2Masaa 23 - BII BILAYosia tɛɛmbuu dɛnnda soolaa n'piɔmndan ( 2Dɛnnda lemasalan 34.29-32 ) 1 Tuma kon, mí Masaa Yosia veelu kaasoŋaa kɔlkalua Yuda a haa Yerusalɛm kpow o ndu lo. 2 Mí ndu masaa hel o Cɛi-Mɛlɛka-o nin nda vannda Yuda a haa Yerusalɛm, vanaa-solia-lasálàá, vanaa-tɛɛngaa-diom Hala-a a vanaa tɔ̀a kpow, kandɔɔ a cuaambɔa kɔ bii a kaasonnda kpede. Mó dimi sɔɔn va n'sɛvaa o sɛbɛ kpema ndáà saalun kon o Cɛi-Mɛlɛka-o nin-ndo nin-ndon vannda kpow o hɔl. 3 Mí masaa sim o fonda yesaa coo, mó yii kpemaa nda Mɛlɛka tɛɛn, mó cua ciɛ́ɔn le kelaa o nɛi Mɛlɛka-o coo, le kelaa o tɔŋnda ndɔlan coo, le silala ndɔlan a pɛɛkula ndɔlan biyɔɔ a kɔl ndɔɔ a á yoomu ndɔɔ kpow, a le sɔɔn co n'sɛvaa o sɛbɛ kpema kon nin-ndon tosaa. O kon mí vannda kpede cɛl, má luɛi o ciɛ́ɔn masaa cua mun-ndon bɛngu. Dɛnɛ lekaando muungu o kɛndɛ o tàndá Yuda-o nin ( 2Dɛnnda lemasalan 34.3-5 ) 4 Mí masaa Yosia viam Hilkiya bolle vanaa-solia-lasálàá nda vanaa-solia-lasálàà tɔ̀a a vanaa va kèédei cumullo-a, má kɔ cua ɲɛm-laandun vannda ndáà toosiaa le Baal, le Astartee a le ɲɛm pangelen co o halataala-on-ndon, má kɔ loam mun o kobio Yerusalɛm kɔɔli, o bóllo Sedrɔn nin. Má yaa pulta ɲɛm ŋɔalɛin mun Betɛl. 5 Mí ndu masaa toaw vanaa-solia-lasálàá masaa Yuda ndáà kɛsi le sálàla cuɛima cun kɛndɛlan solio o tombon coo o kobilan Yuda nin a o kobila va Yerusalɛm balɔɔ lan nin-nda. Mó toaw vɛlɛ vanaa-solia-lasálàá va Baal, paalen, paangei a ɲɛm celen sálàla cuɛima cun kɛndɛlan solullo-a. 6 Mó soli yɔm soolaa va o Cɛi-Mɛlɛka-o nin-ndo, mó kɔa a ndu o kobio Yerusalɛm kɔɔli, o bóllo Sedrɔn nin, mó loam ndu, mó saŋ pulta lan o sɛila nda kumbu vanaa va ndu sooloo-a nin-ndan coo. 7 Mó pesipesi cɛila vanaa suundaa va o Cɛi-Mɛlɛka-o nin-nda a nɛɛ vanlaandua ndáà lɔa kolalan le piɔmndo Asera-a. 8 Mó yoongu vanaa-solia-lasálàá va o kobilan Yuda nin-ndan kpow, cɔnɔnndo o kobio Keba kɔ bii háá Bɛɛr-Seba, mó tɛɛmbuu fondala-loamaa-lasálàla vanaa-solia-lasálàà kan ndáà loam sálàla cuɛima cun kɛndɛlan coo o tombon-ndan. Mó koombiaa vɛlɛ tombun va o diola luɛyaalan ikɛi-yon. Tombun mun, ipilɛ va tombii va o dio luɛyaa Yosue va simlacinɔ kobio-o ikɛi-ye ni, í va o dio luɛyaa kobio o ba mɛllo coo-e pɛɛn. 9 Kɛ nduyɛ, a cɛl lɛ mì vanaa-solia-lasálàá va sálàlan solio o tombon-nda kɔɛ o fonda-loamaa-lasálà Mɛlɛka-o Yerusalɛm le baala solia lasálàá tosaa lon te. Kɛ ndáà tiwba mì ndáà de bulula toosian a lɛvɛn te lan nda puapilɛa ndaa latulu, vanaa-solia-lasálàá Mɛlɛka-a pɛɛn. 10 Mí masaa Yosia tɛɛmbuu Tofɛt, fonda-loamaa-lasálà va o bóllo Bɛn-Hinnɔm nin-ndo, haliko vana-vana ndóò kɔa lɛ a hɔ́ɔ́ ndɔɔ lon le ndu sálàá solio o piɔmndo Molɛk le. 11 Mó faŋa soa masaa Yuda ndáà simi o dio luɛyaa Cɛi-Mɛlɛka-o sondoo le paalen sálàá solullo-a. O cɛila pɔmbɔlan nin soa kan va ni, o cɛi Netan-Melɛk-o ikɛi. Mó loam ɲɛla ɲaanannda ndáà toosiaa le paalen biiloo lan. 12 Mó pesipesi fondala-loamaa-lasálàla va o cɛi coocoo Ahas-o coo lan, la masaa Yuda ndáà tangul tan pɛɛn, mó pesipesi vɛlɛ fondala-loamaa-lasálàla Manase ndóò tangul o bɛ́ɛ̀la tiɔnnda Cɛi-Mɛlɛka-o nin-ndan. Ndóò ciiyo lan pesipesio, mó kɔandu cundu kon, mó kɔ viaw ndu o bóllo Sedrɔn nin. 13 Mó tɛɛmbuu vɛlɛ tombun va Yerusalɛm ciee-lekɔɔ o Pembii oliviei a ba too-on. Salomɔn masaa Israɛl ndóò tangul mun ni le Astartee piɔm nɔɔlɛi Sidɔnnda, le Kɛmɔs piɔm nɔɔlɛi Moabua a le Milkɔm piɔm bɛɛtambɛi Amɔnnda. 14 Mó pesipesi powta sálàla vannda ndáà toli lan, mó kilikili yɔmii soolɛi, mó tiw paala vanndacieea o fonda ɲɛla lan la va coo-o kpow. Dɛnɛ lekaando muungu o kɛndɛ Israɛl ( 2Dɛnnda lemasalan 34.6-7 ) 15 Mí Yosia puusiaa vɛlɛ fonda-loamaa-lasálà va Betɛl-lo, tombii Yeroboam po Nebat-o ndóò tangul-le, Yeroboam kon pɛɛn, o ndóò luei Israɛlla balan o hakio nin-ndo. Mí Yosia loam tombii ken, mó komba fonda-loamaa-lasálà kon, mó loam vɛlɛ yɔm soolaa, mó mingi ɲɛm mun kpow cundoo. 16 Yosia ndóò mulinndo, mó ca sɛila va o pembei coo lan, mó viam vannda le kɔlan hunɔɔ a paala va o sɛila lan nin-ndan, mó loam ndan o fonda-loamaa-lasálàá coo, mó nɔɔliaa ndu mɛɛ diom Mɛlɛka ndóò dimi-o va yɛ, o vana-tɛɛngaa-diom Hala-o-o ndóò yonda-o pɛɛn. Sɔɔn ndóò dimi-on kpeekpei n yɔŋnun mún ni. 17 Mí Yosia ɲuna aa: «Pow sálà kuɛɛ ya co yɛ hoo cɔu?» Mí vanaa va o kobio nin-nda mulul ndu aa: «Sɛi vana-tɛɛngaa-diom Hala-o ni, o fula lɔ́ɔ́ kon Yuda mó hun dimi sɔɔn nɔm peelu mun o fonda-loamaa-lasálàá ho coo-on-ndo pɛɛn.» 18 O kon, mí Yosia dimi aa: «La faŋan o sɛi kon, la pilan paala co lenin-ndan te!» Má manda paala va o sɛi kon nin-ndan a paala vana-tɛɛngaa-diom Hala óò fula Samari-o. 19 Mí Yosia tɛɛmbuu vɛlɛ máánnda masaa Israɛl ndáà tangul o kobilan Samari nin le Mɛlɛka kɔllo tɛɛmbuuo lan kpow, maa mɛɛ ndóò tosa a máánndan Betɛl-lɛ. 20 Mó kili vanaa-solia-lasálàá soolaa n'tombua va lon-nda kpow bololan o fondala-loamaa-lasálàla lan coo. O kon, mó loam paala vanndacieea lecoo. O kon kɔɔli mó muungun Yerusalɛm. Vannda Yuda tosa kafo-hiavaa-coo ( 2Dɛnnda lemasalan 35.1 , 18-19 ) 21 Mí masaa Yosia dimul vannda kpow aa: «La tosa kafo-hiavaa-coo le Mɛlɛka Hala niaa biiloo, maa mɛɛ o co o sɛvaa o sɛbɛ kpemaa ho nin yɛ.» 22 Cɔn a telen vana kialaa n'yamaa va lɛŋnde Israɛl-ten simndan laci-o, kɔ bii a palɛi masaa Israɛl a haa Yuda kpow, kafo-hiavaa-coo kɛ́-kɛ̀ ndóò tosan-ndɔ maa kon te. 23 O vɔsi Yosia ciŋa vɔsilan tɔ́ a laŋɔmaa o masalen coo-o nin kafo-hiavaa-coo tosan lende Yerusalɛm le Mɛlɛka ni. Liima isɔɔ o masale Yosia len coo ( 2Dɛnnda lemasalan 35.20-27 , 36.1 ) 24 Handɔɔ o sɔɔn mún kpow coo, mí masaa Yosia cii vanaa soaa a vanvílɛ́iya-a, vanaa viamaa yavaa, piɔmaa tongoninnda, piɔmaa soolaa a ɲɛ-ɲɛ nɔɔlɛi vanáà ca o tàndá Yuda-o nin a o kobio Yerusalɛm nin kpow. O tosa kon le sɔɔn va n'sɛvaa o sɛbɛ tɔŋndo nin-ndon, sɛbɛ Hilkiya vana-solia-lasálàá ndóò saalun kon o Cɛi-Mɛlɛka-o nin-ndo pɛɛn. 25 O masaa hiow ndu Yosia laci-a tɛɛn, masa yɔŋnun maa ndu le muungoo Mɛlɛka o ibuŋ a kɔl ndɔɔ kpow, a yiyan ndɔɔ kpow a á kpaaya ndɔɔ kpow maa mɛɛ tɔŋ Moise-o kpow co yɛ le. Hali ndu kɔɔli, masa celen yɔŋnun-ndɛ maa ndu le. 26 Kɛ a kon kpow, Mɛlɛka ɲulul kɔl a Yudaa le, kani dɛnnda Manase ndóò tosa lan kpow láà tɛɛmbuu bɔɔ ndu Mɛlɛka kɔllo. 27 Mí Mɛlɛka dimi aa: «I co vanaa co Yuda-a kɔɔ mulul maa mɛɛ yáà tosa paandu a vanaa va Israɛl-la yɛ, mí yáà kɛɛ kobi yáà hɛli kon-ndo, Yerusalɛm pɛɛn, o kon kɔɔli mí yáà kɛɛ vɛlɛ cɛi yáà dimi aa lenin diola nilan la vanin piɔlnɔnndo ni-o.» 28 Dɛnnda tɔ̀la Yosia lan, ɲɛ-ɲɛ o tosa, kon co o sɛvaa o sɛbɛ Dɛnnda lemasalan Yuda nin. 29 Telen Yosia kon va masaa-o, mí Neko Faraɔnnɔ va masaa Esipte-o can peo Efrate demullo le kɔlan masaa Asiri cɔwvo malaa. Mí Yosia kei ndu ciŋilan a cɔwvo. Kɛ mɛɛ Faraɔnnɔɔ ce dɔ́ɔ́ Yosia kon Mekido, mó dii ndu. 30 Mí buɛyaa ndɔa cua ndu o vílɛ́iyo o ɲɛ ɲaanan soa nan-ndo nin Mekido lon, má muungu a ndu Yerusalɛm, má kɔ kumbu ndu o sɛi ndɔɔ nin. Mí Yudaa cua Yoahas, po ndu Yosia kon, má pɔla ndu, má siinguu ndu masaa o fonda fuɲa ndɔ-o. Masale Yoahas len Yuda ( 2Dɛnnda lemasalan 36.2-4 ) 31 Yoahas ndóò nɔ vɔsilan bidiin a layàá mó siŋnun masaa. Mó tosa masalen paangon mún yáá, Yerusalɛm calta ndɔlan la va ni. Hamutal, cua Yeremi fula Libna-o va kala ndɔ ni. 32 Mí Yoahas tosa ɲɛ hɛnan Mɛlɛka loo maa fuɲaa ndɔa mamaa. 33 Mí Neko Faraɔnnɔ baa ndu yɔlɔn Ribla o lɛŋnde Hamat len nin, haliko ndóò tosa lɛ masalen Yerusalɛm te. Mí Neko kon kilul vannda Yuda muloo: volin latámán kilolan vàálan tan yáá a sianion kilolan beleyaa. 34 O kon, mí Neko Faraɔnnɔ suili Eliakim po Yosia-o masaa o fonda Yosia fuɲa ndɔ-o. Mó mangala ndu diolan aa Yehoyakim. Mó cua Yoahas, mó kɔa a ndu o biyɔɔ nin Esipte, lon o lo ni mó vu. 35 Mí Yehoyakim yɔngu Neko Faraɔnnɔ volion a sianion. Kɛ muloo o bii vannda o ba ni le Faraɔnnɔɔ volin mun a sanin mun yɔngoo mɛɛ ndóò dimul ndu yɛ. Má baŋ vannda ɲɛm mun salaa kangalan, mí vana-vana sala mɛɛ sɔla ndɔɔ va yɛ. Mó bii volin mun a sianin mun le Neko Faraɔnnɔ yɔngoo. Masale Yehoyakim-nden Yuda ( 2Dɛnnda lemasalan 36.5-8 ) 36 Yehoyakim ndóò nɔ vɔsilan bidiin a laŋuɛɛnu mó siŋnun masaa. Mó tosa masalen vɔsilan tɔ́ a ò pilɛ. Yerusalɛm calta ndɔlan la va ni. Sebuda cua Pedaya fula Ruma-o va kala ndɔ ni. 37 Mó tosa ɲɛ hɛnan Mɛlɛka loo mɛɛ fuɲaa ndɔa ndáà tosa yɛ. |
© Alliance Biblique en Guinée
Bible Society in Guinea-Conakry