Mateo 5 - Inkeanon

Mauno Dapat Magkabuhi ro mga Sumueunod it Dyos

¹ Kaisaeang adlaw, pagkakita ni Jesus ku kaabo nga mga tawo nga nagasunod kana hay nagsaka imaw sa sangka manaba nga bukid ag idto nagpungko. Pagkapungko nana, nagpaeapit kana ro anang mga sumueunod.

² Nag-umpisa dayon imaw it pagturo sa mga tawo. Hambae nana,

³ “Bulahan ro mga nagaako nga owa sanda it mahimo kon owa ro Dyos, ay sanda ro itapoe sa anang mga sinakpan.

⁴ Bulahan ro mga nagakasubo dahil sa andang mga saea, ay sanda ro pagaaeam-aeaman it Dyos agod magbaskog ro andang buot.

⁵ Bulahan ro mga mapainubuson, tungod sanda ro taw-an it Dyos ku tanan nana nga ginpromisa.

⁶ Bulahan ro mga tawo nga nagahandom gid it duro nga magkabuhi it matarong sa panueok it Dyos, ay sanda ro taw-an it Dyos ku andang ginahandom.

⁷ Bulahan ro mga maeueuy-on, ay sanda ro kaeuy-an it Dyos.

⁸ Bulahan ro mga may malimpyo nga tagipusuon sa panueok it Dyos, ay sanda ro makakita kana.

⁹ Bulahan ro mga nagabulig sa andang mga isigkatawo nga nageainan it buot agod magmaeayran, ay sanda ro bilangon it Dyos nga anang mga unga.

¹⁰ Bulahan ro mga ginahingabot dahil sa andang pagkabuhi it matarong sa panueok it Dyos, tungod sanda ro itapoe sa mga sinakpan it Dyos nga anang pagaharian.

¹¹ Bulahan kamo kon ginatuya-tuya kamo ag ginahingabot ag ginapakaeain ku mga tawo bangod sa inyong pagsunod kakon.

¹² Makaruyon man kato ro gin-obra ku mga tawo sa mga propeta. Ngani magkalipay kamo it duro, ay mabahoe ro inyong batunon nga premyo sa eangit.”

Ro Sumueunod ni Jesus hay Pareho it Asin ag Iwag

¹³ Nagpadayon si Jesus sa anang pagturo. Hambae nana, “Kamo nga mga nagatuo kakon hay pareho it asin sa mga tawo iya sa kalibutan. Pero kon maduea eon ro kaaeat it asin hay owa eon it mahimo nga hipaaeat pa ron it uman. Owa eon ron dayon it pueos ngani ginapilak lang ag ginatapak-tapakan it mga tawo.

¹⁴ “Kamo hay pareho man it iwag nga nagatao it kahayag sa mga tawo iya sa kalibutan agod makilaea nanda ro Dyos. Ag hikita gid kamo pareho it syudad nga gintukod sa ibabaw it bukid nga indi man matago.

¹⁵ Owa it nagasindi it lampara ag ana ra dayon nga takeuban it paniga, kundi ana ra nga ginabutang sa tueungtungan agod mahayagan ro tanan sa sueod it kwarto.

¹⁶ Ngani pahayaga ro inyong iwag paagi sa pagpakita ku inyong pagsunod sa Dyos, agod ro mga tawo sa inyong libot hay makakita ku inyong mayad nga binuhatan, ag andang dayawon ro inyong Ama sa eangit.”

Ro Atong Pagtuman hay Dapat Hantop sa Tagipusuon

¹⁷ Naghambae pa gid si Jesus, “Ayaw kamo magpaino-ino nga nag-adto ako iya agod kansilahon ro Sagrado nga Kasueatan it Dyos nga ginsueat ni Moises ag ku mga propeta. Bukon it ruyon ro akong tuyo sa pag-adto riya kundi agod matuman ron tanan.

¹⁸ Matuod rang ginahambae kinyo nga myentras iya pa ro kaeangitan ag ro kalibutan hay indi puydi nga dueaon ro gahom ku bisan sangka tuldok o pinakamaisot nga detalye sa Sagrado nga Kasueatan hasta nga indi ra matabo tanan.

¹⁹ Ngani ro bisan sin-o nga nagaeapas sa bisan pinakamaugan nga parti ku Kasuguan it Dyos, ag gaturo man sa iba nga mageapas man kara hay bilangon nga pinakakubos sa mga sinakpan it Dyos. Pero ro nagatuman ag nagaturo man sa iba nga magtuman kara hay bilangon nga dungganon sa mga sinakpan it Dyos.

²⁰ Ginahambae ko eagi kinyo nga indi kamo hitapoe sa mga sinakpan it Dyos kon ro inyong pagkamatarong hay indi kaeabaw sa pagkamatarong ku mga Pariseo ag ku mga maestro it Kasuguan.”

Nagturo si Jesus Hanungod sa Kaakig

²¹ Naghambae pa gid si Jesus, “Hasayran ninyo ro sugo sa atong mga kalolo-lolohan kato nga ‘Indi ka magpatay it tawo ag kon sin-o ro makapatay hay pagahusgahan ag pinahan.’

²² Pero ro akon 't-a nga ginahambae kinyo makaron hay kon sin-o ro naakig sa anang isigkapareho hay pagahusgaran ag pinahan. Ro nagahambae sa anang isigkatawo it ‘Kaumangon ka!’ hay manabat sa *Sanedrin. Ag ro gahambae sa anang isigkapareho nga ‘Gago ka!’ hay hiadto gid idto sa kaeayo sa impyerno.

²³ Kon gahaead ka sa Dyos idto sa Templo ag pag-abot sa altar hay hadumduman mo nga may haagrabyo ka,

²⁴ aywani anay sa may altar ro imong inoghaead ag usuyon ratong imong haagrabyo ag makighusay kana. Pagkatapos, bumalik ka dayon sa Templo ag ihaead ro imo ngatong inoghaead.

²⁵ “Ro isaea pa, kon may kaagrabyo ka ag ginakiha ka nana, tinguhaa nga makighusay eagi kana bago pa kamo makaabot sa husgado, tungod kon gaatubang ka eon sa huwis hay basi hisintinsyahan ka nga mapriso.

²⁶ Matuod rang ginahambae kimo nga indi ka gid makaguwa sa prisuhan hasta indi mo mabayran ro tanan nga multa hasta sa katapusang sentimo.”

Nagturo si Jesus Parti sa Pagpangawatan

²⁷ Naghambae pa gid si Jesus, “Hasayran ninyo ro sugo nga ‘Indi ka magpangawatan.’

²⁸ Pero ro akon 't-a nga ginahambae kinyo makaron hay ro bisan sin-o nga magtueok sa sangka bayi ag sa anang isip hay gusto nana ra nga huliran hay nagpangawatan eon sa anang isip, tungod pareho man ron nga hahuliran eon nana ro bayi ngato.

²⁹ Ngani kon ro imong tuo nga mata ro dahilan nga ikaw hay magkasaea, eukda ron ag ipilak. Mas mayad pa nga may buhin ro imong eawas kaysa sa kompleto ra pero itagbong man lang sa impyerno.

³⁰ Kon ro imong tuo nga alima ro dahilan nga ikaw hay magkasaea, utda ron ag ipilak. Mas mayad pa nga may buhin ro imong eawas kaysa sa kompleto ra pero mapaimpyerno ka man lang.”

Nagturo si Jesus Parti sa Pagbueag it Mag-asawa

³¹ Naghambae pa gid si Jesus, “Ginturo man kato nga ro eaki nga nagabueag sa anang asawa hay dapat nga mag-obra it kasueatan nga nagapamatuod nga bueag eon sanda nga mag-asawa, ag itao ron nana sa bayi.

³² Pero ro akon 't-a nga ginahambae kinyo makaron hay kon bueagan ku eaki ro anang asawa sa iba nga dahilan, mageuwas sa pagpangawatan ku bayi hay ro eaki ro baeasueon. Imaw ro baeasueon ay pareho eang nga gintueod nana ro bayi nga magpangawatan kon mag-asawa ra it uman. Ag kon sin-o man ro mangasawa sa bayi nga binueagan it asawa hay nagapangawatan man.”

Nagturo si Jesus Hanungod sa Pagsumpa

³³ Naghambae pa gid si Jesus, “Hasayran man ninyo ro sugo sa mga tawo kato nga, ‘Ayaw pagkalipati ro imong ginsumpa kon gin-obra mo ro Ginuong Dyos nga saksi pagsumpa mo kato kundi tumana rato.’

³⁴ Pero bisan indi ninyo pag-obrahon nga saksi ro Ginuong Dyos, dapat gihapon ninyo nga tumanon ro inyong ginsumpa. Ro akon 't-a nga ginahambae kinyo makaron hay indi gid dapat kamo magsumpa. Kon nagapromisa kamo hay ayaw eon ninyo pagpalig-una pa ro inyong promisa sa paghambae it ‘saksi ko ro eangit’, ay ro eangit hay trono it Dyos.

³⁵ Ayaw man ninyo pag-obraha nga saksi ro kalibutan, ay ruyon ro tueungtungan ku anang mga siki. Ayaw man ninyo pag-obraha nga saksi ro Jerusalem, ay ruyon ro syudad ku dungganon nga Hari.

³⁶ Ayaw man ninyo pag-obraha nga saksi ro inyong ueo, ay indi ninyo mapaitom o mapaputi ro bisan sambato ku inyong buhok.

³⁷ Mas mayad pa nga maghambae eang kamo it ‘Huo, himuon ko’ ukon ‘Indi ako’, ay kon dugangan pa ninyo ro inyong ihambae hay halin eon ron kay Satanas, ro ginahalinan it kaeainan.”

Nagturo si Jesus nga Indi Dapat Kita Magbaeos sa Nagahimo Katon it Maeain

³⁸ Naghambae pa gid si Jesus, “Hasayran man ninyo nga may sugo sa mga tawo kato nga, ‘Kon may magbulag sa mata ku anang isigkatawo hay dapat man nga bulagon ro anang mata ku nagbulag ngato. Kon may magbingaw sa ngipon ku anang isigkatawo hay dapat man nga bingawon ro ngipon ku nagbingaw ngato.’

³⁹ Pero ro akon 't-a nga ginahambae kinyo hay ayaw kamo magbaeos sa nagaobra kinyo it maeain. Kon ginsampae ka sa sangka uyahon, pasampaean pa gid ro sampihak.

⁴⁰ Kon ginreklamo ka ag ro ginahingabot nga bayad hay ro imong eambong, taw-an pati ro imong pangsanib.

⁴¹ Kon may gapilit kimo nga daehon ro anang dinaea it sang kilometro, daeha hasta it daywang kilometro.

⁴² Kon may gapangayo kimo, taw-i. Kon may gahueam kimo, pahueama, ayaw pagbalibari.”

Nagturo si Jesus nga Dapat Naton nga Higugmaon ro Atong Kaaway

⁴³ Naghambae pa gid si Jesus, “Hasayran man ninyo ro sugo kato nga, ‘Higugmaa ro imong amigo pero kaugti ro imong kaaway.’

⁴⁴ Pero ro akon 't-a nga ginahambae kinyo hay higugmaa ro inyong kaaway ag pangamuyui ro mga nagahingabot kinyo.

⁴⁵ Kon himuon ninyo ron hay gapakilaea nga mga unga gid kamo ku inyong Ama sa eangit. Ana nga ginapasilak ro adlaw sa tanan nga tawo, mayad man o maeain. Ag ana man nga ginatao ro uean sa mga nagahimo it matarong ag sa mga owa nagahimo it matarong.

⁴⁶ Ham-an gid abi nga premyuhan kamo it Dyos kon ro inyo eang nga ginahigugma hay ro nagahigugma man kinyo? Gahigugma man ngani ro mga manogluko nga *manogsukot it buhis sa mga nagahigugma kanda, bukon abi?

⁴⁷ Hay ano gid abi kon ro inyo eang nga mga amigo ro inyong ginaabi-abi? Gaobra man ngani karon ro mga owa nagakilaea sa Dyos.

⁴⁸ Ngani, kamo hay dapat nga mangin pareho ku inyo nga Ama sa eangit nga owa't kasawayan.”