1Masaa 8 - BII BILAA kɛsi kesu kpemaa o Cɛi-Diandaa nin ( 2Dɛnnda lemasalan 5.2—6.2 ) 1 O kon, mí masaa Salomɔn veelu kaasoŋaa kɔlkalua Israɛlla, vanaa va bolii lapangɛi-ya a simlacia layungua Israɛlla kpow, mó cuungiaa nda kpede Yerusalɛm le kesu kpema Mɛlɛka-o cuaa o Kobi David-o nin, o co Siɔn-ndo pɛɛn, le heeloo a ndu o Cɛi-Mɛlɛka-o nin. 2 Mí vanpiaandua Israɛlla kpow a cuungian vɛlɛ o masaa Salomɔn ndo le kafo paangii Etanim-nde tosaa, paangii ŋɔmmɛwndɔɛi pɛɛn. 3 Mɛɛ kaasoŋaa kɔlkalua Israɛlla hin, mí vanaa-solia-lasálàá cua kesu kpemaa, má kɔa a ndu, 4 mí vanaa-solia-lasálàá a leviia cua kesu kpema Mɛlɛka-o, cɛi-kola-toandaa-labɔɔŋianndo a ɲɛm diandan va le vali solia lasálàá mi n va o cɛi kon nin-ndon kpow, má kɔa a mun. 5 Mí masaa Salomɔn nda sɛ́lɛ́ Israɛlaa va a cuungiannda ndu ikɛi-ya kpow a sim o kesu kalaa hɔl-ndɔ, má soli saa a nawva sálà, vanáà nɔla nda cɔm te, kani a va sɛ́lɛ́. 6 Mí vanaa-solia-lasálàá kɔ kɛsi kesu kpema Mɛlɛka-o o fonda ndɔɔ, o Fonda Diandaa-Diandaa va o cɛi-kola-toandaa diandaa nin, o Cɛi-Mɛlɛka-o nin-ndo nin, o kumbannda mɛlɛkaa kanda ɲɛm Hala-on-nda bɛngu. 7 Kani kumbannda mɛlɛkaa kan la va lapɛɛngaa o Fonda Diandaa-Diandaa kon coo, mí la kumbu kesoo a yɔmii ndáà saa le kesu kalaa cuaa-e. 8 Má bɛndi yɔmii ndáà cua kesu kalaa-e, vanáà lo o Cɛi-Diandaa nin mì vanáà ce ndi bolle, kɛ vanáà lo o bɛ́ɛ̀ mì vanaa ce ndi le. Yɔmii ken co vɔ lon háá paalen nden. 9 Powta yɛ́ndɛ́la tiɔnndan koni la va lenin ni, powta yɛ́ndɛ́la Moise ndóò kɛsi lenin Horɛb telen Mɛlɛka yii kpemaa nda Israɛlla o fula nda va Esipte-o lan pɛɛn. 10 Tuma vanaa-solia-lasálàá fula o Cɛi-Diandaa nin-ndo, mí kumnde pia o Cɛi-Mɛlɛka-o nin ca. 11 A tiwba le muungoo lenin le baala ndáà tosaa le, kani mí biilu Hala-o pia o Cɛi kalaa nin ca. 12 O kon, mí Salomɔn dimi aa: «Mɛlɛka, nɔm óò yeema le calle o cɛi ɲumndan ma co nin-ndo nin. 13 Kɛ i cii nɔm Cɛiyo tengul, nɛɛ n vanin le lɔ́ɔ́-lɔ́ɔ̀-a pɛɛn.» Sɔɔn dimin le Cɛi-Hala-o sɔɔ ndu Mɛlɛka o ba-on ( 2Dɛnnda lemasalan 6.3-11 ) 14 Mí masaa Salomɔn mulin, mó dɔaw Israɛlla kpow duaa, sɛ́lɔ́ɔ́ kpow va isisi ndu ikɛi. 15 Mó dimi aa: «I mel Mɛlɛka Hala Israɛlla balika le kpema o yiilu David fuɲa ni-o peeloo, kani mí ndóò dimi aa: 16 ‹Kabi paale ya soli vanaa nia, a co Israɛlla-a o lɛŋnde Esipte len nin-nden, i hɛli kobi kɛ́-kɛ̀ o polama Israɛlla tɛɛn le ya cɛi tengul nɛɛ diola nilan la vanin biilɔnndo-a le. Kɛ David ya hɛli ni, mí siinguu ndu simlacinɔ vanaa nia, Israɛlla pɛɛn.› 17 David fuɲa ni ndóò yeema le Mɛlɛka Hala Israɛlla cɛiyo tengullo, 18 kɛ mí Mɛlɛka dimul ndu aa: ‹Yiyan kɛndɔɔ pila n sɔla kon le ya Mɛlɛka cɛiyo tengullo ni. 19 Kɛ nduyɛ, o co nɔm te tangulnin cɛi kalaa le, po nɔmndo co ndu hunɔɔ tangul ni, po nɔm pila vialunin-ndo pɛɛn, ndu tengulnin ya cɛiyo ni.› 20 Sɔɛi Mɛlɛka ndóò dimi ken-nde kpeekpei o peelu nuaa ni. Ya koma cal o kpɛŋɛ lemasa fuɲa nuu coo ni le masalen tosaa Israɛlla coo maa mɛɛ Mɛlɛka ndóò dimi yɛ. I tangul Cɛiyo ho le diola Mɛlɛka lan, Hala Israɛlla pɛɛn. 21 Mí bɛɛndiaa fondaa le kesu kpema Mɛlɛka-o co nin-ndo kɛsio, kpema ndu Mɛlɛka ndóò yiilu fuɲaa naa mamaa telen o soli nda o lɛŋnde Esipte len nin-ndo.» Piɛile Salomɔn-nden ( 2Dɛnnda lemasalan 6.12-40 ) 22 O kon kɔɔli, mí Salomɔn sim o fonda-loamaa-lasálà Mɛlɛka-o hɔl-ndɔ Israɛlaa sɛ́lɛ́a va lon-nda kpow o hɔl, mó heelu balan, mó dimi aa: 23 «Òó Mɛlɛka, Hala Israɛlla! Kandɔɔ o halataala coocoo, háá o lɛŋnden coo nanu, Hala celen co maa nɔm te. A lò o lediom coo, a nɔ vɛlɛ ɲííye a vanaa nɔmaa baalaa co kelaa o nɛila nɔmndan coo-a. 24 Sɔɛi nɔm óò dimul sindɛ David fuɲa ni-e, ndi n peelu peeloo ho ni. Ɲɛ nɔm óò dimi-o, ndu n tosa hoo hau ni. 25 Lelan, Mɛlɛka, Hala Israɛlla, peelu niko vɛlɛ sɔɛi nɔm óò dimul vana nɔm baalaa-e, David fuɲa ni pɛɛn. Kani mí nɔm óò dimul ndu aa: ‹Te cuavaa nɔmnda mandan pɛ, mà kela o nɛila nilan coo mɛɛ nɔm pila tosa yɛ, mɛɛ a folanin vana muungunin o fonda nɔmndo, mò cal o kpɛŋɛ nɔm lemasaa nin le masalen tosaa Israɛlla coo-o le.› 26 Lelan, Hala Israɛlla, peelu niko kpema nɔm óò yiilu vana nɔm baalaa-o, o yɔŋnun David fuɲa ni-o. 27 Kɛ nduyɛ, vɛ̀ɛ̀ Hala nɔla pá calle o lɛŋnden coo? Tofa vɔ mɛɛ halataalaa pɛngɛlan mó tiw tɛngɛ̀-tɛngɛ̀ yɛ, a kon kpow Hala sul o halataala le, o co vɔ le sulɔɔ o Cɛile ya tengul ndu len-nden nin te! 28 Kɛ o va bɛɛ lende, Mɛlɛka Hala nuu, yaŋ nilan o piɛile ya vana nɔm baalaa co nɔm-nden. Tuei tɛɛlɔn ya co nɔm-ndo, yaŋnun piɛile ya co nɔm nden hau len. 29 Paalen a ɲumndan, màá hɔlte nɔmnden le va o Cɛiyo ho coo, kani fondaa ho n dimi ni aa nanu diola nɔmndan la vanin piɔlnɔnndo ni. Lelan, yaŋ nilan o piɛile vana nɔm baalaa co o fondaa ho len. 30 Ya vana nɔm baalaa a vanaa nɔmnda, a co Israɛlla-a, n sim pɛ o fondaa ho mì n piɛi nɔm, tuei naa diom nɛɛ n vanin o calta nɔmndan o halataala-a, mà mal naa haki. 31 Te vanndo cua pɛ hakio a puapilɛ ndɔɔ, mà dimul ndu le mɛnanndo, te o mɛnan pɛ o fonda-loamaa-lasálàá nɔmndo ho cɛinin nanu, 32 yaŋnun ndu diom nɛɛ n co o halataala-a, mà cɛn, mà kelu yamɛi vanaa nɔmaa baalaa tɛɛn, mà yaala vana nɔ dí loo, mò sɔla sanga o bɛnda le sɔlaa-o, mà ke vana nɔ dí-o dí ndɔɔ. 33 Tuma vanaa nɔmnda, a co Israɛlla-a cuanin hakio a nɔm, mà mal nda yaamɔaa ndaa o ba-o, taa muungu pɛ nɔm o ibuŋ, mà lisa diola nɔmndan, taa ɲɔɔlu nɔm pɛ, mà del nɔm o labɛngunin o Cɛiyo ho nin, 34 yaŋ nda nilan nɛɛ n co o halataala-a, mà mal nda haki, mà mingi nda o lɛŋnde n ke sindɛ fuɲaa ndaa mamaa len nin. Kani vanaa nɔmnda nda co ni. 35 Tàà tosa pɛ hakio pum a nɔm, mì halataalaa kindan, mì piɔɔ ve lɛ sia le, tàà piɛi pɛ o fondaa ho, mà lisa diola nɔmndan, mà mangala kela nda vɔɔndo, 36 mulul nda nɛɛ n co o halataala-a, ma mal vanaa nɔmaa baalaa a yungu nɔmndo haki, Israɛlla pɛɛn, mà cɔm nda nɛi nda bɛnda le kelaa coo-o. O kon kɔɔli, a tuisi piɔɔ o lɛŋnde nɔmnden coo, lɛŋnde n ke len vanaa nɔmnda kɛ́ɔ len pɛɛn. 37 Te yima fofolan ma lueilul nda pɛ o lɛŋnden nin, mì nàà halimaa tol nda coo, te tɔlɔɔlan la ɲɔfɔliaa pɛ mì la foofi, te sóónɔa a kambalaa súú-súù ka luɛi pɛ o lɛŋnden nin, te yaamɔɔa tiila pɛ vanaa nɔmnda o kobila mayoomula ndalan nin mà tiw nda ba, te kpundɛlan a nààla vɔɔnndan la tol pɛ nda coo, 38 te vana pilɛ, te kon te Israɛlaa tɔ̀a kpow a solul pɛ nɔm diomndan o piɛilen nin le nɔm tɛɛlɔnndo, te vana-vana sina pɛ yɔŋ ndɔ vɔɔndo o kɔl ndɔɔ nin, mò muli hɔlla a ba Cɛiyo ho, mo heelu balan, mò piɛi nɔm, 39 mulul nda nɛɛ n co o calta nɔmndan o halataala-a, mà mal nda haki, mà kelu yamɛi vana-vana mɛɛ dɛnnda ndɔlan la co yɛ. Kani nɔm pilɛ kpé sina kɔlta vanndacieea kpow ni. 40 Tosa lende, o kon mì Israɛlla ke nɔm bɛɛlen le lɔ́ɔ́-lɔ́ɔ̀ o lɛŋnde n ke fuɲaa naa len coo. 41 Te miallo, vana co Israɛlnɔ loo cɛn pɛ o lɛŋnde levil-ten nin, mò hin le tɔ́ɔ́ o tuei diola nɔmndan-ndo, 42 kani vannda tuɛinin diola nɔmnda bɛndulan, kpaaya nɔmndo a yoomuma nɔmndan tɔ́ɔ́, te o hin pɛ mò hun piɛi nɔm o Cɛiyo ho nin, 43 yaŋ mial kon nilan nɛɛ n co o fonda nɔm calaa o halataala-a, mà toosiaa balahavɛila ndɔlan kpow mɛɛ o ɲunanin nɔm yɛ, haliko mi vanaa súúla yɛ́-yɛ́a co o lɛŋnden coo kpow-va sina diola nɔmnda bɛndulan, mà ke nɔm bɛɛlen maa mɛɛ vanaa nɔmnda, Israɛlla co nɔm bɛɛlen keo yɛ. O kon mì vanaa kan sina maa diola nɔmndan lekɛ́ndɛi la co o Cɛi ya tangul hoo-o coo ni. 44 Te vanaa nɔmnda, a co Israɛlla-a fula pɛ le kɔlan yaamɔaa ndaa cɔlɔbaa, mà bii silala n kenin nda lan, mà kela lecoo, taa muli pɛ hɔlla a kpengii kobi n hɛli hoo-o co-e, a kpengii ya tengul nɔm Cɛiyo ho-e le nɔm Mɛlɛka piɛiyo, 45 tuei nda diom ma mulul nda nɛɛ n co o halataala-a, ma cɛn ma sim le nda. 46 Tàà cua pɛ hakio a nɔm, kani vanaciee kɛ́-kɛ̀ co le o cue haki loo, taa tuulu pɛ kɔl a nda ma mal nda yaamɔɔa o ba, yaamɔaa kan kɔ a nda polon, a kɔ a nda macɛlu, 47 tàà lo pɛ o cɛle len nin, mà keeliaa kɔllo, tàà muungu pɛ nɔm o ibuŋ mà ɲɔɔlu nɔm o lɛŋnde nda co len va nin o biyɔɔ nin-nden nin, mà dimi aa: ‹N cua hakio, n tɛɛmbuu tɛɛmbuu bɛndu, n laasian›, 48 tàà ɲɔɔlu pɛ nɔm a kɔlta ndalan kpow a á yoomu ndaa kpow, tàà lo pɛ o lɛŋnde nda kɔɛ a nda o biyɔɔ nin-nden nin mà muli hɔlla kpengii lɛŋnde n ke sindɛ fuɲaa ndaa len, kpengii kobi n hɛli hoo-o a kpengii Cɛi ya baŋ hoo o diola nɔmndan-ndo le nɔm tɛɛlɔnndo, 49 mulul nda piɛile ndalen mà mal nda haki nɛɛ n co o calta nɔmndan o halataala-a, mà sim le nda, 50 mà mal vanaa nɔmnda haki le hakila nda cua a nɔm-ndan a le nila kalula nda tosal nɔm-ndan, mà luei vanaa nda co o ba o cɛlen nin-nda kɔl iɲííyo o kɔl, mì vanaa kan tuinun nda iɲíí. 51 Kani vanaa nɔmnda nda co ni, kɛ́ nɔmndo nda co ni, nɔm soli nda o tóndó icilin tuwvo nin Esipte ni. 52 Telen oo telen vana nɔm baalaa nda vanaa nɔmnda, a co Israɛlla-a solul nɔm pɛ diomndan le nɔm tɛɛlɔndo, kumbi hɔlla ma tofa ciŋ, ma yaŋ nilan o koŋul nda co o nɔm ndo-o. 53 Kani nɔm Maalii, nɔm Mɛlɛka hɛli naa Israɛlla vanaa-mangalaa-isɔaa kpow tɛɛn o lɛŋnden coo ni, ma siinguu naa kɛ́ nɔmndo mɛɛ nɔm óò dimul Moise vana nɔm baala lɔ́ɔ́ kon yɛ, lɔ́ɔ́ n soli fuɲaa naa mamaa Esipte-o.» Salomɔn piɛi duaa Hala o ba 54 O piɛile tɛɛlannde Salomɔn va len tosaa len nin kpede, o va vula baŋaa o fonda-loamaa-lasálàá hɔl-ndɔ, a balan laheelaa coocoo. Ndóò ciiyo piɛilen kpede, mó can, 55 mó sim, mó heelu diomndo, mó dɔaw Israɛlaa va lon-nda kpow duaa, mó dimi aa: 56 «Biiloo co le Mɛlɛka, le ke o ke vanaa ndɔa, Israɛla pɛngio mɛɛ ndóò dimi yɛ-o. Lekɛ́ndɛi, sɔɔn kɛndɛn ndóò dimi a sondo Moise vana ndɔ baalaa-on kpow, ikɛ́-kɛ̀ lo le peelɔnndo le. 57 Màá Mɛlɛka Hala naa lo naa ikɛi mɛɛ o va fuɲaa naa mamaa ikɛi yɛ! Màá ò múlùl naa kɔɔ mo mal naa le! 58 Kɛ màá o muli naa kɔltan o ndu lo, mì n kela o nɛila ndɔlan kpow coo, mì n bii tɔŋnda ndɔlan, mì n tuei silala ndɔlan, mì n bii sɔɔn ndɔn o dimul sindɛ fuɲaa naa-on! 59 Màá Mɛlɛka Hala naa va yiyanndo idii a icɔl o sɔɔn ya langa dimul ndu mun-ndon coo, haliko mo lo naa ikɛi o dɛnndan kpow nin! 60 O kon vanaa súúla yɛ́-yɛ́a co o lɛŋnden coo kpow-va co sina ni maa Mɛlɛka co Hala ni, maa o celen co o ndu kɔɔli le few! 61 Màá kɔlta niaalan kpow la va le Mɛlɛka Hala naa mɛɛ la co hau nuaa yɛ! Màá la tuei silala ndɔlan, mì la bii vɛlɛ tɔŋnda ndɔlan!» A solul Mɛlɛka sálàlan ( 2Dɛnnda lemasalan 7.4-10 ) 62 Mí masaa Salomɔn nda Israɛlla solul Mɛlɛka sálàlan. 63 Mì Salomɔn dii nawva vaalan bidiin a latiɔn, mó dii saa a cuinnda vaalan kɛmɛ a bidiin le Mɛlɛka sálà kɔlɲuloo solullo. O kon mí ndu masaa nda Israɛlla kpow a tosa kafoo, má sɔaa Cɛiyo Mɛlɛka o ba. 64 Paale len, mí masaa sɔaa bɛ́ɛ̀ va o Cɛi-Mɛlɛka-o sondoo-o Mɛlɛka o ba, kani o bɛ́ɛ̀ lon ndóò soli sálàla loamaalan ni, mó loam kpeyan sálàá a cuɛima cɔlua sálà kɔlɲulua. Bau fonda-loamaa-lasálà n'daɲa va o Cɛi-Mɛlɛka-o hɔl-ndɔ-o ndóò dɔɔnan taw, sálàla loamaalan, sálàla kpeyanndan a cuɛima cɔluma va le sálàla kɔlɲululan solio-an maa sul o fonda kon te. 65 O telen pilɛ kon, mí Salomɔn tosa kafoo. Israɛlla va lon sɛ́lɔ́ɔ́ taw, mí vannda hun fulaa o lɛŋnden kpow nin. Kandɔɔ Lebo-Hamat kɔlan tiiyaa háá o pee pɔmbɔɔ Esipte, mí nda kpow a hun Mɛlɛka Hala ndaa o hɔl. A tosa palɛi ndii ŋɔmmɛw, má handu vɛlɛ palɛi ŋɔmmɛvii celen lecoo. Faw-faw palɛi tɔ́ a ihiɔɔlu nda tosa ni. 66 O paale ŋɔmaandɔlen coo, mí masaa Salomɔn dimul nda le muungoo o la nda lo, má dɔawnun ɲaale, má mel masaa balika, má dɔaw ndu duaa. O kon mí vana-vana muungu o ndu lo bɛɛ a kɔlkɛndɔɔ le kɛndɛi Mɛlɛka ndóò tosal David vana ndɔ baalaa a vanaa ndɔa-e, Israɛlla pɛɛn. |
© Alliance Biblique en Guinée
Bible Society in Guinea-Conakry