1-я Кніга Макабэяў 11 - Кнігі Святога Пісання - Біблія - Біблія — пераклад Чарняўскага (выданне 2017 года)

¹ Цар Егіпта сабраў войска, як пясок на беразе мора, і шмат караблёў, і мусіў падступна завалодаць царствам Аляксандра ды далучыць яго да свайго царства.

² І ён прыбыў у Сірыю са словамі супакою, і адкрывалі яму гарады, і сустракалі яго, бо цар Аляксандр загадаў выходзіць яму насустрач, бо ён быў цесцем яго.

³ Пталемей жа, як толькі ўваходзіў у горад, пакідаў варту вайсковую ў кожным горадзе.

⁴ І калі ён прыбыў у Азот, паказалі яму спалены храм Дагона, і Азот, і ваколіцы яго разбураныя, і целы, выкінутыя і папаленыя, якія папаліў ён у вайне; бо склалі яны іх у кучы на дарозе, якою меў ён праходзіць.

⁵ І расказалі цару аб тым, што зрабіў Ёната, каб яго зганіць; і цар маўчаў.

⁶ І Ёната сустрэў цара ў Ёпэ пышна ды ўзаемна павіталіся і адпачывалі там.

⁷ І Ёната правёў цара аж да ракі, якая называецца Элеўтэр, і вярнуўся ў Ерузалім.

⁸ А цар Пталемей завалодаў прыбярэжнымі гарадамі аж да марской Сэлеўцыі, ды адносна Аляксандра меў ліхія намеры.

⁹ І паслаў ён да Дэмэтрыя легатаў сказаць: «Прыбудзь, заключым супакой між сабой, і дам табе дачку сваю, якую мае Аляксандр, і будзеш валадарыць у царстве бацькі свайго;

¹⁰ каюся бо, што аддаў яму дачку сваю, бо хацеў мяне забіць».

¹¹ І паклёп навёў на яго, таму што хацеў завалодаць яго царствам.

¹² І адабраў дачку сваю ды аддаў яе Дэмэтрыю, і стаў чужым Аляксандру, і выявілася варожасць між імі.

¹³ І Пталемей увайшоў у Антыёхію і ўсклаў сабе на галаву два вянцы: Егіпта і Азіі.

¹⁴ А цар Аляксандр у той час быў у Цыліцыі, таму што жыхары гэтых гарадоў паўсталі супраць яго;

¹⁵ і Аляксандр даведаўся пра гэта, і выступіў супраць яго вайной. І Пталемей узяў войска, і сустрэў яго моцнаю рукой, і змусіў яго ўцякаць.

¹⁶ І ўцёк Аляксандр у Арабію, каб там схавацца; цар жа Пталемей узвысіўся.

¹⁷ І араб Забадзіэль адсек галаву Аляксандру і даставіў Пталемею.

¹⁸ І на трэці дзень Пталемей цар памёр; і жыхары гарадоў пазабівалі тых, што былі ва ўмацаваннях.

¹⁹ І ў сто шэсцьдзесят сёмым годзе Дэмэтрый стаў царом.

²⁰ У той час Ёната сабраў юдэяў, каб здабыць крэпасць у Ерузаліме; і прыгатавалі супраць яе асадныя машыны, прытым шмат.

²¹ І знайшліся некаторыя здраднікі, якія ненавідзелі свой народ, і пайшлі да цара, і расказалі яму, што Ёната асадзіў крэпасць.

²² І ён, пачуўшы, раззлаваўся, і адразу ж, як пачуў, падняў лагер, і прыбыў да Пталемеі, і напісаў Ёнату, каб не асаджаў крэпасць і каб паспяшаўся на перамовы з ім у Пталемею.

²³ А калі пачуў пра гэта Ёната, загадаў асадзіць крэпасць, і выбраў са старэйшын Ізраэля, і са святароў, і сам выставіў сябе на небяспеку,

²⁴ і ўзяў срэбра і золата, і адзенне, і шмат іншых дароў, і адправіўся да цара ў Пталемею, і знайшоў ласку ў яго.

²⁵ І некалькі здраднікаў са свайго народа вінавацілі яго.

²⁶ І цар абышоўся з ім, як абышліся з ім яго папярэднікі: і ўшанаваў яго на віду ўсіх сваіх прыяцеляў,

²⁷ і назначыў яму першасвятарства і іншыя рэчы – усё каштоўнае, што меў раней, і зрабіў яго кіраўніком першых прыяцеляў.

²⁸ І Ёната папрасіў цара, каб Юдэю, і тры акругі яе, і Самарыю вызваліў ад падаткаў, і паабяцаў яму трыста талентаў.

²⁹ І цар згадзіўся і напісаў Ёнату лісты аб усіх гэтых справах такога зместу:

³⁰ «Цар Дэмэтрый брату Ёнату і народу Юдэйскаму – прывітанне.

³¹ Копію ліста, які напісалі мы адносна вас Ластэну, сваяку нашаму, пішам і вам, каб вы ведалі:

³² “Цар Дэмэт рый Ластэн у бацьку – прывітанне.

³³ Народу юдэйскаму, прыяцелям нашым, верна выконваючым тое, што справядліва адносна нас, мы рашылі спагадаць за іх добразычлівасць, якую яны нам аказваюць.

³⁴ Дык мы пакідаем ім тэрыторыю Юдэі і тры акругі: Афэрэму, і Ліду, і Раматаім, якія далучаны да Юдэі ад Самарыі, ды ўсе ваколіцы іх; усіх, якія ўскладаюць у Ерузаліме ахвяры, вызваляем ад царскіх падаткаў, якія цар ад іх дасюль збіраў штогод – з таго, што ўрадзілася на зямлі і на дрэвах;

³⁵ і ад гэтага часу зракаемся ўсяго таго, што нам належала з дзесяцін, і падаткаў, што тычыліся нас, і ад салёных азёр ды ад вянечных падаткаў, якія нам прыпадаюць,

³⁶ і нічога з гэтага хай не будзе зменена ад гэтай хвіліны і назаўсёды.

³⁷ Дык цяпер пастарайцеся зрабіць копію гэтых рашэнняў і ўручыць яе Ёнату, і павінен ён памясціць яе на святой гары на пачэсным месцы”».

³⁸ І калі цар Дэмэтрый убачыў, што перад абліччам яго ўсё супакоілася на зямлі і нішто яму не працівіцца, распусціў усё войска сваё, кожнага на сваё месца, апрача чужаземнага войска, якое наняў на астравах паганаў; і ўсе дружыны, якія служылі яшчэ пры яго бацьку, варожа адносіліся да яго.

³⁹ А Трыфан раней быў прыхільнікам Аляксандра, і заўважыў ён, што ўсе ваяры наракаюць на Дэмэтрыя, ды пайшоў да араба Імалькуэ, які гадаваў Антыёха, сына Аляксандра;

⁴⁰ ды прасіў яго, каб аддаў яго яму, каб ён валадарыў замест бацькі свайго. І расказаў яму, што зрабіў Дэмэтрый і аб варожасці войска яго да яго; і там прабыў доўгі час.

⁴¹ І Ёната паслаў з просьбай да цара Дэмэтрыя, каб ён выдаліў тых, што былі ў крэпасці ў Ерузаліме, ды тых, што прабывалі ва ўмацаваннях, бо змагаліся яны супраць Ізраэля.

⁴² І Дэмэтрый адпісаў Ёнату так: «Не толькі гэта зраблю табе і народу твайму, але ўслаўлю цябе славаю і народ твой, калі надыдзе нагода;

⁴³ дык цяпер добра зробіш, калі прышлеш на дапамогу мне ваяроў, бо адступіла ўсё войска маё».

⁴⁴ І паслаў яму Ёната тры тысячы ваяроў баявых у Антыёхію, і яны прыбылі да цара, і суцешыўся цар іх прыбыццём.

⁴⁵ І жыхары горада ў ліку каля ста дваццаці тысяч чалавек сабраліся і хацелі забіць цара;

⁴⁶ і цар схаваўся ў палацы, і жыхары горада апанавалі вуліцы горада і пачалі ваяваць.

⁴⁷ І цар прызваў на дапамогу юдэяў, і прыбылі яны ўсе разам да яго, і разышліся па горадзе, і ў той дзень забілі каля ста тысяч чалавек.

⁴⁸ І ў той дзень спалілі горад, і забралі многа здабычы, і вызвалілі цара.

⁴⁹ І калі жыхары горада пераканаліся, што гэта юдэі апанавалі горад, як хацелі, то палі духам і папрасілі цара:

⁵⁰ «Падай нам правую руку, і хай юдэі перастануць ваяваць супраць нас і супраць горада».

⁵¹ Ды кінулі зброю сваю, і заключылі прымірэнне; і юдэі хадзілі ў славе перад царом і перад усімі, што былі ў яго царстве, і праславіліся ў царстве, і з вялікай здабычай вярнуліся ў Ерузалім.

⁵² І цар Дэмэтрый сядзеў на пасадзе царства свайго, і запанаваў супакой на зямлі яго.

⁵³ І ён ашукаў ва ўсім, што сказаў, і стаў чужым адносна Ёнаты, і не аддаў яму за дабрадзействы, якія ад яго атрымаў, і надта дакучаў яму.

⁵⁴ Па гэтых падзеях Трыфан вярнуўся, маючы з сабой Антыёха, малога яшчэ хлапчука; і пачаў ён цараванне, і ўсклаў на галаву сабе вянец.

⁵⁵ І каля яго сабраліся ўсе ваяры, якіх адпусціў Дэмэтрый, і ваявалі супраць яго, і ён быў пабіты і ўцёк.

⁵⁶ І Трыфан узяў сланоў і здабыў Антыёхію.

⁵⁷ І малады яшчэ Антыёх напісаў Ёнату ліст такога зместу: «Стаўлю цябе першасвятаром і стаўлю цябе правіцелем над чатырма рэгіёнамі, каб быў ты прыяцелем цару».

⁵⁸ І паслаў яму залатыя пасудзіны і сталовыя пасудзіны, і даў яму права піць з залатых чараў, і хадзіць у пурпуры, і насіць залатую засцежку.

⁵⁹ І брата яго Сімона назначыў кіраўніком на тэрыторыі ад сходаў да Тыра аж да межаў Егіпта.

⁶⁰ І Ёната пайшоў у паход і пераправіўся на той бок ракі Ярдан, і прайшоў праз гарады, і ўсё сірыйскае войска далучылася да яго, каб яму дапамагаць; і прыбыў у Аскалон, і жыхары горада сустрэлі яго ўрачыста.

⁶¹ І адтуль адправіўся ў Газу, і жыхары Газы замкнулі перад ім брамы; ды асадзіў ён яе, і спаліў тое, што было вакол горада, і ўзяў там здабычу.

⁶² І жыхары Газы перапрасілі Ёнату, ды падаў ён ім правіцу, і як заложнікаў узяў сыноў іх кіраўнікоў, і паслаў іх у Ерузалім; і прайшоў праз усю зямлю аж да Дамаска.

⁶³ І Ёната даведаўся, што ў Кадэсе ў Галілеі знаходзяцца кіраўнікі Дэмэтрыя з вялікім войскам, жадаючыя пазбавіць яго ўлады;

⁶⁴ ды ён пайшоў супраць іх, а свайму брату Сімону загадаў заставацца ў краі.

⁶⁵ І Сімон асадзіў Бэтсуру, і доўгі час нападаў на яе ды асадзіў яе.

⁶⁶ І папрасілі яго, каб падаў ім правіцу, і падаў ім яе; і выгнаў іх адтуль, і апанаваў горад, і памясціў у ім варту.

⁶⁷ І Ёната са сваім лагерам наблізіўся да возера Гэнэзар, і на світанні пайшлі на раўніну Азор.

⁶⁸ І вось, раўнінай крочыла на яго чужынскае войска, і ў гарах нарыхтавалі на яго засаду; і яны ішлі прама на яго.

⁶⁹ І тыя, хто быў у засадзе, паўсталі з месцаў сваіх і распачалі бой.

⁷⁰ І тыя, што былі з боку Ёнаты, паўцякалі ўсе, і ніхто з іх не застаўся, апрача кіраўнікоў войска: Мататыі, сына Абсалома, і Юды, сына Хальфі.

⁷¹ І Ёната раздзёр адзенне сваё, і галаву сваю пасыпаў попелам, і маліўся.

⁷² І вярнуўся ён да іх у бой, і ён перамог іх, і яны ўцяклі.

⁷³ І тыя, што з боку яго ўцякалі, убачылі гэта, і вярнуліся да яго ды разам з ім пераследавалі іх да Кадэса, аж да іх лагера, і там размясціліся.

⁷⁴ І паміж чужынцаў загінула таго дня тры тысячы ваяроў, і Ёната вярнуўся ў Ерузалім.