Matìo 27 - To kə Kəzə̀ kə̀ Fughu ko

Ghe nî ndùw Yɛso alô Paelɛ̀t

¹ A m bùghò tsuʼ u zuw tsughu, Tuw u təfɔ̀e a dzə̀m àsùghò tsoʼto n zùŋlò è tsughu, nyə tsughu utsəm alewī Yɛso.

² Ghe daŋso kwù kùm tsùghu wə̄n alo tətsāʼ, nì nùghù ndùw kɔʼ wə̄n, ndùw fùghù ndùw â Paelɛ̀t, tɔɔŋ gɔvə̀nò ù Lumà wəla ù fə̀ lɛɛ̄n mbùʼ è te.

Vʉ e Dzudà

³ A m bùghò Dzudàs wəla ù fə̀ fêe fughu Yɛso, kòʼ tsughu enyəa ghe n tsə̀ghàsò lâŋ kò enyəa ghe wi Yɛso, se zə ŋ kwu wə̄n, ù ŋ kòom nì wò kua vʉ̀, ndùw ebàm a vʉ̀a tuw u təfɔ̀e ghò àsùghò tsoʼ to,

⁴ dzɛ̀ â ghee enyəa, “Mùghò ŋ ghəəŋ bonlo alefèe fughu ghùw mò ù kà ghəa e bonlo.” Ghe mo enyəa, “E ghaʼ lɛnlo aŋ kwò? Zə lɛɛn ghù.”

⁵ Ù n daŋso màʼà tàʼà tsughu kua u te wo a fughu an Ndughène, è nughu; ndùw sə̀ŋsò kɔ̀ʼ ghue u wə̄n.

⁶ Tuw u təfɔ̀e wə̀ kuuwn kuum kɔʼ kua vʉ̀, dzɛ̀ tsùghù enyəa, “À lò kəlâŋ enyəa ghe yo aledzə̀là naŋâ ŋgòʼ è kua wən aŋ kə̀a kə ndùghène, ghəa à lò kua u təkàŋ wò.”

⁷ Ghe fi saan tsughu nû, nì zue kɔʼ Bəgha e Bɔ̀ɔtə̀tɔ̀e aŋ kua u te wo enyəa ghee e tsəən tûu tò a te.

⁸ Zə̀ lò e ghee ghe tɔɔŋ tsəghà luʼū kə te ko nɛ enyəa à lò Bəghaa e təkàŋ.

⁹ Ghəa ghən fə̀ fɛ lueso tsughu lâŋ kəla ghùwshʉ̀ghà Dzɛ̀lɛ̀mîa fə dzɛ̂ zîi enyəa, “Ghe n daŋso nì kɔ̌ʼ ghə̀m ŋ kua n Silvà mən ntəgha, kɔ̂n kəla wɛ ghə Ezə̀lɛ̂ a fə̀ boō naŋā aletsə̄ an tuw kə wə̄n,

¹⁰ nì zue kɔʼ Bəgha e bɔ̀ɔtə̀tɔ̀e a te, aŋ làŋ kəla Mughu ù te fə̀ fughu wo â mùghò.”

Paelɛ̀t bvʉ̌ʉn Yɛso â ghəa gho

¹¹ Ezə̄ŋ, Yɛso n ti a vʉ̀a gɔvə̀nò ù Lumà; Paelɛ̀t m bvʉ â wə̄n enyəa, “À lò ghu Də̀ŋ kə Tə̀dzûu kò à?” Yɛso n dzɛ̀ enyəa, “Ghǔ n dzɛ̀.”

¹² A m bùghò Tuw u təfɔ̀e kuūwn kwuū wə̄n ghèe ghê tsoʼto, ù n tsoo bɛ̀lɛ̀ yò.

¹³ Paelɛ̀t n daŋso dzɛ̀ â wə̄n enyəa, “À lò enyəa ghù zǔuw yo ndə̀mà tə aghəa təla ghe kwuū ghû fɛ a te a?”

¹⁴ Ù ŋ kè tsoō bɛlɛ̀ wə̄n â ghəa zo e mɔ̀ʼ kùu ndùw ghəa yì à dzə̀m ghe kwuū wə̄n a te; dzughu zə m zum gɔvə̀nò.

Paelɛ̀t tsə̀ghàsò kə̀làŋ enyəa ghe wi Yɛso

¹⁵ À fə̀ lo kəbughōo êzəŋ enyəa abugho ghuw a Zə kə̀ Zəŋso Naaŋ ko a tsəghà kpe wo, gɔvə̀nò n tsʉ̀ zə̀ghàa sə̀ wò ènaʼ â ghùw ù ndùghùtsāʼ u mɔ̀ʼ, wəla naʼ e ləghaa.

¹⁶ Ghùw ù ndùghùtsāʼ ù lòʼ n lo sugho fughu alo enaʼ, naʼ e fə̀ kwo tǒ bòoŋgòʼ, ghe n tɔɔŋ wə̄n enyəa à lǒ Bàlabâ.

¹⁷ Ghəa naʼ e zûuŋ wo êzə̄ŋ, Paelɛ̀t m bvʉ â ghee enyəa, “Ghɛ̀ ləghaa enyəa a tsʉā zəghàa səā wô ndùghò â ghɛ̀ a, Bàlabâ ŋkāa Yɛso wəla ghe tɔŋlo enyəa a lǒ Kə̀lestò a?”

¹⁸ Ù fə̀ enyə bvʉ nduw bòʼ ù kwo enyəa à lò ko kəmʉ̀nlo kə ghəŋlo ghe yia kwu fughu wô Yɛso.

¹⁹ Ghəa Paelɛ̀t bùʼ naām dôʼ ko an tia e sāʼ, wi n tùm wò tum â wə̄n enyəa, “E kwo ghù lò ghəə̄ŋ ghùw vʉ̀ â ghəa zo, tûw vʉ kâ ghəa è bonlo; nu Ŋ̀ ŋge fəm bwii nɛ an udzǒo aŋ ghəa e wə̄n.”

²⁰ Tuw u təfɔ̀e ghèe ghê tsoʼ to, n dzɛ̀ tsughu â naʼ zo enyəa ghe bvʉā ndûw Bàlabâ, ghe kuūwn nîi wiī maʼà ndûw Yɛso.

²¹ Gɔ̂mnɛ̀ m bvʉ kpeʼe ndùw â ghee enyəa, “Ghɛ̀ ləghaa enyəa M̀ fughuu səa wô ghɛ̀ â ndùghò aŋ ghì ghən à bə̀gha a?”

²² Paelɛ̀t n daŋso bvʉ â ghee enyəa, “Ŋ̀ kuūwn dzə̂ èndugho â Yɛso wəla ghe tɔŋlo enyəa à lǒ Kə̀lestò a?” Ghe ŋ wàʼn kwùu dzɛ̀ ndùw enyəa, “A təghàa wə̄n.”

²³ Ù fi dzɛ̀ nù enyəa, “Bòʼ kwò à, ù bǒon kə̀ kwò?” Ghe n tsôo kə̀mà ndùw ko wə̄n enyəa, “Tə̀ghaa wə̄n!”

²⁴ A m bùghò Paelɛ̀t kòʼ tsughu enyəa à sə̌a kɔʼɔ ko kə̀gbə̀n, enyəa à kòom fwə̀là kɔ̀ʼɔ wò ùtsù nû, ù n nì kɔ̀ʼ mmughu, sùw sə kɔʼ aghu a te an sə kə aghì yì, dzàa tsùghuu enyəa, “Ghu kaŋa kə yo am vʉ e ghûw wə̄n, vʉ lo tsû wɛʼɛ.”

²⁵ Nɔ̂e kə aghì chi kə n daŋso dzɛ̀ tsùghù enyəa, “Na kâŋ tə wə̄n tə tsughuun ndûw ko an tuw u ghàʼ à ghêe wɛ ghaʼā gho!”

²⁶ Ù n daŋso tsʉ̀ zə̀ghàa sə̀ wò ghee â Bàlabâ, dzɛ̀ è tsughu, ghe n vʉʉn bu tsughu Yɛso alo ŋkwə̀n, nì fùghù ndùw wə̄n enyəa ghe ndûw təghàa.

Sùghugòʼ tə̀ sôʼsò Yɛso

²⁷ Sùghugòʼ tə̀ n daŋso nì nyə̀ ndùw Yɛso am mbɛ̀ è gɔvə̀nò. Nɔ̂e kə təsùghugòʼ chì kə̀ dzə̌m fughu n dzə̀əŋ ŋgəa kɔʼ wə̄n.

²⁸ Ghe n daŋso tsɔʼn nùghù kɔ̀ʼ təndzʉ̄ a zəŋò wə̄n, nì wò dàla è bàŋa è lòʼ, təm tsughu a zəŋò wə̄n.

²⁹ Ghe n daŋso fā tsughu mbɛ kə təmgbə̄n, dzə̀là tsùghù an tuw kə wə̄n, nì fughu tsughu ekwûu a ghu kə wə̄n kə̀ zəa ko. Ghe n tə̀m ndùw tə̀ŋguʼ a tsəlà wə̄n, kàʼ ndùw wə̄n alesɔ̀ʼsò, dzàa tsùghuu enyəa, “Mbɛ̀ɛ a, Də̀ŋ kə Tə̀dzûu.”

³⁰ Ghe n tsənlo ntə̀ghà an sʉ u wə̄n, nìi kɔ̀ʼɔ̂ mbàŋ fì, vʉʉn wə̄n a te alo kətūw.

³¹ A m bùghò ghe ndôʼ sɔʼsò mɛʼɛ̀ tsughu wə̄n, ghe n tsɔ̀ʼ kɔ̌ʼ dàla zə̀, kòom nì dzə̀là tsùghu ndzʉ tə wə̄n ebàm a zəŋò wə̄n, daŋso nùghù nì kɔ̌ʼ wə̄n, nùghù ndùw à lùʼû nduw təghaan wo.

Ghe təghàa Yɛso

³² Ghəa ghe nî kɔʼ Yɛso nùghùun ndùw â ŋgwəlā gho, ghe m kpeen ndùw, ghèe ghê ghùw ù Sìlɛ̂n ù lì an dziī ghe mò tɔŋlo enyəa à lò Sǎemòn, ŋgaam kwu tsughu wə̄n alo esə̀ŋ enyəa ù bòʼò dǎaŋ kə Yɛso.

³³ A m ghe m bùghò ghe bughò tɛ̂ tsughu an lùʼu kə̀ li ko ghe tɔŋlo enyəa à lò Golgotà (kə moʼnlò enyəa à lò luʼū kə Kaŋ kə kətūw),

³⁴ ghe m fughu tsughu Yɛso â lʉ̀ mò mo ghe n nyɔ̀ɔm fʉgha ù tɔɔ wo a te enyəa ù mʉ; a m bùghò ù kuūwn mɔ̂m zuw kɔʼ, ù n yo alemʉ̄.

³⁵ A m bùghò ghe təghàa naŋā kɔʼ wə̄n, ghe n nì dzùghùu tsùghu ndzʉ tə wə̄n aŋ ghùe e ghee mo ghe təm tsughu bòʼ.

³⁶ Ghe n daŋso bɛ tən tsughu ko kə̀tǔe fughu, kàʼ ndùw wən a lùʼù chiīn wo.

³⁷ Ghe ŋ tɔm naŋa kɔʼ see kə eghəa kəla ghe təghāa wə̄n a te edzuŋ an tuw kə wə̄n; zən n lo enyəa, “Wən lò Yɛso, də̀ŋ kə ghì a Dzudà kə te ko.”

³⁸ Ghe n daŋso nì tə̀ghàa dzə̌əŋ kɔʼ ghî à tsɔŋɔ à li gho a bə̀ghà ghèe ghê Yɛso; u mɔ̀ʼ aŋ kwe u wə̄n ù təma wo, u mɔ̀ʼ alô ù kwû wò.

³⁹ Ghî ghə̀ n tsəghàa tə̀ma dàŋà tsə̀ghà wə̄n â nduw, neʼe ndùw ùtuw

⁴⁰ dzàa ndùw â wə̄n enyəa; “Ghù wəla ghù mò lô alebɛ̀lɛ̀ maʼà tsughu Ndùghù è Kə̀zə̀ e ne, ghù koom bəgha tiso kɔʼ alo n tsuʼu n təgha, bəghasə̄ tsughu ghue wʉ̀a wò! Abugho ghù lò to Wɛ̀ ù Kə̀zə̀, sə tsùghù fīa alo kədàŋlo.”

⁴¹ Tuw u təfɔ̀e wə̀ n təma sùghò wən â nduw ghèe ghê dèekə̀làŋ àsùghò tsoʼ to. Ghe n dzàa ndùw â wə̄n enyəa,

⁴² “U mò bəghaasəa kaaŋ ko ghî à li gho, kuuwn yò alebəghaasə ghue u wə̄n. Ù lǒ Də̀ŋ kə Ezə̀lɛ̂, na tò ù səā tsughuu wô êzəŋ fî alo kədàŋlo to a kôʼ, a daŋso sô boō fughuu ndûw â wə̄n.

⁴³ Ù gaʼ fə̀ŋ a zəŋò Zə̀ kò; dzǎa tò Zə̀ bəghasə̄a tsughu wə̄n êzəŋ, abugho kə ləghaa wə̄n; nu fə bɔŋ so enyəa, ‘Ǹ lo Wɛ̀ ù Kə̀zə̀.’ ”

⁴⁴ Ghî à tsɔŋɔ yia ghe mò təghàa naŋā dzəə̄ŋ kɔʼ ghèe ghê Yɛso m bɔɔm fughuu sùghò wən â dzughu zo an Dziī è mɔ̀ʼɔ.

Vʉ e Yɛso

⁴⁵ An zùuw è kɔʼɔ teme zo, ləm kə n nùghù bvʉ̀ tsùghù luʼū kə te ko kə dzə̀m, dòʼò tàm tə ezūuw tətəgha.

⁴⁶ An tàm tə ezūuw tə̀gha â zuw è bəŋo zo, Yɛso n nùghù dì sə̀ wò an dzə̂ è tughu enyəa, “Eloy, Eloy, Lama Sàbaʼtānì?” Mo e moʼn tsùghù enyəa, “Zə̀ kaŋa ko, Zə̀ kaŋa ko, à lǒ kwò ghù sə̀ maʼà taʼà mugho enyəa a?”

⁴⁷ A m bùghò ghî à li ghəla ghe mò ti fughu êzə̀ zuw ghəa yia ù dzɛ̀ tsughu, ghe mo enyəa, “U vʉ̂a ù tɔŋlo Èlaedzà.”

⁴⁸ Ghùw ù ghee u mɔ̀ʼ n daŋso nyə̀ŋ ndùw nì kɔ̌ʼ zə̀adzùghù, tsùm kɔ̀ʼ mgbaaŋ kə nlʉ̀ kə̀ li ko a te ghe tɔŋlo enyəa à lò vinɛ̄gà, sɔʼ tsughu am mbàŋ, fùghù kɔ̀ʼ ndùw â wə̄n enyəa ù mʉ.

⁴⁹ À li yi ŋ kuuwn lò ko fì, dzàa tsughuu ko enyəa, “Zənlô, to a kôʼ enyəa Elaedzà sò bùghòo nù alebùghò bəghāasə̄ wə̄n à?”

⁵⁰ Yɛso ŋ kòom dì kpèʼe sə̀ è wo, daŋso mìa è tsughu.

⁵¹ A mo e kôʼ Vʉa e zəa an Ndughu è Kə̀zə̀ è ne m gbə̀n bàa sə̀ tsùghù wò alo ugbà u bʉ̀ghà, alekaʼa tsughu edzūŋ tsùghù tɛ̀ wò etsə̄n, ghueekətsə̄ kə n nùghù sə̀ŋ è tsughu, nwɛ wə gbən kɛʼɛ è tsughu.

⁵² Shîaa tə̀ n nùghù səəŋ kaŋlo è wo, ghî a Kəzə̀ ghəla ghe mò lo mo ghe maā kpuwnlo n zôom nùghùun wò.

⁵³ A m bùghò Yɛso wô kɔʼsə̄ kɔʼ alo evʉ̄, ghî yi nùghùun sə̌a kɔʼɔ wò an shìaa tə ghee, nùghùun nyə̌a ndùw an nàʼ è Zɔlɔ — Yɛ̀lusalɛ̀m; ndə̀mà tə aghì tə̀ ŋ kòʼ ghee.

⁵⁴ A m bùghò kɔmdzūghū ù təsùghugòʼ ù te ghèe ghê gbè təla tə mò chîin Yɛso kòʼ tsughu ghəa ghueekətsə̄ kə gbəla kɛʼn wo, à ghəa à li yìa a mò nîi bala ko, fə̂ŋ tə̌n sə tsughu ghee enyə, ghe mo enyəa, “Ghùw wən mò kuūm lo Wɛ ù Kə̀zə̀.”

⁵⁵ Ndə̀m è àyìzən à li ghə ti sugho a fughu ghe mò dzûum sə wô Yɛso aŋ Galèlîi, ghe yôsò wo wə̄n, kuuwn ti ko alo kədɛ̀ lɛɛn wò ghəa yì.

⁵⁶ Mèle Màgdàlɛ̂n n lo aŋ yìzən ghən, Mèle, zə̂ Dzɛ̂ms ghèe Dzùghùsî, n lo, zə̂ â wɛ a Zɛbɛ̀dîi n lo sugho a te.

Ghe tsəla Yɛso

⁵⁷ A m bùghò an nəgha e ŋgûŋsò zò, ghùw ù kǔu wə̀ Àlìmatìa ù lì ghe fə̀ tɔŋlo enyəa à lǒ Dzùghùsî, mò ù fə̀ lo sugho tsə̀ndə̄ghā è Yɛso, n ndùw è bugho.

⁵⁸ Ù n ndùw a lò Paelɛ̀t, nɔe kɔʼ gwən e Yɛso. Paelɛ̀t n dzɛ̀ tsùghù enyəa ghe nîi fughu â wə̄n.

⁵⁹ Dzùghùsî n nì kɔ̀ʼ gwən e te zo, nyəme kɔʼ am bà kə àwùabâŋ kə̀ zɔlɔ ko,

⁶⁰ ndùw nyə̀ŋsò nàŋa nyə̀ ndùw an shìa è fughu zo ghe guw nyə ndûw alo kənɛ̄, bəŋso wò ŋgɔ̀ʼɔ̀ kə etīa, fè nàŋa wò fu u eshìa u te wo a te, è nughu.

⁶¹ Mèle Màgdàlɛ̂n n lo a fughu ghèe Mèle ù lì wən, ghe ndòʼò tsughu fughu, lɛɛn nyā ndùw shìa e te zo.

Ghe chîin shìa e Yɛso

⁶² A m bùghò tsuʼ u tsʉtsʉ vʉ̀, tɔ̂ɔŋ Tsuʼntsə̄, tuw u təfɔ̀e wə̀ n dzeŋe wò a vʉ̀a Paelɛ̀t ghèe ghê ghì a Falàsîi ghò,

⁶³ dzɛ̀ â wən enyəa, “Mughubè, a naam mòʼn nù ghùe wə̀ àgha u vʉ mò kəā, ghə ù mò naām lô â tuw ko enyəa, ‘Abugho tsuʼu n lo tsəghà tsughu n tə̄ghā, Ǹ lo nughù wô èbàm.’

⁶⁴ E fi lo enyəa ghù kì alefughūu tsughu kəlâŋ ghe e chiīn shîa e te zo, to tsuʼu mən n təgha kpeē tsughu, e kwo tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n tə lô ndûw tsɔŋɔ̄ boʼn nughùun kɔʼɔ gwən e wə̄n zo, ghe e so â ghì ghò enyəa, ‘Ù n zòo nùghù kɔʼ alo evʉ̄.’ Gha zən lo boō tsəghàa tsughu e sûesʉ zən.”

⁶⁵ Paelɛ̀t n dzɛ̀ â ghee enyəa, “Sùghugòʼ è chìin lo nû â ghɛ̀, ghəəŋ tsughu enyəa ghe tɔʼɔ̄ chîin aŋghəa ghɛ̀ moʼō.”

⁶⁶ Ghe fi daŋso ndùw fè tsùghù nû shîa e te zo mo ghe məghà tsùghu tsə̌a an tia e te zo, naŋa tsughu chì a fughu enyəa ù è chiīn tsughu.