Luke 6 - BAṈARA KO VAIRU AMA LEVELEVEOSabati ṉaniu ko kuimanao ( Matiu 12:1-8 ; Maka 2:23-28 ) 1 Ni Sabati ṉaniu kale Jisu ta o alokatake kama vuiti kiaro kale. Ni voko disaipeli madu ta ke kajorikake kama vuiti ko rurururu ni ke mulimuliekake seko ṉase kale, ni ke kuake koa sisu poso. 2 Nio kake se Parese madu ta eri kikelake, “Noi sole inio meta me ereka ko Mosese ko Bazu kale pui ko ereilou Sabati ṉaniu kale ka kikolako?” kikelake. 3 Nio Jisu ta o mati tiorikake se ni eri kiolake, “Meta pui me baqumukako ikio ko Tabu ama Riki kikolani, vo Devita o kaevo so keru vo ni voko vaki ke luape keru? 4 Tabu ama Riki kikolani ta vota o amaqeake Baṉara ko pade kale, ni o koake ko bereti Baṉara kasi ko katiziovima, ni o kuake ko, ni vota mata o puarikake voko maba poso kasi. Koa kalo ta ko bikoirika Mosese ko Bazu ako koa bereti ta siama madu ke kiada inio koma zarizia tu ke kuo. Melai vo Baṉara ta pui opa vai korakorai vo Devita, sole me melai pui me ṉelai korakorailou eṉe,” kiolake. 5 Nio Jisu ta eri kiolake sekasi, “Ako aṉa maba a eveni lala inio koko Raki lala sole ko Sabati ṉaniu,” kiolake. Vo lepu ṉase ala maba ( Matiu 12:9-14 ; Maka 3:1-6 ) 6 Ni mata kama pado Sabati ṉaniu kale inio Jisu ta o amaqeake seko ilusato pade kale ni o bazubazutake. Ni kala maba ta sai ni vota lepu ṉase ala. 7 Nio kake se Mosese ko Bazu kekai nianiiekatani maba poso ni Parese poso ta keka zariake kama keve kale tava kelo ko saruilo Jisu ko, tu kuiripato saṉa ke ivo kokale kikelake, sole seta keta vati matu vailake tu keta va kelo esa vota o urikatou Sabati ṉaniu kale. 8 Melai Jisu ta ota mai potoake seko kerukeru so sole vota eri kiolake voa lepu ṉase ala maba kasi. “Loje ni kua koi kuleto vasi.” Nio voa maba ta o zolaike ni o lojoake sai. 9 Nio Jisu ta eri kiolake sekasi, “Aṉata a quimaemelou me, loma ikio vo Mosese ko Bazu ko mela zariekako anime tu me ereko Sabati ṉaniu kale? Ko mela zarieka ko tauvezato ma ruqe ereko? Ko mela zarieka ko maba ko saevo pakieko ma niumaeko?” kiolake. 10 Ni vota oma lilililitake se, ni sai nio eri kiolake voa maba kasi, “Ṉota totozika ṉoko ṉase,” kiolake. Ni vota o totozikake, ni voko ṉase ta kota va pizatake kama rana uri ama jari. 11 Melai sea tanatanamu ta keta matu korakoraivake, ni seta kekai pesipesitake se kevai ereko ama quli vo Jisu. Jisu ko pitoemo sea toni omuqa apositolo ( Matiu 10:1-4 ; Maka 3:13-19 ) 12 Ni kama poso ṉaniu ko tova inio Jisu ta o peatake kala sopu kale vararaitole, ni koa pado ama ipu vota o vararaitake Baṉara kasi. 13 Ni koko raneo kale inio vota o nokaemake vo ke lulueveni ni vota o pitoemake toni omuqa madu, se apositolo madu ma kioveni. 14 Seko ṉi poso ta, Saimone (vo Pita va kioveni mata), ni vovo visi Aduru, ni Jemisi ni Jone, ni Pilipi ni Batolomiu, 15 ni Matiu ni Tomasi, ni Jemisi Alepiasi vo meqora, ni Saimone, kala pado sekale ala se keka zariovini rupasimo Izireli qoqono Romu ko vailo kale azo tu ke ṉavi ke lojolo. 16 Ni mata Jiudasi Jemisi vo meqora, ni Jiudasi Isikarioti vo o saiqorivo ala vo Jisu. Jisu ko nianiiekato ni voko urikato ( Matiu 4:23-25 ) 17 Ni sea toni omuqa sate inio Jisu ta o saqorake sopu kale azo, ni vota o baroake kama pado sare ama zaekale sai mota kamu vo ke luluevani maba madu ke toraevekoi. Ni mata kubo maba madu ta ke padoivake sai seke kuevini Jiudia ranʼazo ni Jerusalema azo ni koa omuqa matu peuru Taea ni Saidoni ko keta kalea vasia ranama peuru poso kale azo, 18 seke kuevini tava viqole voko nianiiekato ni ke rureilo seko vere kale azo, kikeveni. Ni se ziolo komai onobatani melai ke kuevake ni seta ke urikake. 19 Ni kiadama maba poso ta ke madoekake tu ke tibaevo vo ako pizato ta ko kuevake vokasi azo ni ko urikimake kiadamu seke tibaevani vo sole. Zoleilo ni upotuqu 20 Ni Jisu ta o toiritoirimake seke luluevani maba madu ni vota eri kiolake, “Meda zoleiva tisoiko me ozaoza kamela, ako meta o ṉavi Baṉara ko lekasa puo kalea mela sole! 21 Meda zoleiva tisoiko me meqai luapani mela erisaṉa, ako meta me maqinou sole! Meda zoleiva tisoiko meme ziani mela erisaṉa, ako meta me niureovou sole! 22 Meda zoleiva tisoiko so keru se maba madu ke melai kideipou keru, ni ke kupemelou keru me, ni ke maulumauluemelou keru, ni ruqea mela mela kikevou keru meko luluelo kale avo aṉa maba a eveni lala! 23 “Zoleimo ni pekaomo meko zoleilo kale koa taku keru, ako meko reketekete aukale ama ta matu ko elou sole. Ako koa omadeuvo inio seko taite poso lulavo ke imevo jari se poropita madu, ni vo Baṉara ta o katimake se poropita madu matuma reketekete, so sole vota mata o katimelou me matuma reketekete. 24 “Melai ruqe ama quli kio ko melai barolou me erisaṉa batiro me evani mela, ako meta lula me qoa meko patukato sole, ti kota kota korota inio, puliama mata kama meba kovou! 25 Ni ruqe ama quli kio ko melai barolou meme maqinani mela erisaṉa, ako tova meta meda luapou sole. Ni ruqe ama quli kio ko melai barolou meme niureani mela kasi erisaṉa, ako tova meta duki meda elou ni meda zialou sole! 26 Ruqe ama quli kio ko melai barolou me, kiadama maba raura kasemelo ke elou keru, ako so jaria raurarauraemo inio ke evevo seko taite poso se lipalipa kama poropita madu,” kiolake. Kana madu ko roquemo ( Matiu 5:38-48 ; 7:12a ) 27 “Melai aṉata a bazuemela me meda la viqani mela, meta roquemomo meko Kana madu, ni uri erekomo seke melai kideipani kasi, 28 ni mauru imomo seke melati levezani ni mati vararaitomo se ruqe ke melai kailoekani me. 29 Ni kala maba ta ota ṉa tupiekou ṉoko kama rana ari, ṉota va zarie tu mata ota ṉa tupieko kama rana ari mata, ni kala ta ota ṉa kovou ṉoko rosia sabosabo, ṉota va zarieka ṉoko puju ama sabosabo tu o kovo. 30 Kativa oṉai paseko ala vo oka zariako lomaloma, ni so keru kala ota ṉa kovou keru ṉoko lomaloma, ta pui tava paseko ko tu ko vaito. 31 Sole meta uri erekomo se edolomu kasi omadeuvo me meqa zariani jari tu seta ke erekou ko uri mekasi. 32 “Ako meta me roquemou pala seke roquemelani me, nio meta pui meba kovou ko mauruto. Ako se ruqe amu melai ke roquema seke roquemani se sole! 33 Ni meta uri me erekou pala se mekasi uri ke erekani kasi, nio meta pui meba kovou ko mauruto. Se ruqe amu melai so inio ke kavani sole! 34 Ni meta me qatimou kama quli se me memai nianiiani ta ke mela besieko amu ma kimevo amu ta meda ka kovou koko besibesi, nio meta pui meba kovou ko mauruto. Se ruqe ama maba madu melai so ke kavani se ruqe amu kasi, tu seta ke kovo koko besibesi ko tiniavo sole. 35 Pui so me qalou, melai meta roquemomo meko kana poso ni uri erekomo sekasi. Katimomo ni pui meda ka kerukeruekou koko besibesi. So inio meme qovo ama reketekete ta matuma ko elou, ni so inio kasa me ikou ta meta vo Raura kala Baṉara ko meqora poso mela. Ako vota o roquema se ruqe amu se pui ke besiekani voko roquano sole. 36 So sole meta roquanomo omadeuvo mevo Mama o roquana jari,” kiolake. Titizimo edolomu ( Matiu 7:1-5 ) 37 Ni vo Jisu ta obeta olake bazubazuto ni eri kiolake sekasi, “Meta pui me ditizimou edolomu, nio mata Baṉara ta pui o titizimelou me. Ni meta pui kuiripato saṉa me imou edolomu inio Baṉara ta pui kuiripato saṉa o imelou me. Ni meta meda ma akoekou seko sarueko seke saruekani mekasi inio Baṉara ta ota mela akoekou meko sarueko. 38 Meta puaromo edolomu kasi, ni Baṉara ta o katimelou me, ni meta me qovou matu kubo, ni ko kikado ama roquano, ni tauvezato sama ta ko avoziovou meko ṉase topi ni meta me ṉeamukou koa kiadama. Ako meme qatimo avo tinia kubo, so tinia kubo ikio Baṉara ta o katimelou me,” kiolake. 39 Ni Jisu ta omai bazuekake se komia podepodeti sama pesio, eri kikolako, “Kala leqa kala maba ta pui o rovea odievo kala pado leqa kala maba. So o kalou vo tea, nioqa kiada nioqa ta omadeu jouro inio qota elou soqili ko poro kale. 40 Puliala o sikuluputani inio raura kala vovo nianiiekato ko maba kasi azo, melai voa maba vo o uria sikuluputani, vo inio vovo nianiiekato ko maba jari o elo ala. 41 “Noi sole inio ṉota ṉoqa zaria kazieko ṉovo lolo ko vuruvuru voko vilu kale ama, melai ṉota pui ṉo lainika koa kobukobu ṉo ṉaviko vilu kale ama? 42 Ṉota pui eri kio ṉovo lolo kasi, ‘Zariela tu aṉata ada ṉa kazieko ṉoko vilu kale ama vuruvuru,’ kiṉovou, melai ṉo ṉaviko vilu kale ta ikoana matuma kobukobu! Noa lipalipa kala ṉa! Kazieka kuleto ṉo ṉaviko vilu kale ama kobukobu, saita inio ṉota ṉo qelou ni ṉo qaziekou ṉovo lolo ko vilu kale ama vuruvuru,” kiolake. Ore ni koko epa ( Matiu 7:16-20 ; 12:33-35 ) 43 Ni vo Jisu ta mata eri kiolake, “Bulebule saevola ore ta pui o ereka ko ruqe ama epa, ni vo ruqe ala ore ta pui o ereka ko uri ama epa. 44 So inio kiadama ore ta ko paqumuilou koko epa kale; meta pui me qajorika sole ko piqi epa ni qurepi epa esorokada topi azo. 45 Omadeuvo so jari nio vo uri ala maba ta o ereka ni o rukueka ko uri ama quli voko bulo kale ko evako uri ama kerukeru kale, ni vo ruqe ala maba ta o ereka ni o rukueka ko ruqe ama quli voko bulo kale ko evako ruqe ama kerukeru kale. Ako vo maba ta o rukueka voko suto kale ko quli ko sukatako voko bulo kale sole,” kiolake. Omuqa pade qo orumukani nioqa ( Matiu 7:24-27 ) 46 Ni vo Jisu ta obeta olake bazubazuto ni eri kiolake, “Noi sole inio meta ‘Lekasa,’ la kimela kiada keru, melai meta pui me ereka aṉa a melai bazuekako quli me? 47 Vo ola kuevani aṉa ni vo o viqani aṉako bazubazu, ni vo o zorikani ko—aṉata a melai bazuevou soala maba. 48 Vota kala pado maba vo o ereveni kala pade jari ala, vo matu saqoro o ikeni ko soqili ni o papuekeni koko vola lado topi. Ni ko nioqololo ta ko saqorake ni ko ibaekake koa pade melai kota pui ko viliake, ako kota lula uria vinavina ereere ama sole. 49 Melai vo pui o viqani aṉako bazubazu ni vo pui o zorikani ko ta omadeuvo voa maba vo o erekeni voko pade miduku topi puliama vola topi jari ala, ni ko nioqololo ta ko kuevake ni ko ibaekake koa pade ni omadeu pialo kota evake, ni kota niaqaniaqariake koa pade,” kiolake vo Jisu. |
The New Testament in the Bilua language, Solomon Islands © The Bible Society of the South Pacific, 1995.
Bible Society of the South Pacific