MATYOO 12 - Bafia Nouveau Testament

Yeesus rì kìɓan ki Saɓàt

¹ Ɓi cààmɛ̀n kiǹ, yɛ̀ɛ Yeesus à ghaghàghìyà ɓi dɛmi nyas ŋwosi Saɓàt, nni zày ì kɔ̀ngà ɓɛ̀yilàg ɓii, ɓɛ tumɛ̀n rìsòsòrì ɗi nyas di ɓɛɛ̀ ɗiɗì.

² Yɛ̀ɛ Ɓɛ̀fàrìzyɛŋ ɓɛ ghɛngà fɔlɔɔ, ɓɛ kpaa Yeesus lɛ, ù ghɛɛ yɛ̀ɛ ɓɛ̀yilàg ɓɔɔ ɓɛɛ̀ kìki com ki ɓìdɔ̀gsɛna ɓis ɓi gherɛɛ ɓi lɛ mum a ki ŋwosi Saɓàt?

³ Nni Yeesus à ɓàkà ɓɔ lɛ: Ɓì ɓàlà ɓi com ki Davit à kìghà di zày ì kɔ̀ni lɛ rì nyi rì ɓum ɓii?

⁴ À ɗiŋìghà ɓi naà-Bɛ̀ll rì ɓum, ɓɛ ɗi bìrɛs yi ɓɛ faghà ɓisuu Bɛ̀ll, kɔm̀ lɛ ɓɛ ghɛɛ̀sɛ̀ngà ɓi ki ɗiì bìrɛs yiǹ lɛ, ɓìdɔ̀gsɛna ɓyɛɛ kpaaghi lɛ: Lɔŋ ɓɛ̀pìrɛɛtìrɛ̀ cɛ̀ncaa ɓɛɛ ghɛɛ̀sɛɛ yɔ kì ɗiì.

⁵ Ǹsoò lɛ, ɓì ɓàlà ɓi ɓi ɓìdɔ̀gsɛna ɓi Moyis lɛ ŋwosi Saɓàt, ɓɛ̀pìrɛɛtìrɛ̀ ɓɛ ɓɛɛ̀ kìki kisay ɓi naà-Bɛ̀ll ɓɛ ti ɓɛ̀ kɛɛ̀ ɓèŋ kicèlì ki Saɓàt, ɓɛ̀ kɛɛ̀ ki ɓa rì bɛ̀lɛn ɓi kìɓan kiǹ?

⁶ Nni mɛ̀ ǹkalii mìni lɛ, com ki ki cee naà-Bɛ̀ll, ki ri fɛ̀.

⁷ I ɓyàa yii azi anɛ ɓi jɛ̀ɛ̀ ìnɛ ɓɛ kangà lɛ: Mɛ̀ ǹkeesii nɗem wu nyìighnyìg, à cee ɓìfùna ɓi ɓituwe, di ɓi yin lɛ ɓi fa ɓumɓɛ ɓɛ ri kɛ̀ɛ̀ bɛ̀lɛn, zɔɔ.

⁸ Ɓisuulɛ Man à mum yɛɛ lamii Saɓàt.

⁹ Yɛ̀ɛ à pɛ̀sɛ̀ngà foo, à kɛ̀n ɓi naà-bɔ̀ŋzɛ̀n ìnɛ wɔ̀ɔ̀.

¹⁰ Ŋwaàdɛŋ à ɓaghà wɔɔ ri kìɓɔmà ki càg; nni ɓɛ tɔkà Yeesus lɛ: Ɓìdɔ̀gsɛna ɓis ɓi gherɛɛ nya lɛ ɓɛɛ wɔɔ̀zi mum ŋwosi Saɓàt? Ɓɛ tɔkà fɔlɔɔ lɛ, di ɓɛɛ sɔmɛn nyi.

¹¹ Yeesus à ɓàg ɓɔ lɛ: Ghɛn anɛ ɓi mìni yɛɛ ri lɛ à kì lɛ, i à rì rì jɔ̀ɔ̀ yìì bog, nnɛ ì kpìi ɓi rìɓee ŋwosì Saɓàt, à rɔ̀ɓ kɛ̀ɛ ɗiŋi ɓi rìɓee ɗiǹ lɛ a sɔŋi yɔ̀?

¹² Ǹtoò mum wu kɛŋi wu cee jɔ̀ɔ̀ lɛ vɔ̀ɔ̀m; fɔɔnnɛ ɓìdɔ̀gsɛna ɓis ɓi gherɛɛ lɛ ɓɛ ri lɛ ɓɛ ki mum kìrɔɔ ŋwosi Saɓàt.

¹³ Yeesus à kpaa min ŋwaànɛ à ɓaghà rì kìɓɔmà ki càg lɛ: Nàma càg. Ŋwaànɛ̀n à nàm; càg kii kiǹ ki sugtì lɛ syeesyee yɛ̀ɛ kim̀bog.

¹⁴ Nni Ɓɛ̀fàrìzyɛŋ ɓɛ kpagà, ɓɛ kɛǹ dwìɗ lɛ ɓɛɛ kaà bee inɛ lɛ ɓɛɛ wey Yeesus.

¹⁵ Yɛ̀ɛ Yeesus à wokà fɔlɔɔ, à pɛ̀sɛ̀n ɓi jàŋ inɛ̀n à ghaàgh. Ɓum lɛɛ̀gwey ɓɛ nɔɔ̀tì nyi, à ki wɔ̀ɔ̀zi ɓɔ ɓɛ̀sɛ̀ɛ̀ ɓɛ̀cèm.

¹⁶ À rɔ̀gsɛ̀ngà ɓumɓɛ̀n lɛ, ɓɛ̀ kɛɛ̀ kì lɛ ɓum ɓɛɛ yi nyi.

¹⁷ A kìghà fɔlɔɔ lɛ a roozi jɛ̀ɛ̀ ìnɛ ǹkpaŋzì-ɓìɓan Ezayii à kàngà lɛ:

¹⁸ Ǹkìì-kìsay wɛm̀ ànɛ ǹɗɔ̀tɛ̀ngà innɛ̀n, nyi nnɛ ǹkeesàg, kìnyàà kɛm̀ kìcèm ki ri ɓi nyi. Ǹɗì ɓiì foŋì Nghay wɛ̀m ɓi nyi, fɔlɔɔ nnɛ à ɓiì kpaa ɓìlɔ̀ŋ saaɗ wɛ̀m.

¹⁹ Àa kaa ɓi mum kìɓan, kɛ̀ɛ rɔŋ kikiŋ, mum kɛ̀ɛ ki wog jɛ̀ɛ̀ yìì ɓi kìɓàà

²⁰ Àa ɓun ɓi kisyòŋ ki ki ti kì tuŋiyɛn, kɛ̀ɛ ki ɗimzi filàà fi fyɛɛ̀ ka syoosyòò, à kpaŋ yɛ̀ɛ à rì ɓiì lègsii ki kìi lɛ, saaɗ a yagsag.

²¹ Fɔɔnnɛ ɓìlɔ̀ŋ ɓìcèm ɓi saghii gɛ ǹtyweeyi waa ɓi ɗii ɗìì.

Ɓɛ̀fàrìzyɛŋ ɓɛ kpaa lɛ: Yeesus a nànaɓ ɓìɓeɓtàg ɓi mɛghay rì ìtèɗ wu Bɛlzeɓul

²² Nni ɓɛ yughày Yeesus rì ɗyaŋɗyàŋ àdɛŋ ànɛ à ɓaghà rì kìɓeɓtàg ki nghay, àncèm tì mùm-mùm, Yeesus à ki wɔ̀ɔ̀zi nyi ɓi lèg ànɛ lɛ ŋwaànɛ̀n à kìghà lɛ, à tòòghrɛ̀n, à ki ghɛnɛn.

²³ Gwìy inɛ ì ɓaghà wɔɔ ì kuughràkà lɛɛ̀gwey, ì tɔɔtɔ̀ɔ̀ghrɛ̀n lɛ: Ki rì lɛ ki ɓa lɛ à rì, Man à Davit gìn?

²⁴ Yɛ̀ɛ Ɓɛ̀fàrìzyɛŋ ɓɛ wokà fɔlɔɔ, ɓɛ kpaa lɛ: Ŋwaànɛ a nànaɓ ɓiɓeɓtàg ɓi mɛghay rì ìtèɗ wu Bɛlzeɓul ànɛ à rì rìfòm ɗi ɓiɓeɓtàg ɓi mɛghay.

²⁵ Yɛ̀ɛ Yeesus à yìghà lɛ fɔlɔɔ nnɛ ɓɛɛ̀ fèfèg, nni à kpaaghà ɓɔ lɛ: Kìlɔ̀ŋ kìcèm ki ɓumɓɛ miì ɓɛ ramzɛɛ wɛ̀y ɓɔ rì ɓɔ, ki ti ki lekì; bàn bimiɗ nsoò lɛ naa ì ɓum ìnɛ ɓumɓɛ miì ɓɛ ramzɛɛ wɛ̀y ɓɔ rì ɓɔ, ì yin lɛ ì kɛ̀n asu ì ghɛghɛ̀ɓ.

²⁶ I Satàn a nàɓi Satàn, di à ramzɛɛ wɛ̀y ri nyimìɗ yɛɛ lɔɔ, nni lannɛ kìlɔ̀ŋ kii ki rì min ɓiì kɛ̀ɛ asu ki ɓaɓà?

²⁷ I mɛ̀ɛ ǹki nànaɓ ɓiɓeɓtàg ɓi mɛghay rì ìtèɗ wu Bɛlzeɓul, ɓɔn ɓin ɓɔɔ nànaɓ ɓyɔ rì ìtèɗ wu ghɛn? Kìɓan ki kɛɛ̀ki ɓɔn ɓin ɓɛɛ ri yɔ̀mi gɛ mìni ɓɔmiɗ.

²⁸ Kìɓan kìfog, i ki ri lɛ mɛ̀ɛ nànaɓ ɓiɓeɓtàg ɓi mɛghay rì Ǹghay à Bɛ̀ll, fɔlɔɔ a rèsii lɛ kìlɔ̀ŋ ki Bɛ̀ll ki mɛ kpaŋ a lɔ̀ŋkin.

²⁹ Ŋwaà yin lɛ à ɗiŋì ɓi naa ì tèteɗ à mum, à sàŋ ìkum wu roànɛ̀n di ki yin lɛ, àa loogh nyi kì kàŋi bɛn, wɔ̀lɛ i à mɛ kàŋ nyi, bɛn, à rì lɛ à sàŋ ɓyom ɓi ɓi naa ì ŋwaànɛ̀n.

³⁰ Ŋwaànɛ à yin ɓi gàm yɛ̀m, à rì mɛ̀ gàm-cɛcɛɗ, ŋwaànɛ à ki taŋzɛɛ ɓi nɗaŋ rì mɛ̀, a tyàatyaŋzì.

Kìɓe ki ki komi Kìtɛntɛ̀ɛ̀n ki Nghay

³¹ Kìɓan kiǹ kɛɛ̀ki ǹkalii mìni lɛ, ɓɛ ɓiì cenɛɛ ɓum lɛ rì ɓìɓe ɓìcèm ɓi ɓɛ kiì, ɗì tìfena ti ɓɛ fengii Bɛ̀ll; kìɓan kifog, ì ɓɛ feni Ǹghay à Bɛ̀ll, ɓɛ yin lɛ ɓɛ cenɛ̀n ɓɔ kìɓan kiǹ.

³² I ŋwaà tòogh Man à mum kìɓe, ɓɛ cenɛ̀n nyi, kìɓan kifog ŋwaànɛ à ɓiì tòogh Kitɛntɛ̀ɛ̀n ki Nghay kìɓe nsoò ɓi cɛɓ ki gɛɛ̀nɛ, nsoò ɓi cɛɓ ki ki riì, ɓaa cenɛn ɓi nyi kìɓan kiǹ.

Mum à ti à kpaaghì ɓìɓan ɓi ɓi ri nyi ɓi ǹɗem

³³ I ɓì kpaa lɛ kìte ki rɔɔtɛɛ, di ɓìɗùn ɓi kite kiǹ ɓi rɔɔtɛɛ; ì ɓì kpaa lɛ, ki ɓeɓtɛɛ di kìte kiǹ ki ɓeɓtaagh ɓìɗùn, lɛ ɓɛɛ̀ yilag lɛ kìte ki rɔɔtɛɛ nsoò lɛ ki ɓeɓtɛɛ, ɓi ɓìɗùn ɓi ki wumi.

³⁴ Mìni ɓumɓɛ ɓì pìsɛɛ ɓìgòm ɓɛ! lannɛ ɓi rì lɛ ɓì kalì syeesyee à kìɓan, di mìniìɓɔmiɗ ɓi ɓeɓtɛɛ fɛlɛ? Lɛ ɓìɓan ɓi ɓi roni mum ǹɗem ɓyɛɛ̀ɓi ŋwɔm wu ti wu kpaaghì.

³⁵ Syeesyee à mum à ti à sɔ̀ŋɗàg yì ɓɛ̀syeesyee ɓɛ ɓiɓan, ɓi buŋ yìì i ɓìɓan ɓi syeesyee; kìɓeɓtàg ki mum kɔɔ sɔŋdàg yì ɓìɓeɓtàg ɓi ɓiɓan, ɓi buŋ yìì i ɓìɓan ɓi ɓeɓtɛn.

³⁶ Ǹkalii mìni lɛ: Ŋ̀wosi ɓɛyɔ̀m ɓɛ Bɛ̀ll, ɓum ɓɛ ɓiì rèsii ɓisuucɛ nnɛ ɓɛ kpaakpààghà ɓìɓan ɓi kɛ̀ɛ̀ ìsu.

³⁷ Lɛ ɓìtòkì ɓyɔɔ ɓyɛɛ ri ɓiì kìi lɛ u kpaŋ ɓɛ̀yɔ̀m kɛ̀ɛ̀ bɛ̀lɛn, nsoò lɛ u kpi ɓɛ̀yɔ̀m.

Ɓɛ mɛɛ̀ tɔg Yeesus lɛ, a ki dàm à ɓèn

³⁸ Fɔɔnnɛ ɓɛ̀rèsàg-ɓìdɔ̀gsɛna ɓɛɗɛŋ rì Ɓɛ̀fàrìzyɛŋ ɓɛ pɛsìghà jɛ̀ɛ̀, ɓɛ tɔg Yeesus lɛ: Ǹɗèsàg, kɛɛ̀ kɔ̀nkɔn ɓisi lɛ, ù ki dàm, ti ghɛǹ.

³⁹ Yeesus à ɓàg ɓɔ lɛ: Gbàà ì ɓum ì gɛɛ̀nɛ ìnɛ, ì rì lɛ, yɔ̀ ɓìɓeɓtàg ɓi ɓum, ì ki falɛn ɓi tìsɔ̀mɔ̀g yɛ̀ɛ tɔɔgh kìrèmzɛnà? Ɓaa rèsi ti ɓi mini kìrèmzɛnà kìdɛŋ ì ki yin lɛ kìrèmzɛnà ki ǹkpaŋzì-ɓìɓan Zyonas.

⁴⁰ Ɓisuulɛ, lɔŋ yɛ̀ɛ Zyonas à lalà mɛ̀ru mɛ̀ra rì ɓɛ̀ŋwos ɓɛraa ɓi ɗùm ɗi coo kìzɛn, fɔɔnnɛ Man à mum à ɓiì ghagsii girig mɛ̀ru mɛraa rì ɓɛ̀ŋwos ɓɛraa ɓi zi ɓiɗùm.

⁴¹ Ŋwosi ɓɛyɔ̀m ɓɛ Bɛ̀ll, ɓumɓɛ a Niniivɛ ɓɛ rɛlii gɛ ǹɗaŋ ri ɓɛ̀roɓɛ ɓi gbàà ì ɓum ìnɛ, ɓɛ ki fa ɓumɓɛ ɓi gbàà ìnɛ bɛ̀lɛn, lɛ ɓɔɔ lɔɔ̀ghrɛ̀ngà mɛ̀rem yɛ̀ɛ ɓɛ wokà ɓìɓan ɓi Zyonas à kpaaghà ɓɔ. Nni ŋwaànɛ à cee Zyonas yɛɛ ri lɛ fɛ.

⁴² Ŋwosi ɓɛyɔ̀m ɓɛ Bɛ̀ll, rìfòm ɗi giɓ ɗi ɓi kìlɔ̀ŋ kidɛŋ ki duŋzi, ɗi rɛlii gɛ ǹɗaŋ ri gbàà ì ɓum ìnɛ, ɗi ki fa yɔ̀ rinàn, ɓisuulɛ ɗyɔɔ pɛsɛ̀ngày fìràɓ lɛ ɗyɛɛ yu kìwoògh ɓìtòkì ɓi Salomɔŋ ɓi ɓi ɓaghà ɓì ronɛn ri ɗyomzɛ̀n, Nni ŋwaànɛ à cee Salomɔŋ yɛɛ ri lɛ fɛ.

⁴³ Cààmɛ̀n ki kìɓeɓtàg ki nghay ki pɛsɛɛ ɓi mum, ki kɛǹ kì kɛ̀ɛ̀kɛɛ ɓi jaŋ yi yi ri rì kìwomi, ɓi rìkaakàà ɗi jàŋ i rìfɔɔsɛ̀n, kìɓan kìfog, kɛ̀ kɛɛ̀ ghɛn.

⁴⁴ Fɔɔnnɛ ki ri min ɓiì kpaà lɛ: Ǹɗì ɓiì sugtii ɓi naa yɛ̀m ìnɛ mɛ̀ɛ m̀pɛ̀sɛɛ yì miì; yɛ̀ɛ ki sugtii ki tanɛ̀n yɔ̀ zɛy, ǹfyɔnɛn, ì ki ɓa ti ri mɛ̀rɛ̀ŋ.

⁴⁵ Kìɓeɓtàg ki nghay kìn ki kɛǹ yì kì terì ɓìɓeɓtàg ɓi mɛ̀ghay ɓidɛŋ ɓi ɓi nyɛni ɓi cee kɔ taàɓɛ̀ɛ̀, ɓi ɗiŋì ɓi naa ìnɛ̀n ɓi kɔrì miì. Fɔlɔɔ nnɛ rìsyɔn ɗi ŋwaànɛ̀n ɗiǹ ɗi ri ɓiì ɓeɓtɛɛ ɗi cee rìɓa ɗii ɗi ǹtonto; com kìn kɛɛ ri ɓiì ghɛnɛɛ a ɓìɓeɓtàg ɓi ɓum ɓi ɓi gbàà ì ɓum ìnɛ.

Ɓɛ̀yilàg ɓɛ Yeesus ɓɛɛ rì jɛɛ wìì, ɓɔ ɓɛ̀geni ɓii

⁴⁶ Yɛ̀ɛ Yeesus à ɓaghà di a ka tòtog ri gwìy ì ɓum, nni jɛɛ wìì rì ɓɛ̀geni ɓii ɓɛ rɛlìghày ɓi dan, ɓɛ kaakàà lɛ di ɓaa tòòghrɛɛ rì nyi.

⁴⁷ Fɔɔnnɛ ŋwaàdɛŋ à kpaaghà nyi lɛ: Gaa rì ɓɛ̀goni ɓɛ rì fɛnii ɓi dan ɓɛ ki kaakaa lɛ, di ɓaa tòòghrɛɛ rì wɔ̀.

⁴⁸ Wɔ̀lɛ Yeesus à ɓàkà ŋwaànɛ à kpaaghà nyi ànɛ̀n fɔlɔɔ lɛ: Ghɛn yɛɛ ri jɛɛ wɛ̀m, ɓɛ̀ghɛn ɓɛɛ ri ɓɛ̀geni ɓɛ̀m?

⁴⁹ Fɔɔnnɛ à nàmgà càg ɓi ɓɛ̀yilàg ɓii, à kpaa lɛ: Jɛɛ wɛ̀m rì ɓɛ̀geni ɓɛ̀m ɓɛɛ̀ɓɛ.

⁵⁰ Ɓisuulɛ ŋwaànɛ à kìi rìkɔ̀n ɗi Seŋi wɛ̀m ànɛ a rì aɗyoo, nnyɛɛ ri geni wɛ̀m à baŋì, nyi geni wɛ̀m à giɓ, nyi jɛɛ wɛ̀m.