1ኛ መጽሐፈ መቃብያን 5 - መጽሐፍ ቅዱስ - (ካቶሊካዊ እትም - ኤማሁስ)

ይሁዳ በኢዱማውያንና በአሞናውያን ላይ ዘመተ

¹ በአካባቢው የሚኖሩ አረማውያን ሕዝቦች መሠዊያው እንደገና መሠራቱንና ቤተ መቅደሱም ታድሶ እንደ ቀድሞው መሆኑን ሰሙ፤

² ስለዚህ በጣም ተቆጡና በእነርሱ መካከል የሚኖሩትን የያዕቆብ (የእስራኤል) ልጆች ለመደመሰስ ወሰኑ፤ ሕዝባችንን መግደልና ማስወጣት ጀመሩ።

³ ይሁዳ የኤሳውን ልጆች በኢዱምያስና በአቅራባቲና ወጋቸው፤ ምክንያቱም እነርሱ የእስራኤልን ሕዝብ ከበው ነበር፤ ደኀና አድርጐ መታቸውና አሸነፋቸው፤ ዕቃዎቻቸውንም ማርኮ ወሰደ።

⁴ ቀጥሎም የቤያንን ልጆች ክፋት አስታወሰ፤ በየመንገዱ መጥመድ በመዘርጋት ሕዝቡን በአደጋ ላይ መጣላቸውን አሰበ፤

⁵ ከተማቸውን በመከበብና እንዳይፈናፈኑ በማድረግ ወጋቸው፤ አጠፋቸው፤ ምሽጐቻቸውንም በውስጦቸው ከነበሩት ሰዎች ጋር አጋያቸው።

⁶ ከዚህ በኋላ ወደ አሞን ልጆች አለፈ፤ እዚያም በጢሞቴዎስ ይታዘዝ የነበረ ብርቱ ሠራዊትና ብዙ ሕዝብ አገኘ።

⁷ ብዙ ውጊያ ካደረገ በኋላ ቀጠቀጣቸውና አሸነፋቸው፤

⁸ ጋዜርንና በአካባቢዋ የነበሩትን መንደሮች ያዘ፤ ከዚህ በኋላ ወደ ይሁዳ አገር ተመለሰ።

ለገለዓድና ለገሊላ ዘመቻዎች የተደረገ ቅድመ ዝግጅት

⁹ የገለዓድ ሕዝቦች በምድራቸው የሚገኙትን እስራኤላውያንን ለማጥፋት ተባብረው ተነሡባቸው፤ እስራኤላውያን መጠጊያ ለማግኘት ወደ ድያቴማ ምሽግ ሸሹ።

¹⁰ እንዲህ የሚል መልእክት ወደ ይሁዳና ወደ ወንድሞቹ ላኩ፥ “አረማውያን ሕዝቦች ሊያጠፉን ከበውናል፤

¹¹ እነርሱ የተጠጋንበትን ምሽግ ለመውረር በዝግጅት ላይ ናቸው፤ የሠራዊታቸው መሪ ጢሞቴዎስ ነው፤

¹² እስካሁን ድረስ ብዙ ጥፋት የደረሰብን ስለሆነ በፋጣኝ ደርሰህ ከእጃቸው አውጣን።

¹³ ጦቢያ አገር የነበሩ ወንድሞቻችን ሁሉ ተገድለዋል፤ ሚስቶቻቸው ተማርከው፤ ንብረቶቻቸው ተወሰዋል፤ በእነዚህ አገሮች ወደ ሺህ የሚጠጉ ሰዎች አልቀዋል።”

¹⁴ ይህ መልእክት ገና በመነበብ ላይ ሳለ ሌሎች መልእክተኞች ልብሳቸውን በኀዘን ቀደው ይህንኑ የመሰለ ወሬ ይዘው ከገሊላ መጡ፤

¹⁵ “የጰጦሌማይዳ፥ የጢሮስ የሲዶና ሰዎች በገሊላ ከሚኖሩት ከባዕድ አገር ሰዎች ጋር ሆነው እኛን ለማጥፋት ተባብረውናል”።

¹⁶ ይሁዳና ሕዝቡ ይህን ነገር በሰሙ ጊዜ ስለተጨቆኑትና በውጊያ ስላሉት ወንድሞቻቸው ምን ማድረግ እንደሚገባ ለመመካከር ብዙ ሰዎችን ሰበሰቡ።

¹⁷ ይሁዳ ወንድሙን ስምዖንን፥ “ሰዎች ምረጥና በገሊላ ያሉትን ወንድሞችህን ለማውጣት ሂድ፥ እኔና ወንድሜ ዮናታን ወደ ገለዓድ እንሄዳለን” አለው።

¹⁸ የዘካሪያስን ልጅ ዮሴፍንና የሕዝቡን መሪ ዓዛርያስን ከቀረው ሠራዊት ጋር በይሁዳ አገር ተዋቸው።

¹⁹ “ሕዝቡንም አስተዳድሩ (ጠብቁ) እኛ እስክንመለስ ድረስ ከአረማውያን ውጊያ አትግጠሙ” ብሎ አዘዛቸው።

²⁰ ለስምዖን ወደ ገሊላ የሚሄዱ ሦስት ሺህ ሰዎች ተሰጡ፤ ከይሁዳ ጋር ወደ ገሊላ የሚሄዱ ስምንት ሺህ ሰዎችም ተመረጡ።

የገሊላና የገለዓድ ዘመቻ

²¹ ስምዖን ወደ ገሊላ ሂዶ ብዙ ውጊያ ካደረገ በኋላ አረማውያንን ጠራርጐ አጠፋቸው።

²² እስከ ጰጦሎማይዳ በር ድረስ ተከታትሎ አባረራቸው። ሦስት ሺህ ያህል አረማውያን ሞቱ፤ ዕቃዎቻችን ሁል ማረከ።

²³ በገሊላና በአራባቲስ የሚኖሩትን አይሁዳውያን ከነሚስቶቻቸውና ከነልጆቻቸው፤ ከንብረታቸው ጋር በደስታ ወደ ይሁዳ አገር ወሰዳቸው።

²⁴ ይሁዳ መቃቢስና ወንድሙ ዮናታን ዮርዳኖስን ተሻግረው ሦስት ቀን በበረሃ ተጓዙ፤

²⁵ በሰላም ወደ እነርሱ የመጡትን ናቦታውያንን አገኙዋቸው፤

²⁶ እንዲሁም ለእነርሱ ብዙዎቹ በቦዝራ፥ በአሊሜስ፥ በቃስፎር፥ በማቄድ፥ በቃርኔን በእነዚህ ታላላቅ ከተሞችና ምሽጐች ውስጥ መከባባቸውን ነገሩዋቸው፤

²⁷ በገለዓድ፥ በሌሎች ከተሞችም ውስጥ ተዘግተው የሚገኙ እንዳሉ፥ ጠላቶቻቸውም በሚቀጥለው ቀን ምሽጐቹን ወግተው ለመያዝና እዚያ የሚገኙትን ሁሉ ባንድ ቀን ለማጥፋት እንደወሰኑ አወሩላቸው።

²⁸ ይሁዳና ሠራዊቱ ቶሎ ብለው ወደ ቦዝራ በረሃ አመሩ፤ ከተማዋን ያዙ፤ ወንዶቹን ሁሉ በሰይፍ ገደሉ፤ ምርኮውን ሁሉ ወሰዱ፤ ከተማዋንም አቃጠሉ።

²⁹ በሌሊት ሄዱ፥ እስከ ምሽጉ አጠገብ ድረስ ተጓዙ።

³⁰ በነጋ ጊዜ ቀና ብለው ሲመለከቱ ከተማዋን ለመያዝ መሰላሎችንና የጦር ተሽከርካሪያዎች የሚያዘጋጁ ቍጥር ስፍር የሌላቸው ብዙ ወታደሮችን አዩ፤ ውጊያውም ተጀምሮ ነበር።

³¹ ይሁዳ ውጊያው መጀመሩንና መለከቱንና የጦርነት ዋይታ ከመለከቱ ድምፅ ጋር እና ከብጥብጡ ጋር ወደ ሰማይ መድረሱን አይቶ

³² ለሠራዊቱ እንዲህ አለ፤ “ዛሬ ስለ ወንድሞቻችን ተዋጉ”።

³³ ሠራዊቱን በሦስት ክፍል ከፋፍሎ ከጠላት በስተ ኋላ በኩል እንዲሄድ አደረገ፤ ያንጊዜ መለከት ተነፋ ከፍ ባለም ድምፅ ጸሎቱ ቀጠለ።

³⁴ የጢሞቴዎስ ሠራዊት ይሁዳ መቃቢስ መሆኑን አውቆ ካጠገቡ ሸሸ፤ ይሁዳም ሙሉ ለሙሉ ደመሰሳቸው፤ በዚያን ቀን በውጊያ ላይ የሞቱት ሰዎች ስምንት ሺህ ያህል ናቸው።

³⁵ ከዚህ በኋላ ፊቱን ወደ አሌማ መለሰና ወጋት፥ ያዛት፥ ወንዶቹን በሙሉ ገደለ፥ ምርኮውን ሰበሰበ፥ ከተማዋን አቃጠለ።

³⁶ ከዚያም ቃስፎን፥ በቄድን፥ በሶርነና ሌሎችንም የገለዓድ ከተሞች ለመያዝ ሄደ።

³⁷ ይህ ነገር ከሆነ በኋላ ጢሞቴዎስ ሌላ ጦር ሠራዊት ሰብስቦ ከወንዝ ወዲያ ማዶ በራፎን ፊት ለፊት ተሰለፈ።

³⁸ ዓረቦችም ጦሩን ለማሟላት ከባድ ሠራዊት ሆነው በጢሞቴዎስ ዙሪያ ተሰብስበዋል፤

³⁹ ዓረቦችም ጦሩን ለማሟላት ተቀጥረዋል፤ ውጊያ ሊገጥሙህ ተዘጋጅተው ከወንዙ ወዲያ ማዶ ሰፍረዋል። ይሁዳ ውጊያ ሊገጥማቸው ወደ እነርሱ ሄደ፤

⁴⁰ ከሠራዊቱ ጋር ሆኖ ወደ ውሃው (ወንዙ) ተጠጋ፤ ጢሞቴዎስም፤ “እርሱ ቀድሞን ወዲህ የተሻገረብን እንደሆነ ልንቋቋመው አንችልም፤ ምክንያቱም ከተሻገረ ከእኛ ይበልጥ እርሱ ጥቅም ያገኝበታል።

⁴¹ ነገር ግን ከፈራና ከወንዙ ወዲያ ማዶ ከሰፈረ እኛ እንሻገረና እናሸንፈዋለን” አለ።

⁴² ይሁዳ በወንዙ ውሃ አጠገብ በደረሰ ጊዜ በወንዙ ዳር የሕዝቡ ጸሐፊዎችን አቁሞ፥ “ሁሉም ወደ ውጊያ ይሂድ እንጂ ማንም እዚህ እንዲሰፍር አታድርጉ” ብሎ ትእዛዝ ሰጣቸው።

⁴³ እርሱ ቀድሞ ተሻገረና ወደ ጠላት ሄደ፤ ሕዝቡም ሁሉ ተከተሉት። አረማውያንን ቀጠቀጣቸው፤ እነርሱ የጦር መሣሪያዎቻቸውን ጥለው ወደ ቃርኔን ቤተ መቅደስ ሸሽተው ሄዱ።

⁴⁴ የይሁዳ አገር ሰዎች አስቀድመው ከተማዋን ያዙ፤ በኋላም ቤተ መቅደሳቸውንና እዚያ ያሉትን በእሳት አጋዩ። ቃርኔን ወደመች፤ ከዚያ በኋላ ይሁዳን መቋቋም አልተቻለም።

⁴⁵ ይሁዳ በገለዓድ የተገኙትን እስራኤላውያንን ትልቁንም ትንሹንም በሙሉ ከነሚስቶቻቸው፤ ከነልጆቻቸው፤ ከነንብረቶቻቸው በአንድነት ሰበሰባቸው፤ በጣም ብዙ ሕዝብ ነበረ፤ ሁሉም ወደ ይሁዳ አገር እንዲሄዱ ተደረገ።

⁴⁶ በመንገዳቸው ላይ ወደምትገኘው ታላቅና ብርቱ ከተማ ወደ ሆነችው ወደ ኤፌሮን ደረሱ፤ ይህችን ከተማ በመካከሏ ማለፍ ካልሆነ በቀር ወደ ቀኝ ወይ ወደ ግራ ዞሮ ማለፍ አይቻልም ነበር።

⁴⁷ የከተማይቱ ሰዎች ማለፍ ከለከሏቸው፤ በሮቹንም በቋጥኝ ድንጋዮች ጥርቅም አድርገው ዘጉ።

⁴⁸ ይሁዳም፤ “በሀገራችሁ በኩል አልፈን ወደ ሀገራችን የምንሄድ ነን፤ ማንም ክፉ አያደርግባችሁም፤ የምንፈልገው በእግራችን ብቻ ማለፍ ነው።” ሲል የሰላም ቃል ወደ እነርሱ ላከ፤ እነርሱ ግን አንከፈትልህም አሉት።

⁴⁹ በዚያን ጊዜ ይሁዳ ለሠራዊቱ፤ “በያለህበት እርጋ” የሚል ትእዛዝ አስተላለፈ።

⁵⁰ ወታደሮቹ ቦታ ቦታቸውን ያዙ፤ ይሁዳ ያን ቀን በሙሉና ሌሊቱንም በሙሉ ከተማዋን ወጋት፤ ከተማዋ በእጃቸው ወደቀች፤

⁵¹ ወንዶቹን በሙሉ በሰይፍ ገደላቸው፤ ከተማዋን ባድማ አደረጋት፤ ዕቃዎችን ማርኮ በተገደሉት ሰዎች ሬሳ ላይ አልፎ ሄደ።

⁵² ከዚያም ዮርዳኖስን በመሻገር በቤትሳን ፊት ለፊት ወዳለው ታላቁ ሜዳ ተሻገሩ፤

⁵³ ዮርዳኖስን የቀሩትን እያሰባሰበ፤ በመንገድ ያሉትን ሕዝብ እያበረታታ ወደ ይሁዳ ምድር እስኪደርስ ድረስ ወዲያ ወዲህ ይል ነበር።

⁵⁴ በደስታ ተሞልተው የጽዮንን ተራራ ወጡ፤ አንድም ሰው ሳይሞትባቸው በሰላም ስለ ተመለሱ የሚቃጠሉ ምሥዋዕቶችን አቀረቡ።

ውድቀት በያምንያ

⁵⁵ ይሁዳና ዮናታን በገልዓድ አገር ወንድሙ ስምዖን በጰጦሎማይዳ ፊት ለፊት በገሊላ በሚገኙበት ጊዜ

⁵⁶ የጦር ሹማምንቱ የዘካርያስ ልጅ ዮሴፍና አዛርያ የእነርሱን ጀግንነትና ያደረጓቸውንም ውጊያዎች ሰሙና

⁵⁷ “እኛም ዝናን እናትርፍ፤ እንሂድና በአካባቢያችን ያሉትን አረማውያን ሕዝቦች እንውጋ” ተባባሉ።

⁵⁸ ከነርሱም ጋራ ለነበረው ሠራዊት ሁሉ ትእዛዝ በመስጠት በጃኔያ ከተማዎች ላይ ሰፈሩ።

⁵⁹ ጐርጊያስ ውጊያ ሊገጥማቸው ከወታደሮቹ ጋር ሆኖ ከከተማ ወጣ።

⁶⁰ ዮሴፍና ዓዛርያስ ተሸነፉና እስከ ይሁዳ ምድር ዳርቻ ድረስ ተባረሩ። በዚያን ቀን ከእስራኤል ሕዝብ ሁለት ሺህ ያህል ሰዎች ሞቱ።

⁶¹ የጀግንነት ሥራ የሚሠሩ መስሏቸው ይሁዳንና ወንድሞቹን ስላልሰሙ የእስራኤል ሕዝብ ሽንፈት ደረሰበት።

⁶² ነገር ግን እነርሱ እስራኤልን ለማዳን ኃላፊነት የተጣለባቸው ሰዎች ዓይነት አልነበሩም።

በኤዶሚያንና በፍልስጥኤም የተገኙ ድሎች

⁶³ ጀግናው ይሁዳና ወንድሞቹ በእስራኤል ዘንድና ስማቸው ሲነገር በተሰማበት በአረማውያን ሕዝቦችም ዘንድ ታላቅ ክብር አግኝተዋል።

⁶⁴ ሰው ሁሉ እነርሱን ለማመስገን በዙሪያቸው ይረባረብ ነበር።

⁶⁵ ይሁዳ ከወንድሞቹ ጋር ሆኖ በደቡብ አውራጃ ከዔሳው ልጆች (ኤዱማውያን) ጋር ለመዋጋት ሄደ፤ ሔብሮንና መንደሮችዋን ያዘ፤ ምሽጐቿን አፈረሰ፥ የመካበቢያውን ረጃጅም ግንቦች በእሳት አጋየ።

⁶⁶ ከዚህ በኋላ ወደ ፍልስጥኤማውያን አገር መጓዝ ጀመረ፤ በማሪባ በኩል አልፎ ሄደ።

⁶⁷ በዚያን ቀን ወደ ውጊያ በመሄድ ጉብዝናቸውን ለማሳየት የፈለጉ ካህናት በውጊያው ላይ ሞቱ፤

⁶⁸ ቀጥሎም ይሁዳ የፍልስጥኤማውያን አገር ወደ ሆነችው ወደ አዞጦን ተመለሰ፤ መሠዊያዎቻቸውን ገለባበጠ፤ የጣዖቶቻቸውን የተቀረጹ ምስሎች አቃጠለ፤ የከተማዎቹን የምርኮ ዕቃዎች ወሰደ፤ ወደ ይሁዳ ምድር ተመለሰ።