Matthew 26 - Anglo-Saxon Wessex Gospels c1000 AD

¹ Witodlice þa se hælend hafde þas spræce eall geendod þa cwæð he to hys leorningcnihten.

Scitis quia post biduum pascha fiet

² Wytod ge þt æfter twam dagen beoð eastre ⁊mannes bearn byð geseald þt he sy on rode anhangon.

³ Ða wæren gesamnede þa ealdres þa sacerda ⁊hlafordes þas folkes to þare sacerdes ealdres botle. þe wæs genemned kayphas.

⁴ ⁊hyo hafdon mychel gemot. þæt hyo wolden þanne hælend mid facne beswiken ⁊ofslean.

⁵ Hyo cwæðen witodlice þt hyt ne myhte beon on þam freolsdaige. þylæs þe mycel steriung wurðe on þam folke.

⁶ Ða se hælend wæs on bethanian on symones huse þas reofelen.

⁷ þa neahlahte him to sum wif. syo hafde box mid derewurðere sealfe ⁊ageat uppon hys heafod þær he sæt.

⁸ þa geseagen hys leorningcnihtes þæt ⁊wurðen gebolgen ⁊cwæðen. To hwan ys þis forspilled

⁹ þis mihte beon geseald to mycele wurðe ⁊þearfen gedæled.

¹⁰ Ða se hælend hit wiste þa cwæð he to heom. hwi synde ge grame þise wife. witodlice god werc hyo worhte on me.

¹¹ Simle ge hæbbeð þearfan mid eow. ac ge næbbeð me symle.

¹² hyo dyde þas sealfe on minne lichaman þæt ic wære gesmyred to beberienne.

¹³ Soð ic segge eow. swa hwær swa þis godspel beoð geboded on eallen middenearde beoð ge ræd on hire gemynd þt hyo þis dyde.

¹⁴ þa ferde an of þam twelfen þe wæs genemned Iudas se wiðersace to þare sacerdra ealdres.

¹⁵ ⁊cwæð to heom. hwæt wille ge me syllan ⁊ic hine beleawige eow. Ða beheton hyo hym þrittyg scyllinge Note: MS. slyllinge. .

¹⁶ And seððan he smeagde geornlice Note: MS. geornile. þt he hine wolde beleawan.

¹⁷ Ða on þa forme gearcungdaige genehlahton þa leorningcnihtes to þam hælende ⁊þus cwæðen. Hwær wilt þu þt we garewian þe þine þeniunge to eastren.

¹⁸ Ða cwæð se hælend. Fareð on þas cestre to sumen men ⁊seggeð him. se lareow sægð. min time is gehende þt ic mid þe werce mine eastre. mid minen leorningcnihton.

¹⁹ ⁊þa leorningcnihtes dyden swa swa se halend heom bebead ⁊hyo gegareweden Note: MS. gegarewedem. heom eastrenþegnunge.

²⁰ on þam efne sat se hælend mid his twelf leorningcnihten æt gereorde.

²¹ ⁊þa hyo æten þa cwæð he to heom. Witodlice ic segge eow. þt an eower belæweð me.

²² Ða wurðen hye swiðe geunrotsede ⁊ongan anra gehwylc cweðan. Drihten cweðst þu eom ic hit.

²³ ⁊he andswerede ⁊þus cwæð. Se ðe bedepð on disce mid me his hand se me belæweð.

²⁴ Witodlice mannes sune ferð swa hyt awriten ys be hym. wa þam men þurh þane þe byð mannes sune belæwed. Betere wære þam men þt he næfre nære akenned.

²⁵ Ða cwæð iudas þe hine belæwde. Cwest þu lareow hwaðer ic hyt sy. Ða quoth. se hælend. þu hyt sægdest.

²⁶ Witodlice þa hye ætun se hælend nam hlaf ⁊hine gebletsode ⁊bræc ⁊sealde hys leorningcnihten ⁊cwæð. Onfoð ⁊æteð. þis is min lichame.

²⁷ Ænd he genam þanne calic þanciende ⁊sealde heom þus cweðende. Drinkað ealle of þisen.

²⁸ þis is witodlice mines blodes calic niwre læge. þt byoð for manegen agoten on synne forgyfenysse.

²⁹ Witodlice ic segge eow þt ic ne drinke heonenforð of þisen eorðalice wine ær þam daige þe ic drinke þt neowe mid eow on mines fæder rice.

³⁰ Ða byo hafden heore lofsang gesungenne þa foren hyo uppon oliuetes dune.

³¹ Ða sægde se hælend heom. ealle ge wurðeð geuntreowsede on me on þisse nyhte. Hyt is awriten. ðurh þas heordes slege beoð se heord todræfeð.

³² Witodlice æfter þam þe ic of deaðe arise ic cume to eow on galilee.

³³ Þa answerede petrus him ⁊þus. quoth. Þeh þe hyo ealle untreowsien on þe. ic næfre ne untreowsige.

³⁴ Ða cwæð se hælend. Soð ic segge þe. þt on þisse nihte ær þam þe coc cræwe þreowe. þu wiðsæcst me.

³⁵ Ða sægde petrus him. Witodlice þeh þe ic scule swelten mid þe. ne wiðsake ic þin. Gelice þam cwæðen ealle þa oðre leorningcnihtes.

³⁶ Ða com se hælend mid heom on þanne tun þe is genemned gethsemani ⁊saigde his leorningcnihten. Sitteð her oððæt ic ga hidergeond ⁊me gebidde.

³⁷ ⁊he genam petrum ⁊zebedeus twege sunes ⁊ongan unrotsian ⁊beon unrot.

³⁸ Ða saigde se hælend heom. unrot is min sawle oððe deað. Gebyddað Note: over an erasure. her ⁊wakieð mid me.

³⁹ ⁊þa he lithwan þanen agan. he afell on his ansiene ⁊hine gebæd ⁊þus cwæð. Fader min gyf hyt beon mæg. gewite þes calic fram me. þeahhwæðere na swa swa ic wille. ac swa swa þu wylt.

⁴⁰ ⁊he com to hys leorningcnihten ⁊funde hyo slæpende ⁊he sægde petre swa. ne myhte ge nu wakien ane tyde mid me.

⁴¹ Wakieð ⁊gebiddað eow. þt ge in ne gan on costnenge. Witodlice se gast ys ræd ⁊þt flæsc is untrum.

⁴² Eft oðre siðe he ferde ⁊hine gebæd ⁊cwæð. Min fader gyf þes calic ne mage witen buton ic hine drinke. gewurðe þin wille.

⁴³ ⁊he com eft ⁊gemette hyo slæpende. Soðlice heore eagen waren geheofegede.

⁴⁴ ⁊he forlæt hyo æft ⁊ferde ⁊hine gebæd þridde syðe cweðende þt ylce gebed.

⁴⁵ Ða com he to hys leorningcnihten ⁊saigde heom. slæpeð eallunge ⁊resteð eow. nu geneohlacð syo tid. þt mannes sune beoð geseald on synfulra handa.

⁴⁶ Arisað uton faren. nu genealaceð se ðe me belæweð.

⁴⁷ Ða he þas þing spræc. þa com iudas an of þam twelfen ⁊mycel folc mid him. mid sweordan ⁊mid sahlen asende fram þare sacerda ealdra ⁊þas folkes ealdren.

⁴⁸ Se þe hine belæwde sealde heom tacne ⁊cwæð. Swa hwinne swa ic kysse se hit ys. nymeð hine.

⁴⁹ ⁊he neohlacte rædlice to þam hælende ⁊quoth. Hal beo þu lareow ⁊he kyste hine.

⁵⁰ Ða cwæð se hælend to hym. Eala freond to hwam become þu. Ða geneahlacten hyo ⁊þanne hælend genamen.

⁵¹ Witodlice an þara þe mid þam hælende wæs. abred hys sweord ⁊asloh of anes þas sacerda ealdres þeowa eare.

⁵² Þa cwæð se hælend to hym. Do þin sweord on his scæðe. Witodlice ealle þa þe sweord nymað. mid sweorde hyo forwurðeð.

⁵³ Wenst þu þæt ic ne mihte byddan minne fæder þt he sende me nu ma þanne twelf eorde ængle.

⁵⁴ hu magen beon gefylde þa halgen gewrite. þe be me awritene synde. forðan þus hit byrað to beonne.

⁵⁵ On þare tide se hælend cwæð to þam folke. Ealswa to þeofe ge synde cumene. mid sweorden ænd mid sahlum me to nymene. Daighwamlice ic sæt mid eow. on þam temple ⁊lærde eow ⁊ge me ne namæn.

⁵⁶ Þæt eall is geworden þæt þare witegena halgane writ syen gefellede. Ða flugen ealle þa leorningcnihtes ⁊forleten hine.

⁵⁷ ⁊hyo namen þanne hælend ⁊lædden hine to caiphan þare sacerda ealdra þær. þa bokeres ⁊þa ealdres gesamneda wæren.

⁵⁸ Petrus hym fylgede ferrene. oð he com to þare sacerda ealdres botlen ⁊he ineode ⁊sæt mid þæm þeignen. þæt he geseage Note: orig. geseahge. þanne ænde.

⁵⁹ Witodlice þare sacerde ealdres ⁊eall þæt gemot sohten lease sage ongean þanne hælend. þæt hyo hine to deaðe sealden.

⁶⁰ ænd hyo ne myhten nane fyndon. þa þa manega mid leasen onsægen geneahlahton. Ða ætnexten comon twegan þare leogere ⁊cwæðen.

⁶¹ Þes saide ic mæg towerpan godes temple. ænd æfter þrem dagen hyt eft getymbrigen.

⁶² Þa aras se ealdor þare sacerda ⁊cwæð. Ne andswerest þu nan þing ongen þa. þe þas þing þe anseggeð.

⁶³ Se hælend swigede. Þa. se ealdor þare sacerda cwæð. Ic hælsige þe þurh þanne lifiende god þæt þu segge us gyf þu ert crist godes sune.

⁶⁴ Ða cwæð se hælend him to. þæt þu sagdest. Soð ic eow segge. æfter þisen ge geseoð mannes barn sittende on þa swiðren healfe godes magenþrymnysse ⁊cumendne on heofenes wolcnen.

⁶⁵ Þa þare sacerda ealdres slat hys agen reaf ⁊cwæð. Ðys is bysmerespaeche. To hwi wilnige we anigre oðre sage. nu ge gehyrdon of hym gyltlice spæce.

⁶⁶ hwæt ys eow nu geþuht. Hyo andweredon ealle ⁊cwæðen. he ys deaðes scyldig.

⁶⁷ Ða spætton hyo on hys ansiene ⁊beoton hine mid here festum. Sume hine slogan on hys ansiene mid hera brada handen.

⁶⁸ ⁊cwæðen. Sege us crist hwæt ys se þe þe smat.

⁶⁹ Petrus soðlice sæt uten on þam chæfertune. Ða com to hym an þara þeowa ⁊cwæð ⁊þu wære mid þam galileiscan hælende.

⁷⁰ ⁊he wyðsoc beforan eallen ⁊cwæð. Nat ich hwæt þu sægst.

⁷¹ Ða he uteode of þare dure. þa geseah hine oðre wealne ⁊sægde þam þe þær wæren ⁊þes wæs mid þam nazareiscan hælende.

⁷² ⁊he wiðsoc eft mid aðe. þæt he his nan þing ne cuþe.

⁷³ Ða æfter litlen fyrste. genehlahten þa þe þær stodan ⁊cwæðen to petre. Soðlice þu ert of hym ⁊þin sprace þe geswuteleð.

⁷⁴ Ða ætsoc he ⁊þæt sweriende þæt he næfre þanne man ne cuðe ⁊rædlice þa creow se cocc.

⁷⁵ Ða munede petrus þas hælendes word þe he cwæð ær þam þe se cocc creowe þreowa ðu me wiðsecst ⁊he eode ut ænd weop byterlice.