DANIYEL 2 - Bible en langue guiziga

Nabukodonozor mu musuwun sar mudumbuŋ naŋ

¹ Buy Nabukodonozoro, ti naŋ mazum buy ngi vi mucuw naŋ na, musuwun a gaŋ. A gaŋ lesle welele, hã a hinje mata.

² A ɓa mizli, a zilakaŋ misi cucukoy, muɓula musuɗukoy, mupura kulihey ati Babiloŋhoy, ɓa a mbiɗakaŋ ɓi ngi musuwun naŋ na. A soko joa ciki buyo.

³ Buy a ɓa taŋ: «I musuwun na, hã a giy lesle welele, i wuɗ ɓa ki ɓikiy mbiɗeˀvra naŋ.»

⁴ Mizli Babiloŋhoy a ɓakaŋ ti mi A ram: «Haˀaw buy, anja Bumbulvuŋ a juw hutuŋ subur! Ka ɓa ndra ɓi ngi musuwun ɗike da ndra gawla ɗikeye, ɓa i ɓukuw mbiɗeˀvra naŋ.»

⁵ Buy a mbiɗa taŋ di: «Yi cica wuluk ɗu le. Da ki njikikiy musuwun ɗu na ta, yo ki ɓikiy mbiɗeˀvra naŋ ta ma na, i sa puwukum meɗ meɗ waɗ hay kumoy a sa tiram diŋhey.

⁶ Yo da ki njikikiy di le, ki ɓikiy mbiɗeˀvra naŋ le na, i sa vulukum gwat ngatarahay, i sa vulukum madiɗa waɗ i sa ɗuvukum hirnga haɗa. Njikikiy musuwun ɗu, yo ɓikiy mbiɗeˀvra naŋ.»

⁷ A mbiɗakaŋ di sar mucuw naŋ ma ni: «Buy, anja ki ɓa mi ngi musuwun ɗike da ndra gawla ɗikeye, ɓa i ɓukuw mbiɗeˀvra naŋ.»

⁸ Buy a ɓa taŋ: «I si na le gisiŋ, kum mupuraka ɓi ya ɓi micicakaŋ kaŋ tuwa na, ki wuɗam ɓa ki zikam haɗa.

⁹ Amma da ki ɓikiy mbiɗeˀvra ngi musuwun ɗu ta na, i sa kutukum gar kumo ti bonoy misi purla. Kumo ki wuɗam ɓa ki gikiy slir, yo ɓa ki gikiy gilaw ngi kutuko gwatay mambuɗama. Na, ɓikiy ɓi ngi musuwun ɗu, ɓa i sina, kisa njikikiy mbiɗeˀvra naŋ gu.»

¹⁰ Mizli Babiloŋhoy tuwa, a ɓaka buyo: «Kumani, ar duniya keɗeɗe, ko mbur anta loŋ ngi mbiɗa ɓi ka buy macufuɗa na ta. Asi mike, ko buyo naŋ madiɗa, yo naŋ gidaŋ haɗaka wanaka gar na, a cufuɗ gwat kahana ɗaˀ avu misi cucukoy, muɓula musuɗukoy ati mizli Babiloŋhoyo ta.

¹¹ Gwat ka mucufuɗa na buy, naŋ tuwaˀ haɗa. Sey i kulihey ta na, mbur mekelem anta ɓa a mbuɗuw di ta, asi taŋ, t'anta ati mizli titirahay ta.»

¹² Akẽh na, buy a ji mevel, a zuɓ himaˀ fõh fõh, a ɓa mizli, ɓa a kiɗaka misi sin ngi Babiloŋhoyo vagay vagay.

¹³ Mingiɓi naŋ a njik le. A wuɗ a ngizlaka misi sineye gweˀe, a supoko Daniyel ati ngama naŋhaya, ɓa a kiɗaka taŋ ya.

Buymisemuŋ minjika musuwun ngi buy da Daniyel

¹⁴ Ariyok, madiɗa ngi gawla ngi buyoyo, a bi le nga ngizla misi sinmijileŋ ngi Babiloŋhoyo. Joˀ Daniyel a kiɗam slir ati naŋ ti wer, ti ˀay mezle.

¹⁵ A zla, a ɓa Ariyok madiɗa ngi soje ngi buyoyo na: «Buy a cici ɓi mutuwaˀ kahana vuna vur mike?» Ariyok a ɓa ɓi nah da Daniyele.

¹⁶ Akẽh na, Daniyel a ci ng'avu buyo, a tumbuloŋ ɓa a vulaŋ hin neˀ, a dirba nah, a sa ɓaŋ mbiɗeˀvra ngi musuwuno.

¹⁷ Dar Daniyel aru ngi hay naŋ, a ɓa ɓi naŋ da Hananiya, Mikayel waɗ Azariya, ngama naŋhay tuwa.

¹⁸ A ɓa taŋ ɓa a tumbuloko Buymuŋ vur ɓi ngi gwat mufuna wuluk ngi mbur hana, ɓa a ga taŋ mezleŋ, vur taŋ mamicam jom ati misi sinmijileŋ ngi Babiloŋhoyo.

¹⁹ Akẽh na, ngi duvuɗo, gwat mufuna wuluk ngi mbur tuwa, a njik avu Daniyele, a pura ti kleŋ. Joˀ a ga sise da Buymuŋ.

²⁰ Dar Daniyel a zla a ɓi: «Anja i gaka sise da Buymisemuŋ ndrehhe, hã ngi sete! Asi sinmijileŋ waɗ gidaŋ, inga naŋhay.

²¹ I naŋ mambuɗa hiney ati gwat ngi giheye, i naŋ maputukuso buyoyo, i naŋ maca buyoyo, a vul sinmijileŋ da misi sinmijileŋhey, yo a vul sli wala ngi gwat da misina sli wala ngi gwatay.

²² Gwat miyaŋŋahay ati miɗum ɗumoyo, i naŋ manjika taŋ. Gwat miɗum ar luvuŋ, a si na le, asi li naŋ misi ara na, i li minjaha.

²³ Buymisemuŋ ngi dideˀ ɗuwoy, i guw dudok, yo i hunumuw, asi ki vuliy sinmijileŋ le waɗ gidaŋ. Wurenna, gwat ndra mucufuɗaka na, ki bigiy di le, ti ka minjika ndra gwat maga weleleˀ da buy na.»

²⁴ A dirba nah, Daniyel a ci ng'avi Ariyok, mbur buy muvulaŋ slra ngi ngizla misi sinmijileŋ ngi Babiloŋhoy tuwa. Joˀ Daniyel a ɓaŋ: «Ki ngizla misi sinmijileŋ ngi Babiloŋhoyo ta, ci ti ya ngi hay buyo, ɓa i njikaŋ ɓi ngi musuwun naŋ na.»

²⁵ Ariyok a ci ti Daniyele kutum ngi hay buyo, a ɓaŋ: «Kumani, i lumo mbur le a wuzla mizli mijoko taŋ ti ruwuy Zuda na. A sa ɓuw mbiɗeˀvra ngi musuwun ɗike.»

Gwat miciɗa misi sar mangil tesl tesl

²⁶ Buy a zla a ɓa Daniyel mazilaka Beltasar tuwa: «Musuwun migiy na, ki bigiy di gu kwa, yo ki ɓiy mbiɗeˀvra naŋ gu kwa?»

²⁷ Daniyel a mbiɗa da buyo: «Gwat ka masla wala naŋ ta hana na, misi sinmijileŋhey, muɓula musuɗukoy, misi cucukoy, malla mipi daˀasaya, ko pal maɓuw di, yo manjukuw ɓi naŋ gu anta.

²⁸ Amma Buymuŋ ada, a njik gwat mufuna wuluk ngi mbur, yo gwat masa gi ti mbuŋ na, i naŋ mabuguw di da ka buy madiɗa Nabukodonozoro. Musuwun ɗik ati gwat ka mupura ti kleŋ, ti ka mutup na, n'ani.

²⁹ Aw buy ɗu, ti ka mutup na, ki ra wuluk ar gwatay masa gam ti mbuŋ. Minjika gwat maslaam wala tahaya, a njukuw gwat masa gam tumbuŋ le.

³⁰ Na ya, gwat mufuna wuluk ngi mbur na, a njikikiy di le. Anta vur ya ti sinmijileŋ fineˀ mizli gar ta, amma vur ɓa i njukuw ɓi naŋ da ka buyo, waɗ ɓa ki si na wuluk ngi mevel ɗike.

³¹ Aw buy ɗu, ka so na, ki ra pur hiri zleˀe, keɗ na, gwat madiɗa miciɗa ti ciɗ deŋ a mbuŋ ɗike. Gwat miciɗa nah vuna, naŋ madiɗa haɗa, yo a wucuɗ wilik wilik. Naŋ deŋ a mbuŋ ɗike, deŋ naŋ a muɗ didaka haɗa.

³² Hirnga naŋ, i mipa ti ɓiri tapasl tapasl pal naŋ, didak ati hirbazla, i mipa taŋ ti ɓiri bara, kwacay ati tuwalaya, i mipa taŋ ti ɓiri gaza,

³³ saraya, i mipa taŋ ti ɓiri ho gar, sar ngi ɗuv a ruwuyo, cah i mipa ti ɓiri ho gar, cah numuŋ kwana, i mindira ti hohoy muzluma.

³⁴ Ki ra pura zleˀe, amma rak ti nah, ɗugur a gidigilo ti muwã manja mbur a wusaŋ. Sar naŋhay mipa taŋ, cah ti ɓiri ho gar waɗ cah ti hohoy muzluma tuwa, a waha taŋ kuɗ kuɗ.

³⁵ Akẽh na, ɓiri ho gar, hohoy muzluma, ɓiri gaza ati ɓiri bara waɗ ɓiri tapasl tapasl tuwa, himiɗ a kil taŋ jom arleˀe kaɓa himiɗ ngi sifi makil ti cekwesl ngi daw a məlaŋ. Ko li naŋ a ndir ta. Ɗugur muwaha gwat miciɗa tuwa, a tiri muwã madiɗa, a naha hirwuyo wãˀ.

³⁶ Musuwun ɗik i hana so. Wurenna i ra ɓuw mbiɗeˀvra naŋ a mbuŋ ka buyo.

³⁷ Aw buy ɗu, ki buy madiɗa ngi buyoy gar. Ka, zumabuy, gidaŋ ngi wi mizli waɗ dudoko, Buymuŋ a vuluw taŋ le.

³⁸ Mizli, gwat ngi ɓuhoy waɗ ɗiyuw mazlikiɗamaya, ko da taŋ amaka gar na, Buymuŋ a cufuw le ki madiɗa, yo i ka mawa taŋ gar. Hirnga mipa ti ɓiri tapasl tapasl na, i ka.

³⁹ A dirba ɗike, zumabuy mekelem a sa bawa, a ndila ngi ɗike ta. A dirba nah mana, zumabuy mekelem ma, mimakir naŋ, i mipa ti ɓiri gaza. Naŋ a sa wa hirwuyo kurzluˀ wãˀ.

⁴⁰ Waɗ mana, zumabuy mumufaɗ naŋ, migidaŋ kaɓa ɓiri ho gar, a sa bawa ma. A sa musukuɗo zumabuy numuŋhoyo, a zliɗa taŋ hirnga mber mber kaɓa ɓiri mamusukuɗo gwatay, a zliɗa hirnga taŋ mber mber na ya.

⁴¹ Ki pura saray ati muzuŋ haŋhaya le. Cah numuŋ i mipa ti ɓiri ho gar, cah mekeleme kwana, i mindira ti hohoy muzluma. I zumabuy muwuɗuka le. Ka mupura ɓiri jom ati hohoy muzluma na, gidaŋ ngi ɓiri a sa so ada ara ya.

⁴² Vur muzuŋ saray mipa taŋ cah ti ɓiri ho gar waɗ cah ti hohoy muzluma na, zuma buyo cah numuŋ a sa tiri gidaŋ, cah numuŋ kwana, a sa tiri hĩhĩy.

⁴³ Ki pur ɓiri milahaɗ ati hohoy muzluma na le, i zuma buyoy masa jumom ti zuɓa ngwasay, amma jumoˀay taŋ nah vuna, naŋ anta ti gidaŋ ta. Taŋ kaɓa ɓiri mujom ati hohoy muzluma tewle.

⁴⁴ Dambala ar vi ngi buy tayna vuna, Buymuŋ a sa bo ti zumabuy masa kiɗ ta wãˀ, yo zumabuy nah kwana anta sa ndir da mizli mekelemey ta. A sa kiɗa zumabuy mekelemeye, a waha taŋ mber mber, joˀ naŋ a sa ndir ngi wãˀ,

⁴⁵ naŋ kaɓa ka mupura ɗugur midiɗo manja mbur a wusa, a waha ɓiri ho gar, ɓiri gaza, hohoy muzluma, ɓiri bara waɗ ɓiri tapasl tapasla, kuɗ kuɗ na. Buymisemuŋ madiɗa, a buguw gwatay masa gam ti mbuŋ le da ka buyo. Musuwuno, naŋ kaslsla, yo mbiɗeˀvra naŋ kwana, i ngi tiɓi a mevele.»

⁴⁶ Akẽh na, Nabukodonozor buy madiɗa a huruk huruk a ruwuy, a ɗuva hirnga da Daniyele, a ɓa mizli, a vulakaŋ gwat ngi mikulihey ati urdihey.

⁴⁷ Buy a ɓa Daniyele na: «Gisiŋ, Buymisemuŋ kumo, i madiɗa fineˀ kuliheye, i madiɗa ar buyoyo, yo i minjika gwat maslaam wala tahay. Ka minjikiy gwat mufuna wuluk ngi mbur nah na, vurˀe.»

⁴⁸ A dirba nah, buy a ga ɗongor da Daniyele, a vulaŋ gwat madiɗahay haɗi ngataraŋ, a vulaŋ hirwuy vay buy miwi li miwa a Babiloŋ gar, waɗ a tiri di madiɗa ngi misi sin mijileŋ ngi Babiloŋhoy gar.

⁴⁹ Daniyele, a cufuɗ gwat avu buyo, joˀ buy a vula slra ngi ngomna da Sadrak, Mesak, ati Abet-Nego, a hirwuy vay buy miwi li miwa a Babiloŋ. Amma a cufa Daniyele, a mizlingre naŋ.