Hechos 7 - Kaxinawá Bíblia (BR)

Hatũ shenipabukiri Estêvãonẽ shanẽ ibubu hatu ana xinãmanikiaki, na hãtxarã

¹ Haska uĩtã hanushũ Deusbe hawenabu hãtxashunika shanẽ ibu binuatũ Estêvão yukakĩ: —Na haska mikiri yuiaiburã, txanimamẽ?— aka

² nĩkaibũ Estêvãonẽ hatũ yukai kemakĩ: —Ẽ shanẽ ibubu inũ enabuũ, matu yuinũ nĩkakãwẽ. Mesopotâmia mai pakea anu nukũ shenipabu Abraão Harã mae ewapanu kariama bebũkiri nukũ Epa Deus kuxipa pepatũ yubakĩ unãmakĩ hanu hiweshanai anu

³ yunukĩ yuikĩ: “Mĩ mai inũ minabu henebaini mai bena ẽ mia uĩmashanai anu hari kashãwẽ”, aka

⁴ hanua Abraão kaĩkaĩkĩ Caldéia henebaini Harã anu kaima dakayukẽ hanua hawẽ epa ma mawaimakẽ hanushũ na habia mai mã hanu hiwea anu Deusũ Abraão iweshũ

⁵ hanu hawẽ mae ibubis bitã hanu hiwepaketirumabiakẽ Abraão bebũkiri yubakĩ bakeyariamabiakẽ hau hanu hawẽ bababu hanu hiweshanũbũ hatu inãti hatuki tanamanikiaki, Abraão mawakẽ hawẽ bababu patã ibu wakĩ hau bishanũbũ yubakinã.

^6-7 Hanushũ ana yubakĩ: “Mai kesua betsa anu mĩ bababu hatube hiwei buimabu harishũ nawabũ habũ escravo dayaru hatu washũ 400 ano hatu dayamakĩ hatu itxakawakubainaibu atimas ẽ hatu kupiaya mĩ bababu haria kaĩbirani beshũ na mai ẽ mia yubai anu hiweshũ ea duawakubaĩshãkanikiki”, ayamashũ hanushũ Abraão hawẽ yubaka xinãmati wakĩ Deusũ yunukĩ: “Dasibi minabũ huni bake tibi kaĩyã hawẽ hina kubitxi meshtekĩ bikubaĩshãwẽ”, aka

⁸ habe hãtxakĩ nĩkayamashũ hawẽ huni bake Isaque kaĩyã oito dia shabatiã hawẽ hina kubitxi binikiaki, haska yubani taewakinã. Hanua hawẽ bake Isaque bakeyatãri hawẽ bake Jacó birianikiaki. Hanua Jacó, hawẽ kena betsa Israel, hawẽ 12 huni bakebu kaĩaĩ habiaskari wakĩ hatu biriakubainikiaki. Ha 12 huni bakebu habu tibi anua nũ habia hawẽ bababuki.

⁹ Hanua ha nukũ shenipabu Israelĩ huni bake betsa José hawẽ betsabũ danaĩ haki sinatakĩ hau tsuma wabaĩ Egito mai pakea anu iyutanũbũ hawẽ taeshũ pei bikĩ nawa betsabu inãbu iyuyamabu harishũ Deusũ duawakĩ José merabewaya

¹⁰ habu anushũ bika tenebiaya Deusũ nemakĩ unãnepa wakĩ Egito shanẽ ibuhaira Faraó abumaya hawẽ shanẽ ibu betsa wakĩ José shanẽ ibu wakĩ hawẽ mai hirabi inũ hawẽ hiwe hawẽrua ewapa mekei hau dasibi shanẽ ibushunũ yununiki.

¹¹ Hanua Egito anua José shanẽ ibuaya Egito mai pakea anu inũ Canaã mai pakea anu dasibi ana yunu beneamakẽ Israelĩ bakebu nukũ shenipabu nuitapai hawa pitibumakẽ

¹² hanua Egito anu shekiwã haya txaniaibu Jacõ nĩkatã hau hawẽ bakebũ nukũ shenipabũ hari bushũ hau piti bikĩ taewatanũbũ hatu yunua butanibukiaki.

¹³ Ana ha katxu betsatiã bunitxakayamakĩ ana piti bitanũ ika buabũ hanushũ Josẽ hatu unãmakĩ hãtxa wakĩ yuikĩ: “Ẽ matũ betsa Joséki”, akĩ hatu unãmaya Egito shanẽ ibu Faraónẽ nĩkatã: “José hawa nawamẽ?” itã xinãxĩkẽ

¹⁴ txipu betsatiã José shanẽ ibuwẽ taeshũ hau hawẽ epa inũ dasibi hawenabu hau ishũtanũbũ hatu yunua hawenabu 75 ishũtãkĩ Egito anu iwenibukiaki.

^15-16 Haskawẽ taea Jacó, hawẽ kena betsa Israel, Egito anu kaima hiwea hanua mawa hanu maiwati tãpe Hamorĩ bakebũ hawẽ hutxi Abraão peiwẽ inãnibu Siquém anu hawẽ yura bushũ maiwatãnibukiaki. Israelĩ bakebu inũ hawẽ baba itxapaburi Egito anuari mawakubainibukiaki— iwanã,

¹⁷ Estêvãonẽ judeu shanẽ ibubu hatu yuikubaĩkĩ ana yuikĩ: —Abraãonẽ bababu, Israelburã, Canaã anu ana hatu txĩtũmakatsi Deusũ yubani ha baritiã ma hatu tashnimabaĩkatsi iki kemaya Israelbu Egito anu hiwea pai itxai mirimakubainaibũ

¹⁸ hanua Egitonawa shanẽ ibu bena Faraõ ikimashũ haska wakĩ Josẽ Faraónẽ enabu hatu merabewakubaini unãma

¹⁹ ha shanẽ ibu Faraó benatũ nukũ shenipabu parãkĩ hatu itxakawakĩ hatũ huni bake dama kaĩaĩbu hau tenãnũbũ hatu yunukĩ hatu putamakubainaya

²⁰ ha hatu haska waibutiã Moisés kaĩyã hawẽruahaira pixtakẽ abuhairakĩ hawẽ ibubũ hiwe anushũ hune ewa wakĩ ushe dabe inũ besti huneshũ yumewai

²¹ ana haska washũ hunetima datekĩ hau mawanũ hene kesha basi anu txitxãki hene hikitima wakĩ buiwẽ pepushtã nanetã nũtãtã shunũbirana Egito shanẽ ibũ aĩbu bakẽ betxishũ neshewanimashũ hawẽ bake keska wakĩ yumewakĩ

²² haska wabainimashũ Egitonawa unãnepatũ Moisés yusĩkĩ unãnepawakĩ tapĩmakubainabu hãtxapai huni kuxipakĩ haska yunuabu hatu ashũkubainikiaki.

²³ Ma hanu Moisés 40 bariyatũ hawenabu Israelbu xinãkĩ uĩbaunũ ika baii kashũ

²⁴ hanushũ Egitonawã Israelbu betsa itxakawakĩ kuxai uĩkĩ hawenabu merabewanũ ika kashũ nemakĩ hatũ itxakawai tenãshunikiaki.

²⁵ Hanushũ Moisés xinãkĩ: “Ẽ kuxipaiwẽ Deusũ ea merabewaya enabu Israelbu hatu merabewakĩ Egito anua hatu pashawatã unãnuma ẽ hatu hiwemashanaii”, ibiaya hakiri haska hawenabũ xinãma inibukiaki.

²⁶ Hanua mexukiri betsatiã Moisés ana kashũ hawenabu Israelbu dabe ana detenameaibuki nukutã daewakĩ hatu nemanũ ikaĩ hatu yuikĩ: “Matu dabe mã huni betsamaki. Haskai mã detenamei ikanai?” hatu wa

²⁷ ha hatũ hawenabu deteaitũ Moisés tu akĩ shututã yuikĩ: “Mĩ nuku uĩnũ tsuã mia shanẽ ibu wakĩ nukũ pewanika mia waxinamẽ, nuku anurã?

²⁸ Egitonawa detexĩshũ mĩ eari habiaskari wanũ ika ikai, tenãkinã?” aka

²⁹ haska wa nĩkatã datei txai kai Moisés pashai mae betsa Midiãnawabu anu hari kani haria nawa keskai hiweshũ aĩbu bitã huni bake dabe wanikiaki.

³⁰ Hari Midiãnawabu anu 40 ano Moisés ma hatube hiwea binukainaya Mati Sinai hanu tsua hiweabumanu Moisés kashũ uĩayã hi mashu kui menui keskai here hi hi ikai anu Deusũ nai tsuma nia

³¹ uĩ e itã namai keskakĩ shabakabi ana uĩ pewanũ ika kemai ha dapi kaya Deusũ yuikĩ:

³² “Earã, ẽ matũ shenipabũ mekenika Deuski, Abraão inũ, Isaque inũ, Jacõ mekenika Deusrã”, akai nĩkai Moisés datei saki saki ikĩ hari uĩkatsi ikamakẽ

³³ hanushũ Yavé Deusũ ana yuikĩ: “Na mĩ nia anu ẽ niriaki. Haskawẽ taea na shaba turu meribi meseki. Mĩ bitxi tae pekayuwe”, aka hutsekeshunaya

³⁴ ana yuikĩ: “Enabu Egito anushũ bika tenetxakayamai saĩ iki kashai hawawẽ haskatima ikaibu txanima shabakabi ẽ uĩmis hatu merabewanũ ika ẽ butushuki. Uĩwẽ. Haskawẽ taeshũ Egito anu hari ẽ mia yunukatsis ikaii”, akĩ Deusũ Moisés yuinikiaki.

³⁵ Uatiã ha habias Moisés danãkĩ hawenabũ yuikĩ: “Mĩ nuku uĩnũ tsuã mia shanẽ ibu wakĩ nukũ pewanika mia waxinamẽ, nuku anurã?” abianibu habias Moisés shanẽ ibu wakĩ hatũ merabenã wakĩ hawenabu merabewamakatsi ha nai tsuma hi mashu kui menui keska here hi hi ikai anua hãtxamakĩ Deusũ Moisés yununikiaki.

³⁶ Deusũ Moisés haska waimakẽ Moisés nukũ shenipabu Egito anua hatu kaĩmabaĩkatsi ikĩ Egitonawabu anushũ hatu dami betsa betsapa washũtã hanua hatu iyukĩ ha Iãnẽwã Taxipa hau pukebainũbũ damiwakĩ hene bai wakĩ hatu pashkashũtã hanu tsua hiweabuma anu nukũ shenipabu Egito anua hatu iyuimashũ 40 ano dami betsa betsapa hatu unãti wamakeatanikiaki, Moisés hatu tashnimabainishunã.

³⁷ Hanushũ habias Moisés Israelbu hatu yuikĩ: “Hawẽ hãtxa ẽ matu yusĩnũ Deusũ ea katuni keska wakĩ habia matunabu anuari Deus yuishunika betsa kuxipa ea keska matu anu yunushanikiki”, anikiaki.

³⁸ Haska inũ, hanu tsua hiweabuma anu ha habias Moisés nukũ shenipabu hatu itxawabainimashũ hanua ka Mati Sinai anua Deusũ nai tsumabe hãtxakĩ haska hiwea kayabi nũ bishanai Deusũ hãtxa nĩkatani nukũ shenipabukiri txanikirãkiranikiaki, Moisésrã.

³⁹ Haska hatu yusĩkĩ unãmabiakubaina nukũ shenipabũ txibãkatsi ikama Egito anu ana txĩtũkatsis ikĩ Moisés danãkĩ

⁴⁰ hawẽ betsa Arão yuikĩ: “Egito anua nuku iwebiaima Moisés Mati Sinai anu kaima ana huamaki. Haskaima nũ unãmaki. Haskakenã, yushĩ betsa dami wakĩ ha kẽwãti nuku ashũwẽ, hau hatũ nuku yunukĩ iyukubaĩshanunã”, akabu

⁴¹ hanushũ mane damiwakĩ ina awa bake itsa hatu washũxina kẽwãkĩ txashuwã bake deteshũ kua keyui hatũmebi hatũ mekenẽ axiãwẽ taea haki besikĩ duawai benimahairanibukiaki.

⁴² Haskaibuwẽ taea Deus Israelbuki sinatakĩ nai anua bixi besti hau kẽwãnũbũ ha hatuwẽ nuiai beshtenibukiaki. Haskakubiranibukiri hawẽ hãtxa yuishunika Amós Deusũ hãtxamakĩ yuima: ‘Israelbuũ, hanu tsua hiweabuma anu 40 ano hiweshũ ina awa inũ txashuwã bake deteshũ kua keyubiakĩ earã, ea kẽwãkĩ mã hawa ea inãkĩ ea kẽwãma ikubiranibuki.

⁴³ Eũbia haskatimabiakẽ yushĩ betsa hawẽ kena Moloque mã damiwaima kẽwãkĩ hawẽ kẽwãti tari hiwe putakatsi ikama iashũ bekubirãkĩ yushĩ betsa hawẽ kena Renfã kẽwãkĩ hawẽ bixi kẽwãti ibubis damiwaimashũri hari mã kẽwãkubainibuki. Haska wakĩ mã txakabuwakubainibuwẽ taeshũ matu kupinũ, iwanã, matũ mai anua txaihaira matu nitxĩkĩ nawabũ mai pakea betsa Babilônia anu ẽ matu yunushanaii’, aka keneshuniki.

⁴⁴ Hakia hanu tsua hiweabuma anu nukũ shenipabu buaketãkinã, Deusũ hawẽ hatu yubakĩ xinãmati tari inũ bitxi hiwe hatu amaima hayanibuki, haska Moisés Deusũ uĩmakĩ yunuima keska hatu amaimarã.

⁴⁵ Hanushũ nukũ shenipabũ ha tari inũ bitxi hiwe mekekubainaibũ Josué hatũ shanẽ ibutã nawa betsa betsapabu hatube detenamemaya Deusũ hatu merabewakĩ hatũ mae tibi mebĩkĩ hatu nitxĩmatã hatu ibu wamaya ha tari inũ bitxi hiwe Deusũ hatu amani pekashũ iatã bekubiranibukiaki. Haskaibutiã ha hiwe bebũshũ Deus kẽwãkubainibukiaki. Habias hiwe hayayukẽ Davi hatũ shanẽ ibu iriakũkainikiaki.

⁴⁶ Hanua Davi shanẽ ibukĩ Deus benimawakubainaiwẽ taeshũ ana duawanũ, iwanã, Jacó hawẽ kena betsa Israel hawenabũ Deuski nukuti kayabi mixki hiwe hawẽrua washũshanũ, iwanã, Davĩ yukabia Deusũ nemayunikiaki.

⁴⁷ Hakia Davĩ bake Salomão shanẽ iburiatã hatũ Templo mixki hiwe Deus hatu amashunikiaki,

⁴⁸ hanu hunibũ hiwe wabu anu ha Deus dasibi binu keyua hiwetirumabiakenã. Habiaskari Yavé Deusũ hawẽ hãtxa yuishunika hãtxamakĩ:

^49-50 ‘Nai anurã, ẽ shanẽ ibui hanu tsauwa inũ ẽ tae hanu maiki ẽ tapakea maiki paiaki. Eãnã, dasibi ẽ damiwaniwẽ taeshũ ea huĩrukũmanũ, iwanã, haska washũ tsuã ea hawa hiwe washũtirubumẽ? Tsuã ea hawa hiwe washũtirumaki’, aka keneshuniki— iwanã,

⁵¹ Estêvãonẽ Sinédrio ana hatu yuikubaĩkĩ: —Dasibi kuxipa Deus haya mesebiakẽ matũ shenipabu ipaunibu keskai matuburã, matũ besu inũ, matũ huĩti inũ, matũ pabĩki kuxikẽ Deusũ Yushĩ Pepatũ matu yusĩbiakubainaya mã nĩkaisbumaki, nawabũ Deus unãbuma keskarã.

⁵² Haska inũ, Deusũ Katua pepa hushanai Deusũ hãtxa yuishunikabũ bebũkiri hakiri txanibiakubainaibũ hawa nĩkakatsi ikama matũ shenipabũ hatu dasibi danãkĩ hatu itxakawakĩ detekubainibuki, hatu tenãkinã. Hanua natiã Deusũ Katua huni hawa kaneisma hakiri matu yuĩnibu ma nuku anu huni xinãma nawabu atximatã mã ha huni pepa Jesus hatu tenãmariaimaki.

⁵³ Deusũ hãtxa hawẽ nai tsumabũ nukũ shenipabu yusĩni haya tapĩbiakĩ mã txibaĩsbumaki— hatu wa

Estêvão tenãnibukiaki, na hãtxarã

⁵⁴ haska xarabu hatukiri shanẽ ibubu txiteai nĩkatã Estêvãoki sinatatxakayamai bene bene iki sheta yẽsh yẽsh akaibũ

⁵⁵ hakia Deusũ Yushĩ Pepatũ Estêvão merabewakĩ kuxipa waya naiuri teskãshũ uĩkĩ Deus txasha kuxipahaira anu hawẽ yusiuri Jesus nia uĩtã

⁵⁶ dateama hatu ana yuikĩ: —Uĩkãwẽ. Teskãtã nai bepemana anua Deusũ yusiuri nukũ Hutxi Kayabi Iuwa Jesus nia ẽ uĩaiĩ— hatu waya

⁵⁷ habũ hawẽ hãtxa ana nĩkakatsi ikama pabepukui keyubaĩ hakiri kuxi biski ibaĩ atxitã

^58-59 mae anua tashnimakĩ sharabaĩ habu Estêvãoki txani txakaibũ ha dukũtũ tsakanũ itã hatũ tari txaipa pekatã huni betsa hawẽ kena Saulo mekematã itxapabubetã mãkãwẽ tsaka tsaka akaibũ Estêvãonẽ Jesus yuikĩ: —Shanẽ ibu Jesusuũ, menã ẽ yushĩ ea hari biriwe!— atã

⁶⁰ hanua dãti ika dakashũ bis ikĩ hui kuxipawẽ ana yuikĩ: —Shanẽ Ibuũ, na ea txakabuwaibuwẽ taeshũ hatu kupiyamashãwẽ— atã di iki mawanikiaki.