Luke 12 - BII BILASilalan a sɔɔn muluanndon o kɔɔ ( Matie 10.26-27 ) 1 O telen kon mí vannda taw a cuungian háá ma va nɛwvanndo. Mí Yeesu kandu sɔɛi o kaandeŋaa ndɔa lo, mó dimul nda aa: «La mandan a lɛvɛn Faliisia, sɔɔn muluanndon pɛɛn. 2 Ɲɛ-ɲɛ co o kumbaa, o fulanin ceen kpendekele. Ɲɛ-ɲɛ co vɛlɛ o vianaa, vannda sinanin ndu. 3 Lelan, o niaa dimi o ɲumndan nin-ndo, vannda tueinin ndu ipala déŋ. O niaa dimi tootoo cɛinin-ndo, vannda yondanin ndu o luŋ kpendekele.» Vana vana bɛnda le vou-vo ( Matie 10.28-31 ) 4 Mì dimul niaa, niaa caaŋaa nia, la vo vanaa dii diallon, o kon kɔɔli a nɔla lɛ ɲɛ-ɲɛ tosa le-a le. 5 Kɛ i cɔmnin niaa vana niaa bɛnda le vou-vo. La vo Hala, o nɔ kpaayaa-o, te o cii pɛ vana diyɔɔ, o viow o ɲánndávàà. Maa lekɛ́ndɛi, mì dimul niaa, ndu niaa bɛnda mì la vo ni. 6 Vɛ̀ɛ̀ o co kooliion mún miun te nda pisi nɛ́ɛ̀nɛ́ɛ̀a nda ŋuɛɛnu le? Nduyɛ, Hala pɔɛɛnun hali o pilɛ o nda tɛɛn te. 7 Hali yiŋii co niaa o lebol-le, i co icɔmɛi kpede. Lelan, la buulan te. Niaa co fisa a nɛ́ɛ̀nɛ́ɛ̀a sɛ́lɛ́ bɛndoo. Sɔlɔlanndo te kon te kɛɔ Yeesu vannda kpow o hɔl ( Matie 10.32-33 , 12.32 , 10.19-20 ) 8 Mí Yeesu dimi aa: «Mì dimul niaa, vana-vana sɔlɔlan pɛ vannda o hɔl maa le ya o co ni, ya Po vanacieo bɛɛ sɔlɔlannin sɔɛi vana kon mɛlɛkaa Hala-a o hɔl. 9 Kɛ vana viinun pɛ sɔɛi nii vanndacieea o hɔl, ya bɛɛ i vuununnin sɔɛi vana kon mɛlɛkaa Hala-a o hɔl. 10 Vana-vana dimi pɛ diom vɔɔndo a Po vanacieo o kɔɔ, ndu malnunnin haki. Kɛ vana-vana dimi pɛ diom vɔɔndo a Hala Kɔl-Diandaa, ndu melnunnin haki le. 11 Lɔ́ɔ́ nda kɔanin a niaa o cɛila lakaanndan nin, te kon te simlacia o hɔl, te kon te vɛlɛ vanaa bɛndua o hɔl le niaa yamɛi kiolɔɔ-o, la buulan le kɔɔsɔɔ, te kon te le ɲɛ niaa diminin-ndo le, 12 kani Hala Kɔl-Diandaa cɔmnin niaa o niaa bɛnda le dimio-o o telen kon kpafii.» Tale vana bolofaa nɔ taasi loo 13 Mí vana pilɛ o sɛ́lɔ́ɔ́ tɛɛn dimi aa: «Vana bɛndoo! Dimul puapilɛ nuu mì n piɔw kɛ́ɔ naa ndu.» 14 Mí Yeesu ɲuna ndu aa: «Fallo, nɛ̀ɛ́ kɛsi yɛ ya le vaa vana kialaa n'yamaa a vana piɔvaa n'ɲɔɔ niaa tɛɛn?» 15 O kon kɔɔli, mó dimul nda kpow aa: «La caa mì la mandan le yeemɛi vɔɔnde, kani o co ka o bolofaa bɛndoo nin te vana sɔla yoomoo le.» 16 Mó dimul nda taloo pum aa: «Langbanɔɔ bolofaa pilɛ ndóò nɔ tɔlɔɔlan, la va kɔmnden ɲɛkɛndɛi. 17 Mɛɛ tɔlɔɔla ndɔla lan la kom lende, mó ɲunan aa: ‹Ko vɛ̀ɛ̀ ya tosa yɛ? I nɔ lɛ fonda oo fonda ya cuungiaa ɲɛm ya kow-von kpow le.› 18 O kon kɔɔli, mó dimi aa: ‹O ya co tosa-o co hoo ni: i puusiaa pɛ kondala paandulan ndan, i tangul la celen, la hiow vaa la bɔɔ lan. O kon, i dɔw malun nun a ɲɛm nun kpow lenin. 19 O kon i dimul kɔl nuu aa: A nɔ ɲɔɔn taw n kɛsiaa le vɔsila bɔɔ-bɔɔ. Buulan te, dio mà kol, mà dɔwnun ɲaale.› 20 Kɛ mí Hala mulul ndu aa: ‹Diɔmndo ho, cɔɛllɛn kpeekpei ya co yoomu nɔmndo hiɔlɔɔ ni, ɲɛm n bɛɛndiaa mun-ndon, nɛ̀ɛ́-nɛ̀ n co yɛ mun mel?›» 21 Mí Yeesu hiaw vɛlɛ laci a sɔɛi, mó dimi aa: «Lende koni o vanin vɛlɛ le vana landu kɔllo le ɲɛm ceenndon cuungiaa le ndu pila-o ni, o co bolofaa cuungiaa le Hala loo pɛɛn.» La tiindan Hala ( Matie 6.25-34 ) 22 O kon kɔɔli, mí Yeesu dimul kaandeŋaa ndɔa aa: «Lelan, mì dimul niaa, la buulan le yoomu niaa, te kon te le ɲɛ niaa dianin-ndo le, la buulan vɛlɛ le dialun nian, te kon te le ɲɛ niaa cuɛinunnin-ndo le. 23 Kani yoomoo hiow baloo, diallon bɛɛ n hiow ɲɛ cuɛinanndo. 24 La tofa vɔ basabasakoendea, a seŋ te, a kuw le, a nɔ nɛɛ mandaa ɲɛ le, a nɔ konda le, kɛ Hala co nda baloo dɔvɔɔ. Niaa la hiow yowva polon! 25 O niaa tɛɛn, ɔ́ɔ̀ vana cɔɔlu nin yoomu ndɔɔ bɛndi hali paale pilɛ le buulannda ndɔlan-ndo? 26 Te la bumba yɛ pɛ sɔɛi pɔmbɔɛi vaa lende, le yɛɛ niaa co yɛ niko buulanndo le ɲɛm tɔ̀un? 27 La tofa vɔ mɛɛ billo pum punga yondoo nin yɛ, o tosa baala le, o vomul te. Kɛ nduyɛ mì dimul niaa, hali Salomɔn a bolofaa bɛndu ndóò nɔ-o kpow, o tiiya cuɛinɔnndo maa fula bil kon o pilɛ le. 28 Te Hala cuɛi pɛ billo lende, o co hau yondoo nin, siɔdii mò hun viownun o yin-ndo, vɛ̀ɛ̀ o kɛɛ yɛnin niaa vanndaciee cuɛi hiovɔɔ billo coo? Mbɔ̀ laalan niaa dɔɔnan bɔɔ! 29 La fafala le ɲɛ niaa dianin-ndo, te kon te le o niaa kolnin-ndo le. Kɔlta niaalan la sanga le. 30 Kani ɲɛm mun kpow, vanaa sina Hala le-a co fafaláà le mun ni. Kɛ niaa niaa, Fuɲa niaa Hala sina maa la nɔ makoo le mun sɔlaa. 31 La nuuvia Masale Hala len, o kon ɲɛm mun bɛɛ n yɔngunnin niaa.» Bolofaa co o halataala-o ( Matie 6.19-21 ) 32 Saa kunda pɔmbɔa, la yɔŋ isiòòn te, kani dɛnɛ hɛnan Fuɲa nia-o co kon ni le niaa masalen yɔngoo. 33 La pisi ɲɛm co niaa o laba-on, mí la yɔngu vanaa bala fondoa volin mun. La toosiaa bɔlɔla tembu le lan le niaa pila, bolofaa o halataala pɛɛn. O tembunin too, nɛɛ vui sɔɔnguunin ikɛi le-a, kaangoa tɛɛmbuunin vɛlɛ ndu le. 34 Kani nɛɛ niaa co bolofaa niaa kɛsio-a, lon koni niaa handunin kɔlta niaalan ni. La va a bɛɛndiannda le hunɔɔ Maalii-o ( Matie 24.43-51 ) 35 «La yiinun yawve le vallo, mì la va a bɛɛndiannda, mì fitinala niaalan la va la mɛndulaa. 36 La va maa vanaa baalaa co vana nda bɛndoo cumndo-a, haliko telen o hunnin fulaa o kafo lanɔ sɛnɛiyo, mò lɔɔ dioo-o, a kumbil ndu fɔ́ɔ́fɔ̀,. 37 Dɛnɛ kɛndɔɔ co le vanaa baalaa kan, a vana nda bɛndoo komalnin cumullo telen o hunnin-ndo-a! A toɲa, mì dimul niaa, ndu pila cuɛinunnin volɔɔla valtan, mò kɛsi nda le dioo, mò piɔw nda ɲɛdiaa. 38 Dɛnɛ kɛndɔɔ co le vanaa baalaa kan, a vana nda bɛndoo hunnin a di-tɛɛndo, te kon te o telen paale siaa, mò komal nda lahɔl-la! 39 La sina hee pɛɛngu: te vana cɛiyo ndóò sina pɛ telen vuiyo co hunɔɔ ndu ciimbuu-o, ndóò melnin vui kon cɛi ndɔɔ piɔlɔɔ le. 40 Niaa bɛɛ, la va a bɛɛndiannda, kani a telen niaa venin kɔl too Po vanacieo co hunɔɔ ni.» Vana baala lo o lediom coo-o a vana baala lo o lediom coo loo ( Matie 24.45-51 ) 41 Mí Piɛr ɲuna ndu aa: «Vana bɛndoo, vɛ̀ɛ̀ le naa kínɛí n co taloo ho dimi ni baa le vannda kpow?» 42 Mí Maalii mulul ndu aa: «Ɔ́ɔ̀ niko vana baala kɔlkalu lò kon o diomnden coo-o? Ndu co ò vana ndɔ bɛndoo dimulnin le hɔlla landɔɔ cɛi ndɔɔ coo a le vanaa baalaa tɔ̀a ɲɛdiaa yɔngoo a telen bɛnda-o-o ni. 43 Dɛnɛ kɛndɔɔ co le vana baala kon, o vana ndɔ bɛndoo komalnin baala kon tosaa telen o muungunin-ndo-o. 44 Mì dimul niaa toɲaa, vana ndɔ bɛndoo handunin ndu ɲɛm ndɔn kpow bollen. 45 Kɛ te vana baala kon dimi pɛ aa: ‹Vana ni bɛndoo co yala hunɔɔ le›, o kon mò saan vanaa baalaa tɔ̀a lɔɔ, a piaandua a à laandua, mò luɛi dioo a kolɔɔ, 46 mì vana ndɔ bɛndoo hin paale o venin ndu kɔl te len a telen o sinanin too, o pesinin ndu, mò tosal ndu mɛɛ vana tosal vanaa baalaa lo o lediom coo le-a yɛ. 47 Buɛi sina kon hɛnan vana ndɔ bɛndoo, kɛ o toosiaa ɲɛ-ɲɛ loo, o tosa vɛlɛ hɛnan vana ndɔ bɛndoo loo sɔlanin lɔɔ taw. 48 Kɛ te buɛiyo sina hɛnan vana ndɔ bɛndoo le, mò tɛɛmbuu, ndu sɔlanin lɔɔ bɔɔ le. Vana nda ke pɛ taw, a ɲuna ndu taw. Vana nda yɔngu yɛ pɛ ɲɔɔn taw mandaa, a ɲuna ndu vɛlɛ taw-taw.» Le kɔlɔ Yeesu hin o ceendo ho coo-o ( Matie 10.34-36 ) 49 Mí Yeesu hiaw laci a sɔɛi, mó dimi aa: «Yinnden ya cuu o ceendo coo ni, yáà yeema taw mì léè va nin biyɔɔ! 50 Mɛɛ mì sɔla yinɔɔ, nduyɛ i co cumndo háá mì sɔɛi ken i keleŋa peelɔn! 51 La co yiyanndo maa kɔlɲuloo ya hin yɔngu o ceendo coo ni? Ɛ-ɛ, mì dimul niaa, o co ndu le, kɛ sɛyanndo. 52 Kandɔɔ sunsun, te vannda va pɛ nda ŋuɛɛnu o yungoo nin, a sɛyannin, mì vanaa ŋiɔnda simul vanaa yaa, mì vanaa yaa bɛɛ simul a ŋiɔnda. 53 Fuɲaa simulnin po ndɔɔ, mì poo simul fuɲaa. Kalacuaa simulnin cuaa ndɔɔ, mì cuaa simul kalaa. Kala-lɛɔ simulnin lanɔɔ po ndɔɔ, mì lanɔ kalaa simul kala-lɛɛ ndɔ.» Le ɲɛ co hunɔɔ yɔŋnɔn-ndo sinaa ( Matie 16.2-3 ) 54 Mí Yeesu dimul vɛlɛ sɛ́lɔ́ɔ́ aa: «Te la ce pɛ yumbuyumboo a ba paalen le del-lo, la dimi fɔ́ɔ́fɔ̀, aa: ‹Piɔɔ co hau sia›, nduyɛ, mò tosan lende. 55 Te la ce pɛ hoeiye hɔŋndo fulaa a ba too, la dimi aa: ‹Haŋullo vanin hau ni›, nduyɛ, mò tosan lende. 56 Niaa vanaa muuluannda ha! La tiwba mì la tofa lɛŋnden a halataalaa, mì la bii lan bila. Kɛ le yɛɛ niaa co yɛ niko kɛɛ telenndo ho bila biyɔɔ?» La cii sɔɔn co niaa tɛɛn niaa yaamɔaa niaa-on ( Matie 5.25-26 ) 57 Mí Yeesu dimi vɛlɛ aa: «Le yɛɛ nɛ niaa pila co yɛ kɛɛ iyama kiolɔn o sandei nin? 58 Telen niaa co va kɔlan niaa yaamɔ nɔmndo o vana kialaa n'yamaa lo-o, kindin mì la cii sɔngɔɔ nɛi-tɛɛn, yɔŋii o kɔ a nɔm ndu o hɔl, mì ndu kɔ mal nɔm kpalilnɔɔ o ba, mì kpalilnɔ kon kinda nɔm. 59 Mì dimul nɔm, hali voliei ndii pilɛ lo nɔm le salaa ni, a fula le, fɔ ma sala.» |
© Alliance Biblique en Guinée
Bible Society in Guinea-Conakry