Maafîu 12 - Yálá laawoo hɛɓɛ (dc)Mąąni kɛ yii hvilɛn hvįįtɔɔ yələ ɓa ( Markə 2.23-28 ; Lukə 6.1-5 ) 1 Hvóló ta, Jesus da nwɔ kalan nɛai di kɛi tɛɛ kpaikɛlɛ̨ɛ̨n ɲɛa ta ɓa a hvįitɔɔ yələ. Pulu ə nwɔ galan nɛai hon, di gbaikɛlɛ̨ɛ̨n gɔw ta koloon ŋą diɛ mį́į́. 2 Yii kɛa Farisiɛ̨ɠaa di ɓɛli kaa tii, di mo Jesus ɓa diɛ mą: «Ə́ wɔ kalan nɛai kaa li, yii tɔ́n dɔɔi mą ku yəi háákəlee hvólói ŋɛ̨i mąą mɛ̨nį ɓa, diɛ gɛ!» 3 Jesus ə di woo ŋąąpənə, yɛ diɛ: «Akɛti, mɛ̨nį ŋɛ̨i Davidə da ɲee pɔ nuą di gɛ, ɓɛlɔwai pulu ə di hon na, ka hvo ta galan ni? 4 Di lɔ Yálá hee pɛlɛ́ mu, nɛɠɛ ŋɛ̨i kɛ naakwɛlanmoɔ Yálá ɓa, di ɉəɠə diɛ mį́i. Kɛlɛi gu wɔ tɔ́n yɛ: Ɉaláá laa həli nuą lɔ ɓə mąąnɛ̨ɛ̨ di yili mį́į́-e? 5 A wala kɛti, ka hvo ta galan ni tɔ́n ɉɛɓɛ́ hu, diɛ kɛ mą: Ɉaláá laa həli nuą nwun nąmįnąi da kólo kɛ Yálá hee pɛlɛ́ mu, a vįitɔɔ yələ, di hvo tɔ́n gala li? 6 Yaan, gáá moi kaa, yii ka káá gaai, gɛnɛ̨i dɛɛ Yálá hee pɛlɛ́ ɓa. 7 Akɛ kɛ nwoo ŋɛ̨i Yálá laawoo hu, ka mukulaa kɔ́lɔn, yai ŋɛ̨i da kɛ mą: ‹Ɲɛ̨i mąą wɛli kaa ɓə gáá bɔ, ə tɛɛ taa-təlɛɛ haláá kulaa ɓa›, ka hvo li kɛ nuą ŋɛ̨i kaa a hɔn mąą nuą. 8 Mąąhɔlɔɓo, Nu Lon mə gaa a hvįįtɔɔ yələ nąmu.» Hulɔnu ta yii kɛ ɲee kpalaa mą ( Markə 3.1-6 ; Lukə 6.6-11 ) 9 Jesus həɠɛɛ laa, ə li di wɔ Yálá hvɛli pɛlɛ́ ta mu. 10 Hulɔnu ta ə kɛ laa, yii kɛ ɲee kpalaa mą. Nuą tii di kɛ bɔ, di Jesus hon vaa woo hu, di mąąni kɛ, diɛ mą: «Akɛti, gu wɔ tɔ́n ə mo yɛ, di nu kɔ́lɔi pono a túwɔ lɔwɔ yələ?» 11 Kɛlaa, ə di woo ŋąąpənə, yɛ diɛ: «Ka ta nɛlɛ ɓə, ɓɛlaa tɔ̨nɔ̨ a kɛ ɲəi, mɛlaa tii a too lɔwai a vįitɔɔ yələ, hva li hvo gulɔ nɔwai a mąą hvólói tii? 12 Yili ɓa, gáá moi kaa, nu hviɛlaɓoɔi kpɔ kɛnɛ̨, ə tɛɛ ɓɛlaa ɓa. Yili ɓə gaa mą, gu wɔ tɔ́n a hvaamą nu ə mɛ̨nį lɛlɛɛ kɛ nu ɓa a túwɔ lɔwɔ yələ.» 13 Nąąlɔwai, Jesus ə mo ɉulɔnu tii ɓa, yɛ mą: «Ə́ yee haŋą.» Ə ɲee haŋą; ɲee ŋąą ə pɛli yɛ bələi dɔ̨nɔ̨ ə kɛ la. 14 Di kulaa, Farisiɛ̨ɠaa də li, di di nwun dɔɔ, bələi mąąnɛ̨ɛ̨ di Jesus hon na di baa, diɛ bələ kwɛli. Kólo kɛmun Yii Yálá aa ɉəɠə ɉu 15 Yii kɛa Jesus ə di wɔ kiliŋąhiɛ kaa tii, ə həɠə laa yɛ li. Nu kpulu kɛnɛ̨ ə hvilɛn bulu, ə ɲɔ̨n gɛ nuą kəlee kɔ́lɔi pono. 16 Ə kɛi mo diɛ a nwąnąi, yɛ diɛ: «Ka hvo mo nuą diɛ.» 17 Ə gɛ tii, ə gɛ, mɛ̨nį Yálá kwəi mɛ̨nį hukulɔ mun Esai ə mo, naa ə hon, yaai ə kɛ la mą: 18 «Nwɔ́ kólo kɛmun ŋá ɉəɠə ɉu, ya ka. Nwɛli kaa mą́ą́ kpɔ a gbɔ-kpɔɔ, ya ɓə ŋá mą́ą́ mɛ̨nįɠaa kəlee lɛɛ mą. Gáá pai nwɔ́ Kilii tɛɛi bɔ; yɛ mɛ̨nį haŋą́ą́ laa həli hį́i kəlee ɓa. 19 Hvo pai hɛa tooi nu ta la, hva kɛ a hvaa kpɛli-kpɛli ɓomun kwəli lɔwai. 20 Hvo pai hveen gbaɠa yaliɛ kulɔi ŋą. Hva wulɔ nwɔ̨n viikpɛɛ luwun, ə lɛɛ la ɉu, ə yeetɛɛmąą kɛ a tələnmolaa. 21 Hį́i lɔiɠaa kəlee da di kilitɔɔ mą.» Farisiɛ̨ɠaa di mo diɛ Beɛlzebulə nwɔ hvaŋą ɓə Jesus yəi ( Markə 3.22-30 ; Lukə 11.14-23 ) 22 Nąąlɔwai, di pa a nu ta Jesus pɔ ɲį́nɛ̨n yɛ ɓo bulu, ɲɛ̨i puɔ, yɛ ɓo a muugbɛ. Ə nui tii kɔ́lɔi pono, yɛ kɛɛ kaa, yɛ hvaa. 23 Nu kpului tii kəlee kwəi ə pili diɛ, diɛ kɛ diɛ: «Akɛti, Davidə huwu ta hvəi mɔ̨ɔ̨?» 24 Yii kɛa Farisiɛ̨ɠaa di yili mɛ̨n, di mo diɛ kɛ diɛ: «Nui ŋɛ̨i hvo kpɛli-kpɛli, ɲį́nɛ̨nŋąą nwun nąmu Beɛlzebulə háálai ɓə gaa ɲį́nɛ̨nŋąą kpɛi la.» 25 Yii kɛa Jesus ə di wɔ kiliŋąhiɛi tii kaa, ə mo diɛ yɛ diɛ: «Lɔi lɔpee ɉu nuą da kɔ́ pɛlɛ di kee ɓa, mąą lɔi tii a gbɔwɔ nwun na pili. Taai lɔpee ɉu nuą, pɛlɛi lɔpee mu nuą, daa kɛi kɔ́ kɔ́ a di kee, mąą taai a wóló, ə mą kɛ, mąą pɛlɛi a pu. 26 Akɛ ɓilihi a kɛi ɓilihi kpɛ, akɛti, gaa kɔ́ pɛlɛi gbɔwɔ ɓa, nwɔ tɔɔlaai a lamun bələ kɛ ka ni ləi? 27 Ka káá kɛi diɛ: Gáá ɲį́nɛ̨n gbɛi nuą pulu Beɛlzebulə laa hu. Akɛti, ka wɔ kalan nɛai diɛn, da gbɛ gbɛɛ laa hu? Diɛ kpinįi lɔ ɓə a ka kiti tee. 28 Kɛlaa, akɛ Yálá nwɔ Kilii nwɔ huwalawala ɓə gáá ɲį́nɛ̨n gbɛi la nuą pulu, Yálá-taa tɔɔlaa aa pa aa həli kaa. 29 Nu ya pɛli ə huwalawala mun yəi hɛnŋąą həɠə pələ kɛ ləi ɲəi, akɛ hvo ɲili li hvo naa, yili pulu, yɛ tɛɠa pa gwɛlin ɉəɠəi a ə́ wɔ! 30 Nui kwa yaa ku hvo tɔɔ li, ɲówo li. Nui hvo kpɔn ɉii mą́ą́ ku hvo nuą ɲąąkpɔn, gaa di hutaɠai. 31 «Yili ɓə gaa mą, nu ə mą nɛ̨ŋɛ̨n gəlee həɠə, ə mą woo ɲɔ̨n ɉaa Yálá ɓa mąąhvaa a lɛɛ. Kɛlaa, nui a woo ɲɔ̨n ɉaa Kili-Mąąhəɠɛɛ ɓa, mąąhvaa hva lɛɛ. 32 Akɛ nu a woo ɲɔ̨n mo Nu Lon ɓa, mąąhvaa a lɛɛ. Kɛlaa, nui a woo ɲɔ̨n mo Kili-Mąąhəɠɛɛ ɓa, mąąhvaa hva lɛɛ háákələi ə mą kɛ tinąą.» Wulu kɔ́lɔn ɉɛn mąą ma ( Lukə 6.43-45 ) 33 «Wului nɛlɛɛ, ma lɛlɛɛi lɔ. Wului ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨, ma ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨i lɔ. Wulu kɔ́lɔn ɉɛn ɓaa a ma. 34 Kaa yiiɠaa ka wɔ mɛ̨nį ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ ŋɛ̨i, yɛ tumo kwəi lonnii, ka pɛli ka mɛ̨nį lɛlɛɛ ɓo pələ kɛi ləi? Yaan, ka hɔn ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨? Mąąhɔlɔɓo, mɛ̨nįi gaa nu kwəi, ya ɓə a tɛ na. 35 Nui ɉɔn nɛlɛɛ, ya lɔ ɓə mɛ̨nį lɛlɛɛ a kulɔ nwɔ kiliŋąhiɛ hu. Nui ɉɔn ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨, ya lɔ ɓə mɛ̨nį ɲɔ̨n a kulɔ nwɔ kiliŋąhiɛ hu. 36 Gáá moi kaa, Yálá nwɔ kiti teei lɔwai, nwoo kpɛli-kpɛliɠaai nuą da mo, di hvulú kɔ́wɔ ŋą, da dɛ ɲɛ̨i ɓa kɛ Yálá lííla. 37 Mąąhɔlɔɓo, ə́ hvaa woo ɓə tinąą Yálá a ə́ kiti tee la, ya wala kɛ a hɔn mąą mun, ya lɛɛ lɔ a nu haŋąą.» Di kɛ Jesus ɓa kpalo mɛ̨nį kɛ ( Markə 8.11-12 ; Lukə 11.29-32 ) 38 Dɔ́n galamɔ̨ɔ̨ da Farisiɛ̨ taɠaa di kɛ Jesus ɓa: «Mąąkwɛli kɛmun, ku kaa bɔ, ə́ kpalo mɛ̨nį ta kɛ, ku gaa.» 39 Jesus ə di woo ŋąąpənə, yɛ diɛ: «Háákələi nuą túwɔ́ pələ ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ ŋɛ̨i, di hva Yálá woo hon, diɛ ŋį́ kpalo mɛ̨nį ta kɛ, diɛ di gaa. Kpalo mɛ̨nį ta lɔpee hvo laa, yii ŋą pɛli gɛi di ɲɛ̨i ɓa, akɛ Yálá kwəi mɛ̨nį hukulɔ mun Ɉonasə mąą mɛ̨nį hvəə. 40 Mąąhɔlɔɓo, bələi lɔ Ɉonasə ə hvóló haaɓa da kpinį haaɓa kɛ la hɔ̨nwɔ̨lee kwəi, gboloyá hu, bələ lɔ ɓə Nu Lon gaa pai hvóló haaɓa da kpinį haaɓa kɛi la kámą hu. 41 Yálá nwɔ kiti teei lɔwai, Ninivə nuą da di muhəɠə, nu huwui ŋɛ̨i pɔ, di gití kala diɛ. Mąąhɔlɔɓo, Ɉonasə ə Yálá nwɔ liiɲąnwąną mɛ̨nį laa həli la diɛ, di di túwɔ́ pələ ɲɔ̨n mąąhvalin. Yaan, nui ka káá gaai, gɛnɛ̨i dɛɛ Ɉonasə ɓa! 42 Yálá nwɔ kiti teei lɔwai, dɔɔnɛ̨ɛ̨nu ŋɛ̨i həɠə voló tooi pələ, a muhəɠə, ə tɔɔ, da háákələi nuą, əlɛɛ, ə gití kala diɛ. Mąąhɔlɔɓo, nɛ̨ɛ̨nui tii ə həɠə kpɔ lɔi kpɛlai, yɛ pa Salomɔn nwɔ kilimąą wooɠaai mɛ̨n ɉii. Yaan, nui ka káá gaai, gɛnɛ̨i dɛɛ Salomɔn ɓa!» Ɲį́nɛ̨n ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ pənə mɛ̨nį yɛ pa ɓɛi ə həɠə laa ( Lukə 11.24-26 ) 43 «Akɛ ɲį́nɛ̨n ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ a həɠə nu ta pulu, a li yɛ kɛɛnąą lɛlɛɛ ta kwɛli ɓɛi mąąnɛ̨ɛ̨ ə vįitɔɔ laa. Akɛ a wala kɛɛnąą ta hɔlɔɓo, 44 a mo, yɛ mą: ‹Gáá pənəi ŋį́ li ɓɛi ŋą həɠə laai.› A pənə a pa, a gaa yɛ: bɛlɛ tii kaa a vowolo, mukəlɛɛ, nąą pɛliɛ, nu hvo mu. 45 Yili pulu, a li, ə mɛlaa ɲį́nɛ̨n mɛ̨ihveelɛ təli, yiiɠaa di wɔ mɛ̨nį ɲɔ̨nwɔ̨ɔ̨ yee tɛɛi nwɛi ɓa, di pa nwɔ̨nɔ̨ di hvilɛn bulu. Ŋąąkpɛɛi, nui tii túwɔ́ pələ a ɲɔ̨n ə tɛɛ dɔlɔɔ ɓa. Bələ kpɔlɔɔ ɓə háákələi nuą ŋɛ̨i kaa la.» Jesus nee da gaayɔwɔɠaa ( Markə 3.31-35 ; Lukə 8.19-21 ) 46 Ɓɛlɔwai Jesus ə kɛ mɛ̨nįɠaa tii ɓo la, nee da gaayɔwɔɠaa di kɛ tɔɔni ɲɛnɛ̨ɛ̨, diɛ gwɛli. 47 Nu ta ə mo Jesus ɓa, yɛ mą: «Ə́ lee da ə́ kaayɔwɔɠaa, di kaa tɔɔni ɲɛnɛ̨ɛ̨, diɛ ə́ kwɛli, diɛ mɛ̨nį ta ɓo yɛ́.» 48 Jesus ə mo nu tii ɓa, yɛ mą: «Gbɛɛ ɓaa néé, gbɛɛ nuą ɓaa ną́n nonnii?» 49 Yili pulu, ə ɲee lɛ nwɔ kalan nɛai mɛ̨i, yɛ mą: «Néé da ną́n nonnii lɔ ɓaa nuą ŋɛ̨i. 50 Mąąhɔlɔɓo, nuąi di kaa Ną́n Yálái yələkɔlɔn ɉu niiɓa kɛi, diɛ ɓə di kaa a néé da gááyɔwɔɠaa.» |