Ŋwàʼlə̀ Luk 22 - The New Testament in the Babanki language

Judàs byɨmə əbaʼlə Yesò

¹ Ando kətsi kəghoʼkə a və nzhɨ kəbayn kə məka kèn nə̀ fəshɨ̀ŋ fə tsu, mboʼsə̀ vì a və ndzàŋ nə̀ məzaʼsə̀,

² Tʉtʉ vəpfèm və ngə̀ŋ Nyìngòŋ bènə̀ ndìʼsə̀sə təsoʼ Nyìngòŋ nkəŋ jisə ə nyeʼtə zhwi Yesò kò ndiʼi la viʼi a kɨ byèʼ ando vəwenə fàynə viʼi.

³ A zhʉ a ghèn Satan kwen a tyɨm Judàs a və ndzàŋ nə̀ Iskalìyòt a ndiʼi wu muʼ fa ntìntìn ndzɨ̀mtə̀sə bàm Yesò shìʼsə njʉ̀sə̀ bò,

⁴ ghə̀ mù lù dyʉ̀ yen tʉtʉ vəpfèm və ngə̀ŋ Nyìngòŋ bènə̀ tʉtʉ viʼi a və ntsɨ̀ŋ ngə̀ŋ Nyìngòŋ vəwenə mù tisə jì a ghə̀ a baʼlə Yesò a vəwenə.

⁵ Vəwenə ndiʼ nə̀ saŋlə ghoʼo ghə̀ ə ghʉ̀ wenə̀ vəwenə la vəwenə a ku ko a wen.

⁶ Judàs byɨmə kənyʉ̀ a kènkə bè mù zìtə̀ sə kəŋə jisə a ghə̀ a nè la və ghaʼ Yesò kò ndiʼ la nòyn viʼi diʼ.

Yesò baʼtə̀ əzhɨ fozhɨvə məzaʼsə wenə ndzɨ̀mtə̀sə bàm wen

⁷ Kətsi kə mù vì a və ndiʼi shyə byi njɨ̀ məzaʼsə tsu,

⁸ Yesò mù tɨm Bità wenə Joyn gaʼa la “ghə̀ŋ dyʉ̀ ə shɨ̀tə̀ fozhɨvə məzaʼasə vəghəŋ zhɨ.”

⁹ Vəwenə bwènsə̀ bèm a wen la “wu kəŋ la yès dyʉ̀ shɨ̀tə̀ fe?”

¹⁰ Ghə̀ bwènsə̀ gàʼ à vəwenə la “Ghə̀ŋ zhʉtə a!, zhʉ a ghə̀ŋ kwenli a Jelusalèm, ghə̀ŋ a yen wìʼ a ghə̀ byèʼè ntòyn a mù, ghə̀ŋ dzɨ̀mtə wen ə dyʉ̀ kwen a ngə̀ŋ a ghə̀ a kwen tsu;

¹¹ ə bèm à ti ngə̀ŋ ayì la ndìʼsə̀ bèm la tyì ngə̀ŋ viʼi ghayn yì ye a ghə̀ a zhɨ fozhɨvə məzaʼasə tsu wenə̀ ndzɨ̀mtə̀sə bàm wen lo?

¹² Ghə̀ a dìʼ tyì ngə̀ŋ kàŋ ghoʼo à ghə̀ŋ mu və shɨ̀tə̀li ghʉ fo tsèm tsu. Ghə̀ŋ dyʉ̀ mbì ə shɨ̀tə̀ fozhɨvə vəghəŋ tsu.”

¹³ Vəwenə dyʉ̀ yen nyʉ̀ vyi no tsèm tò ando Yesò yì gàʼ à vəwenə. Vəwenə mù shɨ̀tə̀ fozhɨvə məzaʼasə vyi tsu.

¹⁴ Ando zhʉ nkwʉʼʉ̀ Yesò zhɨ fozhɨvə məzaʼsə̀, ghə̀ mù ŋwʉʼʉ a nse sə zhɨ wenə̀ viʼi ntɨm sə wen.

¹⁵ Yesò bè mù gàʼ à vəwenə la “Ma yi lutə sù kəŋ əzhɨ fozhɨvə məzaʼasə venə vəghəŋ mimbu sə zìtə̀ ə yenə ngəʼ.

¹⁶ Mà shə̀ʼtə̀ à ghə̀ŋ la ma ko lu be zhɨ fozhɨvə venə əzaʼa fa tʉʼ a soʼo fòyn Nyìngòŋ lu vì ə kwʉʼ.”

¹⁷ Ghə̀ bè mù lyɨ̀ ndoŋ ku kəzòŋ a Nyìngòŋ ə gàʼ la “Ghə̀ŋ ghaʼ ə nyʉ fa tsu no ghə̀ŋ vətsèm;

¹⁸ byìʼè mà shə̀ʼtə̀ à ghə̀ŋ la əzì fa layn ma ko be lu nyʉ məlyʉ̀ʼ əzaʼa fa kətsi a soʼo fòyn Nyìngòŋ lə vì kwʉʼ.”

¹⁹ Ghə̀ bè lyɨ̀ kə̀bayn ə ku kəzòŋ a Nyìngòŋ ə byəʼlə ə gə̀tə̀ a vəwenə gaʼà la “kènkə diʼi wenə ghomə a və ku byìʼì ghə̀ŋ, ghə̀ŋ ne nè kènkə kwòʼtə̀ mò.”

²⁰ Zhʉ a vəwenə myetə̀li zhɨ, ghə̀ bè gisə̀ lyɨ̀ ndoŋ yi bè ku kəzòŋ à Nyìngòŋ ə ku a vəwenə gaʼà la “Ndoŋ ghèn diʼ ndoŋ məkàyn mə mfimə̀ a Nyìngòŋ chiʼtə nə̀ mənlyuŋ mwomə a chʉtə byìʼì ghə̀ŋ;

²¹ Ghə̀ŋ zhʉtə a, wìʼ a ghə̀ baʼlə mo, zhɨ yo wen a kəshi a shə̀.

²² Wàyn wìʼ ne a pfʉ ando Nyìngòŋ yi ghʉ alì ngəʼ byɨ ne ndiʼ a wìʼ a ghə̀ baʼlə wen.”

²³ Vəwenə mù zìtə̀ sə bèmə̀ à vəwenə ntìntìn əkɨ wìʼ a ghə̀ a nè kənyʉ̀ a kènkə.

Kəgumə byiʼ wìʼ a ghə̀ a ndiʼ kətʉ

²⁴ Vəwenə bè zìtə̀ sə gùmə̀ à vəwenə a ntìntìn byìʼì wìʼ a ghə̀ ndiʼ kətʉ.

²⁵ Yesò gàʼ à vəwenə la “Təfòyn tə təloʼ tə mbi kiʼ adyòʼ zəʼtə̀ viʼi vəwenə alì kəŋ la və ndzàŋ vəwenə nə̀ ngyàmtə̀sə viʼi,”

²⁶ kə ko diʼ ndiʼ alì a ghə̀ŋ a ntìntìn byìʼè wu to a ghə̀ŋ ntìntìn diʼi bòŋsə diʼ tò nə̀ wu tyetə, kətʉ diʼ ndiʼ tò nə̀ wù shyèʼ.

²⁷ Kətʉ kə diʼ wìʼ a ghə̀ ŋwʉʼ a kəchiʼ zhɨ tò zhɨ mu à diʼ wìʼ a ghə̀ chòsə̀ fozhɨvə à wen lo,? A diʼ wìʼ yì a ghə̀ zhɨ tò zhɨ lì, alì ma diʼ a ghə̀ŋ a ntìntìn a nə̀ wìʼ a ghə̀ chòsə̀ fozhɨvə.

²⁸ “Ghə̀ŋ diʼ viʼi a ghə̀ŋ ghaʼli tətyɨm təŋtə ə sə diʼ vəghəŋ a mò tyì ngəʼsə.

²⁹ Ando tìʼ ghom nkuli soʼ fòyn a mò, a diʼ ndə̀ŋndəŋ jì a ma ku soʼ ayi a ghə̀ŋ,

³⁰ ndi ghə̀ŋ zhɨ bè nyʉ a mò kəchiʼ a mò soʼ fòyn, ghə̀ŋ be ne ŋwʉʼʉ a foyn ngwàʼsə Islel shìsə njʉ̀sə̀ bò.”

Yesò yen la Bità ne tyenə wen

³¹ Yesò mù dzàŋ Simon, la “Simon, Simon, Satan bèmə̀li əlyɨ̀ ghə̀ŋ ə səŋtə ghə̀ŋ tò nə̀ kə̀bayn,

³² alì ma jɨ̀məli a wù la kə byɨmə wù a fəŋ mè. Zhʉ a wù bwènsə̀li vi a mò wu tomsə vəlèmə̀ vyə”.

³³ Simon bwènsə̀ gàʼ à Yesò la “Bobo ma ghʉli la ma dyʉ̀ a mfɨŋ ə be pfʉ tò yowù.”

³⁴ Yesò bwènsə̀ gàʼ à Bità la “Ma shə̀ʼtə̀ a wu a Bità la mimbu nkə̀ʼ ne sə toŋ layn mu wù tyenli mò a ghayn la a taʼ.”

³⁵ Ghə̀ mù bè gàʼ à vəwenə la “A ndiʼ a tʉʼ a ma ntɨm ə ghə̀ŋ kèn nə̀ fəbònə fə we ko kò kəmbò kò gwʉsə, ghə̀ŋ be gholi kəfo?” Vəwenə bwènsə̀ gàʼ la “Yès nko gho no kəfo.”

³⁶ Ghə̀ mù gàʼ à vəwenə la, “luwèn wìʼ a ghə̀ kiʼi ko kò kəmbò, ghə̀ lyɨ̀. Wìʼ a ghə̀ ko kiʼ nyì, ghə̀ baʼlə dàlə wen ə zen.

³⁷ Ma gàʼ à ghə̀ŋ alə̀ la kənyʉ̀ a və nyoʼo li a ŋwàʼlə̀ Nyìngòŋ la ‘Və nghʉ wen a kənyʉ̀ kə mùʼ wenə̀ viʼi nè nyʉ̀ byɨvə.’ Diʼi lyɨ̀ kəshi a mò luwèn, byìʼì la nyʉ̀ tsèm a və nyoʼo byìʼì mò sə̀ lyɨ̀ kəshi luwèn.”

³⁸ Ndzɨ̀mtə̀ bàm wen tsen mù bwènsə̀ gàʼ à wen la “Bobo yèn a, yès kiʼi nyisə̀ bò a shə̀.” Ghə̀ gàʼ à vəwenə la, “ghə̀ŋ kye alì.”

Yesò jɨ̀m a kwi pfen Olìf

³⁹ Yesò lu ə kuʼ a pfèn Olìf ando ghə̀ tə nè, ndzɨ̀mtə̀sə bàm wen sə boʼsə wen.

⁴⁰ A ndiʼ a zhʉ a vəwenə zaʼa kəshi ayì ghə̀ gaʼa vəwenə la “ghə̀ŋ jɨ̀m la kə mwòmsə̀ a vì a ghə̀ŋ.”

⁴¹ Ando ghə̀ gàʼ alì, ghə̀ lù fa vəwenə a mbyɨ̀ jèʼ tò kəghaf a və zì və temə nguʼ ghə̀ dyʉ̀ zaʼa, gwʉ̀ʼtə alwi wen a nse ə jɨ̀m la

⁴² “Tìʼ, a zhʉ a wu kòŋə wu shi ndoŋ ngəʼ ghèn fa mò, alì ne tò kyikə a wu kòŋə ka ne kyikə a ma kòŋə̀.”

⁴³ Ntsɨŋ ngə̀ŋ Nyìngòŋ shiʼi a wen fa kàŋ, ə ku kədyòʼ a wen.

⁴⁴ Yesò kwòʼtə̀ byìʼì zaf a ghə̀ ne a zhʉ,ghə̀ jɨ̀m nə̀ tyɨmə wenə no tsèm kəzhʉʼsə kə̀ sə shiʼi fa wenə wèn diʼ to nə̀ mənlyuŋ chomə a nse.

⁴⁵ Ando ghə̀ myètə̀ jɨ̀m ghə̀ lù bwènə̀ dyʉ̀ a kəshi a ndzɨ̀mtə̀sə bàm wen ndiʼ tsu ə yèn vəwenə mu kusə shinsə nèli vəwenə sə bʉnə̀.

⁴⁶ Ghə̀ bèm a vəwenə la “Ghə̀ŋ bʉnə̀ byìʼì ghò? Ghə̀ŋ lu ə jɨ̀m ndì nè la kə mwòmsə̀ a vì ghə̀ŋ.”

Jì a və ghaʼ Yesò

⁴⁷ Ando Yesò mbu gàʼà a sətsèn Judàs wu muʼ fa ntyìntyìn ndzɨ̀mtə̀sə bàm wen shisə njʉ̀sə̀ bò sə̀ tensə vì nə̀ nòynə viʼi. Judàs mù vìtə̀ boʼsə Yesò ə sə̀ kəŋ jì bwamtə wen,

⁴⁸ alì Yesò gàʼ la “Judàs, wu bwamtə mò wàyn wìʼ ə baʼlə?”

⁴⁹ A ndiʼ a zhʉ a ndzɨ̀mtə̀sə bàm Yesò nyenə kənyʉ̀ a kə a fʉ̀, vəwenə bèm a wen la “Bobo yes sòyn nə̀ nyì shisə?”

⁵⁰ Wù muʼ fa ntyìntyìn ndzɨ̀mtə̀ sə bàm Yesò koʼ tyin kətiʼitiʼi kə kwoŋ to ghə̀ kə wù shyèʼ kətʉ kə tʉtʉ vəpfèm və Nyìngòŋ.

⁵¹ Yesò gàʼ la “kə kwʉʼli,”ghə̀ mù kùmsə kətiʼitiʼi kə wìʼ a kyi ə chʉʼ wen.

⁵² Yesò mù bèm à tʉtʉ vəpfèm və Nyìngòŋ nə̀ tʉtʉ viʼi ntsɨ̀ŋsə ngə̀ŋ Nyìngòŋ bènə̀ və chəʼ vətsenvə a və nvì əghaʼ wen la “Ghə̀ŋ vì nə̀ nyisə, nə̀ mbàŋsə əvì ghaʼ mo sə ma diʼ tsoŋ ale?

⁵³ A ndiʼ a tʉʼ a ma ndiʼi vəghəŋ a tyì ngə̀ŋ Nyìngòŋ kò ghə̀ŋ lə ghaʼa mo; alì ghèn diʼ zhʉ a Satan tì nfɨnə̀ soʼo tsu.”

Bità mo Yesò

⁵⁴ Viʼi a vyi mù ghaʼ Yesò lu nə̀ wen, ə̀ dyʉ̀ nə̀ wen a ngə̀ŋ kətʉ kə tʉtʉ vəpfèm və Nyìngòŋ, Bità dzɨ̀mtə̀ nò fa kəghaf.

⁵⁵ Vəwenə vì zaʼa tsu, ə disə̀ zhiʼ a kətyìntyìn kə fətin fə soʼ nsoʼ ə sə zosə, Bità vì ŋwʉʼ a vəwenə a ntyìntyìn.

⁵⁶ Ando ghə̀ ŋwʉʼli, kəlwàŋ kəzhiʼ kə bàŋ a wenə a kəʼ, wàyn wùwì shyèʼ tsen yenə wen ə̀ gàʼ la “Wìʼ ghèn tə ndiʼ wenə wen.”

⁵⁷ Ali Bità tensə ə gàʼ la “luwàyn, ma ko kɨ wìʼ a ghèn.”

⁵⁸ Zhʉ ko təmə dyʉ̀tə̀, wu tsen yenə wen bè gàʼ la “Nkàyntə wù diʼ wu muʼ fa vəwenə ntyìntyìn.” Ali Bità bwènsə̀ gàʼ la “Ma ko diʼ wìʼ fa vəwenə a tikəbəŋ.”

⁵⁹ A bè sə laʼtə, wulɨm tsen bè kùmtə̀ la “nəmwèʼè nəmwèʼè wìʼ ghèn tə ndiʼ wenə̀ wen byiʼè ghə̀ diʼ wu ntə̀ʼ Galìlì.”

⁶⁰ Bità bè bwènsə̀ gàʼ la “Mà ko kɨ kənyʉ̀ a wù gàʼ kə wenkə a tikəbəŋ.” Ando ghə̀ mbu gàʼ tò fa zhʉ nkə̀ʼ bè toŋ,

⁶¹ Bobo kaʼsə kyi Bità tò fəchìʼ, Bità mù kwòʼtə̀ gaʼa a Bobo ngaʼli a wen la “Mibu nkə̀ʼ nè sə toŋ layn mu wu moli mò a ghan a to”

⁶² Ghə̀ mù fʉ̀ a kəbəŋ dì no nəmwèʼè nəmwèʼè.

Və sə chəʼə Yesò bè ghòmə̀ wen

⁶³ Viʼi a və nghaʼa Yesò bè mù sə chəʼə wen bè ghòmə wen,

⁶⁴ Vəwenə bè kwìʼ ashɨ wen ə bèm a wen la “Shə̀ʼtə la a ghòm ndò wù lo?”

⁶⁵ Vəwenə bè sə telə wen gàʼà ngwaʼ à nyʉ̀ byɨvə a wen.

Və vi nə̀ Yesò a kəbòʼ kə nsoʼ

⁶⁶ Ando tʉʼ nlaynə vəchəʼ nə̀ tʉtʉ vəpfèm ngə̀ŋ Nyìngòŋ bènə̀ ndìʼsə̀sə təsoʼ tsèntə, və lyɨ̀ Yesò vì nə̀ wen a vəwenə ashɨ.

⁶⁷ Vəwenə gàʼ la “Shə̀ʼtə a yes, la a diʼi Klistò yi lo?” Yesò bwènsə̀ gàʼ la “Ma sə tsen shə̀ʼtə̀ tə̀ shyə̀ʼtə̀ a ghə̀ŋ kò ghə̀ŋ a byɨmə,

⁶⁸ ma bè bèm tə kənyʉ̀ a ghə̀ŋ kò ghə̀ŋ a bwènsə̀,

⁶⁹ alì əlù fa luwen ədyʉ̀ nə̀ mbì, və a ŋwʉʼsə Wàyn Wìʼ a shyə kwoŋ to ghə̀ Nyìngòŋ ti a ghə̀ kiʼi adyòʼ tsèm.”

⁷⁰ Vəwenə vətsèm mù bwènsə̀ bèm la “Wù mù diʼ Wàyn Nyìngòŋ yi mu?” Ghə̀ bwènsə̀ gaʼa vəwenə la “Nkàyntə̀ ghə̀ŋ gàʼ ali la ma diʼ wen.”

⁷¹ Vəwenə bè mù gàʼ la “Vəghəŋ kəŋ be zhʉ fa chʉ̀ ndò, vəghəŋ vətsèm zhʉli fa wen chʉ̀.”