Biblia Todo Logo
Bìoball air-loidhne

- Sanasan -

1Masaa 20 - BII BILA


Bɛn-Hadad, masaa Aram tiila kobio Samari

1 Mí Bɛn-Hadad, ó va masaa Aram-ndo cuungiaa vanaa ndɔa cɔwva kpow, masaa beleyaa a à ŋiɔn, soa a ɲɛla ɲaanannda soa nan-ndan, má kɔ tiila kobio Samari le ndu delɔɔ coo a cɔwvo.

2 Mó viam kiilaa o Akab, masa Israɛlla lo le ndu kɔlan dimullo aa:

3 «Bɛn-Hadad dimi aa ndu nɔ nihau volion a sianin nɔmndon ni, ndu koni nɔ vɛlɛ nihau laandaa nɔmnda a cuavaa nɔmaa hiow naŋɔɔ-a ni.»

4 Mí masa Israɛlla mulul ndu, mó dimi aa: «Mɛɛ n dìmì yɛ koni, vana ni bɛndoo, masaa! Nɔm nɔ ya pila a ɲɛm nun kpow ni.»

5 Mí kiilaa kan muungu vɛlɛ, má kɔ cɔɔlu masa Israɛlla dimul aa: «Bɛn-Hadad vim nɔm nihau kiilaa le nɔm dimullo maa nɔm downun ndu volin nɔmndon a sianin nɔmndon, ma downun ndu vɛlɛ laandaa nɔmnda a cuavaa nɔmaa hiow naŋɔɔ-a.

6 Lelan, a telen vaa nuaa siɔdii, o co nɔm kiilaa ndɔa vim, mà kɔ luɛi o nɔm ndo cɛinin a o cɛila vanaa nɔmaa baalaa nin, mà yaasiaa lan kpede. Ɲɛ-ɲɛ sɔvɛ nda saalun pɛ, a cua.»

7 O kon mí masa Israɛlla veelu kaasoŋaa kɔlkalua lelɛŋnda kpow, mó dimul nda aa: «Niaa kpede la dɔ́w taasi maa langbanɔɔ ho nɔ yiyan kɛndɛ a naa le. O vim ya kiilaa le laandaa nia, poaa nia, volin nun a sianin nun ndu yɔngoo, nduyɛ i tuŋ ndu ɲɛ-ɲɛ le.»

8 Mí kaasoŋaa kɔlkalua a vannda kpow a dimul ndu Akab aa: «Yaŋ ndu lani le, cɛl ndu vɛlɛ diom te!»

9 O kon mó mulul kiilaa Bɛn-Hadad vem-nda aa: «La kɔ dimul vana ni bɛndoo, masaa, aa i cɛl ɲɛ-ɲɛ ndóò ɲuna ya o tasendɔ le tosaa. Kɛ o laan nin, i tiw ba ɲɛ o ɲuna ya-o tosaa le.» Mí kiilaa kan muungu, má kɔ downun Bɛn-Hadad kona.

10 Mí Bɛn-Hadad vim Akab kiilaa o bɛmbɛ yàándɔɔ, mó dimi aa: «I co Samari pesipesi, mì mingi ndu bémbélan, ɲɛ lonin o bémbéla lan nin-ndo penin bɛɛ vanaa kɔanin ya kɔɔli-a baa ca le. Te i tosa kon te, mɛɛ halaa tuisí sanga hiow sangalan kpow-vo ya coo!»

11 Kɛ mí masa Israɛlla mulul ndu o tale nin, mó dimi aa: «La kɔ dimul ndu aa: ‹Vana co yáwlen yiinɔnndo le kɔlan o cɔwvo-o bɛnda mò sangalan maa vana kɔ nɔla yaamɔɔa o cɔwvo, mó muungu, mó va yáwlen timbio-o le!›»

12 Bɛn-Hadad va kolɔɔ nda masaa celen o cɛila-kolala-toandaalan bɛngu, mí kiilaa kɔ tɛɛngul ndu sɔɛi masa Israɛlla dimi ken-nde. Fɔ́ɔ́fɔ̀, mó dimul simlacia ndɔa cɔwva aa: «La bɛɛndian le cɔwvo!» O kon má bɛɛndian.


Akab nɔla Bɛn-Hadad

13 Mí vana-tɛɛngaa-diom Hala-o pum kɔ dimul Akab masa Israɛlla aa: «Kámáá a ce vanaa cɔvaa co haa hunɔɔ sɛ́lɛ́ bɛndoo-a? Mɛlɛka dimi aa o co nda hau malɔɔ nɔm o ba. O kon n sinanin ni maa ndu co Mɛlɛka ni.»

14 Mí Akab ɲuna aa: «Nɛ̀ɛ́-nɛ̀ yɔŋnun yɛnin sabu le ken tosanndo?» Mí vana-tɛɛngaa-diom Hala-o mulul ndu aa: «Mɛlɛka dimi aa vanaa cɔvaa felengia masaa latàndàá hɛlinin-nda cɔlɔbanin nda ni.» Mí Akab ɲuna aa: «Nɛ̀ɛ́-nɛ̀ kandu yɛnin cɔwvo?» Mí vana-tɛɛngaa-diom Hala-o mulul ndu aa: «Nɔm.»

15 O kon mí Akab mɛɛndian vanaa cɔvaa felengia masaa latàndàá hɛli-a, a va faw-faw n'van kɛmɛ lediin n'van beleyaa a vanaa ŋiɔn. Mó cɔm vɛlɛ vanaa cɔvaa Israɛlla kpow, nda va faw-faw vàála ŋɔmmɛw.

16 Bɛn-Hadad nda masaa beleyaa a à ŋiɔŋaa hin ndu malaa-a vannun ndɔ mɔima nda kolɔɔ o cɛila-kolala-toandaalan bɛngu, mí Israɛlla kɔ del nda coo a cɔwvo a paale kalalen.

17 Vanaa cɔvaa felengia fɔlɔn kɔ ciŋilan nda a cɔwvo ni. Mí Bɛn-Hadad vian kpalilla le ɲɛ yɔŋnun-ndo sinaa. Má kɔ downun ndu kona aa: «Langbaa cɛn Samari ni má hinul naa.»

18 Mó dimi aa: «Te le kɔlɲuloo lueiyo nda hin ni, la biw nda a kiyɛiya. Te le cɔwvo nda hin yɛ ni, la biw nda vɛlɛ a kiyɛiya.»

19 Kɛ o kobio nin langbaa felengia masaa latàndàá ndáà hɛli kan-nda a vanaa cɔvaa va nda kɔlan kɔɔli-a ndáà cɛn ni.

20 Mí vana-vana dii yaamɔɔ o pilɛ. O kon mí Aramiia ɲaanun, mí Israɛlla ɲaanun nda kɔɔli. Mí Bɛn-Hadad nda vanaa ɲaanun o soa coo-a pum hel o soa coo, má sɔɔndian.

21 Nuaa masa Israɛlla tosa cɔwvo ni, mó diw soa, mó tɛɛmbuu ɲɛla ɲaanannda soa nan-ndan, mí vanaa cɔwva Aram vu taw-taw.

22 O kon kɔɔli, mí vana-tɛɛngaa-diom Hala-o komal masa Israɛlla, mó dimul ndu aa: «Lueí yoomuan, ma yiyan ɲɛ n tosanin-ndo ɲɛkɛndɛi. Kani a telen vaa nuaa ɲinasian, masaa Aram muungunin nanu, mò hun del nɔm coo a cɔwvo.»


Aramiia bumba vɛlɛ Israɛlla a cɔwvo

23 Mí vanaa baalaa masaa Aram dimul ndu aa: «Hala n'pemboo Hala Israɛlla co ni, lelan ndáà hiow naa yoomuan nuaa ni. Kɛ n cɔlɔba nda pɛ o dɛngbɛlan nin, n co nda nɔla.

24 Kɛ ɲɛ n bɛnda le tosaa-o co hoo ni: faŋa masaa nɔmnda kpow, mà mingi masaa n'bungaa o fondala ndalan.

25 Mì nɔm pila sɛva vanaa cɔvaa celen sɛ́lɔ́ɔ́ maa a tasea tambu-a, mà toosiaa vɛlɛ soa a ɲɛla ɲaanannda soa nan-ndan maa lataselan. O kon kɔɔli, n kuelnun nda a cɔwvo o dɛngbɛlan nin. N tosa pɛ lende, nɔlaa naa n nɔlanin nda lekɛ́ndɛi ni.» Mí Bɛn-Hadad cɛl sɔɛi ken, mó tosa lende.

26 Vɔsio pilɔɔ tiiyaa, o telen pilɛ kon bɛngu, mí Bɛn-Hadad cɔm vanaa ndɔa cɔwva, Aramiia pɛɛn. Mó kɔa a nda háá Afɛk le Israɛlla cɔlɔbaa.

27 Tuma Aramiia va hunɔɔ ivɛ́ɛ́lɛ̀-vɛ̀ɛ̀lɛ̀i o lɛŋnde len nin-ndo, mí Israɛlla bɛɛ cɔm vanaa ndaa cɔwva, má ke nda ɲɛm ndáà bɛnda le baloo dɔwnɔnndo-on. Má bii nɛiyo le nda kuello. Má kɔ kila dɔ́ɔ́ngɔ́lan tan tiɔn Aramiia kan laci, a va sɛ́lɛ́ maa cuinaa kundala tiɔn.

28 Mí vana-tɛɛngaa-diom Hala-o komal vɛlɛ masa Israɛlla, mó tɛɛngul ndu diom Mɛlɛka dimi-o aa: «Le tùú Aramiia dimi aa Mɛlɛka Hala n'pemboo ya co ni, kɛ i co Hala ladɛngbɛ loo, i malnin vanaa cɔvaa sɛ́lɛ́ bɛndua ndaa ha kpow nɔm o ba. O kon la sinanin maa ya co Mɛlɛka ni.»

29 Háá palɛi ndii ŋɔmmɛw, a va hunɔɔ bɔɔŋianndo o dɔɔnngɔla ndalan nin má va cannanndo vellaa-velle. Kɛ paale ŋɔmmɛwndɔlen tiiyaa, mí cɔwvo kandun, mí Israɛlla nɔla Aramiaa va kelaa a n'pelu-a. O paalen ten pilɛ bɛngu, má diw vannda vaalan kɛmɛ (100 000).

30 Mí vanaa tɔ̀a nda ɲaanun Afɛk ciee. Kɛ mí kpaki kobi kon kɔ komba nda coo, a va vaalan bidiin a laŋɔmmɛw (27 000). Mí Bɛn-Hadad pila ɲaanun, mó fula ciee, mó kɔ va vinivininndo o cɛilan nin.


Akab sɛɛngiaa Mɛlɛka mó mɛi Bɛn-Hadad masa Aramiia yoomu

31 Mí vanaa baalaa Bɛn-Hadad-a dimul ndu Bɛn-Hadad aa: «N tuei maa masaa Israɛlla nɔ ɲííye taw. Lelan n bayian ndɔ bɔlɔla yuululan o caŋ, mì n yiwnun yoei o labolo, mì n kɔɛnnun o masa Israɛlla lo, bɔɔle mò mɛi nɔm yoomu.»

32 Má yiwnun bɔlɔla yuululan o caŋ, má bayian yoei o labolo, má kɔa o masa Israɛlla lo. Má tɛɛlun ndu aa: «Bɛn-Hadad buɛi nɔm dimi aa nɔm tuinun ndu iɲíí mà mɛi ndu yoomu, yandi!» Mí Akab ɲuna nda aa: «Vɛ̀ɛ̀ o co vɔ yoomu? Puapilɛ nuu o co ni.»

33 Mɛɛ vanaa Bɛn-Hadad ndóò vem kan-nda sina maa a sɔla muli kɛndɔɔ, má keleŋa niko sɔɛi cua, má dimi aa: «Puapilɛ nɔmndo lekɛ́ndɛi Bɛn-Hadad co ni!» O kon mí Akab viam nda aa: «La kɔ nuwviaa ndu, mò hin.» Mí Bɛn-Hadad hun o masaa Akab lo, mí Akab heelu ndu o ɲɛ ndɔ ɲaanan soa nan-ndo coo.

34 Mí Bɛn-Hadad dimul Akab aa: «I co nɔm kobila fuɲa nuu ndóò poonda fuɲa nɔm o ba lan kpow mingul. O kon mà toosiaa fondala dɔavaa lɔ́ɔ́lan Damas mɛɛ fuɲa nuu ndóò toosiaa lan Samari yɛ.» Mí Akab dimi vɛlɛ aa: «N yii kpemaa, o kon mì mal nɔm kɔnndan.» Ndáà ciiyo kpemaa yiiyo nda ŋiɔn, mó mal ndu niko kɔnndan.

35 Tuma kon, mí vana-tɛɛngaa-diom Hala-o pum dimul caan ndɔ vana-tɛɛngaa-diom Hala-o aa: «Mɛlɛka dimi aa nɔm lɔɔ ya.» Kɛ mí caan ndɔ kalaa kɛɛ le ndu lɔɔ.

36 Mí vana-tɛɛngaa-diom Hala kon dimul caan ndɔ kon aa: «Le tùú n kɛɛ le diom Mɛlɛka-o biyɔɔ-o, a faŋan dɔ́ɔ́ pɛ ya ikɛi, yàlàá co nɔm diyɔɔ.» Nduyɛ, ndóò faŋanndo dɔ́ɔ́ ndu ikɛi, mó bɔŋan nda yàlàá, mí yàlà kon dii ndu.

37 Mí vana-tɛɛngaa-diom Hala pilɛ kon komal vɛlɛ vana-tɛɛngaa-diom Hala celen, mó dimul ndu aa: «Lɔɔ ya.» Mí kon lɔaa ndu, mó boli ndu.

38 Mí vana-tɛɛngaa-diom Hala kon yiinun kolaa o hɔl, mó kɔ vionnun o nɛiyo dangalaa le Akab cumullo.

39 Tuma masaa va hiovɔɔ-o, mó yondal ndu aa: «Masaa sei! O cɔw kàlà-kálàá ya buɛi nɔmndo va ni, mí vanndo pum yoo ya vana o bii-o, mó dimul-la aa ya mandal ndu ndu, aa te o hɛlun ya pɛ, i sɔla piɔ́mndo o fonda ndɔɔ, te kon te i sala volin latámán vàála yaa.

40 Nduyɛ, telen ya va o hɔlaa hiŋaa nin-ndo, mí vana va kon o biyɔɔ nin-ndo hialun, mó luusian ya o ba.» Mí masa Israɛlla mulul ndu aa: «Nɔm pila cii yamɛi kilulɔn.»

41 Fɔ́ɔ́fɔ̀, mí vana-tɛɛngaa-diom Hala kon faŋan kolaa o hɔl, mí masa Israɛlla sina ndu maa vana-tɛɛngaa-diom Hala-o o pilɛ o va ni.

42 Mí vana-tɛɛngaa-diom Hala kon tɛɛngul niko masaa diom Mɛlɛka-o aa: «Le tùú n mal vana yáà dimi le diyɔɔ-o kɔnndan-ndo, nɔ́m co vu o fonda ndɔɔ ni, mí vanaa nɔmnda vi o fonda vanaa ndɔa.»

43 O kon, mí siòònde bii masa Israɛlla taw, mó muungu Samari o ndu lo a kɔl tambɛiyo, a buulanndo.

© Alliance Biblique en Guinée

Bible Society in Guinea-Conakry
Lean sinn:



Sanasan