1-я Кніга Макабэяў 6 - Кнігі Святога Пісання - Біблія - Біблія — пераклад Чарняўскага (выданне 2017 года)

¹ І цар Антыёх у паходзе праз горныя рэгіёны даведаўся, што ў Персіі ёсць горад Элімаіда, слаўны багаццямі: срэбрам і золатам, –

² і што ў ім ёсць святыня, з багаццямі вялікімі, і што завесы там залатыя, і панцыры, і шчыты, якія пакінуў там цар Мацэдоніі Аляксандр Піліпаў, які першы цараваў у Грэцыі.

³ Ды ён прыбыў і стараўся ўзяць той горад, і абрабаваць яго, і не змог, бо жыхары горада дазналіся пра яго намеры.

⁴ І яны стойка працівіліся яму ў баі. І ён мусіў адступіць адтуль і з вялікаю горыччу адышоў, каб вярнуцца ў Бабілонію.

⁵ І прыйшоў той, хто паведаміў яму ў Персіі, што дружыны, пасланыя ў Юдэю, змушаныя былі ўцякаць,

⁶ і што Лісія з моцным войскам выступіў першым і ўцёк ад іх, і што яны сталі мацнейшымі зброяй, і войскам ды вялікай здабычай, якую забралі ад разгромленых войскаў,

⁷ і што разбурылі яны агіднасць, якую ён пабудаваў на ахвярніку, што быў у Ерузаліме, і што святыню абвялі высокімі мурамі, як раней, і што Бэтсур – яго горад.

⁸ Калі цар пачуў аб гэтых падзеях, здзівіўся і надта спалохаўся, і ўпаў на ложак, і захварэў з-за смутку, што не здарылася з ім так, як ён хацеў.

⁹ І шмат дзён ён так праляжаў, бо аднавіўся ў ім вялікі смутак, і думаў, што памрэ.

¹⁰ І сабраў усіх прыяцеляў сваіх і сказаў ім: «Адступіў сон ад маіх вачэй, і гора сціскае маё сэрца,

¹¹ ды сказаў я ў сэрцы сваім: да якога гора дажыў я і да вялікай няўпэўненасці, у якой я цяпер апынуўся? Бо быў я спагадны і любімы ў сваім валадаранні!

¹² Цяпер жа прыпамінаю сабе злачынствы, якія я дапусціў у Ерузаліме, адкуль забраў я ўсе пасудзіны залатыя і срэбраныя, якія былі там, ды паслаў я загубіць жыхароў Юдэі без прычыны.

¹³ Знаю, што таму гэтыя беды нахлынулі на мяне; і, вось, прападаю з вялікага болю ў чужой зямлі».

¹⁴ І паклікаў Піліпа, аднаго са сваіх прыяцеляў, і паставіў яго правіцелем над усім сваім царствам;

¹⁵ і ўручыў яму вянец, і плашч свой, і пярсцёнак, каб прывёз сына яго, Антыёха, і вывучыў яго цараваць.

¹⁶ І там цар Антыёх памёр у сто сорак дзевятым годзе.

¹⁷ І Лісія даведаўся, што цар памёр, і паставіў царом сына яго Антыёха, якога выгадаваў ад дзяцінства; і даў яму прозвішча Эўпатар.

¹⁸ І тыя, што жылі ў крэпасці, вакол святынь, нападалі на Ізраэль, і заўсёды рабілі яму зло, і падтрымлівалі паганаў.

¹⁹ І Юда рашыўся знішчыць іх, і склікаў увесь народ, каб зрабіць асаду іх.

²⁰ Ды сышліся разам і асадзілі іх у сто пяцідзесятым годзе, і навялі на іх каменямёты і машыны асадныя.

²¹ І з паміж асаджаных выйшла некалькі, і да іх далучыліся некаторыя бязбожныя ізраэльцы,

²² і пайшлі да цара, і казалі: «Чаму так доўга не чыніш суд і не адпомсціш за нашых братоў?

²³ Мы рашыліся служыць бацьку твайму, і спаўняць загады яго, і падначальвацца загадам яго;

²⁴ і дзеля таго сыны народа нашага асадзілі крэпасць, і сталі для нас ворагамі, і забівалі кожнага з нашых, каго схапілі, ды рабавалі нашу маёмасць.

²⁵ І выцягнулі рукі не толькі супраць нас, але таксама супраць усіх тваіх межаў;

²⁶ і вось сёння наблізіліся да крэпасці ў Ерузаліме, каб узяць яе, і ўмацавалі і святыні, і Бэтсур.

²⁷ Ды калі не апярэдзіш іх хутчэй, то яшчэ горшых рэчаў дапусцяцца і ўжо не зможаш іх стрымаць».

²⁸ І калі цар гэта пачуў, раззлаваўся, і склікаў усіх сваіх прыяцеляў, і кіраўнікоў свайго войска, і кіраўнікоў конніцы;

²⁹ але і з другіх дзяржаў і марскіх астравоў прыбылі да яго наёмныя войскі.

³⁰ І лік яго войска быў сто тысяч пешых, і дваццаць тысяч коннікаў, і трыццаць два сланы, навучаныя бою.

³¹ І прайшлі яны праз Ідумею, і да Бэтсура наблізіліся. І многа дзён ваявалі, і пабудавалі машыны аблогавыя, і асаджаныя выйшлі і спалілі іх агнём ды храбра ваявалі.

³² І Юда адступіў ад крэпасці і перамясціў лагер да Бэтзахары насупраць царскага лагера.

³³ І ўстаў цар перад світаннем, і вывеў імкліва сваё войска на дарогу Бэтзахары, і падрыхтаваліся войскі да бою, і затрубілі ў трубы,

³⁴ і сланам падалі сок вінаграду і смакоўніцы, каб раз’юшыць іх да бою.

³⁵ І раздзялілі жывёл на групы, і паставілі да кожнага слана па тысячы ваяроў у жалезных кальчугах і з меднымі шлемамі на галовах іх, і па пяцьсот адборных коннікаў прыстаўлена было да кожнага слана.

³⁶ Яны ўжо раней былі там, дзе быў слон, і, дзе ён ішоў, ішлі; не адступалі ад яго.

³⁷ І на іх былі моцныя драўляныя вежы, пакрываючыя кожнага слана, п рымацаваны я спецы я льным прыстройствам з ваеннымі прыладамі, ды на кожным – чатыры ваяры, якія з яе ваявалі, а апрача ўсяго, індус, які кіраваў сланом.

³⁸ І астатніх коннікаў расставіў на адным і другім баку, на двух баках войска, каб запалохаць ворагаў і абараніць флангі, якія ваявалі.

³⁹ І калі сонца засвяціла на залатыя і медныя шчыты, то заблішчэлі ад іх горы ды засвяцілі, як светачы агню.

⁴⁰ Адна частка войска царскага расцягнулася па высокіх гарах, і некаторыя – на нізінах; і ішлі яны асцярожна і стройна.

⁴¹ І задрыжэлі ўсе, чуючы мнагалюдны гармідар, і хаду натоўпу, і грукат зброі; было бо гэта вельмі вялікае і моцнае вайска.

⁴² І Юда са сваім войскам наблізіўся, каб уступіць у бой, ды з царскага войска пала шэсцьсот ваяроў.

⁴³ І Элеазар Абаран убачыў, што адзін са сланоў мае на сабе царскую кальчугу і ён быў большы за іншых сланоў; і здалося яму, што на ім быў цар;

⁴⁴ дык аддаў сябе, каб вызваліць свой народ ды заручыцца вечнай славай.

⁴⁵ І ён адважна падбег да яго праз сярэдзіну дружыны, забіваючы направа і налева, і адступалі ад яго на адзін і на другі бок;

⁴⁶ і кінуўся пад слана, і лёг пад ім, і забіў яго, і той упаў на зямлю на яго, і памёр ён там.

⁴⁷ І яны, убачыўшы сілу царства і ўпартасць войска, адышлі ад іх.

⁴⁸ Часць войска цара накіравалася супраць іх у бок Ерузаліма, і цар наблізіўся да Юдэі і гары Сіён, каб ваяваць супраць юдэяў.

⁴⁹ І з тымі, што былі ў Бэтсуры, заключыў мір; і выйшлі яны з горада, бо не мелі там харчоў, бо былі замкнёныя ў ім, бо быў у зямлі год шабату.

⁵⁰ Дык цар захапіў Бэтсуру, і пакінуў там варту, каб сцерагчы яе.

⁵¹ Сам жа распачаў асаду святыні, якая трывала доўгі час; і паставіў там каменямёты і аблогавыя машыны, прылады для кідання агню і стрэлаў.

⁵² Але і юдэі зрабілі машыны супраць іх машын і ваявалі многа дзён;

⁵³ і не хапіла, аднак, у свірнах харчоў, бо быў гэта сёмы год, і рэшту запасаў з’елі тыя, хто прыйшоў з паганаў у Юдэю.

⁵⁴ І ў святыні засталося ўжо няшмат абаронцаў, бо голад іх ахапіў, і паразыходзіліся кожны ў сваю мясцовасць.

⁵⁵ І Лісія даведаўся, што Піліп, якому цар Антыёх яшчэ за жыццём даручыў гадаваць сына свайго, Антыёха, на цара,

⁵⁶ вярнуўся з Персіі і Мідыі і войска, якое пайшло з ім, і што ён намагаецца стаць царом.

⁵⁷ Ён паспяшаўся і даў знак ісці і сказаў цару, і кіраўнікам войска, і ваярам: «Памяншаецца штодзень лік наш, і харчавання нам нестае, і месца, якое асаджаем, умацаванае, і ляжаць на нас справы дзяржавы.

⁵⁸ Дык зараз пададзім правіцу тым людзям, і заключым з імі супакой і з усім іх народам, і дамовімся з імі:

⁵⁹ хай жывуць па сваіх законах, як раней; разгневаліся бо яны на нас, што мы іх законы забаранілі, і таму ўсё гэта зрабілі».

⁶⁰ І спадабалася гэта мова цару і кіраўнікам, дык паслаў да іх заключыць супакой, і яны прынялі яго.

⁶¹ І пакляліся ім цар і кіраўнікі. Дзеля гэтых умоў выйшлі з умацавання.

⁶² І цар увайшоў у гару Сіён і ўбачыў, як умацавана тое месца, і зламаў клятву, якою пакляўся, і загадаў зламаць навакольны мур.

⁶³ І адправіўся паспешна, і вярнуўся ў Антыёхію; і застаў Піліпа, які правіў горадам, дык ваяваў з ім і сілаю ўзяў горад.