Lukas 6 - Vengo (Babungo)

Faŋ Yeso nə gi kɔ̀ŋ shi zwisə Nwi

¹ Kɨ luu maa shi zwisə Nwi mɔ́ꞌ, Yeso ghɔ vɨ vɨɨ məzwetə nu ki shɔ̀ɔ fɨ taa yindɨɨ say ghinə. Vɨɨ məzwetə nu ki bɨꞌtə fɨ maa say ghɔ́, fìꞌsə ghɔ vəŋ, kwə.

² Vɨɨ Farisii vəmɔ́ꞌ ye, gì tɨ́ vəŋ laa, «Sii yɨ̀ kə, viŋ faꞌ faꞌ faŋ ŋkə kee yikuꞌnə laa vɨ faꞌ maa shi zwisə Nwi me?»

³ Yeso bəŋsə tɨ́ vɨɨ Farisii vɔ́ laa, «Maa viŋ nə tìi nu ŋkɨə faŋ fwàŋ Deyvid nə yɨ̀ maa yighee njyə faŋ jɨŋ nə za ŋwə, ghɔ vɨ vɨɨ mbɨə faŋ ghɔ vɨ vəŋ nə luu mɔ́ꞌ nə.

⁴ Ŋwə nə ŋìi taa ŋii Nwi, ndì bee ŋkɨə faŋ vɨ nə nùŋ shɔ vɨsɨ Nwi, zɨ, faŋ nə kaꞌ zɨ sheꞌ vɨɨ məfeꞌ Nwi. Ŋwə nə zɨ, kɔ̀ vɨɨ mbɨə faŋ ghɔ vɨ vəŋ nə luu mɔ́ꞌ nə nɨzi, vəŋ zɨ nɨzi.»

⁵ Yeso nə gì nɨniŋ, baa gì tɨ́ vəŋ laa, «Wuu yinsəŋ Nwi lùu tɨɨ shi zwisə Nwi nɨzi.»

Faŋ Yeso nə gàŋtə wə maa shi zwisə Nwi

⁶ Nə luu maa shi zwisə Nwi mɔ́ꞌ, faŋ Yeso nə ŋìi taa ŋii Nwi, dèesə nu Nwi shɔ, wə mɔ́ꞌ nə luu shɔ faŋ kwiŋ maꞌnə wi nə ku.

⁷ Vɨɨ mədeesə ŋwaꞌlə Nwi ghɔ vɨ vɨɨ Farisii nyɔꞌ maa məye laa Yeso taa shuꞌ wə ghɔ́ maa shi zwisə Nwi mu, yuu vəŋ shɔɔ fɨ fuŋ, kwaŋ ŋwə taa nsɔꞌ, gì laa ŋwə bɨ̀sə shi zwisə Nwi.

⁸ Yeso nə kɔꞌ kɨɨ nə mbɨꞌtə vəŋ yɔ́. Ŋwə gi tɨ́ wə ghɔ́ faŋ kwiŋ wi nə ku muꞌ nə, laa ŋwə ndɔ yizɔ, tɨ̀ŋnə nɨntəŋ. Wə ghɔ́ ndɔ yizɔ, tɨ̀ŋ shɔ.

⁹ Yeso gi tɨ́ vɨɨ vɔ́ laa, «Mə bìtə nu tɨ́ viŋ, viŋ zɔ! Ŋkə bàw laa vɨ yɨ nu jəə maa shi zwisə Nwi mu, mu laa vɨ yɨ nu bwə? Ŋkə kùꞌnə maa məbweysə wə mu, mu maa məndisə wə?»

¹⁰ Ŋwə kɨ nii ndèynə vəŋ vənshə kia, ndɔ̀ gì tɨ́ wə ghɔ́ laa, «Nesə kwiŋ wə!» Wə ghɔ́ yɨ nɨniŋ, kwiŋ wi ghɔ́ bwaŋnə.

¹¹ Vəŋ ye nɨniŋ, fwisə vəŋ shə dɨdɨꞌ. Vəŋ ketə nu ŋkɨə faŋ vəŋ taa yɨ maa Yeso.

Faŋ Yeso nə tìi vɨɨ vi njɔsə-bɔɔ

¹² Kɨ luu sheꞌ maa yighee yɔ́, Yeso ndɔ koꞌ gə̀ fuu baŋ maa məshɔꞌtə Nwi, shi sheꞌ maa məshɔꞌtə Nwi vətuꞌ.

¹³ Fu kɨ lee, ŋwə tii vɨɨ məzwetə nu ki, vəŋ jwi yɨ ŋwə, ŋwə shoꞌ vɨɨ njɔsə-bɔɔ fɨ taa ŋwaa vəŋ, tii vəŋ nə vɨɨ ntɔŋ vi nɨzi.

¹⁴ Vɨɨ vɔ́ nə luu Saymon ŋgwə faŋ Yeso shù yizii yi laa Pita nə, nə Andru, weenshu Saymon, nə Jeyms ghɔ Jɔn, nə Filip, nə Bartolomi,

¹⁵ nə Matiu, nə Tɔmas, nə Jeyms wee Alfeɔs, nə Saymon faŋ vɨ tii ŋwə nə wuu məsɨŋsə maa nu,

¹⁶ nə Judas wee Jeyms, nə Judas Iskariot faŋ ŋwə ndɔ gu wuu məfiŋ Yeso nə.

Faŋ Yeso nə gàŋtə vɨɨ vəza vəyaŋ, fɨ̀ꞌtə nu Nwi

¹⁷ Yeso kɨ nii sìꞌ fɨ fuu baŋ yɔ́ ghɔ vɨ vɨɨ mbɨə faŋ ŋwə nii shòꞌ vəŋ nə, zìꞌ maa shəŋ gheesə mɔ́ꞌ, tɨ̀ŋnə shɔ. Nwaa vɨɨ məzwetə nu ki vəyaŋ baytə yɨ ŋwə, nə nwaa vɨɨ vəyaŋ faŋ vəŋ nə ndɔ̀ fɨ Jerusalem, nə fɨ taa ntɨꞌsə Judia səmɔ́ꞌsə, nə fɨ taa məshɨ mə Tayra nə Sidon, faŋ mbə lùu mbɨɨ muu.

¹⁸ Vɨɨ vɔ́ vənshə nə jwì maa məzɔ yigisə yi, baa nə maa məshuꞌ vəza vəvəŋ. Yeso shuꞌ vəza vəvəŋ, shuꞌ ŋkee vɨɨ faŋ vəŋ nə kìi vəzwitə vəbwəvə taa ŋwaa vəŋ.

¹⁹ Vɨɨ vənshə nəə kəə kɔŋ ŋwə, buꞌ laa wutə Nwi nəə fuu fɨ maa ŋwə, shùꞌ vɨɨ vənshə.

Nu mənɔŋ-bwaŋnə nə nu ndwàŋ

²⁰ Yeso shaꞌsə tɔ ki, kɨ ndeynə vɨɨ məzwetə nu ki, gì laa, «Mənɔŋ-bwaŋnə lùu tɔ viŋ faŋ viŋ luu mbəəsə, fɔnə viŋ ndɔ zɨ nu yifwàŋ Nwi.

²¹ Mənɔŋ-bwaŋnə lùu tɨ́ viŋ faŋ jɨŋ zà viŋ ndwə, fɔnə viŋ ndɔ zɨ zwəkə. Mənɔŋ-bwaŋnə lùu tɨ́ viŋ faŋ viŋ gɨgwia ndwə, fɔnə viŋ ndɔ shɨꞌ.

²² Mənɔŋ-bwaŋnə lùu tɨ́ viŋ faŋ vɨɨ bee viŋ, jɔmə viŋ, tɨꞌnə me ndasə viŋ, tɨꞌnə me ndì yizii yiŋ laa lùu fa bwə buꞌ Wuu yinsəŋ Nwi.

²³ Viŋ kɨ ŋaytə maa yighee njyə faŋ vɨ yɨnə viŋ tɨ́ nee. Viŋ kɨ bisə nə məŋaytə, buꞌ laa viŋ kɔꞌ kɨɨ laa vəkeynə viŋ ndɔ luu vəyaŋ taa yizɔ. Maa vətɨɨ və vɨɨ vɔ́ nəə yɨsə sheꞌ nɨniŋ maa nshiisə-ŋii sɔghɔ.»

²⁴ Yeso baa gi laa, «Ndwaŋ tɔ viŋ, vɨɨ təka, buꞌ laa fwi siŋ dùꞌ nə məŋaytə ndwə.

²⁵ Ndwaŋ tɔ viŋ faŋ viŋ zwəkə ndwə, buꞌ laa jɨŋ ndɔ za viŋ. Ndwaŋ tɔ viŋ faŋ viŋ shɨꞌ ndwə, buꞌ laa viŋ ndɔ gwia, kɨ shɨŋsə.

²⁶ Ndwaŋ tɔ viŋ faŋ vɨɨ vənshə bəŋsə yizii yiŋ ndwə. Luu sheꞌ faŋ vətɨɨ vəvəŋ nəə yɨsə maa nshiisə-ŋii sɔghɔ səbwəsə, faŋ vəŋ nəə sɨɨ təba nə.»

Viŋ kɨ kaw vɨɨ mbeenə viŋ

²⁷ «Gə fɨ maa viŋ, vɨɨ mbɨə faŋ viŋ zɔ yigisə nyaa, mə gì tɨ́ viŋ laa, viŋ kɨ kaw vɨɨ mbeenə viŋ, yɨ jəə tɨ́ vɨɨ mbɨə faŋ vəŋ bee viŋ.

²⁸ Viŋ kɨ tu mənɔŋ-bwaŋnə tɔ vɨɨ mbɨə faŋ vəŋ kwaŋ ndwaŋ tɔ viŋ, shɔꞌtə Nwi tɔ vɨɨ mbɨə faŋ vəŋ ndasə viŋ.

²⁹ Wə kɨ luu sàŋ yifəə yə, bàw a kiasə yimɔ́ꞌ, tɨ́ kaꞌ ŋwə baa saŋ. Kɨ luu wə fi njwi yə yindiŋ, kaa ŋwiŋ ŋwə nə njwi yimɔ́ꞌ me.

³⁰ Kɔ tɨ́ wə tɨ̀ me wə faŋ ŋwə ndwàŋ ghɔ. Gə fɨ maa wə ntɨə yuu ŋwə fi vətɔ və, kɨ baa fi me.

³¹ Vənu mbɨə faŋ viŋ kəə laa vɨɨ kɨ yɨsə maa viŋ, viŋ kɨ yɨsə maa vəŋ nɨzi.

³² Viŋ kɨ luu kɨ kaw sheꞌ vɨɨ mbɨə faŋ vəŋ kaw viŋ nɨzi, buu mənɔŋ-bwaŋnə viŋ luu kɨkə? Maa ŋkee vɨɨ bwənə kaw vɨɨ mbɨə faŋ vəŋ kaw vəŋ.

³³ Viŋ kɨ luu kɨ yɨsə jəə tɨ́ vɨɨ mbɨə faŋ vəŋ yɨsə jəə tɨ́ viŋ nɨzi, buu mənɔŋ-bwaŋnə viŋ luu kɨkə? Maa vəyɨ-kəbwə yɨsə nɨniŋ nɨzi.

³⁴ Viŋ kɨ luu shwàꞌ ka tɨ́ vɨɨ mbɨə faŋ viŋ bɨꞌtə laa vəŋ ndɔ bəŋsə tɨ́ viŋ, buu mənɔŋ-bwaŋnə viŋ luu kɨkə? Maa vɨɨ məyɨ vənu vəbwəvə yaa kɨ shwaꞌ ka tɨ́ vəyɨ-kəbwə, ndɔ baa kɨ fi sheꞌ shwaŋ ka ghɔ́ nɨzi.

³⁵ Nɨniŋ, viŋ kɨ kaw luu vɨɨ mbeenə viŋ. Viŋ kɨ yɨsə vənu vəjəəvə, shwaꞌ vɨɨ nə ka, kee kɨ tə sɨ maa məbaa fi me. Viŋ yɨ̀ nɨniŋ, buu sey wiŋ ndɔ yaŋ. Viŋ luu vaŋ Nwi Nshɔɔ-mbi, buꞌ laa ŋwə yɨsə jəə maa vɨɨ vənshə, nə tɨ́ vɨɨ faŋ vəŋ kee kɔ bwaŋ-wee tɨ́ ŋwə me, nə tɨ́ vɨɨ vəŋwiŋ nɨzi.

³⁶ Viŋ kɨ kee gəŋsə vɨɨ, sheꞌ faŋ Nwi, tɨta wiŋ, kee gəŋsə vɨɨ nə.»

Kɨ viŋ shia nsɔꞌsə tɔ vɨɨ me

³⁷ «Kɨ viŋ gi nu bwə tɔ vɨɨ me, tɨ́ kaꞌ Nwi kee ndɔ kwaŋ viŋ taa nsɔꞌ me. Kɨ viŋ shia nsɔꞌ tɔ wə me, nɨniŋ laa Nwi kee ndɔ baa kɨ shia nsɔꞌ tɔ viŋ me. Viŋ bee kii ndenə vənu vəbwəvə və vɨɨ, tɨ́ kaꞌ Nwi ndɔ ndenə vənu vəbwəvə viŋ nɨzi.

³⁸ Viŋ kɨ kɔ vɨɨ nə vətɔ, buu Nwi taa baa kɔ tɨ́ viŋ nɨzi. Viŋ ndɔ fi vəkeynə vəyaŋ; vətɔ faŋ Nwi ndɔ kɔ tɨ́ viŋ lwaŋ bə̀. Viŋ kɔꞌ kɨɨ laa mfɨꞌ njyə faŋ viŋ fɨꞌ tɨ́ vɨɨ, luu sheꞌ njyə faŋ Nwi fɨꞌ maa viŋ nɨzi.»

Bàw wuu Kristo zwetə maa mətoꞌ maa jɨɨ Nwi ŋkəə, buu də̀ jɨɨ tɨ́ vɨɨ

³⁹ Yeso baa fɨꞌtə yigisə tii yimɔ́ꞌ tɨ́ vəŋ laa, «Nə kaꞌ wuu sɨ fɨsə də̀ jɨɨ tɨ́ wuu sɨ fɨsə mɔ́ꞌ mu? Maa vəŋ yɨ̀ nɨniŋ, buu vəŋ vənshə taa fiŋkə taa yibɨɨ.

⁴⁰ Wuu məzwetə kee yaa kɨ shɔɔ wuu mədeesə wi me. Ŋkee maa yighee njyə faŋ ŋwə mètə məzwetə wi kɨɨ, buu luu sheꞌ yaa wuu mədeesə wi.

⁴¹ Sii yɨ̀ kə, a ye sheꞌ kɨlə fəŋkɔꞌ fɨ taa yisɨ weenshu wə, kee kɨ ye mfɨŋ fəŋkɔꞌ faŋ nyə lùu taa yisɨ ghɔ me.

⁴² Sii kaꞌ a gì tɨ́ weenshu wə laa, «Weenshu ŋwaa, naꞌ, mə fuusə kɨlə fəŋkɔꞌ fɨ taa yisɨ ghɔ,» kɨkə, faŋ a kee bee yè mfɨŋ fəŋkɔꞌ fɨ taa njɨɨnə yisɨ nə me? Aŋ wuu boꞌ, bàw a bɨ fùusə mfɨŋ fəŋkɔꞌ fɨ taa yisɨ ghɔ, buu kəə jɨɨ maa məfuusə kɨlə fəŋkɔꞌ fɔ́ fɨ taa yisɨ weenshu wə!»

Tɨ jəə yaa kɨ koonə vətaŋ vəjəəvə

⁴³ Yeso nə baa gì laa, «Vətaŋ vəbwəvə kee yaa kɨ koonə fuu tɨ jəə me. Tɨ bwə kee kòonə vətaŋ vəjəəvə me.

⁴⁴ Vɨ yaa kɨ kɨɨ nə tɨ fɨ maa vətaŋ vi, faŋ mbə kòonə fuu yi. Vɨ kee yaa kɨ kwii yɔŋ fɨ fuu təndɨꞌ me, tɨꞌnə me kwii laməsə fɨ fuu tɨ lalə me.

⁴⁵ Sheꞌ nɨniŋ, wuu jəə yaa kɨ nuŋsə vətɔ vəjəəvə taa fwi ŋwə, fuusə fa jəə fɨ fuŋ. Wuu bwə nuŋsə sheꞌ vətɔ vəbwəvə, fùusə vətɔ vəbwəvə fɨ fuŋ nɨzi. Lùu nɨniŋ buꞌ laa yigi wə faŋ ŋwə gisə, luu sheꞌ nu ŋkɨə faŋ ŋkə lwàŋ taa fwi ŋwə.»

Maa məzɔnə Yeso

⁴⁶ Yeso baa gi laa, «Sii yɨ̀ kə viŋ tii mə laa «tɨta, tɨta», kee kɨ yɨsə nu ŋkɨə faŋ mə gisə me?

⁴⁷ Gə fɨ maa wə ntɨə faŋ ŋwə jwi yɨ mə, zɔ̀ yigisə nyaa, yɨsə vənu mbɨə faŋ mə naysə, bàw mə də mfɨnə ki tɨ́ viŋ ndwə, viŋ zɔ!

⁴⁸ Kəŋ wə ghɔ́ lùu yaa wə faŋ ŋwə nə fìanə ŋii yi, tə̀ə shɨŋii ŋkee jəə, zìꞌ fuu yighɔsə, buu bɔŋ fuu yi. Yighee njyə faŋ muu nə fùu, mbə nəꞌsə ŋii yɔ́ dɨdu, buꞌ laa vɨ nə fianə ŋkee jəə fuu ŋoꞌ.

⁴⁹ Luu nə, wə ntɨə faŋ ŋwə zɔ, kee yɨ̀ me, buu ŋwə lùu yaa wə faŋ ŋwə nə fìa ŋii yi sheꞌ fuu shɔꞌ. Yighee njyə faŋ muu nə fùu, shɔ̀ɔ kwàsə, nyə gu, nyèꞌtə dɨdɨꞌ.»