1 Saməyɛl 14 - Ghena ta Shala

Zhonatan dzehwa kwete wəvəsəa ka Filisti le mpa

¹ Ma te kwete hɛ, ma ke Zhonatan, wəzege ta Sawəl gezete nda ke nde kele wəshi kempa ta ŋkɛ: «Nde, mbara ɓə hwa'a vare wəvəsəa ka Filisti nya talɛ bela nya.» Ama kese ŋkɛ kageze nda ke yitenyɛ we.

² Mentishɛ Sawəl kwelɛ ghala ta Gibɛya yitea kwakweme nya mbe Migron. Zhili gare gwəmsə ŋkwaŋe ya ve.

³ Tagha nde dzeghe Shala Ahiya le lekwesa nya kənəa rewebe kənəa geva, wəzege ta Ahitəwb, wəza meghekɛa Ikabod nya kawəzege ta Pinhas, wəzege ta nde dzeghe Shala Hɛli nya mbe Silo. Keɗepe mbeli nahe Zhonatan kedzeghwanyɛ we.

⁴ Ma kwete hwa hweŋkwa nyi sepa Zhonatan kezha jive kaɗa ka Filisti ne, dzawa kwelɛ tepe ta kweci ŋkɛ ghweme bake gɛɗekwe gɛɗekwe, Bosɛs ba'a Sɛnɛ sləa nci.

⁵ Kwete ghwemea shɛ ne, laka bela kwa gwela ŋkɛ, mbe kema ta Mikmas, laka bela kwa zeme kwete, mbe kema ta Gɛba.

⁶ Ma ke Zhonatan sha wəndə nya kekele nda wəshi kempa ta ŋkɛ: «Nde, mbara ɓə vaŋe te ŋkwa nya nza wəvəsəa ka slama mɓɛta nyi. Ma keɗe ne, katemene wəsə Mahwətə yitea kemane ɓə, kwa nza nde mbeli nza kwele kwele le nya ɗema mbeli kwele kwele ne, wəsə shɛ kafɛa Mahwətə keve nda hərəte ŋkwa ke mbeli we.»

⁷ Ma ke wəndə nya kekele nda wəshi kempa ta ŋkɛ shɛ: «Menete wəshi nyi ɗe na mbe wənəa ŋa pɛtɛ, mbara ɓə, zəzə ta ŋa yafa 'ya.»

⁸ Ma ke Zhonatan: «Ya ndeɗekə, mbara ɓə sha mbelia shɛhɛ shɛ mə ncɛte nda ghəa ɓə ke hɛ.

⁹ Ma kegeze ɓəmə hɛ: ‹Ghereŋe mə nda dzeyi ghen'yɛ sha gheyɛ!›, ke hɛ ne, katenza ɓəmə gheɓəmə te ŋkwa shɛ, mba gheɓəmə kedzeme tɛape sha hɛ.

¹⁰ Ama ‹Same mə sha ghen'yɛ›, a ke hɛ ne, katedzeme gheɓəmə, kwa nza ŋkɛ nahe Mahwətə kevame hɛ mbe dzeve ta ɓəmə tsagha. Kawəsə kencɛ wəsə tenza ŋkɛ kaŋa ɓəmə.»

¹¹ Pa hɛ ncɛte ghəa nci bake nci pelɛ ghedəkwəa ka Filisti. Ma ke ka Filisti: «Wa nyi ka Ɛbrə nyi kesame kwa ki nyi wəfərənji hɛ.»

¹² Ma ke mbeli nyi tagha kaya ŋkwa sha yɛ Zhonatan le wəndə nya kekele nda wəshi kempa ta ŋkɛ: «Same mə sha ghen'yɛ shɛ ghen'yɛ tekave ŋayɛ kwete wəsə.» Ma ke Zhonatan sha nde kele nda wəshi kempa: «Same kwetere wəmbəa ɗa nahe Mahwətə keveyi hɛ mbe dzeve ta ka Israyɛl.»

¹³ Ntəŋə Zhonatan kadzeme, kakemane ghəa ŋkɛ ŋkɛ le yɛ dzeve ba'a yɛ seɗa, kwetere wəmbəa ŋkɛ wəndə nya kekele nda wəshi kempa ta ŋkɛ. Ma kabete ka Filisti va ɗa ta Zhonatan ne, kakeɗaŋe wənə wəndə nya kefə nda wəshi kempa ta ŋkɛ hwa hɛ kwa sebe.

¹⁴ Mbe kwa ghate ta ɗa nya ɗate hɛ yɛ Zhonatan le nde mene slene ta ŋkɛ ne, zhili gare bakemsə mpəmte hɛ te ŋkwa ɓɛhwɛ.

¹⁵ Pa ghazlənə zhɛte nda ke mbeli nyi mbe ghedəkwəa ka Filisti, tsagha nyi mbe meleme ba'a mbelia nci pɛtɛ. Benake ka ya ŋkwa ta nci zlaɓe le ka sewajɛa ka Filisti. Ntake hɛɗi kagaŋkəɗə ba'a pa ghazlənə va Shala menete geva.

¹⁶ Ma ka newe ŋkwa ta Sawəl nyi kwa Gɛba ta Bɛnjamɛn, mbe wəmbɛne ŋkwa hɛ. Newe hɛ ne, kwesayɛ mbeli nyighɛ le hwɛ kadzete yayata ŋkwa.

¹⁷ Ma ke Sawəl sha ka sewajɛa ŋkɛ: «Hekate mə slə shɛ yɛ neweve wəndə nya keslənyɛ shave hwa gheɓəmə.» Pa mbeli hekate slə: ama yɛ Zhonatan le nde mene slene ta ŋkɛ tagha we.

¹⁸ Ma ke Sawəl sha Ahiya: «Keleke səndəkwəa Shala teke.» Va nya nza səndəkwəa Shala va ka Israyɛl vəa ŋkwa shɛ.

¹⁹ Ma vəa ŋkwa nya geze nda ghena Sawəl ke nde dzeghe Shala, mbake yambake geva tseha mɛ mbe ghedəkwəa ka Filisti. Ma ke Sawəl gezete nda ke nde dzeghe Shala: «Leɓema ghəa ŋa na ka'yɛwe ghena va Shala ma.»

²⁰ Pa Sawəl tsenete ka sewajɛa ŋkɛ kalə kadzete ŋkwa kempa. Newe hɛ ne, mpə yampə ghəa nci ka Filisti, ketaze taze mehele ta nci pɛtɛ.

²¹ Ma ka Ɛbrə nyi kese kamene nda slene ke ka Filisti kaghate, nyi kedzembe ghedəkwə le hɛ ne, tewətelɛwe hɛ zhɛrete mehele ba'a jikəte geva le ka Israyɛl nyi le Sawəl ba'a Zhonatan.

²² Pa pɛtɛa ka Israyɛl nyi kewəfərənji hwa ghweme ta Ɛfrayim fate nahe ka Filisti kehwɛnji, tereŋe hɛ yitea hɛ le mpa perə.

²³ Ma te vecia shɛ ne, pa Mahwətə ndeke nda hərə ŋkwa ke ka Israyɛl, pa mpa lə zlake ke Bɛt-Avɛn.

²⁴ Kwele kwele se ka Israyɛl kasa yaka va leɓe te vəa shɛ, Kwa nza nde nahe Sawəl kebezlakɛ mbeli, ma ke: «Kande bezla bezla nza wəndə nya ketezeme wəsə kezeme tewə tɛhwɛɗi kenaka ba'a tewə 'ya kewate dewa te ka jaga ta ɗa.» Wəndə shɛ kendɛamakɛ wəsə kezeme te vecia shɛ we.

²⁵ Pɛtɛ hɛ dzembenji mbe ghɛa wəfe nya nza yɛməa mze mbe te hɛɗi.

²⁶ Ma kwa dzembe ghɛa wəfea shɛ mbeli ne, pa hɛ nakɛ yɛməa mze katiɗi mbe, ama wəndə shɛ nya kehawa dzeve kwa mɛ kezha ndɛame we, va nya nza nde kaghazlənə hɛ va fela nyagha.

²⁷ Ama keɗepe Zhonatan nda nahe yitenyɛ kendeke nda fela ke mbeli we. Pa ŋkɛ haghe geta nya yitea dzeve ve kadzehwa geləa mze, pa ŋkɛ keleghe ŋkɛ le dzeve kadzawa mɛa ŋkɛ, pa ŋkɛ kemave berete zhɛkwa.

²⁸ Ma ke kwete wəndəa ka sewajɛ shɛhɛ shɛ: «Ma ke yiteyɛ ŋa ŋkeyite mbeli yitea zeme fela: ‹Kande bezla bezla nza wəndə nya kezeme wəsə kezeme ɓeshi!› Vatse nza mbeli pɛtɛ kedene dene.»

²⁹ Ma ke Zhonatan: «Taze yataze ŋkwa yiteyɛ ɗa, newema mə tsema tsema kemave berete 'ya zhɛkwa kwa ndɛamakɛ mze nya 'ya ɓɛhwɛ.

³⁰ Kaganda ne, ma ya nahe mbeli kezehwe mcɛlə nyi kelehwe hɛ va ka jaga ta nci ɓeshi, nza za ma tenza ɗa te ka Filisti wəka?»

³¹ Pa hɛ ɗate ka Filisti se mbe Mikmas hwa'a mbe Ayalon. Leɓakwe mbeli kwele kwele,

³² pa hɛ neghate geva te mcɛləa ka jaga ta nci. Pa hɛ keseve timɛti, sla ba'a leve ta sla, pa hɛ henemte hɛ te ŋkwa shɛnyɛ ba'a zehwe hɛ te ŋkwa nya sheke mimi.

³³ Ma ke mbeli gezete nda ke Sawəl: «Beze ghena yamene nda mbeli ke Mahwətə laka zeme wəsə te ŋkwa nya se mimi!» Ma ke Sawəl: «Ka pamte ŋkwa yɛ! Tsəkwə mə pelɛ nya wəba tsetsenya kaseyi sha 'ya.»

³⁴ Ma ke mbakete: «Kwiɗi mə kwesayɛ hwa mbeli shɛ yɛ geze nda ke yayata wəndə kakele ɗa sla ta ŋkɛ keɗema təməa ŋkɛ kase kahene teke. Kwetere wəmbəa ŋkɛ ne, katezeme mbeli kaɗema mimi mbe kezha ɗema kabeze ghena nda Mahwətə.» Ma heviɗia shɛ ne, pa yayata wəndə keleghe nda wəsə keseɗa nya ve kezha hene te pelɛa shɛ.

³⁵ Pa Sawəl pate nda reghwetɛ ke Mahwətə: gheŋkɛ ya kakwa ghate ta reghwetɛ nya pate nda ŋkɛ ke Mahwətə.

³⁶ Ma ke Sawəl: «Dzawa ɓəmə heviɗi kezha keka ka Filisti heviɗi. Fə ɓəmə wəshia nci hwa'a te kiɗi ta ŋkwa, sərəma wəndə gheɓəmə ya kwetɛŋe teghweme ma.» Ma ke hɛ shɛ: «Menete wəsə nya ɗe na pɛtɛ.» Ama, ma ke nde dzeghe Shala: «'Yɛwakɛ ɓəmə ghena va Shala teke.»

³⁷ Ma ke Sawəl 'yɛwete va Shala: «Dzawa 'ya sha ka Filisti le mpa na? Kateve hɛ na mbe dzeve va ka Israyɛl na?» Ama vəa ŋkwa shɛ, kese Shala kazhɛne nda we.

³⁸ Ma ke Sawəl: «Hende mə geva kaseyi teke pɛtɛa ŋayɛ, gheyɛ mbeli nyi te ghəa mbeli. Sepate mə nda neweve yɛ tsema tsema menete geva jaɗafa nya ɓeshi.

³⁹ Laka Mahwətə nya teghweme, nya kembelete ka Israyɛl ne, katemte wəndə nya kebezemte ghena, ya Zhonatan nya kawəzege ta ɗa ŋkɛ.» Ama wəndə shɛ kezhɛnete nda hwa mbeli pɛtɛ we.

⁴⁰ Ma ke sha ka Israyɛl: «Veyi mə geva vare bela te kwete ŋkwa, ma ghen'yɛ le wəzege ta ɗa Zhonatan ne, vare kwete ŋkwa nza ghen'yɛ.» Ma ke mbeli sha Sawəl: «Menete kala nya ɗe na.»

⁴¹ Ma ke Sawəl sha Mahwətə: «Shala ta ka Israyɛl, menete yitea ɗepete ghen'yɛ tiɗiɗi!» Yɛ Zhonatan le Sawəl ka ntave geva laka kwasheghediɗi, hwa ghena mbeli nyighɛ we.

⁴² Ma ke Sawəl: «Newakɛ mə kwelɛ ghen'yɛ le wəzege ta ɗa Zhonatan laka sla kwasheghediɗi.» Pa kwasheghediɗi teɗenyɛ te Zhonatan.

⁴³ Ma ke Sawəl sha Zhonatan: «Gezete ɗa wəsə nya menete na.» Ma ke Zhonatan gezete nda: «Nahe 'ya kendɛamakɛ mze le ghəa geta nya kese mbe dzeve va 'ya. Wa nya 'ya gare mte.»

⁴⁴ Ma ke Sawəl ɓiyitsa: «Pa Shala ɗate ɗa kwele kwele kemtema na Zhonatan!»

⁴⁵ Ama, ma ke ka sewajɛ sha Sawəl: «Katemte Zhonatan, gheŋkɛ nya kendeke nda hərə ŋkwa nya wəba ke Israyɛl tse gɛ na? Kawəsə nya ndiremi kashasha tenza ŋkɛ! Le Mahwətə nya teghweme ne, shinti shɛ kateɗe ya kwetɛŋe ŋkɛ kadzete hɛɗi shave mbe ghə ve we! Kwa nza ŋkɛ ne, laka kemane ta Shala menete wəshi ŋkɛ ɓeshi.» Tsagha mbelemte Zhonatan ka sewajɛ va mte.

⁴⁶ Pa Sawəl zhɛneke geva kwa ŋkamte ka Filisti ŋkɛ, pa mbelia shɛhɛ zhɛneghe geva kalə sha ghɛa nci.

Hərə ŋkwa ta Sawəl. Mbelia ŋkɛ

⁴⁷ Ma kwa kelete meghe Sawəl mbe Israyɛl, nahe ŋkɛ kese kampa le pɛtɛa ka jaga ta ŋkɛ nyi dzasle yite: ka Mowab, ka Amon, ka Ɛdom, tsagha meghea ka Soba ba'a ŋa ka Filisti. Te yayata ŋkwa nya dzete ŋkɛ ne, hərə yahərə ŋkwa ŋkɛ.

⁴⁸ Pa ŋkɛ ncɛte berete ta ŋkɛ te kwete və laka ɗa ka Amalɛk, pa ŋkɛ kelemte ka Israyɛl shave mbe dzeve ta ka Amalɛk nyi kefə wəshi nyi te hɛɗia nci.

⁴⁹ Ŋwale tezhili ya va Sawəl: Zhonatan, Ishevi ba'a Malkishəwa. Ma ŋwalea kwɛa ŋkɛ nyi bake ne, Mɛrab sləa nya kwele, Mikal nya səakəa nta.

⁵⁰ Ma male ta Sawəl ne, Ahinowam sləa nta, wəzha ta Ahimas nde. Abnɛr sləa wəndə nya te ghəa ka sewajɛa ŋkɛ, wəzege ta Nɛr nya kakwesegwenyɛa Sawəl ŋkɛ.

⁵¹ Ma Kish nya kayiteyɛa Sawəl ba'a Nɛr yiteyɛa Abnɛr ne, ŋwalea Abiyɛl hɛ bakea nci.

⁵² Mpa nde se kamene geva tsape kwelɛ ka Filisti le Sawəl kala nza ta vəa ŋkɛ teghweme. Ma kenakɛ wəndə ŋkɛ ghyanake ba'a bereteke ne, kakele ŋkɛ ŋkɛ ka sewajɛa ŋkɛ.