1Samiɛl 25 - BII BILANabal kɛɛ le David malaa 1 A boondii ken, mí Samiɛl vu. Mí Israɛlla kpow a cuungian le biisi ndɔɔ tosaa, má kumbu ndu o ndu lo Rama. O kon kɔɔli, mí David can, mó tuusu o lɛŋnde veselɛilen Paran nin. 2 Langbanɔɔ pum va icali Maɔn, ndóò nɔ ɲɛm ndɔn sɔlan Karmɛl. Vana bolofaa bɛndoo langbanɔ kon va ni, saa vàálan tan yáá a cuinnda vàá pilɛ va ndu o ba ni. Mó kɔa Karmɛl le saa ndɔa yiinde kilio. 3 Nabal langbanɔ kon ndóò nɔ diolan ni, laa ndɔ diolan Abikail. Laa ndɔ kon ndóò nɔ kɔlkaloo taw, ndóò naŋ vɛlɛ hɔlla taw. Kɛ vana vɔɔndo a vana kɔlvesɛiyo Nabal pɔnɔ ndɔ ndu va ni. O polale Kalɛb len nin ndóò fula ni. 4 David lo nɛɛ o va o lɛŋnde veselɛilen nin-nda, mó tuɛi maa Nabal va cɔlua ndɔa yiinde kilio. 5 Mó dimul langbaa ndɔa n'van tɔ́ aa: «La kɔ Karmɛl o Nabal lo, mì la ɲunal-la ndu mɛɛ o cal lon yɛ. 6 Mì la dimul ndu aa màá vɔsio ho va vɔsi kɛndɛ le ndu, le yungu ndɔɔ a le ɲɛm ndɔn kpow! 7 La dimul ndu maa ya David, i tuei maa vanaa kili cɔlua yiinde-a co ndu o ba. Nduyɛ, telen naa n va naa vanaa ndɔa mandaa n'cɔlua Karmɛl-lo, n tosal nda dɛnɛ vɔɔn te, vana poonda vɛlɛ ɲɛ-ɲɛ nda o ba le. 8 O ɲuna pɛ nda, nda pila co ndu dimul. Lelan aa o pɔɛɛnun naa le paale kafo len nden te. Ɲɛ-ɲɛ o nɔla pɛ sɔla, o ke niaa le niaa pila a le ya David po ndɔ.» 9 Langbaa David-a kɔlan, má downun Nabal kona mɛɛ David congun nda yɛ, o kon má cal cumndo. 10 Kɛ mí Nabal mulul nda aa: «Nɛ̀ɛ̀ David co yɛ? Yɛɛ po Yisai-yo co yɛ kpeekpei? Paalen nden hau, cɛa bɔɔ-bɔɔ co vanaa ndaa bɛndua cimbɔɔ o ba mà kɔannun. 11 Bàà mì cua bulu nuu, mɛmma nian, a visin nin ya yaw le vanaa co cɔlua nia yiinde kilio-a-on, mì yɔngu vanaa ya sina nɛɛ nda fula-a le-a mun?» 12 Mí langbaa David-a bii nɛiyo, má muungun. Má kɔ downun David kona mɛɛ Nabal muli yɛ. 13 O kon mí David dimul nda aa: «Niaa kpow, vana-vana cuá mɔɛi ndɔɛi cɔwve mò baanun o caŋ.» Mí nda kpow vana-vana baanun mɔɛi ndɔɛi cɔwve o caŋ, mí David bɛɛ baanun mɔɛi ndɔɛi cɔwve o caŋ. Vanaa kɔɛ paale len David kɔɔli-a va le n'van kɛmɛ lehiɔɔlu, mí n'van kɛmɛ lediin lo o volɔɔlan ikɛi. Abikail ɲulul David kɔllo 14 Mí buɛi Nabal-lo pilɛ hun dimul Abikail lanɔɔ Nabal aa: «David vem kiilaa cɔnɔnndo o lɛŋnde veselɛilen nin, le hunɔɔ vana naa bɛndoo yilɔɔ. Kɛ vana naa bɛndoo cee nda biyɔɔ le dɛ! 15 Nduyɛ vanaa kan yɔŋnun vanaa kɛndɛ a naa taw lɔ́ɔ́ naa n va naa ndaa yondoo nin-ndo, a tosal naa dɛnɛ vɔɔn kɛ́-kɛ̀ le, a poonda vɛlɛ naa ɲɛ-ɲɛ o ba le. 16 Tuma naa n va cɔlua mandaa yondoo nin-ndo, paalen a ɲumndan, nda náà n tiindan ni háá mí n sɛyan naa ndaa. 17 Lelan nɔm bɛnda nihau ni mà yiyan mɛɛ n co sɔɛi kalɛi biyɔɔ yɛ, kani dɛnɛ palaa cuu kiolɔn le tolɔɔ vana naa bɛndoo nda yungu ndɔɔ coo. Kani o hiw ba vɔwlen, vana tɔ́ɔ́ndàn bɛɛ le ndu isɔɔ dimul te.» 18 Fɔ́ɔ́fɔ̀, mí Abikail cua bululan kɛmɛ lediin, mɔiyan hemndan tan tiɔn, saa nda bɛɛndiaa-a nda ŋuɛɛnu, kulun toaŋan panio leŋuɛɛnu, rɛsɛŋun vesɛiyon yasalan kɛmɛ a fùlúfúlùla nda bɛɛndiaa a vooson-ndan kɛmɛ lediin. Mó handu ɲɛm mun kpow sofɛlɛa o lakɔɔ. 19 O kon kɔɔli, mó dimul buɛyaa ndɔa aa: «La hiow ya laci, i co niaa kɔɔli.» Kɛ Abikail dimul Nabal pɔnɔ ndɔ ɲɛ-ɲɛ le. 20 Mó hel o sofɛlɛ ndɔɔ coo, o va pembei tolɔɔ baa pilɔɔ, vanáà ci ndu le, mí David nda langbaa ndɔa va hunɔɔ ndu laci. Má kei bɔŋan nda ndaa. 21 Mí David dimi o kɔl nin aa: «Fondo fúú ya kanda langbanɔɔ ho a bolofaa ndɔɔ o lɛŋnde veselɛilen nin ni, ɲɛ-ɲɛ helun ndu o ɲɛm ndóò nɔ-on nin te. Le dɛnɛ kɛndɛ ya tosal ndu kon-ndo o tosal-la dɛnɛ vɔɔndo ni. 22 Kɛ nanu a siɔdii, te i mɛi hali vana pilɛ yoomu o yungu Nabal-lo nin pɛ, mɛɛ Hala tuisi ya dɛnɛ palaa bɛndoo coo!» 23 Abikail cɔu dɔ́ɔ́ David, mó toal o sofɛlɛ ndɔɔ coo, mó baŋ vulan David laci, mó tundun David o labɛngunin, 24 mó dimi aa: «Ya pɔw ni, Pua! Kɛ o va bɛɛ lende, cɛl mì soo o nɔm ndo, mà yaŋ ya nilan, mà tuei sɔɔn ya co nɔm dimul-lon. 25 Hali ma tofa Nabal te, o nɔ kɔlkalu le, mɛɛ nda ke ndu diolan yɛ lende o co ni. Diola ndɔlan aa Nabal (kon co dimio ni aa ‹Diɔmndo›), lelan diɔmndo o co ni. Ya buɛi nɔm laandoo yɛ, i ci vanaa nɔm óò vem-nda le. 26 I laalan maa Mɛlɛka pila kuuna nɔm le koovan solio ni, ndu kuuna nɔm le cɔlɔbaa le nɔm pila ni. Lelan te Mɛlɛka co yoomu, mí nɔm pila bɛɛ va yoomu, yaamɔaa nɔmnda a vanaa yeema dɛnɛ nɔm kɛndɔɔ le-a kpede a siŋnunnin maa Nabal. 27 Lelan cɛl yandi, mì ɲɛm buɛi nɔm laandoo cuu nɔm-ndon piɔwnun langbaa co nɔm kɔɔli-a. 28 A yandi, mal ya buɛi nɔm laandoo haki le pɔwla nilan. I laalan maa Mɛlɛka luei masalen o nɔm ndo cɛinin le lɔ́ɔ́-lɔ́ɔ̀, kani a co cɔwlan tosaa le Mɛlɛka. Lelan, màá vana ca dɛnɛ vɔɔn o kela nɔmndo nin te! 29 Vana-vana tuu pɛ le nɔm diyɔɔ, o tiwnin ba le, kani Mɛlɛka Hala nɔmndo kandanin yoomu nɔmndo lɔ́ɔ́-lɔ́ɔ̀, mò manda nɔm ndu pila ikɛi. Kɛ nduyɛ, o viawnin yoomula yaamɔaa nɔmnda polon mɛɛ vana viaw ɲɔɔ a fáàndaa nuaa yɛ. 30 Tuma Mɛlɛka tosalnin nɔm dɛnnda kɛndɛla o yiilu nɔm kpemaa lan kpow, mò siinguu nɔm simlacinɔ Israɛlla-o, 31 nɔm pila bɛnda ma lueinun imɔnɔ o kɔl, te kon te mì kɔllo sanga nɔm le vanacieo diyɔɔ fondo fúú le nɔm pila dio kennɔnndo le. Lɔ́ɔ́ Mɛlɛka tosalnin nɔm dɛnɛ kɛndɔɔ-o, nɔm vana ni bɛndoo, loonun a ya buɛi nɔm laandoo!» 32 Mí David dimul Abikail aa: «I mel Mɛlɛka Hala Israɛlla balika, o vem nɔm paalen nden hau o ya lo-o. 33 I mel vɛlɛ nɔm balika le yiyan kɛndɛ n sɔla mà kuuna ya koovan solio le ya pila dio kenɔnndo-o. 34 Le Mɛlɛka yoomaa, Hala Israɛlla pɛɛn, ó kuuna ya le nɔm dɛnɛ vɔɔndo tosallo-o, te nɔm óò keleŋa hunɔɔ ya o ibuŋ cɔ́-cɔ́ le, ɲɔɔ ve siɔdii tenga le mì yungu Nabal-lo ndóò cuu, vanapɔnɔɔ ndu pilɛ bɛɛ ve lo yoomu le few!» 35 Mí David bii ɲɛm Abikail va ndu mún yoo-on, mó dimul ndu pila aa: «Muungun a kɔlɲuloo. Tofa vɔ, i cɛl tɛɛlɔn n tɛɛlun ya-o, mí bii nɔm ɲɛkɛndɛi.» Nabal vi mí David loo Abikail laa ndɔ 36 Abikail muungoo o ndu lo, o komal Nabal bɛɛndiaa ɲɛdiaa sɔvɛɔ, mó tuisi kafoo, kafo lemasaa lekɛ́ndɛi kafo kon va ni. Laa ndɔ komal o pim mɔiyan pumndo pila, mó va a kɔlkɛndɛ bɛndoo. Háá mí paalen le sia Abikail nɔla ndu kona kɛ́-kɛ̀ downɔn te. 37 Kɛ paalen siɔu, mí mɔiyan ma kiolu Nabal o hɔl, mí laa ndɔ downun ndu niko kona. Mí kɔllo laasian ndu nin, mí diallon vu ndu. 38 Palɛi tɔ́ o kon kɔɔli, mí Mɛlɛka lɔa Nabal, mó vu. 39 David tueyɔɔ maa Nabal vi, mó dimi aa: «I mel Mɛlɛka balika le tùú o lɔɔnun ibuŋ le ya, mó mingi màá nuu le bɛ̀ɛ̀la Nabal tɛɛmbuu ya lan-ndo. O cɛl mì tosa dɛnɛ vɔɔn te, mó tuisi Nabal pila kɔlvesɛi ndɔ ndu pilaa coo.» Mí David viam kiilaa o Abikail lo le ndu kaolaa mò siŋnun laa ndɔ. 40 Mí kiilaa kan kɔ tiiya o Abikail lo nɛɛ o va Karmɛl-la, má dimul ndu aa: «David vem naa o nɔm ndo ni, aa naa n hun dimul nɔm maa o yeema le nɔm cuaa o nɔ̀u nin.» 41 Mí Abikail can, mó baŋ vulan nda o labɛngunin, mó tundu hɔlla lɛŋ, mó dimi aa: «Tofa vɔ, maa cɛ laandu pulu buɛyaa masa nuu bɛngulan-ndo ya co ni.» 42 Mó caŋ dɔ́ɔ́ cɔ́-cɔ́, mó hel o sofɛlɛ ndɔɔ coo, mó malnun buɛyaa ndɔa laandua a ŋuɛɛnu kɔɔli, má kɔa nda kiilaa David vem-nda, mó siŋnun laa ndɔ. 43 David ndóò yil nin Ahinoam Yisrɛeliinɔ o nɔ̀u nin, mí Ahinoam nda Abikail a siŋnun laandaa David-a nda ŋiɔn kpow. 44 Mikal cua Saul-lo va lanɔ tase David-o ni, kɛ mí Saul kɛsi ndu o nɔ celen Palti o ba, po Lais fula Kalim-ndo pɛɛn. |
© Alliance Biblique en Guinée
Bible Society in Guinea-Conakry