Daniyɛl 2 - Ghena ta Shala

Kwa ghate ta shiwəa Nabəkodonozor

¹ Ma mbe kwa bake ta va ta Nabəkodonozor mbe meghe ne, pa shiwəte shiwə. Pa mehele ta ŋkɛ tazenyɛ ba'a pa hɛ shaŋe kakele ŋkɛ.

² Pa ŋkɛ gezete kezha heka ka mene ghwɛ, ka ŋa zlera, ka beze ŋkwa le ghwɛ ba'a ka kelɛŋə, yitea ncɛ nda shiwəa ŋkɛ hɛ ke meghe. Pa hɛ se ba'a ghereŋenji kwa kema ta meghe.

³ Ma ke meghe sha hɛ: «Nahe 'ya keshiwəte shiwə nya ketazemte ɗa mehele kwele kwele. Kaɗe 'ya kagezete ɗa shiwə nya shiwəte 'ya yɛ.»

⁴ Ma ke ka kelɛŋə sha meghe le ghena ta ka Aram: «Meghe yawe, hɛyi ŋa Shala teghweme! Gezete nda shiwəa ŋa ke ka mene slene ta ŋa, yitea gezete ŋa ghena nya mbe ghen'yɛ.»

⁵ Ma ke meghe zhɛnete nda ke hɛ: «Wa nya wəsə nya tarete 'ya nya: ma kencɛte ɗa ma shiwəa ɗa ba'a ghena nya mbe yɛ ne, katenza yɛ kencɛhwe ncɛhwe ba'a katezhɛre geva ghɛa ŋayɛ kakəsə.

⁶ Ama kencɛte ɗa shiwəa ɗa ba'a ghena nya mbe yɛ ne, kateve ŋayɛ wəshi gəmə kwele kwele ba'a zləvə nya wəba 'ya. Gezete ɗa mə shiwəa ɗa ba'a ghena nya mbe gɛ!»

⁷ Kakwa bake zhigə ne, ma ke hɛ sha meghe: «Meghe yawe, gezete n'yɛ shiwəa shɛ, ghen'yɛ ka mene slene ta ŋa, yitea gezete ŋa ghena nya mbe ghen'yɛ gi!»

⁸ Ma ke meghe zhɛnete: «Kaganda ne, nahe 'ya keɗepe və yaza yɛ, va nya nakɛ wəsə nya tarete 'ya yɛ.

⁹ Ama keɗema yɛ kencɛte ɗa shiwəa ɗa ne, ɗa nya kwetɛŋe nde tenza te gheyɛ. Nahe yɛ ketsahwe kezha sla ɗa tseŋwə ba'a kezha ghwete, nda zamte geva və. Yawa, gezete ɗa mə shiwəa ɗa gɛ! Ma tsagha, kateɗepete 'ya wərə yɛ kancɛte ɗa ghena nya mbe.»

¹⁰ Ma ke ka kelɛŋə zhɛnete nda: «Meghe yawe, wəndə shɛ te hɛɗi lema kamenete wəsə nya 'yɛwe nya na we. Kwa nza ŋkɛ meghe shɛ, ya gheŋkɛ nza wəbake keɗema bereteke, kegha ka'yɛwe wəsə nya kala nya va nde ŋa zlera, va nde mene ghwɛ keɗema va nde va kelɛŋə we.

¹¹ Nahe wəsə nya 'yɛwe nya meghe kenza dzawe, wəndə shɛ kagezete nda ŋkɛ ke meghe we, nda yɛ shala. Ama kenza hɛ hwa mbeli we.»

¹² Tagha gɛ, pa wənəa meghe hwepete geva kwele kwele, pa gezete nda ke mbeli kezha mpə pɛtɛa ka ntsehwele ntsehwele nyi mbe Babilone.

¹³ Pa mbeli zlapete nda wəsə nya tarete meghe ke mbeli pɛtɛ. Tagha gɛ, katempə ka ntsehwele ntsehwele mbeli. Pa mbeli zeleke Daniyɛl ba'a ka mcɛhɛnyɛ kezha mpə hɛ.

Shala kancɛ nda shiwəa meghe ke Daniyɛl

¹⁴ Pa Daniyɛl gezete nda ghena le ntsehwele ba'a le mehele ke Ariyok, wəndə nya te ghəa ka sewajɛ nya kwa hweŋkwa kezha mpə ka ntsehwele ntsehwele nyi mbe Babilone.

¹⁵ Ma ke sha Ariyok, wəndə nya te ghəa ka sewajɛa meghe: «Va wa tarete wəsə nya dzawe nya meghe wa?» Tagha gɛ, pa Ariyok gezete nda ghena shɛ ke Daniyɛl.

¹⁶ Taghanyɛ ne, cape Daniyɛl kalə sha meghe kezha səkwə ŋkɛ kave nda və ɓɛhwɛ, yitea gezete nda ghena nya mbe shiwəa ŋkɛ ŋkɛ.

¹⁷ Kwa sebe ta ŋkɛ, pa Daniyɛl zhɛneghe geva kajɛghɛ. Pa ŋkɛ gezete nda ghena shɛ ke Hananiya, Mishayɛl ba'a Azariya nyi kaka mcɛhɛnyɛ.

¹⁸ Ma ke sha hɛ: «Səkwə ɓəmə Shala nya pelɛ ghweme kezha ncɛ ɓəmə shiwə nya tewəfərə nya ŋkɛ laka zeɗe helia ŋkɛ. Ma tsagha ne, katempə ɓəmə mbeli zlaɓe le kweci ka ntsehwele ntsehwele nyi mbe Babilone we.»

¹⁹ Tagha gɛ, pa shiwə nya tewəfərəa shɛ ncɛte nda geva ke Daniyɛl heviɗi. Kwa sebe ta ŋkɛ, pa Daniyɛl tsahekɛ Shala nya pelɛ ghweme.

²⁰ Ma ke Daniyɛl gezete: «Tsahe ɓəmə Shala kevə kevə. Kwa nza ŋkɛ nahe ntsehwele ba'a berete kenza kaŋa ŋkɛ.

²¹ Gheŋkɛ nde mbeɗe yɛ və ba'a wəshi nyi kemene geva. Gheŋkɛ nde fə ka meghe sawa te meghe ba'a nde ve ka meghe mbe meghe. Gheŋkɛ nde ve nda ntsehwele ke ka ntsehwele ntsehwele ba'a ɗepe wəsə ke ka ɗepe wəshi.

²² Gheŋkɛ nde ncɛ wəshi nyi dzawe dzawe nyi tewəfərə. Nahe ŋkɛ keɗepe wəsə nya tewəfərə mbe ŋkwesle, kwa nza ŋkɛ kaɓele waŋe dzeyi yite.

²³ Ma gha, gha Shala ta ka shihɛ n'yɛ ne, katsa ŋa hana 'ya ba'a katsahe ŋa 'ya. Nahe na kendeke ɗa ntsehwele ba'a berete. Nahe na kencɛte ɗa wəsə nya 'yɛwete ghen'yɛ va gha, nahe na kefave n'yɛ wəsə nya keyirə meghe.»

²⁴ Kwa sebe ta ŋkɛ, cape Daniyɛl kalə sha Ariyok nya ndeke nda hweŋkwa meghe kezha mpə ka ntsehwele ntsehwele nyi mbe Babilone. Sema ta ŋkɛ ne, ma ke shɛ: «Mpəma ka ntsehwele ntsehwele nyi mbe Babilone na gɛ ma! Keleghe ɗa kadzeki sha meghe, katencɛ nda ghena nya mbe shiwəa ŋkɛ 'ya.»

²⁵ Taghanyɛ ne, pa Ariyok keleghe Daniyɛl kadzeki sha meghe, ma ke shɛ: «Meghe yawe, ma hwa mbeli nyi fəke na se mbe Zhəwda ne, nahe 'ya kentsate wəndə nya kenza kancɛte ŋa ghena nya mbe shiwəa ŋa.»

Pa ta wəndə nya nza yɛ seɗa rekɛ yite

²⁶ Ma ke meghe 'yɛwete va Daniyɛl nya nza kwete sləa ŋkɛ kaBɛltasar: «Kaganda nza na kagezete shiwəa ɗa ba'a kancɛte ɗa ghena nya mbe na?»

²⁷ Ma ke Daniyɛl zhɛnete nda: «Meghe yawe, wəndə shɛ hwa ka ntsehwele ntsehwele, hwa ka ŋa zlera, hwa ka mene ghwɛ, hwa ka ɗepe newe nza ta yɛ saseregwa kagezete nda shiwə nya tewəfərə ta ŋkɛ ke meghe we.

²⁸ Ama Shala nya kencɛ wəshi nyi tewəfərə ya pelɛ ghweme. Gheŋkɛ nde ncɛ nda wəsə nya ketemene geva te kwete hɛ ke meghe Nabəkodonozor. Wa nya wəsə nya nakɛ na te shiwə vəa ŋkwa nya nza na yitea hɛ nya:

²⁹ Meghe yawe, ma kwa nza na meɓelahe ne, nahe na kese kazəzə wəsə nya ketemene geva te kwete hɛ. Tagha gɛ, pa nde ncɛ wəshi nyi tewəfərə ncɛte ŋa wəsə nya ketemene geva.

³⁰ Ma 'ya le ŋa ɗa ne, nahe ghena nya mbe shiwə nya tewəfərə ta ŋa kencɛte ɗa geva. Ndagwara kenza 'ya ntsehwele ma ke kwete wəndə we, ama kezha ncɛte ghena nya mbe shiwəa ŋa mbeli ba'a kezha ɗepete wəsə nya keyirə ŋa na.

³¹ Wa nya wəsə nya nakɛ na nya: Nahe pa ta wəndə kese te kema ta ŋa. Nahe pa ta wəndəa shɛ kenza kewəbanyɛ ba'a kese kaɓele tsape tsape. Nahe nza ta ŋkɛ kese kawəsə keve nda ghazlənə ke mbeli.

³² Nahe ghəa pa ta wəndəa shɛ kenza kamze kwa tere tere ganyɛ, hate ta ŋkɛ ba'a yɛ dzeve ta ŋkɛ kamze kwa tɛawetɛa, hwəa ŋkɛ ba'a yɛ basa ta ŋkɛ kamze kwa ghwə ghwə,

³³ yɛ jajɛghwa ta ŋkɛ kalɛ. Ma yɛ seɗa ta ŋkɛ ne, kalɛ kwete bela ta nci, karekɛ kwete.

³⁴ Ma mba na kanewe pa ta wəndəa shɛ ne, pa kwete pelɛ felaŋenyɛ kaɗema wəndə kekwaɗakɛ sawa pelɛ ghweme. Pa nde menyɛ te yɛ seɗa ta ŋkɛ nyi kalɛ ba'a karekɛ. Tagha gɛ, kwerɗike nde həmte hɛ.

³⁵ Kwetɛŋe seɗa ne, pa nde həmte lɛ, rekɛ, mze kwa ghwə ghwə, mze kwa tɛawetɛa ba'a mze kwa tere tere kakeləwə. Pa hɛ zhɛrenji kala slɛsli nya dzeyi yitea lane heghele. Pa sefə fəhwe hɛ, kaɗema mbeli kazhɛne kanakɛ hɛ. Ama pa pelɛ nya kehəmte pa ta wəndəa shɛ zhɛrenyɛ kaghweme nya wəba ba'a hərəkəhwe hɛɗi lema.

³⁶ Meghe yawe, nya ya kashiwəa ŋa. Ma tsetsenya gɛ ne, wa nya ghena nya mbe shiwəa shɛ nya:

³⁷ Meghe yawe, gha ya kameghea ka meghea kɛfi. Nahe Shala nya pelɛ ghweme kendeke ŋa meghe, kwele, berete ba'a zləvə.

³⁸ Nahe ŋkɛ keveyi mbeli, wəshi keseɗa ba'a yɛ 'yɛ, te yayata ŋkwa nya nza hɛ mbe dzeve ta ŋa. Nahe ŋkɛ keveyi ŋa kande sleke hɛ. Gha ya kaghə mze kwa tere tere nya gɛ!

³⁹ Ma kwa sebe ta ŋa ne, katese kwete meghe nya dewə berete ma ke ŋa ŋa. Zhɛne ne, kwa mahekene ta meghe nya ncɛ mze kwa ghwə ghwə nde tehərə ŋkwa nya te hɛɗi lema.

⁴⁰ Kwa sebe ta ŋkɛ ne, katese kwa wəfaɗe ta meghe nya ntɛaŋentɛa kala lɛ. Kala nya mpə wəshi pɛtɛ, nya ghazle pɛtɛa wəshi ba'a nya hə pɛtɛa wəshi lɛ ne, katempə ba'a katehə pɛtɛa kweci ka meghea kɛfi ŋkɛ.

⁴¹ Nahe na kenakɛ yɛ seɗa ba'a ŋwalea seɗa kalɛ kwete bela ba'a karekɛ kwete. Ma ɗe ŋkɛ kageze ne, katenza ŋkɛ kahɛɗia meghe nya kenehe nehe mbe. Katenza berete ta lɛ mbe kwete bela ta ŋkɛ, va nya nakɛ na lɛ megweɗə mbe rekɛ.

⁴² Ama ŋwalea seɗa nyi nza kwete bela ta nci kalɛ ba'a karekɛ kwete ne, ncɛ yancɛ hɛ tsema tsema tenza kwete bela ta hɛɗia meghe bereteke ba'a tenza kwete kadewə berete.

⁴³ Nahe na kenakɛ lɛ megweɗə le rekɛ, va nya nza hɛ katejikə geva. Ama katenza kwete wəndəa ŋkɛ jikə vare kwete we, tsagha ɗema lɛ kajikə geva le rekɛ.

⁴⁴ Ma te vəa ka meghea kɛfia shɛhɛ ne, kateve kwete hɛɗia meghe nya keɗema kateza tɛape Shala nya pelɛ ghweme. Katedzembe dzeve ta kwete hwelefe berete ta hɛɗia meghea shɛ we. Katehə ba'a kateza sebe ŋkɛ te pɛtɛa hɛɗia meghea shɛhɛ. Ama katenza ŋkɛ kaghala ghala.

⁴⁵ Nahe na kenakɛ pelɛ nya kefelaŋenyɛ kaɗema wəndə kekwaɗakɛ sawa pelɛ ghweme. Nahe nde kempəmte lɛ, mze kwa ghwə ghwə, rekɛ, mze kwa tɛawetɛa ba'a mze kwa tere tere ta pa ta wəndəa shɛ. Shala nya wəba nde ncɛte nda wəsə nya ketemene geva ke meghe. Nahe shiwəa shɛ kenza kakaganda, nahe ŋkɛ kehi kave nda ghə mbeli ke ghena nya mbe.»

⁴⁶ Tagha gɛ, pa meghe Nabəkodonozor gwəɗəŋə ntiŋə ghə mbe hɛɗi kezha hawe va Daniyɛl. Pa ŋkɛ gezete kezha fə nda wəshi ba'a 'wərdə mbeli ke Daniyɛl.

⁴⁷ Kwa sebe ta ŋkɛ, ma ke sha Daniyɛl: «Kaganda ne, Shala ta ŋayɛ ya kaShala ta yɛ shala, kaNde sleke ka meghea kɛfi ba'a kande ncɛ wəshi nyi tewəfərə. Kwa nza ŋkɛ ne, nahe na kencɛte ɗa wəsə nya tewəfərə nya.»

⁴⁸ Zhɛne ne, pa meghe veyi Daniyɛl kawəndə kwele ba'a fəke nda wəshi gəmə nyi ganji ganji kwele kwele. Pa ŋkɛ veyi ŋkɛ kaŋgwamna nya mbe sla ta hɛɗia Babilone ba'a kawəndə nya te ghəa ka ntsehwele ntsehwele nyi mbe Babilone.

⁴⁹ Pa Daniyɛl 'yɛwete va meghe kezha ve nda slene nya mbe sla ta hɛɗia Babilone ŋkɛ ke Shadrak, Mɛshak ba'a Abɛd-Nɛgo. Ma Daniyɛl le ŋa ŋkɛ ne, nahe ŋkɛ kenza kande ncɛ ntsehwele kwa degha ta meghe.