Lûk 12 - To kə Kəzə̀ kə̀ Fughu ko

Ekwɛ̂nlò kùu ndùw ghî a kə̀bàŋàdzə̀m

¹ An nə̀ghā zən, Yɛso fə̀ kəā aghəa â ghì ghò mo ghe n tsūŋ a vʉ̀a wə̄n, buʼù fə̀ tsəā fə ntə̀ghà fə̀ m buw; ghe n dzughòon kàŋlo èghue. Yɛso m bùʼ zìi tsùghù dzə̀ ghəa à kəā gho â tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n to, dzɛ̀ â ghee enyəa, “Nǐi kɔʼ nlò ghôom zò am mwam e tə̀ Falàsîi, à lò ghî a kə̀bàŋàdzə̀m.

² Ghəa è li e tso yò ghe nân naŋā mo e kê sə̀ yo an ndɛ, tsɔŋ kə eghəa kə̀ li kə yo sughò kə kê doʼnlo mo a kâ kèle.

³ À fi lo enyəa abugho ghù nàn kə̀a ko ghəa è ghɛ zo, a lo zuuw nù, mò ghù tsɔ̀ŋ tsə̀əm tsughu ko êndūghō an ndughu, zə n lo səā a beē.”

Ghùw wəla a ki aletsə̄ŋ

⁴ “M̀ fɛ dzàa wò â ghɛ̌ a fən ghaŋa gho, enyəa, kà e tsəŋo ghî ghəla ghe wiī tsughuu ko ghî ghò, mo ghe kôom yò aleghəə̄ŋ ndûuŋ ndûw ghəa è li zo tsə̀ghàtàʼà ghəa ghə è yì.

⁵ Abugho ghɛ̀ so e tsəŋ ghùw, e tsəŋo tsughuu nlǒ ghùw wəla abugho ù wi tsughu ghùw, ù n naam ki daʼa kə te ko aletūm wə̄n an tsə̀ fə̀ baŋā fo. Kùmkùm, Ǹ dzâa wô fɛ â ghɛ̀, tsəŋ nlǒ wə̄n.

⁶ Ghe mgbaŋa fèen yò dzueēn wo u twɛ̀ à, alô tə̀twəla tə bə̀ghà à? Zə̀ kə̀ kuuwn yò alenìi zə̂ kə̀ mɔ̀ʼ.

⁷ Kà nlò tsəŋ; Zə̀ kə̀ kwo ghɛ tsə̀ghà sə ghəa Ù kwo ndə̀m è ùdzùenlo a te, nu Ù bùʼ kwò sugho tàŋ è nyùŋ tə kətuw tɛʼɛ tə dzə̀m.”

Kà è dənsō tuw ko aŋ ghəa e Yɛso

⁸ Ǹ so Ǹ dzâa wô â ghɛ̀ enyəa, ghùw wəla ù kɔʼso mugho an sə kə aghì, Wɛ ù Ghùw kê kɔʼso sùghò nǔ wə̄n an sə kə tsə̀təndə̄ghā tə Kəzə̀.

⁹ Ghùw wəla ù kuūwn tue maʼà mugho an sə kə aghì, Wɛ ù Ghùw kê tǔu màʼn sùghò nǔ wə̄n an sə kə tsə̀təndə̄ghā tə Kəzə̀.

¹⁰ Ghùw wəla ù kuūwn kə̂a boon ghəa a Wɛ ù Ghùw ghò, Zə̀ kə̀ lo nîi zə̂ bo e wə̄n, yia a bughò wəla ù kuūwn suūwn Zuʼ tə̀ Zɔlɔ to, Zə̀ kə̀ lô bo e wə̄n e zə̂ yò.

¹¹ Abugho ghe nî nduw ghɛ an ndùghènē a vʉ̀a ghee, e kwo ko fə̀ŋ lò baŋa ghùw wɛʼɛ enyəa e sô yia e bɛlɛ̀ an dzî è ghɛ̌ zò, ŋkāa enyəa e sò yia a kə̂aa ndùw èndūghō an nə̄ghā e te zo a.

¹² Nu Zuʼ Zɔlɔ tə sô mòʼò dèe nù ghû â shwaʼ ù səŋò wò an nə̀gha zə̀ èzə̀.

Fə̀ŋsò kə ghûw ù kǔu

¹³ Ghəa Yɛso kə̀a mɛʼɛ̀ tsughu shwaʼ u wə̄n wo, ghùw lòʼ m bvʉ sə kɔʼ an saʼ kə aghì chì, â wə̄n enyəa, “Wàdè, dzɛ̌ tò wàanùghò dzùghù wô fʉgha wəla bəghà mò naŋā taʼā â ghàʼ.”

¹⁴ Yɛso m bɛ̀lɛ̀ tsùghu wə̄n enyəa, “Mo a tûw, à mùghò naŋa ndùghò alesaʼa tuw wɛʼɛ wo a, ŋkāa aledzughuu fughuu fʉgha wɛʼɛ wo â ghɛ̀ a?”

¹⁵ Ù ŋ kòom dzɛ̀ ndùw â saʼ kə aghì chi ko enyəa, “Nì nlò ghôom zò, kǎ nlò â sə ghə e səa; nu à mùghù e ghûw è naaŋ yo ndə̀mà tə ufʉgha təla ù ki.”

¹⁶ Ù n daŋso kə̀a ndùw ghe â kwə̀ən kə ushwaʼ kən ko enyəa, “Fʉghàzəa u fə̀ ŋge dzɔ an sum u ghûw ù kǔu ù lì;

¹⁷ tûw vʉ m bvʉ tsughu enyəa, ‘Mùghò è dzə̂ ênzə̂n a, Ǹ sô lo mò Ŋ̀ ki yo luʼu ko alenaŋâ fʉ̀ghàzəa waŋā a tè à?’

¹⁸ Ù n dzɛ̀ tsughu aŋ ghùe u wən enyəa, ‘Kən lò fəgha kəla Ǹ so M̀ fwâʼ â ghè kò, Ǹ saʼà tsùghuu nù lwaŋ waŋa wo, Ǹ tsuŋū kɔʼ ù ne wo; Ǹ lo dûum naŋâ fʉ̀ghàzəa waŋa a te, àsùghò fʉgha waŋa ù li wo.

¹⁹ Ǹ lo daŋso dzâa tsughu aŋ ghùe waŋā enyəa, m fən, ghù m fʉgha ù səŋò ù kele; wəla u lo tsɛlɛ̄ ndə̀m è tə̀nùu. Zʉ̌a dòʼo tsughù, ghù è zəa, mʉa, saŋlo.’

²⁰ Zə̀ kə̀ ŋ kuuwn dzɛ̀ â wə̄n enyəa, ‘Ndzə̀ŋòfùw zən, tsuʼ u tsʉtsʉ wən zuuw kwuun yo ghû; à laʼà fʉgha wʉ̀a u te wə e kele ndùghò à?’ ”

²¹ Yɛso n tsughu tsən tsughu enyəa, “Zən lò ghəa zə̄lā e kê lo ghè zò a zəŋò ghùw wəla ù zùuŋ naāŋ fʉgha wo aŋ ghùe u wə̄n, kuuwn lāa am bàm e Kə̀zə̀.”

²² Yɛso fi dzɛ̂ nù â tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n to enyəa, “Zə̀ lò e ghee Ǹ dzâa â ghɛ̀ enyəa, kà nlò è baŋsō fə̀ŋ am mùghù zɛʼɛ, kà è baŋsō sugho fə̀ŋ enyəa ghɛ̀ lô yia a dzə̂ən tsə̀ghà kwò, ŋkāa ghɛ̀ lo zəa tsə̀ghà kwǒ?

²³ Nu mughùu e ghûw è tsə̀ghàtàʼà sə fʉgha ù zəa wo, gwən e ughùe zə e tsə̀ghàtàʼà sə ndzʉ̄ to.

²⁴ Kòʼo tsughu ko nlò ghuughûu wǒ a, u gwə̂ən yo fʉgha wo, u dûum sùghò yò. Ghe yia a ki sughò yô tsughu zo, ki sugho yo laŋ ko, Zə̀ chia kə naām ŋgəə̄ŋ tsʉā ko ghee, à è səasəa ghɛ. Nwə̀n ŋ kɔʼ ŋgàlà nù ghɛ a?

²⁵ À lo ndugho ù bàŋso fə̀ŋ am mùghù e wə̄n a, ù lò alebaʼso kpeʼe kə̀mà fə̀ enə̀gha am mùghùu e wə̄n e te zo a?

²⁶ Abugho ghù buw aleghə̂əŋ nyàaŋ fə eghəa tǒ fə̀ è fì, ghù n sô bàŋsò kwǒ fə̀ŋ alô à li ghə̀n à?

²⁷ Kòʼ nlò aŋghəa le a noōm dzɔɔ̄ a tè, a lɛso fəmso zee yo ghue zo alefwaʼā, təma dzə̀ən sùghò yò ndzʉ̄ to. M̀ fɛ so Ǹ naam dzâa wô ko â ghɛ̀ enyəa, ghuūghùe u Solomòn wəla ù fə̀ tso ki fʉgha wə̀n ù dzə̀m, ù fə̀ tso yo alo nsəghanyəgha tò zʉ e kəfəgha zən e mɔ̀ʼ.

²⁸ Ghɛ̀ ghən bəghaso boo nǔ Zə̀ kò. Abugho Zə̀ kə̀ lô alelaām dzəlà tə̀ndzʉ a zəŋò ghè kò mo kə noom kɔʼɔ̄ ko nɛ alo ebə̄ghāa, à m bùghò tsʉtsʉ a mò è kpaa, à è səasəa ghɛ, to Ù bòʼò dzə̀là ênzə̂n ghɛ â ndzʉ to a?

²⁹ Kà ghue u fəmso enyəa ghù sò yia a zəa kə̀ kwò ŋkāa ghù sò mʉ̌a kwò, kǎ fə̀ŋ bûʼ bàŋsò sùghò a te.

³⁰ Nu ghî a mbī ghən à dzə̀m bɔ̌ɔm dzùu ndùw kô fʉgha wən; Tsele wɛʼɛ vʉ̀a ù kuuwn kwo enyəa ghɛ̀ ləghaa sùghò nù fʉgha u te wo.

³¹ Kuuwn laam tsə̀ghaa tə̀ŋo ndùw nlò am fɔ̀e u Wə̄n, ghɛ̀ è ke ŋgəəŋ ki sugho fʉ̄ghā ù è wə̄n.”

Ekum alo Kəwālā

³² Yɛso ŋ kə̀a ndùuŋ ndùw enyəa, “Ghəa ghɛ̀ bûʼ lô ko fɛ alo fətùʼù, tò kaʼa fə təndzì, kà nlò ghəa e tsə̀ŋ, nu à lò kətsoʼnlo â Tsele wɛʼɛ alefughu ghɛ â bəla zo am fɔ̀e u wə̄n.

³³ Fěe nlò fʉgha wɛʼɛ wo, ghɛ̀ tɔɔm nduw ghî à laa gho a te; kəŋ tsughu nlǒ mbə̀ghà tə kʉ̄a təla tə doʼò tən; ghɛ nan naŋa kum zɛʼɛ zo alo Kəwālā mo ghùwtsɔ̀ŋo yô alemɔ̀m, mo soʼosoʼ e yo sughò alepfʉ.

³⁴ Nu ghùw fə̀ŋ è wə̄n bɔɔm gaʼa ndùw ko an lùʼù kəla kum e wə̄n e lô a te.”

Kɔ̂ɔ fə̀ ghoōm fo

³⁵ Yɛso n dzɛ̀ â ghee enyəa, “Ghɛ̀ ndzuuŋ tsughu nlò ghue zo alefwaʼā an nəgha tən tə̀ dzə̀m mò ghɛ̀ n lâm tə dɛ̂ nàŋa â tsuʼ wo, ŋkāa â tsə̀ tò;

³⁶ dòʼò tsughu ko fughu tò ghî ghəla ghe ləmlo aletsʉ̄ kəbâʼ â mùghùbè ù ghee abugho ù bùghò tsʉʉ̄n tsughu mò ù nùghù wò an lùʼù kə kəmālē.

³⁷ Dzɔ̀ lò â kɔ̀ɔ məla mughùbè ù ghee kwən nyə wo ebàm, bùghò kòʼ wò mò ghe yia a naam dôʼ edzūŋ. Kùmkùm, Ǹ so Ǹ dzâa wô â ghɛ̀, ù n dzɛ̀ â kɔ̀ɔ ŋ wən mò enyəa, ghe tsughuu doʼò tsughu, ù n ndùw ndzùuŋ tsùghù ghue u wə̄n, bùghò fughu ghee â fʉ̀ghàzəa wo.

³⁸ Dzɔ̀ lò â kɔ̀ɔ məla mughùbè bùghò kôʼ wo ghee mo ghe yia naam lo edzūŋ â fə̀ŋòtsūʼ ŋkāa abugho ù bùghò alekɔʼɔ̄sə̄ alo tə nə̀gha tə ezuw tə təgha.

³⁹ Kuuwn kele tsughu ko nlò enyəa, ‘Abugho mughùbè ù lì kpaʼ kwo nəgha zəla ghùw ù tsɔ̀ŋɔ lô alebùghò a te, to ù kà zə̀ghàa kòʼ tsə̀gha ndùghù è wən enyəa ghùw ù tsɔ̀ŋɔ bughò bvuʼū nyə̄ wô.’

⁴⁰ Ghɛ̀ ki alendzùuŋ naŋā zîi tsughuu sughò ghue zɛʼɛ, nu Wɛ ù Ghùw lò alebùghò mo a kwo naŋa yo.”

⁴¹ Pità m bvʉ enyəa, “Mughùbè, ghù kwə̀ən kə ushwāʼ kən kə̀aa â ghàʼ ŋkāa ghù kə̀aa â ghì ghò a dzə̀m a?”

⁴² Mughu ù te fi dzɛ̂ nù enyəa, “À kǔuwn lò kɔ̂ɔ fə̀ dzûŋ fə̀ ghɛ fo, fə ti an tɔ u wə̀n à, mughùbè u wə̄n lo alenìi naŋā tsughu wə̄n tò kə̀tuw an ndughu enyəa ù è bɔɔm fughuu nduw kɔ̀ɔ n lì mən â fʉ̀ghàzəa wo an nə̀gha e ghee è zəa zo a?

⁴³ Dzɔ̀ lò kɔ̂ɔ fəla mughùbè ù wə̄n sô kwəla nyəā wo mò ù bɔ̌ɔm fwàʼà êzə̀.

⁴⁴ Kùmkùm, Ǹ dzâa wô fɛ â ghɛ̀, mughùbè ù te sô nǎaŋ nù kɔ̂ɔ fì, fə̀ e lɛnlo â fʉgha u wə̄n wo u dzə̀m.

⁴⁵ Abugho kɔ̂ɔ fə te fo kuuwn kôʼ tsughu enyəa mughùbè ù wə̄n mbaa kwəla nyəa yo, fia fə kaʼ nduw alebū kɔ̀ɔ n lì mən; n zə̌n mò àsùghò n nùu mò, ndzàa zə̀â fʉgha u mughùbè ù wə̄n, mʉa kālā sùghò;

⁴⁶ abugho mughùbè ù wə̄n vûuŋ ndûw kwən nyə wô tsūʼ ù li wo mo kɔ̂ɔ fi kâ kèle zìi nəgha e te zo, mughùbè ŋ kamso tsughu fə̀sàʼsàʼà an sə e wə̄n, nì təm dzəəŋ ndùw wə̄n aŋ kɔ̀n kə ŋkɔ̀ɔ kə̀ biigh ko.

⁴⁷ Kɔ̂ɔ fəla fə kwo mwam u mughùbè ù wə̄n wo, vʉ̀a ù tàʼkè biaān naŋā zîi àghəa, ŋkāa fwàʼ ndùw ghəa ghəla mughùbè ù wə̄n ləghaa; fə lo faan nù aŋ ghulô kwə̀n mò.

⁴⁸ Kɔ̂ɔ fəla fə kuūwn kwo yo, fia fə ndûw ghəə̄ŋ tsughu fɛ̀ɛn kə eghəa ko, ghe lo kuuwn nyaa fɔeso tsughuu ko nǔ wə̄n. Â ghùw wəla Zə̀ kə̀ namso wə̄n, ù ki alebɔɔm fwaʼā nduw sugho â Zə̀ kò gheeghee. Yia a bughò wəla Zə̀ kə̀ ŋge namsō, ù ki aleŋgeē fwaʼā sugho â Zə̀ kò.”

Ndùm tə̀ kê dzughùu doʼò bòʼ zən e Yɛso

⁴⁹ Yɛso n dzɛ̀ â ghee enyəa, “M̀ fɛ am mbī bughò alebùghò dɛ̂ɛn tə̀luʼu aŋ uwən, yìa Ŋ̀ gɔ̂ŋlò enyəa to wən u te u maʼà fɛ lo mo wə ŋ kele.

⁵⁰ À lò ko enyəa, Ŋ̀ ki alenyə an utsù tò ghùw lò nyəā məən tsughu an dzughù abugho ghe fughuu wə̄n â mùghù ŋ Kə̀zə̀ mò, fə̀ŋ zaŋa yo alezʉ̀nlò, à gɔ̀ʼɔ̀ ko mo ghəa e te e telè bughò tsə̀ghà tsùghù dzə̀ nù.

⁵¹ Ghɛ̀ moʼò enyəa M̀ bughò alebùghò fughu ebughuso am mbī a? Ɛ̂ŋgaŋ, Ǹ laam bùghò alebùghò təmā kûuŋ kâaŋ tuw u aghì.

⁵² Alekaʼā nughù tsughu êzə̄ŋ, aghî à tɛ̀ an ndughu e mɔ̀ʼ e ke tsɔɔ̄n tuw wo aŋ ghùe e ghee; ghe e ke ndzughuūn lo, a təgha e dəmā ghèe ghê yì a bə̀ghà, a bə̀ghà yì e dəmā sugho ghèe ghê yì à təgha.

⁵³ Ghe lo e ndzughuūn lo êzə̀, tsele e zughūu ghèe wɛ ù wə̄n ù nùu, wɛ ù wə̄n ù te u è zughūu sugho ghèe tsele, zə̂ è zughūu ghèe wɛ ù wə̄n ù zən, wɛ ù wə̄n ù te e zughūu sugho ghèe zə̀. Ênūm ghèe wì ù wɛ è ke e ti an ndɔ̀ŋɔ̀ n tə̀gùw.”

Yɛso tesô tì kə te ko

⁵⁴ Yɛso n dzɛ̀ kpèʼe ndùw â saʼ kə aghì chi enyəa, “Abugho ghɛ̀ kôʼ kɔʼ bəghaa kə eghūuw ko, kə səa kɔʼɔ̄ wo an tsə̀ kə̀ bəŋo ko, ghɛ̀ mo enyəa, ghuuw e zəā e səŋo wo — zə m bùghò ko alo kətə̀ŋ.

⁵⁵ Abugho kǔɛɛ kə tsə kə emàm kə̀ tsəghāa, ghɛ̀ mo enyəa, luʼū tə sô nùu nù — tə n nùm ko alo kətə̀ŋ.

⁵⁶ Ghî ghə ntə̀ghàbə̀ghà ghən; ghɛ̀ kwo aletesō kô kòʼ e ghueekətsə̄ àsùghò wala ko, à sə̀ kǔuwn lǒ kwòʼ ghɛ̀ yô aletesō dzɛ̂ ghəa ghəla a tsəghāa êzə̄ŋ à?”

E bianlo nlǒ ndə̀m kò

⁵⁷ À lǒ kwò ghɛ̀ yo aletsughū boō tsughu aŋ ghəa zəla e lô tsəghatsəgha aŋ ghùe zɛʼɛ̄ lo a?

⁵⁸ Abugho ghù ki tsû wò ghàa ghùw, də̀ma tsughu alebiaān tsughu ghàa ghùw wəla ù sɔ̀ʼ wô ghû â ghu ko mò ghɛ̀ kaām ndûw tɛ̀ an tia e sāʼ; ghɛ̀ lô nduūw an tia e sāʼ, Wàlàŋ nìi tsəghàsò tsughu kəlâŋ enyəa gbèle tə nîi tuū ndûw ghù an ndùghùtsāʼ.

⁵⁹ A bugho e bughò sə kɔʼ êzə̀, naʼàghəa, Ǹ dzâa wô fɛ â ghɛ̀, kè lo tsəā mɛʼɛ̀ ghù kua u te wo, ghù lô beē kə tsuʼ yo alo esə̄.