Matthew 13 - Anglo-Saxon Wessex Gospels c1000 AD

¹ On þam dayge þam hælende utgangenden of huse he sæt wið þa sæ.

² ⁊michele menigeo wæren gesamnode to hym. swa þæt he eode on scyp ⁊þær sæt ⁊eall syo menigeo. stod on þam waruðe.

³ ⁊he spæc to heom fele on bispellen cweðende. Soðlice uteode se sæwere hys sæd to sawenne.

⁴ ⁊þa þa he seow. sume hye feollen wið weig ⁊fugeles comen ⁊æten þa.

⁵ Soðlice sume feollen on stænette þær hyt næfde mychele eorðan ⁊rædlice upsprungen forþan þe hyo næfdon þare eorðan deopan.

⁶ Soðlice upsprungenre sunne hyo adruwedon ⁊forscrunken. forþam þe hyo næfdon wyrtrum.

⁷ Soðlice sume feollen on þornen ⁊þa þornes weoxan ⁊forþrysmedon þa.

⁸ sume soðlice feollen on gode eorðan ⁊sealden wæstme. sume hundredfealde. sum syxtigfealde. sum þrittigfealdne.

⁹ Se þe hæbbe earan to geherenne gehere.

¹⁰ ⁊þa genehlahten his leorningcnihtes ⁊cwæðen to hym. Forhwi spæcst þu to heom mid byspellen.

¹¹ Ða answerede he heom. forþan þe eow ys geseald to witene heofene riches geryne ⁊heom nys na geseald.

¹² Soðlice þam þe hafð him beoð geseald ⁊he hæfð. soðlice se þe næfð ⁊þæt he hæfð him beoð ætbroden.

¹³ Forþam ic spece to heom mid byspellen. forþam þe lokiende hyo ne geseoð ⁊geherende hyo ne gehereð. ne ne ongeteð

¹⁴ þæt on heom sy gefelled ysaias gewitegung. Of gehernysse ge geheorað ⁊ge ne ongyteð ⁊lokiende ge geseoð ⁊ge ne geseoð.

¹⁵ Soðlice þises folkes heorte. is aherd ⁊hyo hefylice mid earen gehyrden ⁊heora eagen beclysdon. þe læs hye afre mid eagen geseagen ⁊mid earan gehyrdon ⁊mid heortan ongetan ⁊syon gecherde ⁊ic hyo gehæle.

¹⁶ Soðlice eadygen synd eowrum eagen forþam þe hyo geseoð ⁊eowre earan forþam þe hyo geherað.

¹⁷ Soðlice on eornestlice ic eow segge þæt manega witegan ⁊rihtwise gewilneden þa þing to geseonne þe ge geseoð ⁊hyo ne geseagen ⁊gehyran þa þing þe ge gehyrað ⁊hyo ne gehyrdon.

¹⁸ Gehyre ge soðlice þa sawenden byspellen.

¹⁹ Ælc þare þe godes word gehyrð ⁊ne ongyt þanne cymð deofel ⁊bereafað þæt on hys heortan asæwen is. þæt is se þe on þanne weig asawen is.

²⁰ Soðlice se þe ofer stan asawen is. þæt is se þe þæt godes word gehyrð ⁊hrædlice þæt mid blisse onfegð.

²¹ Soðlice hit næfð þanne wertrum on him ac is hwilwendlic. Geworðenre gedrefendnysse ⁊ehtnysse for þam worde rædlice hyo beoð geuntreowsede.

²² Soðlice þæt þe asawen is on þornen. þæt ys se þe þæt word gehyrð ⁊þanne geornfulnisse þisse worlde ⁊leasunge þissere worlde welen forþresmiað. þæt word ⁊hit is buten wæstme geworðen.

²³ Soðlice þæt þe asawen wæs on þæt gode land þæt is se þe þæt word geherð ⁊ongyt ⁊þane wæstme bringð ⁊þonne deð sum hundfealdne. sum sixtigfealdne. sum þrittigfealdne.

²⁴ He rehte heom þa þa oðerne byspel ⁊þus cwæð. heofene riche is geworðen þam men gelic þe seow god sæd on his akere.

²⁵ Soðlice þa þa men slepen. þa com hys feonda sum ⁊oferseow hit mid coccle on middam þam hwæte ⁊ferden þanen.

²⁶ Soðlice þa syo wert weox ⁊þanne wæstm brohte þa atewede se coccel hine.

²⁷ þa eoden þas hlaferdes þeowas ⁊cwæðen. Hlaford hu ne seowe þu god sæd on þinen akere. hwanen hafde he coccel.

²⁸ þa cwæð he. þæt dyde unhold man. þa cwæðen þa þeowas. wilt þu we gað ⁊gaderieð hyo.

²⁹ þa cwæð he ne se þe læs ge þanne hwate awertwalien. þanne ge þanne coccel gaderiað.

³⁰ Læteð ayþer wexan oððe riptiman ⁊on þam riptiman ic segge þan riperen gaderiað ærest þanne coccel ⁊bindeð Note: MS. binde sceafmælen to forbærnenne ⁊gaderiað þane hwæte into mine berne.

³¹ He rette heom þa get oðer bispell þus cweðende. heofena rice is geworðen gelich senepes corn. þæt seow se man on hys akere.

³² þæt ys alre sæde læst. Soðlice þanne hyt wexað hyt ys alre wyrte mæst ⁊hyt wurð treow. swa þæt heofene fugeles cumað ⁊eardigeð þær on his bogen.

³³ He spræc to heom oðer byspell ⁊þus cwæð. heofene riche is gelic þam beorman þonne þæt wif onfeng ⁊behydde on þrem gemitten melewes oð þæt hyt wæs eall ahafan.

³⁴ Ealle þas þing se hælend spæc mid byspellen to þam weredum ⁊nan þing ne spæc he buton byspellen.

³⁵ þæt wære gefylled þas witegan cwide. Ic untyne minne muð mid bispellen. ich bodige digelnysse fram middeneardes gesetnysse.

³⁶ He forlet þa þa menigeo ⁊com to his inne ⁊þa geneahlahten to hym his leorningcnihtes ⁊cwæðen. A reche us þæt bispell þas hwætes ⁊þas coccles

³⁷ þa andswerede he heom. se þe seow þt gode sæd se is mannes sune.

³⁸ Soðlice se aker is þis middeneard. þæt gode sæd þæt synden þas heofenlican rices bearn. Se coccel synde soðlice þa manfulle bearn.

³⁹ Se unholde man se þe þane coccel seow þt is deofel. Soðlice þt rip ys weorlde endunge. þa riperas sende englas.

⁴⁰ Eornostlice swa swa se coccel byð gegadered ⁊mid fere forberned swa beoð on werolde ændunge.

⁴¹ mannes sune sent his ængles ⁊hyo gaderiað of hys riche ealle gedrefednysse ⁊þa þe unrihtwisnesse wercheð.

⁴² ⁊asendeð hyo on fyres ofen þær byð wop ⁊toðe gritbitung

⁴³ þanne scineð þa rithwisa swa swa sunne on heora fæder riche.

⁴⁴ Heofene rice is gelic gehydden goldhorden. on þam akere þanne bebit se man þe hine fint ⁊for hys blisse gæð ⁊silð æll þæt he hæfð ⁊gebeið þanne Aker.

⁴⁵ Eft is heofene riche gelic þam mangere þe sohte þt gode meregrot

⁴⁶ þa he funde þt an derwurðe meregrot þa eode he ⁊sealde all þæt he ahte ⁊bohte þæt meregrot.

⁴⁷ Eft ys heofene rice gelic. asende nytte on þa sæ ⁊of ælche fyskenne gaderiende.

⁴⁸ þa hyo þa þæt nyt upatugen ⁊sæten be þam strande. þa gecuren hyo þa goden on heora fate. þa yfele hy atorfedon ut.

⁴⁹ Swa beoð on þissere worulde endunge. þa ængles fareð ⁊asyndrieð ða yfele of þare godere midlene.

⁵⁰ ⁊awurpeð hyo on þas feres ofen. þær byð wop ⁊toke gristbyting.

⁵¹ ongete ge ealle þas þing. þa cwæðen hyo, witodlice we hyt ongetað.

⁵² þa sægde he heom. forþan is ælc læred bokere on heofene riche gelic þam heordes ealdre þe forðbringð of hys goldhorde nywe þing ⁊ealde.

⁵³ Ænd hyt wæs geworðen þa se hælend geendode þas byspell. þa ferde he þanon.

⁵⁴ ⁊þa he com to hys earde he lærde hyo on heora samnungen swa þæt hyo wundredon ⁊cwæðen. hwanen ys þisum. þes wisdom ⁊þis maigen.

⁵⁵ Witodlice þes is smiðes sune ⁊hu ne hatte his moder MARie ⁊hys broðra iacob ⁊ioseph ⁊symon ⁊iudas.

⁵⁶ ⁊hu ne synd ealle hys swustre mid us. hwanen synðon þisen ealle þas þing.

⁵⁷ ⁊hyo wæren untreowsede Note: MS. untweowsede. on him. Ða soðlice saigde se hælend heom. nis nan witege buton wurðscipe bute on hys earde ⁊on his huse.

⁵⁸ ⁊he ne worhte þær manega mænege Note: read mægene. buto for heora ungeleaffulnysse.