Luke 1 - BII BILA1 Teofil kɛndɔɔ sei! Vanaa bɔɔ-bɔɔ sɛva dɛnnda yɔŋnun naa tɛɛn-ndan, 2 má tiiyal vannda lan mɛɛ seyaa ce sɔɔn mun a lehɔl kabi o tasendɔ-a a dimul naa yɛ, aa sɔla kan dio le sɔɛi Hala-e dimio-a pɛɛn. 3 Lelan, ya vɛlɛ bɛɛ, kabi o kandɔɔ, mí yaasiaa ɲɛ-ɲɛ yɔŋnun ɲɛkɛndɛi, mí ca maa o naŋ mì sɛval nɔm ndan o polalen, nɔm Teofil vana bɛndoo pɛɛn, 4 haliko ma sina toɲa sɔɔn nda pɛɛku nɔm-ndon. Violɔn Nsaŋ Vana yinaa-o dimin 5 Telen Herɔde va masaa Yuda-o, vana-solia-lasálàá pum va lon, diolan Sakari, fulaa o polale Abia len nin. O polale Aarɔn-nden nin laa ndɔ bɛɛ ndóò fula ni, lanɔ kon diolan Elisabɛt. 6 Vanaa sandaa vanaa ŋiɔŋaa kan kpow a yɔŋnun Hala o hɔl ni, a va vɛlɛ tɔŋndan a tanala Mɛlɛka lan biyɔɔ ɲɛkɛndɛi. 7 Kɛ nduyɛ, ndáà nɔ n'cuaw le, kani Elisabɛt ve vana vialaa le, ndáà yuuva nin vɛlɛ taw. 8 Paale pilɛ, Sakari va baala solia lasálà ndɔɔ Hala o hɔl, kani telen polale ndɔlen léè bɛnda le baala kon tosaa-o va kon ni. 9 Mí sionnden le bii ndu mɛɛ naamu solia lasálàá va yɛ le luɛyɔɔ o Cɛi-Hala-o nin le ansan lomɔɔ. 10 Nduyɛ, aa va pɛ ansan lomɔɔ, vannda taw aa piɛi Hala o dio ni. 11 O kon mí mɛlɛkanɔ Maalii-o cɔmnun Sakari, o va isisi o fonda-loamaa-lasálàá ndáà loam ansan-ndo o ba kɛndɔɔ coo. 12 Sakari cɔu ndu, mí kɔllo muungu ndu yulan-yulan, mí siòònde bii ndu. 13 Kɛ mí mɛlɛkanɔɔ dimul ndu aa: «Siòòŋii bii nɔm te Sakari, kani piɛile nɔmnden le mulin. Elisabɛt laa nɔm vilulnin nɔm hɔ́ɔ́ piaandoo, mà ke ndu diolan aa Nsaŋ. 14 A naŋnin kɔl mà dɔwnun ɲaale le ndu, mì vanaa bɔɔ-bɔɔ dɔwnun ɲaale le violɔn ndɔɔ. 15 Kani vana tɔ́ɔ́ bɛndoo o vanin Mɛlɛka o hɔl ni. O kolnin mamɔi te kon te ɲɛ-ɲɛ hiŋ vana lahɔl te. O lonin kala ndɔ o dembe mò pɛ a Hala Kɔl-Diandaa. 16 O minginin Israɛlaa bɔɔ-bɔɔ Mɛlɛka Hala ndaa o ibuŋ. 17 O hunnin maa kiilanɔ Hala vem-ndo a yiyanndo a á kpaayaa maa Elii vana-tɛɛngaa-diom Hala-o. O lueinin kɔlɲuloo fuɲaa a cuawva tɛɛn. O mangalanin vanaa bii sɔɛi Hala-e le-a kɔltan, mà sɔla yiyanndo maa vanaa sandaa, haliko mo bɛɛndiaa vannda ɲɛkɛndɛi le Mɛlɛka.» 18 Mí Sakari ɲuna mɛlɛkanɔɔ aa: «Vɛ̀ɛ̀ ya sina yɛnin kon? Kani i yuuva, laa nuu bɛɛ nɔnin vɔsilan taw.» 19 Mí mɛlɛkanɔɔ mulul ndu aa: «Ya co Kabriɛl ni. I co isisi Hala o hɔl le ndu baalaa tosallo. O vem ya, mì soo o nɔm ndo, mì dimul nɔm Yoongu kɛndɔɔ ho. 20 Kɛ a laalan sɔɔn nun te, n peelunnin o telen Hala keluo-ndo pɛɛn. Lelan a co hunɔɔ siŋnɔn bobonɔɔ, a tiwnin ba sɔɛi le, háá mì dɛnndan ndan la peelun.» 21 O telen kon yɛ, vannda va Sakari cumndo, a va buulanndo le viovɔɔ o va o fonda diandaa nin-ndo. 22 Ndóò fulaa, o tiwba sɔɛi o nda lo le, o kon mí vannda sina maa vundulen o kɔ cɔ o fonda-diandaa nin ni. Mó muungu sɔɛi o tuulialan nin, mó siŋnun bobonɔɔ. 23 Palɛi baalɛi ndɔɛi cuvɔɔ, mó muungun o ndu lo. 24 Telen pum o kon kɔɔli, mí Elisabɛt laa ndɔ cua folio. Mó viannun o paangon mún ŋuɛɛnu bɛngu. Mó va dimio o kɔl nin aa: 25 «Tofa vɔ dɛnɛ Mɛlɛka tosal-la-o! O soli ya o siɛmbulan nin vanndacieea tɛɛn.» Mɛlɛkanɔɔ soo a violɔn Yeesu-o o kɔɔ 26 O paangii ŋɔmpumndɔɛi, mí Hala viam mɛlɛkanɔɔ Kabriɛl o kobio pum nin diolan Nasarɛt, o tàndá Kalile-o nin, 27 o cua felengoo pum-ndo, o vana pum va kɔɔli le nɔu-vo, vana kon diolan Yosɛf. O polale masaa David len nin Yosɛf kon fula ni, cua kon diolan Mari. 28 Mí mɛlɛkanɔɔ luɛi o ndu lo, mó dimul ndu aa: «Dɔwnun ɲaale, nɔm sɔla hoo dɛnɛ kɛndɔɔ fulaa Hala o ba-o, Mɛlɛka co nɔm ikɛi.» 29 Mɛɛ Mari tuei sɔɔn mun, mí kɔllo laasian ndu taw, mó yiyan le yilɔɔ ho kɔlɔɔ sinaa. 30 O kon mí mɛlɛkanɔɔ dimul ndu aa: «Yɔŋ isiòòn te Mari, kani Hala ce nɔm ɲia. 31 Tofa vɔ, a cuanin folio, mà velu poo, mà ke ndu diolan aa Yeesu. 32 O vanin vana bɛndoo, a veelunin ndu aa Po Ó-Hiow-Ɲɔɔn-Kpow-vo. Mɛlɛka, o co Hala-o yɔngunin ndu kpɛŋɛ lemasa David fuɲa ndɔ mamaa-o. 33 O vanin masalen tosaa polale Yakɔb len coo le fɛɛn a fɛɛn, masale ndɔle len le nɔnin lamɛɛlu le.» 34 Mí Mari ɲuna mɛlɛkanɔɔ aa: «Vɛ̀ɛ̀ ken i yɔŋnun yɛnin, kani i sina vɔ dɛnɛ vanapɔnɔ le?» 35 Mí mɛlɛkanɔɔ mulul ndu aa: «Hala Kɔl-Diandaa hunnin nɔm coo, mì kpaaya Ó-Hiow-Ɲɔɔn-Kpow-vo kuumbun nɔm coo maa levundu. Lelan, o diandaa n vialunin-ndo sɔlanin veeloo aa Po Hala-o. 36 Tofa vɔ, Elisabɛt vana nɔm, o ndáà dimi aa o vilu loo bɛɛ cua pulei o yuuvɛi nin. Paangii ŋɔmpumndɔɛi co hee nin nuaa ni. 37 Kani ɲɛ-ɲɛ kindu a Hala le.» 38 Mí Mari muli aa: «Vana baala Mɛlɛka-o ya co ni. Màá i yɔŋnun mɛɛ n dimi yɛ!» O kon, mí mɛlɛkanɔɔ faŋan ndu ikɛi. Mari kɔɛ Elisabɛt yilɔɔ 39 O telen kon, mí Mari kɔa cɔ́-cɔ́ o lɛŋnde n'pembulen nin, o kobio pum, o tàndá Yuda-o nin. 40 Mó kɔ luɛi o Sakari lo cɛinin, mó yil Elisabɛt. 41 Lɔ́ɔ́ Elisabɛt tuei yilɔɔ Mari-o-o, mí cɛlɛkpɔɔ biiŋun ndu o dembe. O kon mó pia a Hala Kɔl-Diandaa, 42 mó heelu diomndo, mó dimi aa: «Hala dɔw nɔm duaa hiovɔɔ vanlaandua kpow coo, o dɔw vɛlɛ cɛlɛkpɛ n nɔ o dembe-o duaa! 43 Bɛɛle súú yɛɛ ya sɔla yɛ len, mì kalaa vana ni bɛndoo hin o ya lo? 44 Kani yáà tueyɔɔ dɔ́ɔ́ yilɔɔ nɔmndo diom, mí cɛlɛkpɔɔ biiŋun ya o dembe a ɲaaloo. 45 Vanalanɔ dɛnɛ kɛndɔɔ n co ni, a laalan maa sɔɛi dimulun nɔm fulaa Mɛlɛka o sondo-e co hunɔɔ peelɔn!» Condii Mari soli-e 46 O kon mí Mari dimi aa: «Kɔl nuu co Mɛlɛka sangalaa, 47 i dɔwnun ɲaale le Hala, Vana Ciindiaa nuu, 48 kani o mulul-la hɔlla, ya buɛi ndɔ co hoo o sɔvɛ loo. Nduyɛ kandɔɔ sunsun, vanndacieea kpow a vanin ya veeloo aa vanalanɔ dɛnɛ kɛndɔɔ. 49 Kani Vana-Kpaayaa-Kpow tosal-la dɛnnda kaamaala bɛndulan. Diola ndɔlan aa O-Diandaa. 50 Ɲíí ndɔɛi co le fɛɛn a fɛɛn le vanaa co ndu bɛɛlen keo-va. 51 O tosa dɛnndan a kpaaya ndɔɔ kpow, mó puusiaa vanaa nɔ yiyannda yongalan o lakɔl-la. 52 O faŋa masaa o kpɛŋɛla lemasalan coo, mó heelu vanaa tuisin tootoo-a. 53 O yɔngu vanaa yiaan ma va nɛiyo-a ɲɛ-sɔlaa taw, mó mingi vanaa bolofaa vanaa bala fondoa. 54 O mala Israɛlla, vanaa baala ndɔa, mó yiyan le ɲíí ndɔɛi bɛnduei, 55 maa mɛɛ ndóò dimul fuɲaa naa mamaa, a Abraham a á polale ndɔlen le fɛɛn a fɛɛn yɛ.» 56 Mí Mari lo o Elisabɛt lo háá le paangon n yaa. O kon kɔɔli, mó muungu o ndu lo. Violɔn Nsaŋ Vana yinaa-o 57 Telen Elisabɛt ndóò bɛnda le violɔɔ-o tiiyaa, mó vialu hɔ́ɔ́ piaandoo. 58 Mɛɛ vanaa va ndu ikɛi-ya a vanayan ndɔn tuɛi maa Mɛlɛka tosal ndu dɛnɛ kɛndɛ bɛndoo, má dɔawnun ɲaale a ndu latulu. 59 O paale ŋɔmaandɔlen, má kɔa le hɔ́ɔ́ kalaa tooma diyɔɔ. Ndáà yeema mì ndáà ke ndu diola fuɲa ndɔlan aa Sakari. 60 Kɛ mí kala ndɔ cua sɔɛi, mó dimi aa: «Ɛ-ɛ, Nsaŋ o nɔnin diolan ni.» 61 Má dimul ndu aa: «Vana-vana nɔ diola lan o vanaa nɔmnda tɛɛn te.» 62 O kon má tuulial fuɲa ndɔ a laba le sinaa mɛɛ ndóò yeema mì ndóò ke po ndɔɔ diolan yɛ. 63 Mí Sakari ɲuna pɛngɛi, mó sɛva lecoo aa: «Diola ndɔlan Nsaŋ.» Mí vannda kpow dɔawnun kɔndɔfili. 64 Fɔ́ɔ́fɔ̀, mí sondoo kumbin Sakari, mí diɛɛmule ndɔlen le timbin, mó soaa, mó candu Hala. 65 Mí siòònde bii vanáà balu nda-a kpow, mí tɔ́ɔ́ kon tiw o lɛŋnde n'pembule Yuda len nin sɔ́. 66 Vanaa va sɔɔn mun tueyɔɔ-a a va mun biinɔnndo o lakɔl, má va ɲunanndo aa: «Vana súú yɛɛ poombɔɔ ho va yɛnin?» Kani ba Mɛlɛka-o va ndu coo. Condii Sakari soli-e 67 Mí Hala Kɔl-Diandaa pia Sakari fuɲa ndɔ nin, mó va sɔɔn siɔdii lacion dimio aa: 68 «Biiloo co le Mɛlɛka, Hala Israɛlla pɛɛn, kani o mala vanaa ndɔa, mó baŋa nda. 69 O yɔngu naa vana ciindiaa bɛndoo fulaa o polale David len nin, David vana baala ndɔɔ pɛɛn. 70 Maa mɛɛ ndóò dimi sɔɛi ken a sondola vanaa-tɛɛngaa-diom Hala-a diandaa ndɔa kabi paandu yɛ maa: 71 o baŋanin naa yaamɔaa naa o ba, mò baŋa vɛlɛ naa vanaa nɔ nɛyɔnndo a naa-a o ba. 72 O tuinun fuɲaa naa mamaa iɲíí, mó yiyan le kpema diandaa o yii-yo. 73 Nduyɛ, kpema ndóò yiilu Abraham fuɲa naa mamaa-o yɔŋnun kon ni aa: 74 le naa baŋaa yaamɔaa naa o ba, haliko mi n tosal ndu baalaa, o ve a isiòòn te, 75 haliko mi n va vanaa diandaa a vanaa sandaa ndu o hɔl o palɛi naa n co yoomu-e nin kpow. 76 Nɔm poombɔɔ ho, a veelunin nɔm aa vana-tɛɛngaa-diom Hala Hiow-Ɲɔɔn kpow-vo, kani Mɛlɛka nɔnin nɔm hɔlten coo, mà hiow laci, mà toosiaa nɛila ndɔlan 77 le vanaa ndɔa pɛɛkoo maa Hala mal nda haki, mà sɔla cindaa. 78 A toɲa, Hala naa nɔ bɔɔ dɛnɛ kɛndɔɔ, o solinin ɲɛ-tengaa fulaa coocoo, mò dindi naa maa ɲɛ-tengaa paale siaa, 79 le vanaa co o ɲumndan nin-nda a vanaa co o vunduma piɔ́mndan bɛngu-a teengiaa, a le naa yɔɔ o nɛi kɔlɲuloo coo.» Felengiyɛi Nsaŋ Vana yinaa-e 80 Poombɔɔ va hindɔɔ, o va vɛlɛ hiovɔɔ laci a kɔlkaloo sɔlaa. Mo lo o lɛŋnde veselɛilen nin háá telen o kandu Israɛlla sɔɛi o hɔl-lo. |
© Alliance Biblique en Guinée
Bible Society in Guinea-Conakry