukulɔ 36 Jesus ə kulɔ nu kpulu lɔwai, ə li bɛlɛ́n. Nwɔ kalan nɛai di lɛɛ bulu, di mąąni kɛ diɛ mą: «Gala kɔ́w ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ mąą hanwon ŋɛ̨i ə Ɉɔɔi, mukulaa ɓaa a lə?» 37 Jesus di woo ŋąąpənə yɛ diɛ: «Ɉihɛn ɉuwu lɛlɛɛ pili mun ɓaa Nu Lon. 38 Díi ɓaa yɛnɛ̨ɛ̨. Ɉihɛn mąą nuąi a Yálá-taa tɔɔlaa hu nuą. Gala kɔ́w ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ ɓaa a yiiɠaai di kaa a gbąną-gbąną mun nwɔ nuą. 39 Ɉulɔnu tii, ɲowo yii kɛi gala kɔ́w ɲɔ̨n bili ɲɛa ya ɓaa a nąnį. Deei lɔwai ɓaa a: Yɛnɛ̨ɛ̨ ɲąąkpɛɛi lɔwai. Dee nuą ɓaa a: Yálá nwɔ malakaɠaa. 40 Pələi tii da gala kɔ́w ɲɔ̨n gulɔ la ɉu, bələ ɓə gaa pai kɛi la a yɛnɛ̨ɛ̨ ɉaakpɛɛi lɔwai. 41 Nu Lon kaa pai Yálá nwɔ malakaɠaa tɛɛi, əgɛ, nuą yiiɠaai da kɛ di ɓɛlaa ɓowoi, diɛ di həɠə Yálá kɔ́lɔn bələ mɛ̨i, da di kulɔ nwɔ tɔɔlaai hu. 42 Di di pili nwɔ̨n ɉu, ɓɛi wɔlɔ da ɲį́n ɲą mį́į́ tin di kaa laa. 43 Kɛlaa, yiiɠaai da Yálá woo hon, da kɛ lən ɉi yɛ, hvóló di Ną́n Yálá nwɔ tɔɔlaai hu. Yili ɓa, nui nwəli kaa mą ə mɛ̨n!» Hɛn gɔw yii noɔ 44 «Yálá-taa tɔɔlaa kaa yɛ, hɛn gɔw yii noɔ tíi hu. Yii hulɔnu ta ə li, ə gaa, ə pənə ə mɛ̨i kpulu. Gwəi ə nɛ̨ɛ̨ kpɔ kɛnɛ̨, ə li ə ɲəi hɛn gəlee lɔwɔ́tɔɔ, ə pənə ə pa, ə díi tii ya la.» Hɛni hɔ̨nwɔ̨ kɛnɛ̨ 45 «Yálá-taa tɔɔlaa kɛ pələ kaa yɛ: Lɔ́wɔ́-tɔɔ-mun da yii kɛi hɛni lɛlɛɛ kwɛli. 46 Ə da kaa yii Ɉɔnwɔ kɛnɛ̨, ə ɲəi hɛnŋąą kəlee lɔ́wɔ́ tɔɔ, ə Ɉɛni tii ya a nwali.» Hanwɔn yii vilɛn ŋąą diŋɛ̨n mą 47 «Yálá-taa tɔɔlaa kɛ pələ kaa yɛ, diŋɛ̨n yii nąmu a bili gboloyá hu. Ə hɔ̨nwɔ̨lee huwu tamąą hon. 48 Yii kɛa diŋɛ̨n naa ə hvɛɛ, ə tɛ la gbonwoɲa, ə hee yɛ ɉu yɛɠɛ. Yiiɠaai kɛ a nii ɓa, ə yiliɠaai too ɲəi gbɔlɔ hu. Yiiɠaai hvo kɛ bɔ, ə yiliɠaai pili. 49 Pələ kpɔlɔɔ ɓə gaa pai kɛi la yɛnɛ̨ɛ̨ ɲąąkpɛɛi lɔwai. Yálá nwɔ malakaɠaa kaa pai pai di mɛ̨nį ɲɔ̨n gɛ nuą da mɛ̨nį lɛlɛɛ kɛ nuą ɓɛlaɓo. 50 Da mɛ̨nį ɲɔ̨n gɛ nuą pili nwɔ̨n ɲii hva luwun ɉu, ɓɛi wolo woo da ɲį́n ɲą míi tin di kaa laa.» Hɛn gɔw pɔlɔ da nįnɛ̨ 51 Jesus ə mo nwɔ kalan nɛai diɛ yɛ diɛ: «Kaa mɛ̨nįɠaa tii kəlee ŋąą ka?» Di nwoo ŋąąpənə diɛ mą: «Kwaa ŋąą kaa!» 52 Yili pulu, yɛ diɛ: «Tɔ́n galamɔ̨ɔ̨i lɔpee gilaa a pono Yálá-taa tɔɔlaa mąą mɛ̨nį hu, a ɲee hee mu, a kɛ yɛ: pɛlɛ́ nąmu ta, yaai, a hɛn nįnɛ̨ hɔlɔɓo, nwɔ hɛn gɔw pɔlɔi hu.» Nazarɛtə nuą di hvo laa Jesus woo la ( Markə 6.1-6 ; Lukə 4.16-30 ) 53 Jesus kpɛɛ kɛa a ɉanwonŋąą tii hɔɔ, ə li Nazarɛtə ɓɛi ə nokolo laa kɛ laai. 54 Ə li di wɔ Yálá hvɛli pɛlɛ́i mu, yɛ di mąąkwɛli. Nwɔ mąąkwɛli kɛ pələ ə nuą kəlee kwəi pili diɛ, diɛ kɛ diɛ: «Ə həɠə mį a gilimąą wooɠaa ŋɛ̨i, da gbalo mɛ̨nįɠaa kɛɛ ŋɛ̨i? 55 Kɛlɛi nwulu haɠa mun non məi? Nee hvaa a Mari? Kɛlɛi, nəɠəni ɓaa a Ɉakə, Ɉosɛfə, Simɔn, da Ɉudə? 56 Kɛlɛi mąąhalani da kɛ pai ka guɔ ŋąąkpɔnŋąąi hu? Mįnɛ̨ kpɔ-kpɔɔ ɓə ə nwɔ walawala laa ŋɛ̨i hɔlɔɓo la?» 57 Di wɔ kiliŋąhiɛɠaa kɛ pələi tii ɓə gɛ, di hvo laa la na. Jesus ə mo diɛ yɛ diɛ: «Yálá kwəi mɛ̨nį hukulɔ mun, mąą hvo wiɛ li bɔ lɔi, ə mą kɛ ɲəi bɛlɛ́n.» 58 Jesus hvo kɛa kpalo mɛ̨nį tamąą kɛ Nazarɛtə daai, mąąhɔlɔɓo di hvo laa na. |