Matthew 5 - Anglo-Saxon Wessex Gospels c1000 AD

Videns iesus turbas ascendit in montem

¹ Soðlice þa se hælend geseah þa manige. he astah on þanne munt ⁊þa he sæt þa geneahlahten his leorningcnihtes to hym.

² ⁊he untynde hys muð ⁊lærde hyo ⁊cwæð.

³ Eadige synde þa gastlice þearfan. forþan hyora is heofena riche.

^4-5 Eadige syndde þa lyðan. forðan þe hyo eorðan agunnen. Eadige sind þa þe nu wepeð. forþan þe hyo beoð gefrefrede.

⁶ Eadiga synd þa þe rihtwysnissa hingreð ⁊þirsteð. forþan þe hyo beoð gefellede.

⁷ Eadige synd þa mildheortan. forþan þe hyo mildheortnyssa begytað.

⁸ Eadige synd þa clænheortan. forþan þe hyo god geseoð.

⁹ Eadige synd þa sibsume. forþan þe hyo beoð godes bearn genemnde.

¹⁰ Eadige synd þa þe hehtnysse þoliað. for rihtwisnysse. forþam þe heora is heofena riche.

¹¹ Eadige synde ge. þanne hyo weregieð eow ⁊ehtað eow ⁊seggeð yfell ongean eow leogende for me.

¹² Geblissiað ⁊gefageniað. forþan þe eower mede is mychel on heofenum. Swa hyo ehtan ða witegan þe beforen eow wæren.

¹³ Geo sendden eorðan salt. gyf þæt salt awyrð on þam þe hyt gesylt bið. hit ne mæg syððen to nahte. buton þæt hyt sye utaworpen ⁊syo fram mannen fortredon.

¹⁴ Ge synd middeneardes leoht. ne maig syo ceastre beon behyd. þe beoð up on munt aset.

¹⁵ Ne hyo ne aleð heora leohtfæt ⁊hit under cype setteð. ac ofer candelstæf þæt hit onlihte eallen. þan þe on þam huse synde.

¹⁶ Swa onleohteð eower leoht beforan mannen. þæt hy gesye eower gode werc ⁊wuldrian eowre fæder þe on heofene ys.

¹⁷ Nelle ge wenen þæt ich come towerpan þa læge. oððe þa witegan. ne com ich na towerpan. ac to gefyllan.

¹⁸ Soðes on eornest ich segge eow. ær þan þe gewitan heofone ⁊eorðe an .i. oððe an prike. ne gewit fram þare lage. ær þan ealle þing gewurðan.

¹⁹ Eornestlice se þe towirpð an of þisen læsten beboden ⁊þa men swa lærð. se beoð læst genemned on heofene riche. Soðlice se þe hit deð ⁊lærð. se beoð mychel genemned on heofene rice.

Amen dico uobis quia nisi habundauerit iusticia uestra plusquam scribarum ⁊phariseorum non intrabitis in regnum celorum

²⁰ Soðlice ic segge eow buton eowre rihtwisnesse mara syo. þanne þare writere ⁊sinderhalgane. ne ga ge on heofena riche.

²¹ Ge gehyrden hwæt gecweðen wæs on ealden tyden. Ne ofsleah þu. se þe ofsleahð. se beoð domes scyldig.

²² Ic segge eow soðlice. þt ælch þe yrseð his breðer byeð domes scyldig. Soðlice se ðe saigð his breðer þu aworðene. he beoð geþeahte scyldig. Se þe saigð þu stunta. he byoð sceldig helle feres.

²³ Eornestlice gyf þu brincst þine lac to weofede ⁊þu þær geþencst. þæt þin broðer hæfð ani þing agen þe.

²⁴ læt þær þine lac beforan þam weofede ⁊gang ær ⁊sibbesuma wið þinne broðer ⁊þanne cum þu siððen ⁊bring þine lac.

²⁵ Beo þu onbugende þine wiðerwinnen hwora þa hwile þe þu eart. on weiga mid him. þi læs þe þi wiðerwinne þe selle þam deman ⁊se deme þe sylle þam þeine ⁊þu syo on cwarterne gesend.

²⁶ Soðes ic segge þe ne gæst þu þanen ær þu agylde þanne ytemeste ferþyng.

²⁷ Ge gehyrden þæt on ealden cwiden gecweþen wæs. Ne unrihtheme þu

²⁸ soðlice ic segge eow. þæt ælc þare þe wif geseohð ænd hire gewilneð. eallunge þæt se gesinegað on his heorte.

²⁹ Gyf þin swiðre eage þe aswikie. aholeke hit ut ⁊awerp hit fram þe. Soðlice þe is betere þæt an þinre lime forwurðe. þonne eall þin lichame. syo on helle gesent.

³⁰ And gyf þin swiðre hand þe aswike. acerf hyo of ⁊awerp hyo fram þe. Witodlice þe is betere þæt an þinre lima forwurðe. þanne all þin lichama fare to helle.

³¹ Soðlice hit is gecweðen. swahlich swa his wif forlæt. sylle he hire. hyra hiwgeðales boc.

³² Ic segge eow to soðe. þæt ælc þe hys wif forlæt buton forleirnisse þingen. he deð þt hy unrihthemeð ⁊se unrihthameð þe forlætene efter hym genimeð.

³³ Eft ge gehyrden þæt gecwæðen wæs on ealden cwiden. Ne forswere þu. Soðlice drihten þu agelst þine aþas.

³⁴ Ich segge eow soðlice. þæt ge eallunge ne swerigan. Ne þurh heofene. forþam þe hye ys godes þrimsetel.

³⁵ Ne þurh eorþan. forþam þe hyo ys hys fotscamel. Ne þurh ierusalem. forþan þe hyo ys mæres kyninges chestre.

³⁶ Ne þu ne swere þurh þin heafod. forþan þe þu ne miht don ænne loc hwitne oðerne blacne.

³⁷ Soðlice sye eowre spræce. hyt is. hit is. hyt nis. hyt nys. Soðlice gyf þær mare beoð. þæt beoð of yfele.

³⁸ Ge gehyrden þæt gecweðen wæs. Eage for eage ⁊toð for toð.

³⁹ Soðlice ic segge eow. ne winne ge ongean þa þe eow yfel doð. Ac gyf hwa þe smite on þin swiðre wænge. gegerewe hym þæt oþer.

⁴⁰ ⁊þan þe wile on dome wið þe flitan ⁊nime þine tunican. læt him to þinne wæfeles.

⁴¹ ⁊swa hwa swa þe net þusend stawa. ga mid him oðre twa þusend.

⁴² Syle þam þe þe bidde ⁊þan þe æt þe wile borgian ne wern þu hym.

⁴³ Ne gehered ge þt gecweðen wæs. lufe þine nextan ⁊hate þine feond.

⁴⁴ Soðlice ic segge eow. lufieð owre feond ⁊doð wel þan þe eow yfel doð ⁊gebiddað for eowre ehteras ⁊tælende eow.

⁴⁵ þæt ge seon eowres fader bærn. þe on heofene ys. se þe deð þæt his sunne aspringð ofer þa godan ⁊ofer þa yfelen ⁊he læt rinan ofer þa rihtwisan ⁊ofer þa unrihtwisan.

⁴⁶ Gyf ge soðlice þa lufiað þe eow lufiað. hwilche mede hæbbe ge. hwu ne doð manfulla swa.

⁴⁷ ⁊gyf ge þæt an doð þæt ge eowre gebroðre welcumieð. hwæt do ge mare. hu ne doð hæþene swa.

⁴⁸ Eornestlice beoð fulfremede. swa eowre heofenlice fæder is fulfremed.