Danîa 2 - Yálá laawoo hɛɓɛ (dc)

Daniɛlə ə Nabukodonosorə nwɔ hįi woo dɔlɔɔ hukulɔ

¹ Nabukodonosorə nwɔ tɔɔlaa gwɛlan veelɛ lɔwai, ə hįi kaa, ɉįi tii ə gwəipili kpɔ ma kɛnɛ̨, hvo yii.

² Tɔɔmun ə nɛɛmą, ə nwɔ tɔlikpɛ nuąi təli, ə mą kɛ nwɔ hali nąmįnąai, da nuąi da kɛi kwɛli hvilɛn ɉii pɛmɛ̨nɛ̨n gɔwɠaa diɛ, ə lɛɛ, da nwɔ Kilimąą nuą; ə gɛ, ɉįi tii ə gaa, di gili too ŋą. Nuąi tii kəlee di pa, di həli tɔɔmun ma.

³ Tɔɔmun ə mo diɛ, yɛ diɛ: «Ŋą́ą́ hįi ta kaa, aa gwə́ipili mą́ą́ kpɔ kɛnɛ̨. Gwə́ipilii tii ə mo mą́ą́, naa kili hvo kpɛli kɛa lɛɛ ŋą́, gáá bɔ, ɉįi tii ŋą́ gaa, ka naa kili too ŋą́, ə lɛɛ, ka ɉukulɔ mą́ą́.»

⁴ Gilimaa nuąi tii, di tɔɔmun nwoo ŋąąpənə Aramə woo hu, diɛ mą: «Oo tɔɔmun! Ə́ yii ə kwɛa, kɛi a mo tii, Yálá ə kɛ! Ɉiin tii ə́ gaa, mo kuɔi ŋɛ̨i a ə́ wɔ tínuą kuɔ, a kɛ tii, kwa pɛli ku ɉukulɔ yɛ́.»

⁵ Tɔɔmun ə pənə ə mo gilimaa nuąi tii diɛ, yɛ diɛ: «Mɛ̨nį ŋą́ą́ giti tee gwə́i, ya ka: Akɛ ɉįi tii ŋą́ gaa, ka wala mo, ka hvo mukulaa lɛ mą́ą́, ŋą́ ka kəlee ka hu tee-tee, ə lɛɛ, ŋą́ ka wɔ pɛlɛ́ɠaai wolo, naa ə lɛɛ a kala pilii.

⁶ Kɛlaa, a kɛ ka ɉįi tii ɓo mą́ą́, ka bɛlɛ mukulaa ɓa, ŋą́ hɛn gɔw kɛnɛ̨ tɛɛ ka pɔ a mɛ̨inɛ̨ɛ̨, ə lɛɛ, ka mąąwiɛ hɔlɔɓo ɲə́i. Yili ɓa, ka ɉįi tii mo mą́ą́, ka bɛlɛ mukulaa ɓa.»

⁷ Gilimaa nuąi tii di nwoo ŋąąpənə naa hee veelɛnąą, diɛ mą: «Ku kaa bɔ, tɔɔmun ə ɉįi tii ɓo kuɔi ŋɛ̨i a ə́ wɔ tínuą kuɔ, yili pulu, kwa mukulaa lɛ yɛ́.»

⁸ Tɔɔmun ə pənə ə mo diɛ, yɛ diɛ: «Ŋą́ą́ gaa kpɔ a tɛ̨ą, gɛ́ diɛ: Ka káá lɔ bɔ ka lɔwai hɔlɔɓo, mąąhɔlɔɓo, mɛ̨nįi ŋɛ̨i ŋą́ą́ mo, hva pɛli həɠəi mą.

⁹ Akɛ ka wala ɉįi tii mo mą́ą́, ka hvo bɛlɛ mukulaa ɓa, mɛ̨nįi tii ŋą́ mo, ka kəlee ka nwun a lɛɛ kpɔ ɉu tɛ̨ɛ̨tɛ̨ɛ̨. Ka káá ka kɛ pələ pɛlii, ə gɛ, ka lɛɛ wooɠaa ɓo mą́ą́, ka dɛ́ hvaŋą ŋą, ə gɛ lɔ nwɔ́ kiliŋąhiɛ maa ə hvalin; yili ɓə gaa mą, ka ɉįi ŋɛ̨i mo mą́ą́, ya ɓə a gɛ, ŋą́ gɔlɔn gɛ́ diɛ: ka pɛli mukulaa lɛi.»

¹⁰ Gilimaa nuą di tɔɔmun nwoo ŋąąpənə nwɔ̨nɔ̨, diɛ mą: «Mɛ̨nįi ŋɛ̨i tɔɔmun gaa ɉu hvɛlii kuɔ, nui lɔpee ta hvo ɓɛ lɔi mɛ̨i, yii a pɛli mą. Ə ma kpɛli kɛ, tɔɔmun da aa ta kɛ laa, gɛnɛ̨, ɲee walawalaa, hvo ta mɛ̨nįi ŋɛ̨i ɲɔ̨nwɔ̨mąn ɉu hvɛli li nwɔ tɔlikpɛ nuą diɛ, da nuąi da kwɛli hvilɛn pɛmɛ̨nɛ̨n gɔwɠaa ɓa, ə mą kɛ nwɔ Kilimąą nuą diɛ.

¹¹ Mɛ̨nįi ŋɛ̨i tɔɔmun gaa ɉu hvɛlii, nwalawalaai, nui lɔpee ta hva pɛli gɛi; nui lɔ a pɛli ə mɛ̨nįi tii kɛ, ya ɓaa: Yáláɠaai di hvo ɓɛ lɔi mɛ̨i nuą lɔwai.»

¹² Nwoo tii mɛ̨n tɔɔmun ə mo, ə níiɲąnwąną kpɔ kɛnɛ̨. Ə mo, yɛ diɛ: «Gilimaa nuą ŋɛ̨i di kaa ɓɛ Babilonə daai, ka di hon, ka di paa.»

¹³ Tɔɔmun nwɔɔ woo tii ə moi, di noloɓo kɛɛnąą kəlee, ə gɛ, di Kilimąą nuą paa. Nuą hvilɛn ŋąą kɛa, diɛ Daniɛlə da mɛlaani di kwɛli, ə gɛ, di diɛ kpɛli di paa.

Yálá ə tɔɔmun nwɔ hįi lɛ Daniɛlə ɓa

¹⁴ Nąąlɔwai, Ariɔkə ŋɛ̨i kɛ a tɔɔmun nwɔ galidəɠaai kəlee nwun nąmu, yii di dɔɔ, ə gɛ, ə li, ə kilimąą nuąi di kaa Babilonə daai ə di paa, Daniɛlə ə lɛɠɛ ma, ə hvaa bɔ a kilimąą mun vaa pələ, yɛ mą:

¹⁵ «Lə mɛ̨nį ɓa yaai tɔɔmun ə mɛ̨nį walawalai ŋɛ̨i ɓo, diɛ naa kilimąą nuą diɛ?» Ariɔkə ŋɛ̨i kɛ a galidəɠaa nwun nąmu, pələi mɛ̨nį ə kɛ la, ə ɉukulɔ Daniɛlə ɓa.

¹⁶ Daniɛlə ə nɛɛ mą, ə li tɔɔmun bɔɔli, ə nɛ̨ɛ̨mąą hvə mą, ə gɛ, tɔɔmun ə lɔwai ta tɛɛ bɔ, nɔwai tii tɛɛ pulu, ə pa, ə ɉįi tii ɓo, ə bɛlɛ ɉukulaa ɓa.

¹⁷ Yili pulu, Daniɛlə ə li ɲəi bɛlɛ́ laaləi, ə mɛ̨nįi tii hukulɔ mɛlaani diɛ, diɛ ɓaa: Hanania, Misaɛlə da Azaria.

¹⁸ Ə gɛ, Yálái ŋɛ̨i gaa yələkɔlɔn ɉu, di mɛ̨nįi tii hu lɛ mą, ə di ɲɛ̨imąąwɛli kaa, ə mɛ̨nį loɔ tii kulɔ diɛ pɔ̨nɔ̨ŋa, ə ɠɛ, Daniɛlə da mɛlaa, ə mą kɛ, kilimąą nuą yiiɠaai di kaa Babilonə daai, di hvo pa di paa.

¹⁹ Nąąlɔwai, Yálá ə hvaa mą, ə mɛ̨nį loɔ tii lɛ Daniɛlə ɓa a kpinį hįi pələ. Daniɛlə ə nɛɛmą, Yálá yii gaa yələkɔlɔn ɉu, ə ɉɛɠɛɛ ɓo.

²⁰ Daniɛlə ə mo kɛa, yɛ mą: «Mąąwiɛ kaa hɛn gəlee pɛli Yálá ɓa a yələ kəlee, ya ɓə kili, da huwalawala kaa ɲəi.

²¹ Ya ɓə a mɛ̨nįɠaa maa hvalin, yɛ lɔwaiɠaa mąą pənə. Yɛ tɔɔɓɛlaa həɠə di wɔ tɔɔ kpəlin ɉu, ə lɛɛ, ya ɓə a tɔɔmun ɉee. Yɛ kili tɛɛ nuą pɔ, diɛ kɛ a kilimąą nuą. Yɛ mɛ̨nį kɔ́lɔn ŋąą tɛɛ nwun gɛ ɉu nuą pɔ, ə lɛɛ,

²² mɛ̨nį yii noɔ, a gbon ɉu kwɛa, Yaa ɓə a gulɔ pɔ̨nɔ̨ŋa. Ya ɓə kpinį hu mɛ̨nį kɔ́lɔn, maahɔlɔɓo, ya ɓə kɛɛ pɔ̨nɔ̨ kaa ɲəi.

²³ Gáláɓɔlɔni di wɔ Yálá! Gáá ə́ laa mąątɛ̨nɛ̨i, gɛ́ ə́ laa mąąwiɛ; Gilii ŋɛ̨i ə́ dɛɛ bɔ́ da huwalawala, mąą mɛ̨nį ɓa. Mąąhɔlɔɓo, yii ku vɛli yɛ́, yaa nɛ mą́ą́, ə lɛɛ, mɛ̨nįi ŋɛ̨i vilɛn ŋąą tɔɔmun ma, yaa nɛ kuɔ.»

²⁴ Yili pulu, Ariɔkə ŋɛ̨i tɔɔmun ə kɛ mą: «Babilonə daa kilimąą nuą paa,» Daniɛlə ə li bɔɔli, yɛ mą: «Kilimąą nuą di kaa Babilonə daai, hvo kɛ ə́ kaa di paai. Li a ŋą́ą́ tɔɔmun bɔɔli, ŋą́ nwɔ hįi hukulɔ mą.»

²⁵ Ariɔkə ə li kpɔlɔɔ tii a Daniɛlə tɔɔmun bɔɔli. Ariɔkə ə mo tɔɔmun ma, yɛ mą: «Nuwɔɠaai ŋɛ̨i ə́ di hon Ɉuda lɔi hu yɛ́ pa a diɛi, ŋą́ą́ nu ta kaa di lɔwai, yɛ a pɛli ə mɛ̨nįi tii hukulɔ.»

²⁶ Tɔɔmun ə nɛɛmą, ə mo Daniɛlə ɓa, yaa ŋɛ̨i naa mɛ̨i hee ɓa kɛ a Bɛltsasarə, yɛ mą: «Ɉiin ŋɛ̨i ŋą́ gaa, ya pɛli ə́ mo mą́ą́, ə́ bɛlɛ mukulaa ɓa?»

²⁷ Daniɛlə ə mo tɔɔmun ma, yɛ mą: «Mɛ̨nį loɔ ŋɛ̨i tɔɔmun gaa bɔ ə ɉukulaa kɔ́lɔn, gaa a mɛ̨nį yii, kilimąą nuą ə mą kɛ, nuąi da kwɛli hvilɛn pɛmɛ̨nɛ̨n gɔwɠaa diɛ, da tɔlikpɛ nuą di hva pɛli mą ɉukulɔi tɔɔmun ma.

²⁸ Kɛlaa, Yálá yii gaa yələkɔlɔn ɉu, ya ɓə aa hvaa mą, mɛ̨nįi pai kɛi, yii noɔ, aa nɛ tɔɔmun Nabukodonosorə ɓa. Tɔɔmun, ɓɛlɔwai ə́ kɛ la laani ə́ yəi gbin ŋą, ɉįi tii ə́ gaa, ya ka:

²⁹ Tɔɔmun, ɓɛlɔwai ə́ kɛ la laani yɛ́ yii, ə́ kɛi ə́ kiliŋąhiɛ mɛ̨nįi pai kɛi ma. Yálá yii a loɔ hu mɛ̨nį lɛ nuą diɛ, mɛ̨nįi gaa pai kɛi, ə nɛ yɛ́.

³⁰ Akɛ Yálá ə hvaa mą ə mɛ̨nįi ŋɛ̨i lɛ mą́ą́, yili hva nɛ, yɛ kɛ diɛ: nwɔ́ kili mɛ̨nį yee tɛɛi nu hulúɠaa kəlee diɛ. Yálá ə yili kɛ tii, ə gɛ, mɛ̨nįi tii ɉukulaa ə lɛ tɔɔmun ma, ə gɛ, ə́ ə́ kpɔɔ lii hu kiliŋąhiɛ mąąkpɛɛ.

³¹ «Nwɔ́ tɔɔmun, ə́ hɛn da kaa hįi pələ, gɛnɛ̨, yɛ ɓo yɛ mąąnįnįn ɉaɠaa. Maa nįnįn ɉaɠaa tii kɛnɛ̨i kɛ, yɛ lən kpɔ kɛnɛ̨. Dɔɔi kɛ ə́ lííla, ɲɛ̨i maa ɲɔwɔ.

³² Maa nįnįn ɉaɠaa tii, nwun galən ə kɛ a hɛni leelee, gəŋə da ɲeeɠaa diɛ ɓo a wali kwɛli, goo da nwɛlɛɠaa diɛ ɓo a ɓala kwɛli.

³³ Gɔɔ kwąną da gɔwɔ mɛ̨i, ɉumɔɔ kɛ a ləɠi-pɔlɔ da kwɛli.

³⁴ Ə́ ɲɛ̨i ə lɛɛ lɔ ɉɛn tii ɓa, nąąlɔwai, kwɛni kpuwulu kɛnɛ̨ ta, yii nu yee hvo kɛ mą, ə pa, ə kɛlɛ mąąnįnįn ɉaɠaa tii kɔ́wɔ hu, ə ɉɛn tii naa kəlee hunwɔ kpɔ yɛ muluun gbala.

³⁵ Nąąlɔwai, gwɛli da nəɠipɔlɔ, mala kwɛli da nwali kwɛli, ə lɛɛ, da ɉɛni tii, di taɠa-taɠa di kee ɓa yɛ hvóló laa ɓoɔ hvana a hee mɔ̨nun gala hu. Hvaŋą ə li a ɉɛn tii kəlee, pɔɔ tɔ̨nɔ̨ kpɛli hvo lɛɛ laa. Kɛlaa, gwɛnii tii kɛlɛ mąąnįnįn ɉaɠaa hu, ə mąą pənə a yee kɛnɛ̨, ə lɔi mɛ̨i kəlee laahvɛɛ.

³⁶ Tɔɔmun, ə́ nwɔɔ hįi ə́ gaa, yaa li; ku kaa ɉukulaa lɛi yɛ́.

³⁷ «Oo Tɔɔmun! Yɛ́ ɓə ə́ kaa a tɔɔɓɛlaa di wɔ tɔɔmun, mąąhɔlɔɓo, Yálá yii gaa yələkɔlɔn ɉu, aa tɔɔlaa, huwalawala, da hvaŋą, ə lɛɛ, mąąwiɛ tɛɛ ə pɔ.

³⁸ Yálá aa hvaa mą, aa nu lonnii, da lɔwɔi huwɔɠaa, ə mą kɛ yələi nwɛ̨nįɠaa di lɔ ə yee mu, aa ə́ hee di mɛ̨i. Yɛ́ ɓə ə́ kaa a mąąnįnįn ɉaɠaa tii nwun galən yai kɛ a hɛni.

³⁹ Ya pa həɠəi laa, tɔɔmun da kpɛli kaa pai heei yii gɛ pələ hva kɛ yɛ pələi ə́ kɛnɛ̨ɛ la. Yili pulu, ɉaaɓa kɛɛnąą a pa, yɛ ɓo a ɓala kwɛli, yii pai tɔɔlaa kɛi yɛnɛ̨ɛ̨ nąą kəlee.

⁴⁰ Naan gɛɛnąą kaa pai kɛi a nwalawalaa yɛ kwɛli. Pələi kpɔlɔ tii kwɛli a hɛnŋaa wolo la yɛ di hunwɔ, pələ kpɔlɔ ɓə dɔɔlaai tii kaa pai gɛi la. Gaa pai hɛn gəlee woloi, ə ɉu hunwɔ, yɛ bələi kwɛli a gə la.

⁴¹ Yɛ́ kpinįi, ə́ ɉɛn tii kɔ́wɔ kaa, da gɔwɔkpiɛ, bələ tɔ̨nɔ̨ yɛ ɓo a ləɠi-pɔlɔ, bələ tɔ̨nɔ̨ yɛ ɓo a kwɛli, dɔɔlaai tii ŋąą kaa pai kwɛlɛi ɉu. Kɛlaa, hɛn da kaa pai kɛi dɔɔlaai tii hu, nwalawalaa yɛ kwɛli, mąąhɔlɔɓo, ə́ kwɛli da ləɠi-pɔlɔ kaa, ɉumoɔ a gee.

⁴² Pələi tii ə́ gɔwɔ kpiɛɠaa kaa la, bələ tɔ̨nɔ̨ yɛ ɓo a kwɛli, bələ tɔ̨nɔ̨ yɛ ɓo a ləɠi-pɔlɔ, dɔɔlaai tii bələ tɔ̨nɔ̨ kaa pai kɛi a ɉuwalawala, bələ tɔ̨nɔ̨ wolo laa nɛɛ.

⁴³ Ə́ kwɛli da ləɠi-pɔlɔ kaa ɉumoɔ a gee, gaai tii ə́ mo, yili mukulaa ɓaa: Di kaa pai di yee lɔi gee hu, da tɔɔɓɛlaa takpɛliɠaa húlú lɔɔ pɔ. Kɛlaa, di hvo pai yilii di kee ɓa, yɛ pələi ləɠi-pɔlɔ hva kanąn na kwɛli ɓa.

⁴⁴ Dɔɔɓɛlaaɠaai tii di wɔ lɔwai hu, Yálá kaa pai tɔɔ ta heei yii hva taɠa, ə lɛɛ, dɔɔlaai tii hva tɛɛ hįi takpɛli pɔ. Dɔɔlaai tii ɓə pai dɔɔlaagaai tii kəlee ŋąą yɛɛi, yaa kpinįi leelei tii, a lɛɛ kɛa laa a yələ kəlee.

⁴⁵ Gwɛni ŋɛ̨i həɠə ɲee ɓa yɛ yɛɛ nu ta yee hvo kɛ mą, ə pa ə gwɛli tii wolo da mala kwɛli, nəɠipɔlɔ da nwali kwɛli ə mą kɛ ɉɛni tii, gwɛni tii kaa a dɔɔlaai tii maa pɔɔ kɔ́ɔn. Yálá yii gaa hɛn gəlee nwun mɛ̨i, mɛ̨nį pai kɛi, ya ka tii aa nɛ tɔɔmun ma. Ɉiin tii ə́ gaa, gaa a tɛ̨ą, mąąnɛ̨ɛ̨ nu ə laa mukulaa la.»

⁴⁶ Nąąlɔwai, tɔɔmun Nabukodonosorə ə pɛlɛ nɔi ɓa, ə kwɛli hvilɛn Daniɛlə ɓa. Yili pulu, ə mo yɛ diɛ: «Ka pa a haláá hɛn gu dɛɛ Daniɛlə pɔ da wulɔ kun nɛ̨ɛ̨.»

⁴⁷ Yili pulu, tɔɔmun ə mo Daniɛlə ɓa yɛ mą: «A tɛ̨ą, ka wɔ Yálái ɓə gaa a yáláɠaa kəlee di wɔ Yálá, yɛ ɓo a tɔɔbəlaaɠaa kəlee di nwun nąmu. Yaa ɓə a loo mɛ̨nį kulɔ pɔ̨nɔ̨ŋa, mąąhɔlɔɓo, aa noo mɛ̨nį tii lɛ yɛ́.»

⁴⁸ Yili pulu, tɔɔmun ə heei kɛnɛ̨ tɛɛ Daniɛlə pɔ, ə bɛlɛ hɛn gɔw kɛnɛ̨ ɓa. Tɔɔmun ə Daniɛlə kɛ a Guvɛnɛɛli Babilonə lɔi nwun na, ə pənə ə gɛ a gilimaa nuą kpɔ di kaa Babilonə lɔi hu di nwun nąmu.

⁴⁹ Daniɛlə ə nɛ̨ɛ̨mąą hvə tɔɔmun ma, ə gɛ, di Babilonə lɔi ɲąąwooɓoɔ ɲɛ̨i tɔwɔ laa tɛɛ mɛlaa: Sadrakə, Mesakə da Abɛdə-Nego di pɔ. Yii ɓaa Daniɛlə nwɛi, ya ɓə kɛ a tɔɔmun niɛwoo kɛ mun.