1Masaa 22 - BII BILAAkab del Aramiia coo a cɔwvo ( 2Dɛnnda lemasalan 18.1-3 ) 1 Mí vɔsilan tan yáá la hiaw o kon kɔɔli, cɔw tosan Aramiia nda Israɛlla tɛɛn te. 2 Kɛ o vɔsi yàándɔɔ, mí Yosafat va masaa Yuda-o kɔa o Akab masaa Israɛl-lo. 3 Nduyɛ, Akab ndóò cii nin vanaa ndɔa baalaa dimul aa: «Vɛ̀ɛ̀ la co pá sina maa kobi naa Ramɔt co o tàndá Kalaad-o nin-ndo co ni? Kiisan yɛɛ nɛ naa n co yɛ niko le kɔlan ndu hiɔlɔɔ masaa Aram o ba?» 4 O kon mó ɲuna niko Yosafat aa: «Vɛ̀ɛ̀ a kɔanin ya cɔwvo mala Ramɔt co o tàndá Kalaad-o nin-ndo?» Mí Yosafat mulul ndu aa: «Oi, n siŋnunnin ɲɔɔ ndu pilɛ naa nɔm, vanaa nia baalaa a vanaa nɔmaa baalaa, soa nia a soa nɔmnda bɛɛ siŋnunnin ɲɔɔ ndu pilɛ.» Vanaa-tɛɛngaa-diom Hala-a lacòòvaa dimi maa Akab nɔlanin yaamɔɔa ( 2Dɛnnda lemasalan 18.4-11 ) 5 Mí Yosafat dimul masa Israɛlla aa: «Kɛ nɔm yɛ, ɲuna fɔlɔn Mɛlɛka.» 6 Mí masa Israɛlla cuungiaa vanaa-tɛɛngaa-diom Hala-a ndɔa, a va le n'van kɛmɛ lehiɔɔlu, mó ɲuna nda aa: «Vɛ̀ɛ̀ i bɛnda mì kɔ del Ramɔt co o tàndá Kalaad-o nin-ndo coo a cɔwvo baa i bɛnda mì kɔɛ le?» Má mulul ndu aa: «Kɔ, kani Mɛlɛka malnin kobi kon nɔm o ba.» 7 Kɛ mí Yosafat ɲuna aa: «Vɛ̀ɛ̀ vana-tɛɛngaa-diom Hala celen co nanu le Mɛlɛka ɲunaa le?» 8 Mí masa Israɛlla mulul ndu aa: «Vana-tɛɛngaa-diom Hala-o pum co nanu le Mɛlɛka ɲunaa, kɛ i yeema ndu le, kani o dimul-la sɔɔn kɛndɛ lɔ́ɔ́-lɔ́ɔ̀ le, fɔ sɔɔn vɔɔnndon kínɛí, Misee po Yimla-o pɛɛn.» Kɛ mí Yosafat deŋul ndu aa: «Masa suu nuaa le!» 9 Mí masa Israɛlla veelu vana bɛndoo o pilɛ, mó viam ndu aa: «Kɔ sisa, mà kɔ hun a Misee po Yimla-o.» 10 Masa Israɛlla nda Yosafat masaa Yuda va icali nda ŋiɔn kpow o kpɛŋɛla lemasala ndalan coo a volɔɔla lemasalan lekɔɔ, o falii va o dio luɛyaa kobio Samari-e hɔl-ndɔ, mí vanaa-tɛɛngaa-diom Hala-a kpow a va sɔɔn tosannin-ndon dimio nda o hɔl. 11 Sedekia po Kenaana-o ndóò toosiaa leela n'cilinndan, mó dimi aa: «Mɛlɛka dimi maa a leelan ndan n kuindikuindinin vanaa cɔvaa Aramiia ni háá ma cii nda diw.» 12 O kon, mí vanaa-tɛɛngaa-diom Hala-a tɔ̀a kpow cɛl diom pilɛ kon, má dimi aa: «Kɔ cɔlɔba Ramɔt co o tàndá Kalaad-o nin-ndo, Mɛlɛka malnin kobi kon nɔm o ba, mà nɔla ndu.» Misee tɛɛnguu diom Hala-o ( 2Dɛnnda lemasalan 18.12-27 ) 13 Mí kiilanɔ kɔɛ Misee veeloo-o dimul ndu Misee aa: «Vanaa-tɛɛngaa-diom Hala-a kpow a cɛlan le masaa sɔɔn kɛndɔn tɛɛngullo aa o nɔlanin cɔwvo. Lelan, nɔm bɛɛ kɔ ma kɔ dimul ndu diomnda kɛndɛlan maa nda.» 14 Kɛ mí Misee muli aa: «Te Mɛlɛka co yoomu, i tɛɛngulnin ndu ɲɛ Mɛlɛka dimulnin ya-o!» 15 Mɛɛ Misee tiiya o masaa Akab lo, mí masaa ɲuna ndu aa: «Misee, vɛ̀ɛ̀ n bɛnda mì n kɔ del Ramɔt co o tàndá Kalaad-o nin-ndo coo a cɔwvo baa n bɛnda mì n kɔɛ le?» Mí Misee mulul ndu aa: «La kɔ, la nɔlanin. Kani Mɛlɛka malnin kobi kon nɔm o ba.» 16 Kɛ mí masaa cɔɔlu ndu ɲuna aa: «Vɛ̀ɛ̀ kpɛ́ ya viom yɛ nɔm mɛnanndo le ya toɲaa dimullo o diola Mɛlɛka lan?» 17 O kon, mí Misee mulul ndu aa: «I ce Israɛlla kpow a sɛŋiannda o pembon coo maa saa nɔ vana mandaa le-a. Nduyɛ Mɛlɛka dimi aa: ‹Vannda ha nɔ lɛ simlacinɔ le, lelan, vana-vana muungun o ndu lo a kɔlɲuloo.›» 18 O kon mí masa Israɛlla dimul Yosafat aa: «Vɛ̀ɛ̀ i dimul nɔm te? O dimul-la sɔɛi kɛndɛ lɔ́ɔ́-lɔ́ɔ̀ le, fɔ sɔɔn vɔɔnndon.» 19 Mí Misee dimi vɛlɛ aa: «Tuei-yɔ niko diom Mɛlɛka dimi-o. A toɲa, i ce Mɛlɛka icali o kpɛŋɛ ndɔ lemasaa nin o halataala, vanaa ndɔa baalaa va isisi ndu ikɛi, a va a balaa sɔ́ o ba kɛndɔɔ coo a o ba mɛllo coo. 20 Mí Mɛlɛka ɲuna aa: ‹Nɛ̀ɛ́-nɛ̀ tiw yɛnin ba Akab dɛɛniaa, haliko mo kuel Ramɔt co o tàndá Kalaad-o nin-ndo a cɔwvo, mò kɔ vu lon?› Kɛ mí vana-vana muli muli ndɔ. 21 O kon mì yiyanndo pum fula, mó sim Mɛlɛka o hɔl, mó dimi aa: ‹Ya dɛɛniaanin ndu ni.› Kɛ mí Mɛlɛka ɲuna yiyan kon aa: ‹Vɛ̀ɛ̀ n tosa yɛnin?› 22 Mí yiyan kalaa muli aa: ‹I co lakɔ, mì kɔ siŋnun yiyan lacòòvaa, mì còòlan la luɛi vanaa-tɛɛngaa-diom Hala-a masaa kpow o lasondo.› O kon, mí Mɛlɛka mulul ndu aa: ‹Mɛɛ a nɔlanin ndu dɛɛniaa lekɛ́ndɛi, fula ma kɔɛ, mà kɔ tosa mɛɛ n dimi nuaa yɛ.› 23 Lelan Mɛlɛka luei yiyan lacòòvaa vanaa-tɛɛngaa-diom Hala-a nɔmnda kpow nin nuaa ni. Kani o cii nin kiolɔɔ le nɔm dɛnɛ palaa tuisio coo.» 24 Fɔ́ɔ́fɔ̀, mí Sedekia po Kenaana-o sɔɔnguu, mó lɔaa Misee kpaŋnde, mó ɲuna aa: «Vɛ̀ɛ̀ kɔl Mɛlɛka-o looku yɛ fulaa ya nin le kɔlan nɔm sɔɔn mun dimullo?» 25 Mí Misee mulul ndu aa: «A biinin sɔɔn mun bila telen n vanin vinivininndo o cɛilan nin-ndo.» 26 Mí masa Israɛlla dimul buɛi ndɔɔ pum aa: «Bii Misee, ma kɔɛ a ndu o Amon simlacinɔ kobio lo a o Yoas po masaa lo, 27 ma kɔ dimul nda aa ya laa a mal ndu o kaasoo, mà va ndu baloo dɔvɔɔ a buloo a á mɛnndan daama. A vá tosaa lende háá telen ya fulanin o cɔwvo mì muungu nanu kɛndia a kɔlɲuloo-o.» 28 Mí Misee mɛnalan ndu aa: «Taa muungu nanu kɛndia a á kɔlɲuloo pɛ few, mɛɛ o co Mɛlɛka le vem ya nɔm sɔɔn mun tɛɛngullo le!» Mó dimul vɛlɛ vannda aa: «Niaa vannda súúlan kpow, la yaŋnun.» Masaa Akab sɔla piɔ́mndo o cɔwvo ( 2Dɛnnda lemasalan 18.28-34 ) 29 O kon mí masa Israɛlla nda Yosafat masaa Yuda a can le kɔlan Ramɔt va o tàndá Kalaad-o nin-ndo delɔɔ coo a cɔwvo. 30 Mí masa Israɛlla dimul Yosafat aa: «I co kaandian mì ven hɔlla, mì kɔɛ le cɔwvo. Kɛ nɔm nɔm, cuɛinun volɔɔla nɔmnda lemasalan.» Mí masa Israɛlla kaandian le kɔlan o cɔwvo. 31 Kɛ nduyɛ, masaa Aram ndóò cii nin simlacia vanaa ɲaanun ɲɛla ɲaanannda ndɔla soa nan-ndan-nda n'van beleyaa a vanaa ŋiɔn dimul aa: «Niaa niaa cɔlɔba vanaa cɔvaa Israɛlla le, la cɔlɔba vɛlɛ simlacinɔ vanaa ndaa cɔwva le, kɛ la cɔlɔba masa Israɛlla kínɛí.» 32 Lelan, telen simlacia vanaa cɔvaa ɲaanun a ɲɛla ɲaanannda soa nan-ndan-nda ce Yosafat-o, má dimi aa: «A toɲa masa Israɛlla co hoo ni.» Ma kuel ndu. Kɛ mí Yosafat mɛli yeelan. 33 Mí simlacia vanaa ɲaanun a ɲɛla ɲaanannda soa nan-ndan-nda sina maa o co masa Israɛlla le. Má faŋan ndu kɔɔli, má kɔannun. 34 Kɛ langbanɔɔ pum vuuo kpaasiaa ndɔɔ o vana sinan dɛnɛ loo nin, mí kɔɛi kɔ bii masa Israɛlla o pɛngɛn doma cɔw va ndu lekɔɔ-o-on tɛɛn. Mí masa kalaa dimul vana va kɔlan a ɲɛ ɲaanan ndɔ soa nan-ndo-o aa: «Mulin, ma faŋa ya o cɔwvo ho nin nanu, a yɔŋul-la bɔɔ!» 35 Kɛ le tùú cɔwvo ndóò kendu paale len taw-vo, má mɛi masa Israɛlla ɲinkon kpɛŋ o ɲɛ ɲaanan ndɔ soa nan-ndo nin le cɔwvo nda Aramiia, icɔllo, mó vu. Mí kooma bolin ndɔɔ ma va tolɔɔ o ɲɛ ɲaanan kon nin di. 36 Paalen delɔɔ, má yonda aa: «Vana-vana muungu o kobi ndɔ nin, o lɛŋnde ndɔlen nin!» 37 Nuaa masaa Akab sɔla piɔ́mndo ni, má mingi ndu Samari. Lon nda kɔ kumbu ndu ni. 38 Tuma nda va ɲɛ ɲaanan soa nan-ndo tɔɔ o dalaa Samari nin-ndo, mí tunnda va kooma Akab-an deembuuo, mí vanlaandua suundɛiya va pulɔnndo o dala kon nin, maa mɛɛ Mɛlɛka pila ndóò dimi yɛ. 39 Sɔɔn tɔ̀un Akab-on, dɛnnda ndóò tosa lan kpow, cɛi lemasa ndóò tangul a ciŋun kamaa-o a kobila ndóò tangul tan kpow, sɔɔn mún co n'sɛvan o sɛbɛ Dɛnnda lemasalan Israɛl nin. 40 Akab vuo, má kumbu ndu o fonda ndáà kumbu fuɲaa ndɔa mamaa-o. Mí Ahasia po ndɔ koma sul masaa o fonda ndɔɔ. Masale Yosafat len o tàndá Yuda-o coo ( 2Dɛnnda lemasalan 20.31—21.1 ) 41 O vɔsi hiɔɔlundɔɔ nin, o masale Akab masaa Israɛl-ten bɛngu, mí Yosafat po Asa-o siŋnun masaa o tàndá Yuda-o coo. 42 Yosafat ndóò nɔ vɔsilan beleyaa a laŋuɛɛnu, mó siŋnun masaa. Mó tosa masalen vɔsilan bidiin a laŋuɛɛnu Yerusalɛm. Asuba kala ndɔ ndóò nɔ diolan ni, cua Silhi-o o va ni. 43 Mó kela mɛɛ Asa fuɲa ndɔ kela yɛ, o faŋan o nɛila fuɲa ndɔ lan coo le, mó va ɲɛ co sakpo Mɛlɛka o hɔl-lo tosaa. 44 Kɛ o faŋa tombun soolan te. Vannda va hiovɔɔ laci a sálàlan solio a á cuɛima cun kɛndɛan lomɔɔ o tombun mun. 45 Mí Yosafat luei kɔlɲuloo ndu pila a masa Israɛlla tɛɛn. 46 Sɔɔn tɔ̀un masaa Yosafat-on, dɛnnda tɔɔla o tosa lan a cɔwla o nɔla lan kpow la co lasɛvaa o sɛbɛ Dɛnnda lemasalan Yuda nin. 47 Mó cii vanaa va suunda bilaa n'piɔmndo-a o lɛŋnden nin, áà lo o lɛŋnden nin telen Asa fuɲa ndɔ va masaa-o-a pɛɛn. 48 Tuma kon, masa ve o lɛŋnde Edɔm-nden nin te, masa ibunga masa bɛndu va Yuda-o ndóò suili-o daama va lon ni. 49 Mí Yosafat toosiaa dɛ̀ndɛ̀la mamɛnndan Tarsis le kɔlan sianion nuwviaa Ofir, kɛ o nɔla kɔlan te, kani mí dɛ̀ndɛ̀la lan la yomiyomi Ɛsiɔn-Kebɛr. 50 O kon mí Ahasia po Akab-o dimul Yosafat aa: «Mɛɛ buɛyaa nɔmnda kɔ latulu a buɛyaa nia o dɛ̀ndɛ̀la bɛndula mamɛnndan nin.» Kɛ Yosafat cɛl te. 51 Mɛɛ Yosafat masaa Yuda dem fuɲaa ndɔa ciee-piɔ́m, má kumbu ndu o sɛila fuɲaa ndɔa mamaa nin, o Kobi David fuɲa ndɔ bɛndu-o nin. Mí Yoram po ndɔ koma sul masaa o fonda ndɔɔ. Ahasia siŋnun masaa Israɛlla coo 52 O vɔsi tɔ́ a o ŋɔmmɛwndɔɔ nin o masale Yosafat masaa Yuda len bɛngu, mí Ahasia po Akab-o siŋnun masaa Israɛl o kobio Samari nin. Mó tosa masalen vɔsilan tan tiɔn Israɛlla coo. 53 Kɛ mó tosa ɲɛ hɛnan Mɛlɛka loo, mó kela o nɛila fuɲa ndɔlan, o nɛila kala ndɔlan a o nɛila masaa Yeroboam po Nebat-o kela coo lan coo, Yeroboam luei Israɛlla o pɔwlan nin-ndo pɛɛn. 54 Mó baŋ vulan piɔmndo Baal o labɛngunin le ndu sooloo, mó tɛɛmbuu Mɛlɛka, o co Hala Israɛlla-o kɔl taw mɛɛ fuɲa ndɔ tosa yɛ. |
© Alliance Biblique en Guinée
Bible Society in Guinea-Conakry