Ang kahulogan sa Bibliya sa paghukom kay paghimo og hukom o opinyon bahin sa usa ka butang o usa ka tawo. Kon maghukom ta sa uban, morag atong gipakita nga labaw ta nila, pero dili kini ang gusto sa Ginoo. Apan, dili tanan nga paghukom daotan; ang pagka-hipokrito mao ang daotan.
“Nganong magtan-aw man ikaw sa puling nga anaa sa mata sa imong igsoon, apan wala nimo tagda ang troso nga anaa sa imong kaugalingong mata?” (Mateo 7:3-5). Gipasabot ni Jesus nga sayop ang pagka-hipokrito. Kinahanglan una nato nga susihon ang atong kaugalingon sa dili pa kita mokritisize sa uban. Kuhaa una nato ang troso sa atong mata sa dili pa nato kuhaon ang puling sa mata sa uban.
Unsa man ang saktong paagi sa paghukom? Una, importante ang hustisya. Si Jesus nagtudlo, “Ayaw paghukom pinaagi sa panagway, kondili paghukom kamo uban sa matarung nga paghukom.” (Juan 7:24).
Ikaduha, kon maghukom man gani ta sa uban, kinahanglan nga kanunay kini uban ang gugma, walay pagka-hipokrito, ug pag-awhag sa uban sa paghinulsol.
Ug sumala sa inyong buot nga buhaton sa mga tawo nganha kaninyo, buhata kini ngadto kanila.
“Ayaw kamo panghukom aron dili kamo hukman. O kon kini mangayo ug isda, hatagan hinuon niya ug bitin? Busa, kon kamo, bisan sa inyong pagkadaotan, mahibalo man ganing mohatag ug mga maayong gasa ngadto sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan nga anaa sa langit nga mohatag ug mga maayong butang ngadto sa mga nangayo kaniya! Busa bisan unsa nga buot ninyo nga buhaton sa mga tawo kaninyo, buhata ngadto kanila, kay mao kini ang Balaod ug ang mga Propeta. “Sulod kamo agi sa sigpit nga ganghaan kay lapad ang ganghaan ug sayon ang dalan nga padulong sa kalaglagan, ug daghan ang nanulod agi niini. Apan sigpit ang ganghaan ug lisod ang dalan nga padulong sa kinabuhi ug diyotay ra ang mga nakatultol niini. “Pagbantay kamo sa mga mini nga propeta nga moanha kaninyo nga magsul-ob ug bisti sa karnero apan sa sulod sila mga lobo nga manunukob. Maila ninyo sila pinaagi sa ilang mga bunga. Pupoon ba ang paras gikan sa kasampinitan o ang mga igos gikan sa kasagbotan? Busa ang matag kahoy nga maayo mobunga ug mga maayong bunga apan ang walay pulos nga kahoy mobunga ug mga daotang bunga. Ang maayong kahoy dili makabunga ug mga daotang bunga ug usab ang kahoyng walay pulos dili makabunga ug mga maayong bunga. Ang matag kahoy nga wala mamunga ug mga maayong bunga putlon ug itambog ngadto sa kalayo. Kay ang hukom nga inyong ipakanaog mao usab ang ihukom kaninyo, ug ang takos nga inyong ihatag mao usab ang takos nga inyong madawat. Sa ingon niana, maila ninyo sila pinaagi sa ilang mga bunga. “Dili ang tanan nga moingon kanako, ‘Ginoo, Ginoo,’ makasulod sa gingharian sa langit, kondili siya nga nagbuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa langit. Daghan unya ang moingon kanako nianang adlawa, ‘Ginoo, Ginoo, dili ba nga sa imong ngalan nagpropesiya man kami ug sa imong ngalan kami naghingilin sa mga demonyo ug nga sa imong ngalan naghimo sa daghang mga milagro?’ Ug unya sultihan ko sila, ‘Wala gayod ako makaila kaninyo, pahawa gikan kanako, kamong mga tigpamuhat ug daotan.’ “Busa bisan kinsa nga mamati niining akong mga pulong ug magbuhat niini, mahisama sa usa ka tawong maalamon nga nagtukod sa iyang balay ibabaw sa bato. Mibundak ang ulan ug miabot ang mga baha ug mihuros ang mga hangin ug mihapak niadtong balaya apan kadto wala mapukan kay natukod man ibabaw sa bato. Apan si bisan kinsa nga mamati niining akong mga pulong ug dili magbuhat niini, mahisama sa usa ka tawong buangbuang nga nagtukod sa iyang balay ibabaw sa balas. Mibundak ang ulan ug miabot ang mga baha, ug mihuros ang mga hangin ug mihapak niadtong balaya ug kadto napukan ug dako kaayo ang iyang pagkapukan.” Sa dihang nahuman si Jesus pagsulti niining tanan, ang mga panon sa katawhan nahibulong sa iyang pagpanudlo kay nagtudlo man siya kanila ingon nga may kagahom ug dili sama sa ilang mga eskriba. Nganong tan-awon man nimo ang puling nga anaa sa mata sa imong igsoon ug wala hinuon nimo tagda ang troso nga anaa sa kaugalingon nimong mata? O unsaon man nimo pag-ingon sa imong igsoon, ‘Ambi, kuhaon nako ang puling gikan sa imong mata,’ nga anaa may troso sa kaugalingon nimong mata? Tigpakaaron-ingnon! Kuhaa una ang troso gikan sa kaugalingon nimong mata ug unya makakita ka na pag-ayo aron sa pagkuha sa puling gikan sa mata sa imong igsoon.
Ang iyang kalipay anaa sa pagkahadlok sa Ginoo. siya dili maghukom sumala sa makita sa iyang mga mata, o mohukom sumala sa mabati sa iyang mga dalunggan,
“Ayaw kamo panghukom aron dili kamo hukman. O kon kini mangayo ug isda, hatagan hinuon niya ug bitin? Busa, kon kamo, bisan sa inyong pagkadaotan, mahibalo man ganing mohatag ug mga maayong gasa ngadto sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan nga anaa sa langit nga mohatag ug mga maayong butang ngadto sa mga nangayo kaniya! Busa bisan unsa nga buot ninyo nga buhaton sa mga tawo kaninyo, buhata ngadto kanila, kay mao kini ang Balaod ug ang mga Propeta. “Sulod kamo agi sa sigpit nga ganghaan kay lapad ang ganghaan ug sayon ang dalan nga padulong sa kalaglagan, ug daghan ang nanulod agi niini. Apan sigpit ang ganghaan ug lisod ang dalan nga padulong sa kinabuhi ug diyotay ra ang mga nakatultol niini. “Pagbantay kamo sa mga mini nga propeta nga moanha kaninyo nga magsul-ob ug bisti sa karnero apan sa sulod sila mga lobo nga manunukob. Maila ninyo sila pinaagi sa ilang mga bunga. Pupoon ba ang paras gikan sa kasampinitan o ang mga igos gikan sa kasagbotan? Busa ang matag kahoy nga maayo mobunga ug mga maayong bunga apan ang walay pulos nga kahoy mobunga ug mga daotang bunga. Ang maayong kahoy dili makabunga ug mga daotang bunga ug usab ang kahoyng walay pulos dili makabunga ug mga maayong bunga. Ang matag kahoy nga wala mamunga ug mga maayong bunga putlon ug itambog ngadto sa kalayo. Kay ang hukom nga inyong ipakanaog mao usab ang ihukom kaninyo, ug ang takos nga inyong ihatag mao usab ang takos nga inyong madawat.
“Ayaw kamo panghukom ug dili kamo hukman. Ayaw pakasad-a ang uban, ug kamo dili pakasad-on. Pagpasaylo kamo ug kamo pasayloon.
Busa nganong maghukom ka man sa imong igsoon? O nganong magtamay ka man sa imong igsoon? Kitang tanan moatubang ra unya sa hukmanan sa Dios;
Busa ayaw tugoti nga adunay maghukom kaninyo mahitungod sa pagkaon ug pag-inom o mahitungod sa kasaulogan o sa bag-ong subang sa bulan o sa adlaw nga igpapahulay.
Mga igsoon ko, ayaw kamo pagpakita nga adunay pinalabi ingon nga kamo nagbaton sa pagtuo sa atong Ginoong Jesu-Cristo sa himaya. Kay si bisan kinsa nga nagtuman sa tibuok balaod apan naglapas sa usa, nahimo siyang sad-an sa tanan. Kay siya nga nag-ingon, “Ayaw panapaw,” nag-ingon man usab, “Ayaw pagpatay.” Bisan pa kon ikaw wala manapaw apan nakapatay, ikaw nahimong malapason sa balaod. Kinahanglan nga magsulti ug magbuhat kamo ingon nga mga tawo nga hukman ubos sa balaod sa kagawasan. Kay ang hukom walay kaluoy alang sa tawo nga wala magpakita ug kaluoy, apan ang kaluoy modaog batok sa hukom. Mga igsoon ko, unsa may kapuslanan kon ang usa ka tawo mag-ingon nga siya adunay pagtuo apan walay binuhatan? Makaluwas ba kaniya ang maong pagtuo? Apan kon ang usa ka igsoong lalaki o babaye walay bisti ug nakulangan sa inadlaw nga pagkaon, ug unya usa kaninyo moingon kanila, “Panglakaw kamo nga malinawon, painiti ug busga ang inyong kaugalingon,” apan wala kamo maghatag kanila sa mga kinahanglanon sa lawas, unsa may kapuslanan niini? Busa ang pagtuo patay sa iyang kaugalingon kon kini walay binuhatan. Apan adunay moingon, “Ikaw adunay pagtuo ug ako adunay binuhatan.” Pakitai ako sa imong pagtuo nga walay binuhatan, ug pinaagi sa akong binuhatan ipakita nako kanimo ang akong pagtuo. Ikaw nagtuo nga ang Dios usa ra; husto ka. Bisan ang mga demonyo nagtuo ug nagkurog. Kay kon adunay usa ka tawo nga mosulod sa inyong tigom nga may mga singsing nga bulawan ug nagsul-ob ug matahom nga bisti, ug mosulod usab ang usa ka tawong kabos nga nagsul-ob ug nagkagidlay nga bisti, Apan, O tawong walay pulos, buot ba ikaw masayod nga patay ang pagtuo nga walay binuhatan? Dili ba nga si Abraham nga atong amahan gihimong matarong pinaagi sa binuhatan sa iyang paghalad kang Isaac nga iyang anak diha sa halaran? Imong nakita nga ang pagtuo naglihok uban sa iyang binuhatan, ug nga ang iyang pagtuo nahingpit pinaagi sa iyang binuhatan. Ang kasulatan natuman nga nag-ingon, “Si Abraham mituo sa Dios, ug kini giisip kaniya nga pagkamatarong,” ug siya gitawag nga higala sa Dios. Nakita ninyo nga ang tawo gihimong matarong pinaagi sa iyang binuhatan ug dili pinaagi sa pagtuo lamang. Ug sa samang paagi, dili ba si Rahab nga nagbaligya sa iyang dungog gihimo man nga matarong pinaagi sa binuhatan sa iyang pagdawat sa mga sinugo ug sa pagpagula kanila sa laing agianan? Kay ingon nga patay ang lawas nga walay espiritu, mao man usab, patay ang pagtuo nga walay binuhatan. ug kamo motagad kaniya nga nagsul-ob ug matahom nga bisti ug moingon kaniya, “Lingkod diri sa maayong dapit,” samtang sa tawong kabos moingon kamo, “Tindog diha,” o “Lingkod diri sa akong tiilan,” dili ba may pinalabi kamo diha sa inyong taliwala ug nangahimong mga maghuhukom nga may mga hunahunang daotan?
Mga igsoon, ayaw kamo pagdinaotay batok sa usa ug usa. Siya nga nagdaot sa usa ka igsoon o naghukom sa iyang igsoon, nagdaot sa balaod ug naghukom sa balaod. Apan kon ikaw maghukom sa balaod, dili ikaw tigbuhat sa balaod kondili maghuhukom. Usa ra ang tighatag ug balaod ug maghuhukom nga makahimo sa pagluwas ug sa paglaglag. Apan ikaw, si kinsa ka man nga nanghukom sa imong silingan?
Busa wala ka gayoy ikapasangil, O tawo, si kinsa ka man nga naghukom, kay sa imong paghukom sa uban, naghukom ikaw sa imong kaugalingon, kay ikaw nga naghukom nagbuhat man usab sa samang mga butang. apan himaya ug kadungganan ug kalinaw alang sa matag tawo nga nagbuhat ug maayo, sa mga Judio una sa tanan ug sa Grego, kay ang Dios walay pinalabi. Ang tanang nakasala nga wala ang Balaod mangalaglag nga wala ang Balaod, ug ang tanang nakasala diha sa Balaod hukman pinaagi sa Balaod. Kay dili ang mga namati sa Balaod maoy matarong atubangan sa Dios, kondili ang mga nagtuman sa Balaod mao ang himoong matarong. Kon ang mga Gentil nga kanila wala ang Balaod nagbuhat sa gimbut-an sa balaod sa ila lamang kinaugalingon, kana balaod na nganha sa ilang kaugalingon, bisan ug wala kanila ang Balaod. Sila nagpakita nga ang buhat sa Balaod nasulat diha sa ilang kasingkasing, ug ang ilang tanlag usab nagpamatuod niini, ug ang ilang nagkasumpaki nga hunahuna magtulisok o maglaban kanila unya sa maong Adlaw nga, sumala sa akong Maayong Balita, hukman sa Dios ang mga tinagoan sa mga tawo pinaagi kang Cristo Jesus. Apan kon ikaw gitawag nga Judio ug nagsalig sa Balaod ug nagpasigarbo diha sa Dios, ug nasayod sa iyang kabubut-on ug miuyon sa mga butang nga halangdon, ingon nga gitudloan ikaw gikan sa Balaod, ug nagtuo sa imong kaugalingon nga ikaw tigtultol sa mga buta, kahayag sa mga anaa sa kangitngit, Apan nahibalo kita nga ang hukom sa Dios subay sa kamatuoran ngadto sa mga nagbuhat sa maong mga butang. tigpanton sa mga walay alamag, magtutudlo sa mga kabataan, ingon nga nakabaton ikaw sa dagway sa kahibalo ug sa kamatuoran diha sa Balaod— busa karon, ikaw nga nanudlo sa uban, dili ba nimo tudloan ang imong kaugalingon? Ikaw nga nagwali batok sa pagpangawat, mangawat ba ikaw? Ikaw nga nag-ingon nga ang tawo kinahanglang dili manapaw, manapaw ba ikaw? Ikaw nga nagdumot sa mga larawan, mangawat ba ikaw sa mga templo? Ikaw nga nagpasigarbo diha sa Balaod, magpakaulaw ba ikaw sa Dios pinaagi sa paglapas sa Balaod? Kay sumala sa nasulat, “Tungod kaninyo ang ngalan sa Dios gipasipad-an taliwala sa mga Gentil.” Ang pagpatuli may kapuslanan gayod kon magtuman ikaw sa Balaod, apan kon ikaw maglapas sa Balaod, ang imong pagkatinuli mahimo nga pagkadili tinuli. Busa, kon ang usa ka tawo nga dili tinuli magtuman sa mga tulumanon sa balaod, dili ba nga ang pagkadili tinuli isipon nga pagkatinuli? Sa ingon niana, siya nga dili tinuli diha sa lawas apan nagtuman sa Balaod, maghukom kanimo nga nagbaton sa sinulat nga lagda ug sa pagkatinuli apan naglapas sa Balaod. Kay ang pagka-Judio dili diha sa dayag lamang o sa dayag nga pagtuli sa unod. Ang pagka-Judio anaa sa sulod, ug ang pagkatinuli anaa sa kasingkasing, pinaagi sa Espiritu ug dili sa nasulat, kay ang pagdayeg dili gikan sa tawo kondili gikan sa Dios. Nagdahom ba ikaw, O tawo, nga makaikyas ka sa hukom sa Dios, ikaw nga naghukom sa mga nagbuhat sa maong mga butang nga imo usab nga gibuhat?
Kay unsa may akong labot sa paghukom sa mga tawo sa gawas? Dili ba ang mga anaa sa sulod sa iglesia mao ang inyong hukman? Ang Dios mao ang maghukom kanila nga anaa sa gawas. “Papahawaa gikan sa inyong taliwala kanang tawong daotan.”
“Ayaw kamo panghukom ug dili kamo hukman. Ayaw pakasad-a ang uban, ug kamo dili pakasad-on. Pagpasaylo kamo ug kamo pasayloon. Panghatag kamo ug kamo hatagan. Ang hustong takos, dinasok, tinantan ug nag-awas, ibutang ra unya diha sa inyong sabakan. Kay ang gidaghanon nga inyong ihatag mao usab unya ang gidaghanon nga inyong madawat.” Misugilon usab siya kanila ug usa ka sambingay, “Makahimo ba ang usa ka buta sa pagtultol sa laing buta? Dili ba mahulog silang duha ngadto sa gahong? naunsa nga misulod man siya sa balay sa Dios ug mikuha ug mikaon sa pan nga hinalad ug nanghatag usab niini ngadto kanila nga uban kaniya nga supak man unta sa balaod ang pagkaon niini ni bisan kinsa gawas sa mga pari?” Ang tinun-an dili labaw sa iyang magtutudlo, apan ang matag usa nga matudloan sa hingpit mahisama sa iyang magtutudlo. Nganong nagtan-aw man ikaw sa puling nga anaa sa mata sa imong igsoon, apan wala hinuon magtagad sa troso nga anaa sa kaugalingon nimong mata? O unsaon man nimo pag-ingon ngadto sa imong igsoon, ‘Igsoon, akong kuhaon ang puling nga anaa sa imong mata,’ nga ikaw mismo wala man makakita sa troso nga anaa sa kaugalingon nimong mata? Tigpakaaron-ingnon! Kuhaa una ang troso nga anaa sa kaugalingon nimong mata ug unya makakita ka na pag-ayo sa pagkuha sa puling nga anaa sa mata sa imong igsoon.
Nganong tan-awon man nimo ang puling nga anaa sa mata sa imong igsoon ug wala hinuon nimo tagda ang troso nga anaa sa kaugalingon nimong mata? O unsaon man nimo pag-ingon sa imong igsoon, ‘Ambi, kuhaon nako ang puling gikan sa imong mata,’ nga anaa may troso sa kaugalingon nimong mata? Tigpakaaron-ingnon! Kuhaa una ang troso gikan sa kaugalingon nimong mata ug unya makakita ka na pag-ayo aron sa pagkuha sa puling gikan sa mata sa imong igsoon.
Busa wala ka gayoy ikapasangil, O tawo, si kinsa ka man nga naghukom, kay sa imong paghukom sa uban, naghukom ikaw sa imong kaugalingon, kay ikaw nga naghukom nagbuhat man usab sa samang mga butang.
Mangahas ba ang usa kaninyo nga adunay kasumpakian batok sa lain sa pag-adto sa hukmanan atubangan sa mga dili matarong ug dili hinuon sa atubangan sa mga balaan? o mga kawatan o mga hakog o mga palahubog o mga tigpasipala o mga tulisan nga makapanunod sa gingharian sa Dios. Ug kaniadto ang uban kaninyo ingon niini. Apan kamo gihinloan na, kamo gibalaan na, kamo gihimo nang matarong diha sa ngalan sa Ginoong Jesu-Cristo ug pinaagi sa Espiritu sa atong Dios. “Ang tanang butang gitugot kanako,” apan dili ang tanang butang makaayo. “Ang tanang butang gitugot kanako,” apan dili ako magpaulipon sa bisan unsang butang. “Ang pagkaon alang sa tiyan ug ang tiyan alang sa pagkaon,” apan kining duha wad-on sa Dios. Ang lawas dili alang sa salawayong pakighilawas, kondili alang sa Ginoo, ug ang Ginoo alang sa lawas. Ug ang Dios nga nagbanhaw sa Ginoo magbanhaw usab kanato pinaagi sa iyang gahom. Wala ba kamo masayod nga ang inyong lawas mga bahin man ni Cristo? Kuhaon ko ba ang mga bahin ni Cristo aron himoon nga mga bahin sa usa ka babayeng makihilawason? Dili gayod! Wala ba kamo masayod nga ang nahiusa ngadto sa usa ka babayeng makihilawason nahimong usa ka lawas uban kaniya? Kay sumala sa giingon, “Ang duha mahimong usa ka unod.” Apan siya nga nahiusa ngadto sa Ginoo nahiusa diha sa espiritu. Likayi ang salawayong pakighilawas. Ang tanang sala nga buhaton sa tawo anha sa gawas sa iyang lawas, apan ang tawong naghimo sa salawayong pakighilawas nakasala batok sa iyang kaugalingong lawas. Wala ba kamo masayod nga ang inyong lawas templo sa Espiritu Santo nga anaa kaninyo, nga inyong nabatonan gikan sa Dios? Kamo dili na inyo sa inyong kaugalingon, Wala ba kamo masayod nga ang mga balaan maghukom man unya sa kalibotan? Ug kon ang kalibotan hukman ninyo, dili ba diay kamo takos sa paghusay sa gagmay nga mga panagsumpaki? kay gipalit na kamo sa usa ka bili. Busa himayaa ninyo ang Dios pinaagi sa inyong lawas. Wala ba kamo masayod nga kita man unya ang maghukom sa mga anghel? Unsa pa kaha sa mga butang niining kinabuhia? Ug kon kamo adunay husayonon niining kinabuhia, nganong inyo mang dad-on ngadto sa mga tawong wala tamda sa iglesia? Ako nagsulti niini aron sa pagpakaulaw kaninyo. Wala ba diay usa diha kaninyo nga maalamon nga makahimo paghusay tali kaninyo nga managsoong magtutuo? Apan mokiha ba diay ang igsoon batok sa iyang igsoon ug kini himoon sa atubangan sa mga dili magtutuo?
Apan ang tawong espirituhanon makatugkad sa tanang mga butang apan siya dili matugkad ni bisan kinsa.
Kay wala ipadala sa Dios ang iyang Anak nganhi sa kalibotan aron sa paghukom sa kalibotan kondili aron nga ang kalibotan maluwas pinaagi kaniya.
Kay ang tibuok nga Balaod natingob diha sa usa ka sugo, “Higugmaa ang imong isigkatawo sama sa imong kaugalingon.”
Kon adunay naghunahuna nga siya matinuohon apan wala magpugong sa iyang dila hinuon naglimbong sa iyang kaugalingong kasingkasing, ang iyang tinuohan kawang.
Kay kon mopasaylo kamo sa mga tawo sa ilang mga kalapasan, pasayloon usab kamo sa inyong langitnong Amahan apan kon dili man kamo mopasaylo sa mga tawo sa ilang mga kalapasan, ang inyong Amahan dili usab mopasaylo sa inyong mga kalapasan.
Ug kay nagpadayon man gayod sila sa pagpangutana kaniya, siya mituyhad ug miingon kanila, “Kinsa kaninyo ang walay sala maoy paunaha paglabay kaniya ug bato.”
Tigpakaaron-ingnon! Kuhaa una ang troso gikan sa kaugalingon nimong mata ug unya makakita ka na pag-ayo aron sa pagkuha sa puling gikan sa mata sa imong igsoon.
Kinahanglang walay sulting daotan nga manggula gikan sa inyong baba, kondili kanang maayo lamang nga makapalig-on ug angay sa higayon, aron makahatag kini ug kaayohan ngadto sa mga naminaw.
Ayaw kamo panghukom pinasikad sa makita lamang, kondili panghukom kamo pinaagi sa matarong nga paghukom.”
Naghukom kamo pinaagi sa unod apan wala ako maghukom kang bisan kinsa. Apan kon ako maghukom, ang akong hukom tinuod kay dili man ako rang usa, kondili ako ug ang Amahan nga mao ang nagpadala kanako.
Nganong nagtan-aw man ikaw sa puling nga anaa sa mata sa imong igsoon, apan wala hinuon magtagad sa troso nga anaa sa kaugalingon nimong mata? O unsaon man nimo pag-ingon ngadto sa imong igsoon, ‘Igsoon, akong kuhaon ang puling nga anaa sa imong mata,’ nga ikaw mismo wala man makakita sa troso nga anaa sa kaugalingon nimong mata? Tigpakaaron-ingnon! Kuhaa una ang troso nga anaa sa kaugalingon nimong mata ug unya makakita ka na pag-ayo sa pagkuha sa puling nga anaa sa mata sa imong igsoon.
Ug ako mimando sa inyong mga maghuhukom niadtong panahona, ‘Husaya ninyo ang mga panagbingkil taliwala sa inyong mga kaigsoonan, ug paghukom kamo sa minatarong, tali sa tawo ug sa iyang igsoon o sa langyaw nga uban kaniya. Ayaw kamo pagdapig sa inyong paghukom. Pamatia ninyo ang gagmay sama sa dagko. Ayaw kamo kahadlok sa nawong sa tawo kay ang paghukom iya sa Dios. Ug ang husayonon nga lisod alang kaninyo dad-a ninyo kanako ug pamation nako kini.’
“Ayaw tuisa ang katarongan nga iya sa inyong kabos diha sa iyang kaso. Palayo gikan sa usa ka bakak nga sumbong ug ayaw patya ang walay sala ug ang matarong kay dili ko gayod palingkawason ang daotan.
“Pagtudlo ug mga maghuhukom ug mga pangulo sa tanan ninyong lungsod nga gihatag sa Ginoo nga inyong Dios sumala sa inyong mga banay ug sila maghukom sa katawhan pinaagi sa matarong nga paghukom. Ayaw tuisa ang hustisya. Ayaw pagdapig ug mga tawo ug ayaw pagdawat ug suborno kay ang suborno nagbuta sa mga mata sa mga maalamon ug nagbalit-ad sa mga pulong sa mga matarong. Ug paghalad kamo ug inihaw alang sa Pagsaylo ngadto sa Ginoo nga inyong Dios, gikan sa mga karnero ug gikan sa mga baka didto sa dapit nga pilion sa Ginoo nga papuy-an sa iyang ngalan. Hustisya lamang gayod ang sunda aron mabuhi kamo, ug makapanunod sa yuta nga gihatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios.
Kon adunay moingon, “Ako nahigugma sa Dios,” apan nagdumot sa iyang igsoon, bakakon siya. Kay siya nga wala mahigugma sa iyang igsoon nga iyang nakita, dili gayod makahimo sa paghigugma sa Dios nga wala niya makita.
Mga igsoon, kon ang usa ka tawo maligas ngadto sa kalapasan, kamong mga espirituhanon kinahanglan nga mopahiuli kaniya uban sa espiritu sa kalumo. Pagmatngon sa imong kaugalingon, basin ug matintal ka usab.
Ang matag dalan sa usa ka tawo matarong diha sa iyang kaugalingong mga mata, apan ang Ginoo magtimbang sa kasingkasing.
Busa dili na kita maghukom sa usa ug usa, apan tinguhaa hinuon ang dili gayod pagbutang ug kapandolan o babag diha sa dalan sa inyong igsoon.
Kay ang hukom walay kaluoy alang sa tawo nga wala magpakita ug kaluoy, apan ang kaluoy modaog batok sa hukom.
Sultihan ko kamo, nga sa adlaw sa paghukom ang mga tawo maghatag unya ug husay alang sa matag pulong nga walay pulos nga ilang gilitok, kay pinasikad sa imong mga pulong ikaw ilhong matarong ug pinasikad sa imong mga pulong ikaw hukman sa silot.”
Susiha ako, O Dios, ug hibaloi ang akong kasingkasing! Sulayi ako ug hibaloi ang akong mga hunahuna! Ug tan-awa kon aduna bay daotan nga pamaagi dinhi kanako, Ug tultoli ako sa dalan nga walay kataposan!
Adunay putli diha sa ilang kaugalingong mga mata, apan wala mahinloi sa ilang pagkahugaw.
mag-pinailobay sa usa ug usa ug nga kon aduna may mulo ang usa batok sa usa, magpinasayloay ang usa ug usa. Ingon nga ang Ginoo nagpasaylo kaninyo, busa mao usab kamo.
Kay kita nakaila kaniya nga nag-ingon, “Akoa ang pagpanimalos, ako ang mobayad.” Ug usab, “Ang Ginoo maghukom sa iyang katawhan.”
Busa, biniyaan ang tanang pagkadaotan ug ang tanang panglimbong ug pagpakaaron-ingnon ug kasina ug ang tanang pagpangdaot sa dungog,
Wala gayoy tawo nga matarong ibabaw sa yuta nga nagbuhat ug maayo ug wala magpakasala.
Ang tanang mga pamaagi sa tawo putli diha sa iyang kaugalingong mga mata, apan ang Ginoo nagtimbang sa espiritu.
Busa ayaw pagpanghukom sa dili pa ang panahon, hangtod nga moabot ang Ginoo nga mao ang magdala ngadto sa kahayag sa mga butang nga karon natago diha sa kangitngit ug magpadayag sa mga katuyoan sa mga kasingkasing. Unya ang pagdayeg gikan sa Dios maangkon sa matag usa.
Busa pagdinawatay kamo sa usa ug usa ingon nga si Cristo midawat kaninyo, alang sa himaya sa Dios.
Ang maayong pagpanabot sa usa ka tawo makahimo kaniya nga hinay sa pagkasuko, ug maoy iyang himaya ang pagpasaylo sa kalapasan.
Batok kanimo, kanimo lamang, nakasala ako, ug nagbuhat ug daotan diha sa imong panan-aw, busa ikaw giila nga matarong diha sa imong pagsulti, ug nga dili masaway diha sa imong paghukom.
Unya si Pedro miduol ug miingon kaniya, “Ginoo, makapila ba makasala ang akong igsoon batok kanako, ug pasayloon nako siya? Makapito ba?” Si Jesus mitubag kaniya, “Wala ako mag-ingon kanimo nga makapito, kondili 70 ka pito.
Kasaligan ang pulong ug takos nga dawaton sa hingpit, nga si Cristo Jesus mianhi sa kalibotan aron sa pagluwas sa mga makasasala. Ug ako mao ang labaw sa mga makasasala,
Apan sa pagkadungog ni Jesus niini siya miingon, “Ang mga maayo ug lawas wala magkinahanglan ug mananambal kondili ang mga masakiton. Lakaw ug tun-i ninyo ang kahulogan niini, ‘Kaluoy ang gitinguha nako, dili ang halad’ kay ako mianhi dili sa pagtawag sa mga matarong, kondili sa mga makasasala.”
Kay ako nagsulti pinaagi sa grasya nga gihatag kanako ngadto sa matag usa kaninyo sa dili paghunahuna ug labaw sa angay ninyo nga hunahunaon mahitungod sa inyong kaugalingon, kondili sa paghunahuna uban sa kaligdong sibo sa gidak-on sa pagtuo nga gihatag sa Dios sa matag usa.
Ang dalan sa usa ka buangbuang matarong sa iyang kaugalingong mga mata, apan ang maalamon nga tawo mamati ug tambag.
Kon ikaw, O Ginoo, nagtimaan pa unta sa mga kasal-anan, O Ginoo, kinsa ba ang makasugakod? Apan adunay pagpasaylo diha kanimo, aron ikaw takos nga kahadlokan.
Kay kon adunay maghunahuna nga siya mahinungdanon bisan siya walay bili, siya naglimbong sa iyang kaugalingon.
Busa ayaw tugoti nga adunay maghukom kaninyo mahitungod sa pagkaon ug pag-inom o mahitungod sa kasaulogan o sa bag-ong subang sa bulan o sa adlaw nga igpapahulay. Kini mga anino lamang sa mga butang nga umaabot, apan ang katumanan iya ni Cristo.
Kay kon kamo nahigugma sa mga nahigugma kaninyo, unsa may ganti nga madawat ninyo? Dili ba ang mga tigpaningil ug buhis nagbuhat man sa ingon? Ug kon mao ray inyong yukboan ang inyong mga kaigsoonan, unsa may inyong nahimo nga labaw pa kay sa uban? Dili ba ang mga Gentil nagbuhat man sa ingon? Busa kinahanglang magmahingpit kamo ingon nga hingpit ang inyong Amahan nga langitnon.
Apan higugmaa ang inyong mga kaaway ug buhata ang maayo ug pahulam sa walay pagpaabot ug bisan unsa, ug dako unya ang inyong ganti, ug kamo mahimong mga anak sa Labing Halangdon kay siya maluluy-on man bisan sa mga tawong dili mapasalamaton ug sa mga daotan.
Apan siya naghatag ug dugang pa nga grasya, busa ang kasulatan nag-ingon, “Ang Dios nagsanta sa mga mapahitas-on, apan sa mga mapaubsanon siya naghatag ug grasya.”
Pamatud-i ako nga matarong, O Dios, ug labani ang akong katungod batok sa usa ka katawhan nga dili diosnon; luwasa ako gikan sa mga tawo nga limbongan ug dili matarong!
Ug tungod kay kamo mga anak man, ang Dios mipadala sa Espiritu sa iyang Anak nganhi sa atong mga kasingkasing nga nagtuaw, “Abba! Amahan!”
ayaw dayon dad-a ngadto sa hukmanan; kay unsa may imong buhaton sa kataposan, sa diha nga ang imong silingan magbutang kanimo sa kaulawan?
Apan ang Dios nagpadayag sa iyang gugma alang kanato pinaagi niini, nga bisan sa mga makasasala pa kita, si Cristo nagpakamatay alang kanato.
Kay kitang tanan kinahanglan mangatubang sa hukmanan ni Cristo aron ang matag usa modawat sumala sa nabuhat sa iyang lawas, maayo man o daotan.
Apan sa sulod sa inyong mga kasingkasing gahina ninyo si Cristo ingon nga Ginoo, andam kamo kanunay sa pagtubag kang bisan kinsa nga mangutana sa hinungdan sa paglaom nga anaa kaninyo.
Dili siya mobali sa bagakay nga nasiak o mopalong sa pabilo nga nagbaga na lang hangtod nga mapatigbabaw na niya ang hustisya.
Busa, ang naghunahuna nga siya nagbarog angay nga magbantay kay tingali unya ug mapukan siya.
apan pagmaluluy-on kamo sa usa ug usa, ug lumo ug kasingkasing, mapinasayloon sa usa ug usa, ingon nga kamo gipasaylo sa Dios tungod kang Cristo.
Padayega ang laing tawo kanimo ug dili ang imong kaugalingong baba; usa ka langyaw, ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.
Kay ang gingharian sa Dios dili pagkaon o ilimnon, kondili pagkamatarong ug pakigdait ug kalipay diha sa Espiritu Santo.
Ug ang ulipon sa Ginoo kinahanglan nga dili palaaway kondili maaghop ngadto sa tanan, maayong motudlo, mainantoson. Uban sa kalumo kinahanglang magbadlong siya sa nagsupak kaniya, kay basin ug itugot sa Dios nga sila maghinulsol ug modangat sa pag-ila sa kamatuoran,
Ayaw kaguol tungod sa mga daotan, ayaw kasina niadtong mga tigbuhat ug sayop! Kay sa dili madugay ang mga daotan mangawala; bisan ug susihon nimo pag-ayo ang iyang dapit, siya wala na didto. Apan ang mga mapaubsanon manag-iya sa yuta, ug maglipay sa ilang kaugalingon diha sa kadagaya sa kauswagan. Naglaraw ang daotan batok sa matarong, ug nagkagot ang iyang mga ngipon tungod kaniya; apan ang Ginoo nagkatawa sa daotan kay siya nakakita nga umaabot ang iyang adlaw. Ang mga daotan naglanit sa espada ug nagbingat sa ilang pana aron sa pagpukan sa kabos ug sa nanginahanglan, sa pagpatay niadtong naglakaw sa katarong; ang ilang espada molagbas sa ilang kaugalingong kasingkasing, ug ang ilang pana mangabali. Maayo pa ang diyotay nga anaa sa matarong kay sa kadagaya sa daghan nga makasasala. Kay ang mga bukton sa mga daotan balion; apan ang Ginoo magsapnay sa mga matarong. Ang Ginoo nahibalo sa mga adlaw sa mga dili masaway, ug ang ilang panulundon magpabilin hangtod sa kahangtoran; dili sila maulawan sa mga panahon nga daotan, sa mga adlaw sa gutom sila may kadagaya. Kay sa dili madugay putlon sila sama sa balili, ug mangalaya sama sa lunhaw nga mga sagbot.
Dulumtanan alang sa mga hari ang pagbuhat ug daotan, kay ang trono natukod pinaagi sa pagkamatarong.
Tinguhaa ang pagpakigdait uban sa tanang tawo ug ang pagkabalaan nga kon wala kini walay si bisan kinsa nga makakita sa Ginoo.
Ayaw kamo pagbuhat ug bisan unsa pinaagi sa kahakog o pagpagarbo sa kaugalingon, apan diha sa pagpaubos isipa ang uban nga labaw pang maayo kay sa inyong kaugalingon. kay hapit siya mamatay alang sa buluhaton ni Cristo, nagtahan sa iyang kinabuhi aron sa paghulip sa inyong pag-alagad kanako. Kinahanglan nga ang matag usa kaninyo magtan-aw dili lamang sa iyang kaugalingong mga kaayohan, kondili sa mga kaayohan usab sa uban.
Pinaagi sa imong mga lagda nakabaton ako ug salabotan; tungod niini gidumtan nako ang tanang paagi nga sayop.
Dili ba kini mao ang pagpaambit sa imong pan ngadto sa gigutom, ug pagdala sa kabos nga walay balay ngadto sa imong balay; sa diha nga ikaw makakita sa hubo, imo siyang bistihan, ug nga ikaw dili magtago gikan sa imong kaugalingon nga kadugo?
Siya nga unang magpadayag sa iyang katungod daw matarong, hangtod nga ang uban moabot ug magsusi kaniya.
Ako miingon diha sa akong kasingkasing, ang Dios maghukom sa matarong ug sa daotan, kay nagtakda siya ug panahon alang sa tanang katuyoan ug alang sa tanang buhat.
Ingon nga kamo mga pinili sa Dios, balaan ug hinigugma, isul-ob ninyo ang pagkamabination, pagkamaluluy-on, pagkamapaubsanon, kaaghop, ug pailob; mag-pinailobay sa usa ug usa ug nga kon aduna may mulo ang usa batok sa usa, magpinasayloay ang usa ug usa. Ingon nga ang Ginoo nagpasaylo kaninyo, busa mao usab kamo.
Busa bisan unsa nga buot ninyo nga buhaton sa mga tawo kaninyo, buhata ngadto kanila, kay mao kini ang Balaod ug ang mga Propeta.
Papamatud-i sa matag usa ang iyang kaugalingong binuhatan, ug ang iyang pagpasigarbo diha lamang sa iyang kaugalingon, ug dili sa laing tawo.
Apan ang usa ka Samarianhon, sa iyang pagpanaw, miabot sa nahimutangan sa tawo ug sa iyang pagkakita kaniya, naluoy siya. Ug siya miduol kaniya ug gibugkosan ang iyang mga samad, gibuboan ug lana ug bino, unya iyang gipasakay sa iyang hayop ug gidala siya ngadto sa usa ka balay abotanan, ug giatiman niya siya.
Apan kamo mao ang usa ka pinili nga kaliwat, harianong pagkapari, ang balaan nga nasod, ang katawhan nga iya sa Dios, aron kamo magmantala sa kahibulongang mga buhat niya nga nagtawag kaninyo gikan sa kangitngit ngadto sa iyang katingalahang kahayag.
Kay ang bayad sa sala mao ang kamatayon apan ang gasa gikan sa Dios mao ang kinabuhing dayon diha kang Cristo Jesus nga atong Ginoo.
Sabta ninyo kini, hinigugma kong mga igsoon. Kinahanglan nga ang matag tawo mag-inabtik sa pagpamati, maghinay sa pagsulti, maghinay sa pagkasuko, Mga igsoon ko, isipa nga tumang kalipay sa dihang makasugat kamo ug nagkalainlaing mga pagsulay, kay ang kasuko sa tawo dili magbuhat sa pagkamatarong sa Dios.
Apan si Jesus miingon kaniya, “Higala, buhata ang imong tuyo.” Ug miduol sila ug ilang gigunitan ug gidakop siya.
Kinsa ba diha kaninyo ang maalamon ug masinaboton? Pinaagi sa iyang maayong paggawi kinahanglang magpakita siya sa iyang binuhatan diha sa kaaghop sa kaalam.
Ang ganti sa pagkamapaubsanon ug pagkahadlok sa Ginoo mao ang mga bahandi ug kadungganan ug kinabuhi.
Busa sukad karon dili na namo ilhon ang tawo sumala sa unod bisan pa kon kaniadto giila namo si Cristo sumala sa unod, karon wala na kami mag-ila kaniya sa ingon.
Kon kita mag-ingon nga wala kitay sala, gilimbongan nato ang atong kaugalingon ug wala kanato ang kamatuoran.
Paghigugmaay kamo nga mainiton sa usa ug usa ingon nga mga igsoon, pagpalabwanay kamo sa pagtahod sa usa ug usa.
Busa, pagbantay kamo pag-ayo sa inyong pagkinabuhi, dili ingon nga mga walay kaalam kondili ingon nga mga maalamon, magpahimulos sa panahon kay ang mga adlaw karon daotan man.
Sa namalandong ako sa akong mga dalan, gipabalik nako ang akong mga tiil ngadto sa imong mga pagpamatuod.
Ang gugma dili tigpasigarbo, dili magbinastos, dili mamugas alang sa iyang kaugalingon, dili masuk-anon o madinumtanon.
Ug mao kadto nga sa nagtambong si Jesus sa kan-anan didto sa balay, nangabot ang daghang mga tigpaningil ug buhis ug mga makasasala ug nangaon sila uban kang Jesus ug sa iyang mga tinun-an. Sa pagkakita sa mga Pariseo niini, miingon sila sa iyang mga tinun-an, “Nganong nagkaon man ang inyong Magtutudlo uban sa mga tigpaningil ug buhis ug sa mga makasasala?”
Nakakita ba ikaw ug usa ka tawo nga madalidalion sa iyang mga pulong? Aduna pay paglaom alang sa usa ka buangbuang kay kaniya.
Akong mga anak, nagsulat ako kaninyo niining mga butanga aron kamo dili magpakasala. Apan kon may makasala man gayod, kita adunay Manlalaban nga mangatubang sa Amahan, si Jesu-Cristo, ang matarong.
Kay kamo, mga igsoon, gitawag ngadto sa kagawasan. Apan lamang ayaw ninyo gamita ang inyong kagawasan ingon nga kahigayonan sa unod, kondili pinaagi sa gugma alagari ninyo ang usa ug usa.
Kon gipalabi pa nako ang kadaotan dinhi sa akong kasingkasing, ang Ginoo dili unta magpatalinghog.
Ang pagdumot naghatag ug kasamok, apan ang gugma nagtabon sa tanang mga kalapasan.
Kay ang pulong sa Dios buhi ug naglihok, hait pa kay sa espada nga duhay sulab, modulot lahos ngadto sa nag-ulang sa kalag ug espiritu, sa mga lutahan ug sa mga kauyokan ug motugkad sa mga hunahuna ug katuyoan sa kasingkasing.
Ug kon nakasabot pa unta kamo sa kahulogan niini, ‘Kaluoy ang akong gitinguha, dili ang halad,’ dili unta ninyo pakasad-on ang mga walay sala.
Busa kita nga mga lig-on kinahanglang motabang pagpas-an sa mga kaluyahon sa mga huyang, ug dili magpahimuot sa atong kaugalingon. Ug miingon usab siya, “Paglipay kamo, O mga Gentil, uban sa iyang katawhan”; ug usab, “Dayega ninyo ang Ginoo, kamong tanang mga Gentil, ug ipadayeg siya sa tanang katawhan”; ug dugang pa, si Isaias miingon, “Motungha ang gamot ni Jesse, siya nga mobarog aron sa paghari sa mga Gentil; kaniya maglaom ang mga Gentil.” Ang Dios sa paglaom magpuno unta kaninyo sa tumang kalipay ug kalinaw tungod sa inyong pagtuo, aron nga pinaagi sa gahom sa Espiritu Santo magmadagayaon kamo sa paglaom. Nagtuo gayod ako mahitungod kaninyo, akong mga igsoon, nga kamo puno sa pagkamaayo, napuno sa tanang kahibalo ug may katakos sa pagtambag sa usa ug usa. Apan mahitungod sa pipila ka butang nagsulat ako kaninyo nga maisogon agig pagpahinumdom kaninyo, tungod sa grasya nga gihatag kanako sa Dios aron mahimo akong alagad ni Cristo Jesus ngadto sa mga Gentil diha sa pagpangalagad ingon nga pari sa Maayong Balita sa Dios aron ang halad sa mga Gentil dawaton ingon nga gibalaan sa Espiritu Santo. Busa diha kang Cristo Jesus may ikapasigarbo ako sa akong buhat alang sa Dios. Kay dili ako mangahas sa paghisgot ug bisan unsa gawas sa gibuhat ni Cristo pinaagi kanako aron magmasinugtanon ang mga Gentil, pinaagi sa pulong ug buhat. Pinaagi sa gahom sa mga milagro ug sa mga katingalahan, pinaagi sa gahom sa Espiritu sa Dios, nga tungod niana, natapos nako pagwali ang Maayong Balita mahitungod kang Cristo sukad sa Jerusalem hangtod sa kayutaan libot sa Ilirico. Ang matag usa kanato kinahanglang magpahimuot sa atong isigkatawo alang sa iyang kaayohan aron siya malig-on.
Apan sa akong bahin, gamay ra kaayo kining butanga nga ako hukman ninyo o sa bisan unsang hukmanan nga tawhanon. Apan sa akong kaugalingon wala gani ako maghukom. Kay wala akoy nahibaloan nga bisan unsa batok sa akong kaugalingon apan dili pinaagi niini nga ako nahimong matarong, kay ang maghukom kanako mao ang Ginoo. Busa ayaw pagpanghukom sa dili pa ang panahon, hangtod nga moabot ang Ginoo nga mao ang magdala ngadto sa kahayag sa mga butang nga karon natago diha sa kangitngit ug magpadayag sa mga katuyoan sa mga kasingkasing. Unya ang pagdayeg gikan sa Dios maangkon sa matag usa.
Ang pagbuhat sa pagkamatarong ug hustisya labaw nga dawaton sa Ginoo kay sa halad.
Kon gibanhaw man kamo uban kang Cristo, pangitaa ninyo ang mga butang nga atua sa itaas diin anaa si Cristo, naglingkod sa tuo sa Dios. ug gikasul-oban na sa bag-ong kinaiya nga gibag-o diha sa kahibalo, sumala sa dagway sa magbubuhat niini. Diha niini walay Grego o Judio, tinuli o dili tinuli, barbaro, Skityanhon, ulipon o gawasnon, kondili si Cristo mao ang tanan ug anaa sa tanan. Ingon nga kamo mga pinili sa Dios, balaan ug hinigugma, isul-ob ninyo ang pagkamabination, pagkamaluluy-on, pagkamapaubsanon, kaaghop, ug pailob; mag-pinailobay sa usa ug usa ug nga kon aduna may mulo ang usa batok sa usa, magpinasayloay ang usa ug usa. Ingon nga ang Ginoo nagpasaylo kaninyo, busa mao usab kamo. Ug labaw niining tanan isul-ob ang gugma nga mao ang bugkos sa kahingpitan. Ug paharia ang kalinaw ni Cristo diha sa inyong mga kasingkasing, nga ngadto niini kamo gitawag diha sa usa ka lawas. Ug pagmapasalamaton kamo. Ang pulong ni Cristo papuy-a nga madagayaon gayod diha kaninyo, magtudlo ug magtambag kamo sa usa ug usa pinaagi sa tanang kaalam, ug mag-awit kamo ug mga salmo ug mga alawiton ug mga awit nga espirituhanon uban ang pagkamapasalamaton diha sa inyong mga kasingkasing ngadto sa Dios. Ug bisan unsay inyong buhaton, sa pulong o sa buhat, buhata ang tanan sa ngalan sa Ginoong Jesus, uban sa pagpasalamat ngadto sa Dios nga Amahan pinaagi kaniya. Mga asawa, pagpasakop kamo nga masinugtanon sa inyong mga bana, ingon nga maoy angay diha sa Ginoo. Mga bana, higugmaa ninyo ang inyong mga asawa, ug ayaw ninyo sila daogdaoga. Itumong ang inyong mga hunahuna diha sa mga butang nga anaa sa itaas ug dili sa mga butang dinhi sa yuta.